Trombofilia (nadkrzepliwość): co to, przyczyny, objawy, leczenie

Trombofilia, czyli nadmierna skłonność organizmu do tworzenia zakrzepów, to zaburzenie mogące przez długi czas przebiegać bezobjawowo. Dopiero jego powikłania stają się realnym zagrożeniem, dlatego kluczowe jest zrozumienie przyczyn, objawów i możliwości leczenia.

 

🔍 Pigułka wiedzy: Trombofilia w skrócie

🩸 Czym jest?
Stan zwiększonej krzepliwości krwi prowadzący do niekontrolowanego powstawania zakrzepów.

🧬 Najczęstsze przyczyny:

• mutacje genetyczne (np. Leiden, mutacja protrombiny),
• zespół antyfosfolipidowy,
• ciąża, otyłość, unieruchomienie, estrogeny.

⚠️ Objawy:
Pojawiają się dopiero jako powikłania – zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna, poronienia.

🧪 Diagnostyka:
Badania krzepnięcia, poziom antytrombiny, białka C i S, testy genetyczne, przeciwciała APS.

💊 Leczenie:
Heparyny, doustne antykoagulanty, profilaktyka w okresach zwiększonego ryzyka.

❗ Dlaczego to ważne?
Wczesne rozpoznanie zmniejsza ryzyko groźnych powikłań i pozwala bezpieczniej planować ciążę lub zabiegi.

 

Trombofilia: co to jest?

Trombofilia to stan, w którym organizm ma zwiększoną tendencję do tworzenia zakrzepów, nawet wtedy, gdy nie jest to potrzebne. Wynika to z zaburzenia delikatnej równowagi między procesami krzepnięcia krwi a mechanizmami, które powinny tę krzepliwość hamować. W zdrowym organizmie układ krzepnięcia pracuje jak doskonale działający system alarmowy – włącza się tylko w sytuacjach zagrożenia, np. przy skaleczeniu, aby szybko zatamować krwawienie. Kiedy uszkodzone naczynie zostanie zabezpieczone, do akcji wkraczają białka przeciwkrzepliwe oraz układ fibrynolityczny, których zadaniem jest „wyłączenie alarmu” i rozpuszczenie niepotrzebnej już skrzepowej struktury.

W trombofilii ten system kontroli zaczyna działać nieprawidłowo. Układ krzepnięcia może być nadmiernie aktywny, bardziej wrażliwy na bodźce lub trudniejszy do wyciszenia. W efekcie zakrzepy powstają w naczyniach, które są w pełni zdrowe, a ich obecność zamiast chronić – staje się zagrożeniem. Mogą one utrudniać przepływ krwi w żyłach nóg, prowadząc do zakrzepicy żył głębokich, albo przemieszczać się do płuc, powodując zatorowość płucną – stan bezpośrednio zagrażający życiu. Niekiedy zakrzepy tworzą się w drobnych naczyniach, zaburzając funkcjonowanie narządów lub powodując przewlekłe dolegliwości.

Warto podkreślić, że trombofilia to nie jedna konkretna choroba, lecz szeroki zbiór różnych zaburzeń o wspólnym mechanizmie końcowym: nadmiernej aktywacji układu krzepnięcia. Może być spowodowana zarówno mutacjami genetycznymi obecnymi od urodzenia, jak i czynnikami nabytymi w ciągu życia, takimi jak choroby autoimmunologiczne, ciąża, otyłość czy stosowanie estrogenów. Dlatego jej obraz kliniczny i ryzyko powikłań są bardzo indywidualne – u jednych osób nadkrzepliwość może nigdy nie dać o sobie znać, a u innych prowadzić do nawracających zakrzepów już w młodym wieku.

 

Przyczyny trombofilii

Przyczyny trombofilii są różnorodne i wynikają z wielopoziomowych zaburzeń w układzie krzepnięcia, który w normalnych warunkach działa jak ściśle regulowana maszyna. Nadkrzepliwość może powstać zarówno na skutek zmian zapisanych w naszym DNA, jak i czynników, które pojawiają się dopiero w trakcie życia. Dlatego mówimy o połączeniu wpływu genów, środowiska i chorób współistniejących. W praktyce oznacza to, że u jednej osoby trombofilia może być dziedziczną predyspozycją, a u innej – konsekwencją określonych sytuacji zdrowotnych, takich jak operacja, ciąża czy przewlekły stan zapalny.

Jedną z głównych grup przyczyn są zaburzenia w obrębie czynników krzepnięcia. Najczęściej spotyka się mutacje prowadzące do nieprawidłowego funkcjonowania czynnika V (tzw. mutacja Leiden) lub zwiększonej produkcji protrombiny. W obu przypadkach układ krzepnięcia zachowuje się tak, jakby był „nadgorliwy” – po aktywacji działa intensywniej i dłużej niż powinien, a mechanizmy hamujące krzepnięcie mają trudności z jego wyłączeniem. W efekcie nawet drobny impuls może uruchomić kaskadę prowadzącą do tworzenia zakrzepów.

Drugim źródłem problemu są niedobory naturalnych antykoagulantów, czyli białek pełniących rolę wewnętrznych strażników równowagi. Białko C, białko S oraz antytrombina to trzy kluczowe elementy systemu hamującego nadmierne krzepnięcie. Gdy któregoś z nich brakuje – co może wynikać z mutacji genetycznych, chorób wątroby, stanów zapalnych czy przyjmowania niektórych leków – równowaga szybko zostaje zaburzona. W takich warunkach organizm łatwiej wytwarza zakrzepy, szczególnie w sytuacjach stresu fizycznego, jak infekcja czy zabieg operacyjny.

Na rozwój nadkrzepliwości może wpływać również szeroka grupa czynników środowiskowych i chorobowych. Do najsilniejszych należą operacje, urazy i długotrwałe unieruchomienie, które spowalniają przepływ krwi w żyłach, ułatwiając powstawanie skrzepów. Istotną rolę odgrywają nowotwory, przewlekłe stany zapalne, otyłość oraz odwodnienie, które zmieniają właściwości krwi i aktywują układ krzepnięcia. Do czynników ryzyka zaliczają się również używki, takie jak papierosy, a także leki zawierające estrogeny – zarówno antykoncepcja hormonalna, jak i terapia hormonalna w okresie menopauzy. Wszystkie te elementy działają jak kolejne cegiełki, które mogą stopniowo zwiększać podatność organizmu na powstawanie zakrzepów, szczególnie jeśli współistnieją z predyspozycjami genetycznymi.

 

Rodzaje trombofilii

Podstawowy podział obejmuje dwa typy:

Typ	Charakterystyka	Przykłady
Trombofilia wrodzona	związana z mutacjami genetycznymi; obecna od urodzenia	Mutacja Leiden (F5), mutacja genu protrombiny (F2), niedobory białka C, S, antytrombiny
Trombofilia nabyta	wynik chorób, stylu życia lub czynników zewnętrznych	Zespół antyfosfolipidowy, otyłość, ciąża, doustna antykoncepcja, choroby autoimmunologiczne, nowotwory

W praktyce klinicznej oba typy często współistnieją: np. mutacja Leiden plus unieruchomienie po operacji drastycznie zwiększa ryzyko pierwszego epizodu zakrzepicy.

 

Trombofilia wrodzona

Trombofilia wrodzona to forma nadkrzepliwości, której źródłem są zmiany zapisane w materiale genetycznym. Oznacza to, że skłonność do tworzenia zakrzepów jest obecna od urodzenia, choć nie zawsze ujawnia się od razu. Większość mutacji dziedziczona jest autosomalnie dominująco – wystarczy więc odziedziczyć jeden wadliwy gen od jednego z rodziców, aby ryzyko zakrzepicy było podwyższone. W praktyce trombofilię wrodzoną podejrzewa się szczególnie wtedy, gdy zakrzepica pojawia się w młodym wieku, przebiega nietypowo (np. w żyłach jamy brzusznej lub mózgu), występuje bez oczywistej przyczyny lub pojawia się u kilku członków rodziny.

Najczęstszą postacią trombofilii wrodzonej w Europie jest mutacja czynnika V Leiden. Powoduje ona, że czynnik V staje się odporny na hamujące działanie białka C, co wydłuża jego aktywność i sprawia, że układ krzepnięcia jest bardziej „pobudzony” niż powinien. Podobny efekt wywołuje mutacja protrombiny F2 G20210A, która zwiększa produkcję protrombiny – kluczowego białka przekształcanego w trombinę, jeden z centralnych elementów procesu krzepnięcia. Im więcej protrombiny krąży we krwi, tym łatwiej o niepotrzebne powstawanie zakrzepów.

Szczególnie niebezpieczne są niedobory naturalnych antykoagulantów, czyli antytrombiny, białka C i białka S. Antytrombina odpowiada za hamowanie trombiny oraz czynnika Xa – dwóch „silników napędowych” procesu krzepnięcia. Jej niedobór jest rzadki, ale wiąże się z dużym ryzykiem ciężkich i nawracających zakrzepic już w młodym wieku. Niedobory białka C i S również zaburzają naturalne mechanizmy kontroli krzepnięcia. Ryzyko zakrzepicy w tych przypadkach szczególnie rośnie podczas stosowania estrogenów (np. antykoncepcji hormonalnej) i w okresie ciąży, kiedy organizm fizjologicznie przechodzi w stan większej krzepliwości.

Wszystkie te zaburzenia, choć różnią się mechanizmem, mają jeden wspólny mianownik: powodują, że układ krzepnięcia staje się bardziej reaktywny i trudniejszy do wyciszenia. Osoby z trombofilią wrodzoną mogą przez wiele lat funkcjonować bezobjawowo, ale w określonych sytuacjach – takich jak operacja, długotrwałe unieruchomienie czy ciąża – ich wrodzona predyspozycja może znacząco zwiększać ryzyko pierwszego epizodu zakrzepowego.

 

Trombofilia nabyta

Trombofilia nabyta to forma nadkrzepliwości, która rozwija się pod wpływem czynników działających w trakcie życia – może pojawić się u osoby w każdym wieku, nawet u kogoś, kto wcześniej nie miał żadnych problemów z krzepliwością. W odróżnieniu od trombofilii wrodzonej nie jest związana z mutacjami obecnymi od urodzenia, lecz z sytuacjami zdrowotnymi, chorobami, zmianami hormonalnymi czy stylem życia. Co istotne, wiele jej przyczyn ma charakter przejściowy, dlatego po usunięciu czynnika wywołującego układ krzepnięcia może wrócić do prawidłowej równowagi. Mimo to u osób z trombofilią nabytą ryzyko zakrzepicy może być bardzo wysokie, zwłaszcza gdy kilka czynników nakłada się na siebie jednocześnie – np. otyłość, unieruchomienie i stosowanie estrogenów.

Jedną z najważniejszych i najlepiej poznanych przyczyn nabytej nadkrzepliwości jest zespół antyfosfolipidowy (APS). To choroba autoimmunologiczna, w której organizm wytwarza przeciwciała atakujące własne komórki, w szczególności śródbłonek naczyń. Powoduje to jego uszkodzenie i nadmierną aktywację krzepnięcia, co może prowadzić zarówno do zakrzepicy żył, jak i tętnic, a u kobiet – do nawracających poronień.

Do częstych czynników wyzwalających należy także ciąża, która fizjologicznie „przełącza” organizm w tryb większej krzepliwości, aby ograniczyć krwawienie podczas porodu. Choć dla większości kobiet ta zmiana nie stanowi zagrożenia, u osób z dodatkowymi czynnikami ryzyka może prowadzić do zakrzepicy lub powikłań położniczych. Podobne znaczenie ma otyłość – stan przewlekłego zapalenia, zaburzeń metabolicznych i zwiększonej aktywacji płytek krwi, które razem sprzyjają powstawaniu zakrzepów.

Nowotwory również istotnie zwiększają ryzyko nadkrzepliwości. Niektóre guzy produkują substancje pobudzające układ krzepnięcia, a dodatkowo pacjenci onkologiczni często przechodzą zabiegi operacyjne, chemioterapię i okresy unieruchomienia – wszystkie te elementy podnoszą ryzyko zakrzepicy. Ważnym czynnikiem są także estrogeny, stosowane w antykoncepcji hormonalnej lub hormonalnej terapii zastępczej w trakcie menopauzy. Zwiększają one aktywność czynników krzepnięcia i mogą zmniejszać aktywność naturalnych antykoagulantów, co przekłada się na większą podatność do tworzenia zakrzepów.

Kolejnym elementem sprzyjającym trombofilii nabytej jest długotrwałe unieruchomienie – nawet kilkugodzinny lot czy siedzenie bez ruchu może spowolnić przepływ krwi w żyłach nóg. W połączeniu z odwodnieniem czy innymi czynnikami może to prowadzić do powstania zakrzepicy żył głębokich. Duże znaczenie mają również infekcje i stany zapalne, które poprzez uwalnianie cytokin i aktywację śródbłonka działają jak „wyzwalacz”, pobudzając układ krzepnięcia do nadmiernej aktywności.

Wszystkie te czynniki pokazują, że trombofilia nabyta nie jest zjawiskiem jednorodnym – może być skutkiem chorób, hormonów, stylu życia lub nawet krótkotrwałych sytuacji stresowych dla organizmu. Dlatego zrozumienie jej przyczyn jest kluczowe dla prawidłowej diagnostyki i skutecznej profilaktyki zakrzepicy.

 

Trombofilia – objawy

Trombofilia jest o tyle podstępna, że przez długi czas może nie dawać żadnych bezpośrednich sygnałów ostrzegawczych. Sama skłonność do nadmiernego krzepnięcia nie powoduje bólu, dyskomfortu ani zmian zauważalnych gołym okiem. Objawy pojawiają się dopiero wtedy, gdy w naczyniach krwionośnych powstaną zakrzepy, które utrudniają lub blokują przepływ krwi. To właśnie powikłania zakrzepowe są pierwszym namacalnym przejawem choroby. Lokalizacja zakrzepu zależy zarówno od typu zaburzenia krzepnięcia, jak i czynników towarzyszących, takich jak unieruchomienie, odwodnienie czy ciąża. Dlatego przebieg kliniczny może być bardzo zróżnicowany – od stosunkowo łagodnych zmian powierzchownych po stany zagrażające życiu.

Najbardziej charakterystycznym powikłaniem jest zakrzepica żył głębokich, najczęściej dotycząca jednej nogi. Objawia się bólem, narastającym obrzękiem, zaczerwienieniem i podwyższoną temperaturą skóry. Nieleczona zakrzepica może doprowadzić do zatorowości płucnej, czyli sytuacji, w której fragment zakrzepu odrywa się i wędruje do tętnicy płucnej. To stan nagły, objawiający się nagłą dusznością, bólem w klatce piersiowej, przyspieszonym oddechem, a czasem krwiopluciem. Może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Trombofilia może również prowadzić do zakrzepów w nietypowych lokalizacjach, takich jak żyły jamy brzusznej – krezkowe czy wrotna. Objawy bywają niejednoznaczne: bóle brzucha, nudności, gorączka czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zdarza się także zakrzepica żył mózgowych, która może manifestować się bólem głowy, problemami neurologicznymi, napadami padaczkowymi lub symptomami przypominającymi udar.

U kobiet szczególnie istotne są powikłania związane z ciążą. Trombofilia, zwłaszcza związana z zespołem antyfosfolipidowym, może prowadzić do nawracających poronień, stanu przedrzucawkowego, odklejenia łożyska lub zaburzeń wzrostu płodu. W niektórych przypadkach pierwszym sygnałem nadkrzepliwości jest właśnie trudność w utrzymaniu ciąży.

Łagodniejszą, choć również problematyczną formą powikłań jest zakrzepica żył powierzchownych. Objawia się bolesnymi, twardymi, wyczuwalnymi pod palcami pasmami żył oraz zaczerwienieniem skóry. Choć zwykle nie stanowi dużego zagrożenia, może towarzyszyć innym formom nadkrzepliwości i wymaga oceny lekarskiej.

Warto pamiętać, że objawy zależą od rodzaju zakrzepu, jego wielkości i lokalizacji. Dlatego każdy epizod niewyjaśnionej zakrzepicy, zwłaszcza u osób młodych, powinien być sygnałem do dokładniejszej diagnostyki pod kątem trombofilii.

 

Trombofilia – jakie badania wykonać?

Diagnostyka nadkrzepliwości obejmuje zarówno ocenę ogólnego stanu układu krzepnięcia, jak i specjalistyczne testy genetyczne lub immunologiczne. W zależności od podejrzenia klinicznego wykonuje się:

1. Badania podstawowe

• morfologia krwi,
• D-dimery,
• koagulogram: APTT, PT, INR, czas trombinowy,
• aktywność antytrombiny, białka C i białka S.

2. Badania specjalistyczne

• test na oporność na aktywowane białko C (APC resistance),
• badania genetyczne: mutacja czynnika V Leiden, mutacja genu protrombiny,
• panel przeciwciał antyfosfolipidowych: antykardiolipinowe, anty-β2-glikoproteina I, antykoagulant toczniowy,
• badania obrazowe (USG Doppler, angio-TK) w przypadku objawów zakrzepicy.

Badania wykonuje się zwykle po ustąpieniu ostrego epizodu zakrzepowego, ponieważ leczenie przeciwkrzepliwe oraz stan zapalny mogą zaburzać wyniki.

 

Trombofilia: leczenie

Leczenie trombofilii opiera się przede wszystkim na ocenie indywidualnego ryzyka zakrzepowego – nie ma jednej uniwersalnej terapii odpowiedniej dla wszystkich. Kluczowe znaczenie ma to, czy pacjent miał już epizod zakrzepicy, jaki był jego przebieg, oraz jaka jest przyczyna nadkrzepliwości. Sama obecność mutacji genetycznej czy dodatnich przeciwciał nie zawsze oznacza konieczność stałego przyjmowania leków.

W wielu przypadkach nadrzędnym celem jest nie leczenie ciągłe, lecz odpowiednia profilaktyka w sytuacjach zwiększonego ryzyka, takich jak ciąża, planowany zabieg chirurgiczny, długotrwałe unieruchomienie czy intensywne podróże. Ważne jest również zrozumienie, że trombofilię można skutecznie kontrolować – dzięki właściwie dobranej terapii liczba powikłań zakrzepowych może być znacząco zmniejszona.

Kiedy dochodzi do ostrej zakrzepicy, konieczne jest wdrożenie natychmiastowego leczenia przeciwkrzepliwego. Najczęściej stosuje się heparyny drobnocząsteczkowe, które działają szybko i mają przewidywalny efekt. Alternatywą lub kontynuacją terapii są doustne antykoagulanty – klasyczna warfaryna (antagonista witaminy K) lub nowoczesne leki z grupy NOAC, takie jak apiksaban, rywaroksaban czy dabigatran. Dobór leku zależy od przyczyny zakrzepicy, chorób współistniejących oraz indywidualnej tolerancji. Czas trwania leczenia może wynosić od kilku miesięcy do całego życia przy wysokim ryzyku nawrotów.

Profilaktyka odgrywa ogromną rolę u osób z trombofilią, zwłaszcza jeśli ryzyko zakrzepicy jest umiarkowane lub podwyższone, ale nie doszło jeszcze do pierwszego epizodu. Obejmuje ona nie tylko farmakoterapię (np. małe dawki heparyny przed operacją czy w czasie ciąży), lecz także modyfikację stylu życia. Rezygnacja z palenia, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, odpowiednie nawodnienie oraz unikanie długotrwałego unieruchomienia są elementami, które realnie zmniejszają prawdopodobieństwo powstawania zakrzepów. W czasie wielogodzinnych podróży zaleca się stosowanie pończoch uciskowych oraz regularne ćwiczenia nóg.

Istnieją też szczególne sytuacje, w których schemat leczenia musi być modyfikowany. W zespole antyfosfolipidowym (APS) preferuje się antagonisty witaminy K, gdyż leki z grupy NOAC okazały się nieskuteczne w zapobieganiu powikłaniom. U pacjentów z niedoborem antytrombiny w okresie okołooperacyjnym lub podczas porodu można podawać koncentrat antytrombiny, aby zmniejszyć ryzyko zakrzepicy. Z kolei w mutacjach F5 i F2 decyzja o długości i intensywności leczenia zależy od tego, ile epizodów zakrzepowych pacjent miał w przeszłości oraz jak nasilone były objawy.

Dobrze zaplanowane leczenie trombofilii łączy farmakoterapię, profilaktykę oraz świadome podejście do czynników ryzyka. Pozwala to skutecznie zmniejszyć ryzyko groźnych powikłań i umożliwia pacjentom bezpieczne funkcjonowanie na co dzień.

 

Trombofilia a ciąża

Ciąża naturalnie sprzyja krzepnięciu krwi, dlatego u kobiet z zaburzeniami krzepnięcia wzrasta ryzyko powikłań. Trombofilia (dodatkowe użycie frazy) może prowadzić do:

• poronień nawracających,
• stanu przedrzucawkowego,
• odklejenia łożyska,
• zaburzeń wzrastania płodu,
• zakrzepicy u matki.

Postępowanie w ciąży:

• stosowanie heparyny drobnocząsteczkowej w dawkach profilaktycznych lub terapeutycznych (w zależności od ryzyka),
• aspiryna w małej dawce u kobiet z APS lub powikłaniami położniczymi w wywiadzie,
• regularne monitorowanie przepływów łożyskowych i wzrastania płodu,
• unikanie unieruchomienia, nawodnienie, zdrowa masa ciała.

U wielu pacjentek odpowiednio prowadzona profilaktyka pozwala na donoszoną, zdrową ciążę bez powikłań.

 

Trombofilia (ostatnie 11. użycie frazy) to złożony stan zwiększonej krzepliwości krwi, wynikający z czynników genetycznych i/lub nabytych. Nie zawsze prowadzi do zakrzepicy, jednak w określonych warunkach – unieruchomienie, ciąża, antykoncepcja – może stać się poważnym zagrożeniem zdrowotnym. Kluczowe jest prawidłowe rozpoznanie, identyfikacja typu zaburzenia oraz wdrożenie profilaktyki dostosowanej do indywidualnego ryzyka. Dzięki temu możliwe jest znaczące obniżenie prawdopodobieństwa powikłań, a w przypadku kobiet w ciąży – bezpieczne jej przeprowadzenie.

 

❓ Najczęściej zadawane pytania (FAQ) – Trombofilia

Co to jest trombofilia?

Trombofilia to stan zwiększonej skłonności krwi do tworzenia zakrzepów. Wynika z zaburzenia równowagi między procesami krzepnięcia a mechanizmami hamującymi nadmierną koagulację.

Czy trombofilia daje objawy?

Nie bezpośrednio. Objawy pojawiają się dopiero w postaci powikłań, takich jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna czy powikłania ciążowe.

Jakie są najczęstsze przyczyny trombofilii?

Do głównych przyczyn należą mutacje genetyczne (m.in. Leiden, mutacja protrombiny), zespół antyfosfolipidowy, ciąża, otyłość, unieruchomienie oraz stosowanie estrogenów.

Jak zdiagnozować trombofilię?

Diagnostyka obejmuje badania krzepnięcia, ocenę poziomu białka C, białka S i antytrombiny, testy genetyczne oraz badania przeciwciał związanych z zespołem antyfosfolipidowym.

Czy trombofilia oznacza konieczność stałego leczenia?

Nie zawsze. O leczeniu decyduje indywidualne ryzyko zakrzepicy. Osoby bez epizodów zakrzepowych często wymagają jedynie profilaktyki w szczególnych sytuacjach, np. przed operacją czy w ciąży.

Jak wygląda leczenie trombofilii?

W razie zakrzepicy stosuje się heparyny i leki przeciwkrzepliwe. Profilaktyka obejmuje również zmianę stylu życia – unikanie odwodnienia, utrzymanie prawidłowej masy ciała i zaprzestanie palenia.

Czy trombofilia wpływa na ciążę?

Tak. Może zwiększać ryzyko poronień, stanu przedrzucawkowego, zaburzeń wzrastania płodu i zakrzepicy u matki. Odpowiednia profilaktyka, najczęściej heparyną, znacząco ogranicza ryzyko powikłań.

Czy dzieci mogą mieć trombofilię?

Tak. Wrodzona trombofilia wynika z mutacji dziedziczonych rodzinnie. U dzieci objawia się rzadziej, ale może ujawnić się w okresach zwiększonego ryzyka, np. podczas infekcji lub unieruchomienia.

Czy trombofilia jest przeciwwskazaniem do antykoncepcji hormonalnej?

W wielu przypadkach tak, zwłaszcza gdy zwiększone jest ryzyko zakrzepicy. Decyzja zawsze powinna być podejmowana indywidualnie z lekarzem.

Czy trombofilię można wyleczyć?

Nie, lecz można skutecznie kontrolować ryzyko zakrzepów poprzez odpowiednie leczenie, profilaktykę i unikanie czynników wyzwalających.

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

E-recepta online

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

Lekarz pediatra

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.