Depresja lękowa (agitowana): objawy, przyczyny i leczenie

Depresja lękowa, czyli agitowana, jest jednym z najcięższych zaburzeń afektywnych. Pacjenci odczuwają nieustępujące poczucie zagrożenia oraz silne napięcie i pobudzenie psychoruchowe, które mogą powodować myśli samobójcze. Dlatego leczenie depresji lękowej ma charakter przede wszystkim farmakologiczny. Uwaga: depresji lękowej nie należy mylić z nerwicą lękową.

Czym jest depresja lękowa (agitowana)?

Depresja lękowa, zwana też agitowaną, jest szczególną i bardzo ciężką postacią choroby afektywnej, w której dominuje przeżywanie stanów lękowych w wymiarze psychicznym, somatycznym i behawioralnym.

Pacjenci cierpiący na depresję agitowaną żyją w ciągłym poczuciu zagrożenia. Związane z tym napięcie oraz pobudzenie psychoruchowe są tak duże, że implikują podwyższone w stosunku do innych typów depresji ryzyko podejmowania prób samobójczych, jako wyzwolenia z nieznośnego stanu bytu. Dlatego rozpoznanie choroby i szybkie wdrożenie właściwego leczenia jest w tym przypadku wręcz niezbędne.

Depresja lękowa bardzo często występuje u osób starszych i związana jest między innymi z pogarszającym się stanem zdrowia, niepewnością jutra oraz strachem przed zbliżającą się śmiercią. Z tego powodu przez niektórych lekarzy i naukowców utożsamiana jest z tak zwaną depresją inwolucyjną, czyli starczą, aczkolwiek możliwe jest też jej występowanie u pacjentów znacznie młodszych.

Objawy depresji lękowej

Depresja agitowana należy do zaburzeń atypowych i jako taka ma stosunkowo niewiele wspólnego z klasyczną depresją endogenną czy egzogenną (wewnątrz- lub zewnątrzpochodną).

Najbardziej charakterystyczne objawy depresji lękowej to:

• lęk, poczucie zagrożenia,
• silne pobudzenie emocjonalne,
• niepokój manipulacyjny i ruchowy,
• niemożność usiedzenia w jednym miejscu,
• bezproduktywność działań,
• ulatywanie myśli,
• urojenia,
• bezsenność,
• myśli samobójcze.

Typowy nastrój depresyjny zazwyczaj występuje w umiarkowanym natężeniu, ale nie jest on cechą konstytuującą chorobę w tej postaci. Nie ma też typowej dla zwykłej depresji apatii, znużenia, zmęczenia. Dominują stany zgoła odmienne.

Przyczyny depresji lękowej

Przyczyny depresji lękowej nie zostały do końca wyjaśnione, tak samo jak przyczyny występowania głównych jej objawów. Agitacja w języku medycznym oznacza niepokój ruchowy.

Zjawisko to charakterystyczne jest nie tylko dla depresji lękowej, ale też takich zaburzeń, jak ADHD czy choroba afektywna dwubiegunowa. Badacze nie są pewni, dlaczego objaw ten towarzyszy depresji o podłożu lękowym. Część naukowców uważa, że depresja agitacyjna jest jednym z tzw. stanów mieszanych, występujących w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, w czasie których możliwe są zarówno epizody depresyjne, jak też maniakalne.

W takim kontekście sama agitacja interpretowana jest jako zjawisko mające cechy manii. Z drugiej jednak strony zauważa się, że pobudzenie u pacjentów cierpiących na depresję lękową ma nieco innych charakter, niż u osób będących w fazie maniakalnej. Dla choroby afektywnej dwubiegunowej charakterystyczna jest między innymi gonitwa myśli. Natomiast w depresji agitowanej myśli częściej ulatują, „gubią” się.

Leki na depresję lękową

Leczenie depresji lękowej ma charakter przede wszystkim farmakologiczny, prowadzony przez lekarza psychiatrę online lub stacjonarnie. Najczęściej stosowane leki na depresję lękową na receptę składają się z substancji, takich jak:

• mirtazapina - noradrenergiczny i specyficznie serotoninergiczny lek przeciwdepresyjny,
• mianseryna - czteropierścieniowy lek przeciwdepresyjny,
• trazodon - antagonista receptora 5ht2 i inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny,
• amitryptylina, doksepina lub klomipramina– trójpierścienne leki przeciwdepresyjne.

Środki te wykazują działanie typowo przeciwdepresyjne, ale też tłumią odczuwany lęk, uspokajają, ułatwiają zasypianie i zwiększają komfort snu. Co więcej, efekty wyciszające odczuwalne są już po kilku dniach stosowania. Należy jednak pamiętać, że stosowanie wyżej wymienionych leków na depresję lękową wiąże się z określonymi skutkami ubocznymi, wśród których wymienić można:

• wzrost łaknienia, a przez to trudności z kontrolą masy ciała,
• nadmierne wyciszenie,
• zbyt duży spadek ciśnienia tętniczego.

Nerwica lękowa a depresja

Depresja agitowana często mylona jest z nerwicą lękową. W istocie są to jednak dwa zupełnie inne zaburzenia. Nerwica lękowa powodowana jest zarówno czynnikami biologicznymi, jak też psychicznymi i społecznymi (wymienić w tym kontekście można m.in. osobowość hipochondryczną, uczestnictwo w traumatyzujących wydarzeniach, zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego i hormonalnego oraz wiele innych). Istnieją bardzo różne typy nerwicy lękowej, o zupełnie różnym podłożu i przebiegu, w tym:

• fobie społeczne,
• zespół lęku uogólnionego,
• nerwica wegetatywna,
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.

Do typowych objawów nerwicy lękowej należą:

• ataki paniki,
• objawy somatyczne (np. ból brzucha czy głowy),
• fobie, obsesje, kompulsje.

Nerwica lękowa może prowadzić do rozwoju zaburzeń depresyjnych, oba zaburzenia mogą też ze sobą współwystępować, nie należy ich jednak utożsamiać.

Jeśli czujesz niepokojące objawy, zawsze warto skorzystać z pomocy specjalisty, lekarza psychiatry online lub stacjonarnie. 

Czytaj też:

• Zioła na depresję i lęki - jakie suplementy i mieszanki?
• Rodzaje depresji i stopnie - objawy typowe i nietypowe

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz psychiatra online

Lekarz rodzinny online

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.