Infekcje intymne po basenie - grzybica pochwy a basen

Dodano: 30-12-2020 | Aktualizacja: 07-10-2024
Autor: Marta Roszkowska
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Publiczne baseny mają obecnie do zaoferowania mnóstwo atrakcji związanych z wodną aktywnością, z których chętniej i częściej korzysta coraz więcej osób. I chociaż pływanie, skoki do wody, czy wodny aerobik wpływają korzystnie na ogólną kondycję organizmu i samopoczucie, to wizyta na pływalni może się również wiązać z przykrymi konsekwencjami.

Infekcje intymne po basenie, bo głównie o nich mowa, potrafią skutecznie zniechęcić do uprawiania sportów wodnych na pływalni. Dotyczy to w szczególności kobiet, dla których sportowy relaks w basenie często kończy się grzybicą pochwy. Jak zapobiegać kandydozie pochwy i minimalizować ryzyko zakażenia podczas wodnych rekreacji?

Basen – co pływa w wodzie i dlaczego?

Pomimo nowoczesnych systemów filtrujących, ciągłej dezynfekcji i kontroli jakości wody, dbania o zachowanie odpowiedniej czystości w całym obiekcie, w basenach nadal czają się niebezpieczne dla zdrowia drobnoustroje. Dlaczego tak się dzieje?

Jeżeli pływalnia spełnia wszelkie wymogi sanitarno-higieniczne i sanitarno-techniczne, główną winę za zanieczyszczenie wody ponoszą osoby korzystające z kąpieli. Brak odpowiedniej higieny przed wejściem do basenu, to jedna z głównych przyczyn rozwijania się w wodzie szeregu chorobotwórczych mikroorganizmów. Patogeny bytują również często na brzegu basenu, w przebieralniach, czy pod prysznicem.

W zbiorniku basenowym można znaleźć średnio ponad trzydzieści różnych odmian drobnoustrojów, które mogą prowadzić do wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Szacuje się, że jedna osoba korzystająca z basenu może wprowadzić do wody nawet do 1 miliarda mikroorganizmów. Wśród nich znajdują się m.in.:

  • bakteria kałowa Escherichia coli (pałeczka okrężnicy),
  • Pseudomonas aeruginosa, czyli pałeczka ropy błękitnej,
  • bakterie Clostridium, Shigella, czy Salmonella,
  • gronkowce koagulazo-dodatnie (Staphylococcus sp.),
  • rzęsistek – pierwotniak z rodzaju Trichomonas,
  • bakterie rodzaju Chlamydia,
  • pierwotniaki, np. Cryptosporidium, Giardia lamblia,
  • różne rodzaje grzybów, w tym zaliczany do rzędu drożdżaków Candida albicans,
  • bakterie z rodzaju Legionella, np. Legionella pneumophila,
  • wirusy i rotawirusy, np. wirus HPV, Hepatitis A i E wywołujący żółtaczkę, Adenovirus, czy Rotavirus,
  • glony.

Wszystkie wymienione zanieczyszczenia wody w basenie i na obszarze wokół zbiornika mogą być przyczyną licznych schorzeń, w tym zaburzeń układu moczowo-płciowego, skóry czy przewodu pokarmowego.

Jak wynika z badań przeprowadzanych w różnych obiektach na świecie, bakterie na basenie, grzyby i inne drobnoustroje pływają w towarzystwie m.in. potu, śliny, martwego naskórka, resztek makijażu i innych kosmetyków, drobin kału, spermy oraz moczu, którego potrafi być w wodzie wyjątkowo dużo.

W zależności od wielkości basenu może się w nim znajdować średnio od około 20 do 80 litrów moczu. I chociaż sam mocz nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia, tak zawarte w nim związki azotu w połączeniu z chlorem używanym do dezynfekcji wody mogą okazać się groźne. Częsty kontakt z taką chemiczną mieszanką może prowadzić m.in. do zaburzeń ze strony układu oddechowego w postaci astmy, chronicznej chrypki, czy zapalenia zatok oraz do podrażnienia oczu, w tym do zapalenia spojówek.

Infekcje po basenie

Skoro nie jest tajemnicą, że basenowa woda jest siedliskiem wielu odmian drobnoustrojów, to nie jest też zaskoczeniem, że każdy kto korzysta z jakiekolwiek aktywności na pływalni, może doświadczyć dolegliwości związanych z pojawieniem się infekcji. Infekcje po basenie mogą przybierać formę różnorakich schorzeń, w zależności od tego jaki patogen wywołał stan zapalny.

Chorobotwórcze mikroorganizmy namnażające się w wodzie atakują przede wszystkim tkanki miękkie, błony śluzowe, skórę, drogi moczowe, miejsca intymne, układ oddechowy, zatoki, oczy i uszy.

Wśród szeregu dolegliwości, które mogą pojawić się po basenowej kąpieli, wymienia się przede wszystkim:

  • grzybicę skóry, paznokci oraz miejsc intymnych, w tym dość powszechną grzybicę pochwy, którą zazwyczaj wywołują drożdżaki Candida albicans;
  • zapalenie pęcherza, za które w większości przypadków odpowiadają pałeczka okrężnicy - Escherichia coli oraz inne bakterie jelitowe. Schorzenie zdecydowanie częściej występuje u kobiet;
  • waginozę bakteryjną, czyli zdecydowaną przewagę bakterii patologicznych nad dobroczynnymi w mikrobiocie pochwy;
  • rzęsistkowicę, chorobę pasożytniczą, która rozprzestrzenia się głównie drogą płciową, ale infekcja może pojawić się również w wyniku kontaktu z wodą w basenie;
  • zapalenie spojówek objawiające się pieczeniem, zaczerwieniem, łzawieniem oczu, a niekiedy światłowstrętem i dodatkową wydzieliną zapalną, pojawiające się na skutek połączenia w basenowej wodzie chloru z brudem, moczem i potem oraz występowaniem patogenów;
  • stany zapalne górnych dróg oddechowych w wyniku związków chemicznych powstających z połączenia chloru i moczu;
  • owsicę, czyli infekcja pasożytami (owiskami) bytującymi w jelicie cienkim i końcowym odcinku jelita grubego;
  • zatrucia pokarmowe, do których może dojść poprzez kontakt w wodzie z chorobotwórczymi mikroorganizmami trafiającymi do basenu wraz z wydzielinami, czy drobinkami kału;
  • kurzajki i inne brodawki wywoływane przez wirus HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), który preferuje wilgotne środowisko.

Grzybica pochwy a basen

Spośród wymienionych wyżej chorób pojawiających się po korzystaniu z basenu, do najbardziej rozpowszechnionych należą infekcje intymne. W zdecydowanej większości przypadków dyskomfort okolic intymnych po kąpieli na pływalni odczuwają kobiety.

Nieprzyjemne objawy zapalenia pochwy i miejsc intymnych występują na skutek zaburzenia naturalnej mikrobioty pochwy, w składzie której w normalnych warunkach dominują pałeczki kwasu mlekowego (bakterie z rodzaju Lactobacillus), tworząc tym samym barierę ochronną przed patogenami. Jednak, gdy z różnych przyczyn liczba dobroczynnych bakterii spada lub tracą one swoją aktywność, środowisko pochwy stwarza idealne warunki do namnażania się chorobotwórczych drobnoustrojów, a co za tym idzie, do rozwoju infekcji.

Zapalenie pochwy może mieć zróżnicowane podłoże, a poszczególne symptomy mogą się od siebie różnić, w zależności od tego jaki patogen przyczynił się do stanu zapalnego. Za najbardziej popularne infekcje intymne odpowiedzialne są przede wszystkim grzyby wywołujące kandydozę pochwy, bakterie przyczyniające się do bakteryjnej waginozy, czy pierwotniaki (Trichomonas vaginalis) prowadzące do rzęsistkowicy.

Statystycznie najczęściej po kąpieli w basenie rozwija się u kobiet grzybica pochwy lub bakteryjne zapalenie pochwy. Obie infekcje mogą zaczynać się podobnie, jednak w przypadku kandydozy pochwy pojawiają się charakterystyczne upławy, przyjmujące najczęściej białą, gęstą i serowatą konsystencję, którym towarzyszą pieczenie i świąd okolic intymnych, zaczerwienienie i obrzęk sromu, suchość pochwy oraz ból stref intymnych podczas i po stosunku.

Grzybicę pochwy wywołują zazwyczaj wymienione wcześniej drożdżaki z gatunku Candida albicans, które na skutek zaburzenia prawidłowej mikrobioty w pochwie, zaczynają w niej dominować i wywoływać opisane objawy. Dlaczego można się z nimi zetknąć na basenie? Woda basenowa, wilgotne obszary pływalni i odpowiednio wysoka temperatura to idealne siedlisko do wzrostu i rozwoju wszelkiego rodzaju mikroorganizmów, w tym chorobotwórczych grzybów.

Przy pojawieniu się pierwszych symptomów grzybicy pochwy po basenie lub innej infekcji intymnej można w pierwszej kolejności sięgnąć po płyny do higieny intymnej, probiotyki, czy preparaty na infekcje intymne dostępne bez recepty. Są one w stanie złagodzić część objawów kandydozy, czy zaplenia pochwy na tle bakteryjnym, ale nie wyleczą infekcji do końca. W takiej sytuacji zawsze należy udać się do lekarza.

Czy z infekcją pochwy można iść na basen?

Wiele osób regularnie korzystających z uroków pływalni zastanawia się czy przy zdiagnozowanej grzybicy pochwy lub innej infekcji intymnej można iść na basen. W pierwszej kolejności warto przemyśleć, czy sami mielibyśmy ochotę pływać w miejscu, gdzie na pytanie, czy z grzybicą można iść na basen, większość osób odpowiedziała twierdząco.

Pisząc wprost, nie, z infekcją pochwy nie można iść na basen i należy zrezygnować z pływalni, aż do momentu całkowitego wyleczenia. W innym wypadku, nie tylko można pogorszyć swój stan zdrowia, ale również zarazić innych użytkowników basenu.

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do korzystania z basenu podczas jakiekolwiek infekcji, zawsze warto poradzić się lekarza.

Basen w ciąży a infekcje

Aktywność fizyczna niezwykle korzystnie wpływa zarówno na przebieg ciąży, jak i porodu oraz na zdrowie i ogólną formę przyszłej mamy. Jedną ze szczególnie polecanych form ruchu dla ciężarnych jest pływanie, czy gimnastyka na basenie, które poprawiają wydolność i kondycję całego organizmu.

Jednak kobieta w ciąży jest wyjątkowo podatna na infekcje dróg moczowo-płciowych, powinna więc zachować szczególną ostrożność podczas korzystania z pływalni. W pierwszej kolejności warto wybrać sprawdzony basen, który cieszy się dobrą opinią w kwestii czystości wody i całego obiektu. Nie bez znaczenia są również godziny korzystania z pływalni. Im mniej ludzi, np. wcześnie rano, tym większa szansa na mniejszą liczbę drobnoustrojów w wodzie. 

Uczęszczając na basen kobieta w ciąży powinna przestrzegać podobnych zasad co inni użytkownicy pływalni, czyli przed wejściem do wody oraz po wyjściu z basenu wziąć dokładny prysznic, po terenie pływalni poruszać się w klapkach, unikać bezpośredniego siadania na brzegu basenu, ławce w przebieralni, czy na sedesie. Warto również zabezpieczyć oczy przed drobnoustrojami i używać specjalnych okularków do pływania.

Po wyjściu z basenu dobrze jest także skorzystać z łazienki i oddać mocz, dzięki czemu można uchronić się przed zapaleniem pęcherza. Nie należy również zapominać o dokładnym umyciu miejsc intymnych, najlepiej specjalnymi środkami do higieny intymnej oraz o osuszeniu całego ciała.

Ciężarnym nie zaleca się też korzystania z jacuzzi, gdyż panuje tam zbyt wysoka temperatura wody. Odporność na patogeny można dodatkowo wspomagać probiotykami ginekologicznymi stosowanymi doustnie lub dopochwowo. W obawie przed zapaleniem pęcherza można z kolei profilaktycznie przyjmować preparaty z żurawiną.

Kobieta w ciąży nie powinna korzystać z basenu jeśli jest wyjątkowo podatna na infekcje intymne, czy zapalenie pęcherza lub cierpi na nawracającą grzybicę pochwy. Przyszła mama może bezpiecznie pływać w basenie pod warunkiem, że ciąża przebiega bez komplikacji. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zapytać o opinię lekarza prowadzącego ciążę.

Infekcje po basenie – zapobieganie i leczenie

Fakt, że w basenowej wodzie znajdują się liczne drobnoustroje nie oznacza, że należy całkowicie unikać wodnych aktywności na pływalni. Warto jednak przestrzegać pewnych zasad, aby uchronić się przed ewentualną infekcją po basenie.

W celach profilaktycznych warto przede wszystkim:

  • przed wejściem do basenu oraz po wyjściu z wody wziąć prysznic i zwrócić przy tym szczególną uwagę na dokładne umycie miejsc intymnych, najlepiej dedykowanym preparatem;
  • po prysznicu skrupulatnie wysuszyć całe ciało, które warto następnie posmarować balsamem nawilżającym;
  • podczas pływania używać specjalnych okularków ochronnych;
  • po terenie całego basenu poruszać się w klapkach;
  • nie siadać bezpośrednio na brzegu basenu, ławkach w przebieralniach (można użyć do tego własnego ręcznika) oraz na sedesie (warto skorzystać ze specjalnych nakładek);
  • używać świeżych ręczników, które najlepiej wyprać po powrocie z pływalni;
  • zaraz po wyjściu z basenu warto skorzystać z łazienki, aby oddać mocz, co pozwoli zmyć drobnoustroje cewki moczowej i okolic intymnych;
  • w celu wzmocnienia bariery ochronnej okolic intymnych i pochwy warto stosować probiotyki ginekologiczne; 
  • dla wsparcia zdrowia pęcherza można zażywać preparaty z żurawiną oraz pić wodę z cytryną;
  • podczas pływania warto unikać picia wody z basenu.

Leczenie infekcji intymnych po basenie uzależnione jest od rodzaju zakażenia. Gdy pojawią się niepokojące objawy zapalenia najwłaściwszą reakcją jest umówienie się na wizytę lekarską. Zarówno grzybicę pochwy, jak i bakteryjną waginozę leczy się środkami farmakologicznymi, również na receptę, w połączeniu z odpowiednią dietą.

Podczas kuracji kandydozy pochwy stosuje się leki na grzybicę pochwy doustne i dopochwowe (globulki, kapsułki), maści, kremy i żele do smarowania okolic intymnych, preparaty do irygacji pochwy lub nasiadówek oraz w celu odbudowania prawidłowej mikrobioty pochwy, probiotyki. W leczeniu bakteryjnego zapalenia pochwy sprawdzają się przede wszystkim odpowiednie antybiotyki oraz wspomagająco również probiotyki zawierające szczepy bakterii Lactobacillus.

Pojawienia się pierwszych symptomów infekcji intymnej nigdy nie należy bagatelizować. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że nieleczone, czy źle leczone, grzybica pochwy oraz bakteryjne zapalenie pochwy, mogą prowadzić do wielu powikłań oraz innych schorzeń okolic intymnych i dróg rodnych.

Czytaj też:


Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

Lekarz ginekolog

E-recepta online




Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Mirosława Gałęcka, Patrycja Szachta: Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, Forum Zakażeń 2013;4(2):121-125, Instytut Mikroekologii w Poznaniu.
  • Wytyczne Głównego Inspektoratu Sanitarnego w sprawie wymagań jakości wody oraz warunków sanitarno-higienicznych na pływalniach, Główny Inspektorat Sanitarny Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody, Warszawa, październik 2014.
  • Pływalnie kryte w Polsce. Inwentaryzacja bazy sportowej, opracowanie Ministerstwa Sportu i Turystyki, Departamentu Infrastruktury Sportowej, Warszawa, 2015.
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach, Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej, pozycja 2016, Warszawa, 2015.
  • Lindsay K. Jmaiff Blackstock, Wei Wang, Sai Vemula, Benjamin T. Jaeger, Xing-Fang Li: Sweetened Swimming Pools and Hot Tubs: https://pubs.acs.org/doi/full/10.1021/acs.estlett.7b00043.
  • Piotr Kochan: Wybrane schorzenia dróg moczowo-płciowych kobiety i leczenie według CDC. Kryteria WHO/FAO dla probiotyków i ich zastosowanie w ginekologii w świetle najnowszych badań. Gin. Prakt. 87, 6, 11-18 (2005).
  • Kryteria WHO/FAO dla probiotyków i ich zastosowanie w ginekologii w świetle najnowszych badań. Gin. Prakt. 87, 6, 11-18 (2005).
  • Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu, Ginekol Pol. 2008.
Zobacz więcej