Choroba Gravesa-Basedova: czym jest?
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Choroba Gravesa-Basedowa to choroba gruczołu tarczowego i jedna z najczęstszych przyczyn rozwoju nadczynności tarczycy.
Dochodzi do niej wtedy, gdy tarczyca zaczyna produkować nadmierne ilości hormonów.
A czym objawia się choroba Gravesa-Basedova?
Jakie badania trzeba wykonać, aby potwierdzić diagnozę?
I jak wygląda leczenie?
Spis treści
- Choroba Gravesa-Basedova – co to jest? Przyczyny choroby
- Rozpoznanie choroby Gravesa-Basedova. Objawy nadczynności tarczycy
- Leczenie choroby Gravesa-Basedova
Choroba Gravesa-Basedova – skąd się bierze? Przyczyny choroby
Choroba Gravesa-Basedova jest schorzeniem o podłożu autoimmunologicznym.
Jej nazwa pochodzi od nazwisk lekarzy: Roberta Gravesa oraz Karla Adolpha von Basedowa, którzy jako pierwsi (niezależnie od siebie) opisali objawy choroby.
Do rozwoju schorzenia dochodzi wtedy, gdy układ odpornościowy organizmu zaczyna produkować przeciwciała anty-TSHR, przeciwko receptorowi TSH (hormonowi tyreotropowemu, który jest wydzielany przez przysadkę mózgową i steruje pracą tarczycy).
Gdy dochodzi do pobudzenia receptora TSH, następuje wzmożona produkcja hormonów tarczycy (trójjodotyroniny (T3), tyroksyny (T4) i kalcytoniny).
Choroba Gravesa-Basedova jest najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy, powiększenia gruczołu tarczowego i rozwoju jego unaczynienia
Dodatkowo, choroba Gravesa-Basedova może ujawnić się w wyniku silnego stresu, którego konsekwencją był uraz psychiczny.
Poza stresem, czynnikiem ryzyka może być palenie papierosów, wiek, a nawet płeć.
Co ciekawe, choroba Gravesa-Basedowa występuje nawet dziesięciokrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Co więcej, chorobie mogą towarzyszyć takie schorzenia jak:
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- niedoczynność kory nadnerczy,
- cukrzyca typu 1,
- bielactwo.
Rozpoznanie, czyli objawy choroby i diagnostyka
Zazwyczaj diagnozę choroby rozpoczyna się od oceny stanu zdrowia pacjenta i towarzyszących mu objawów.
A te są bardzo powiązane z nadczynnością tarczycy, dla której charakterystyczny jest:
- spadek masy ciała,
- osłabienie i ciągłe uczucie zmęczenia,
- uczucie niepokoju i rozdrażnienia,
- szybko przetłuszczające się włosy,
- zmniejszenie libido,
- tachykardia,
- zwiększona potliwość,
- u kobiet – rzadkie miesiączki lub ich zanik.
Dodatkowo, u osoby chorującej na chorobę Gravesa-Basedova może powstać:
- wole tarczycy, czyli powiększenie gruczołu tarczowego,
- obrzęk palców i stóp, bardzo rzadkim objawem jest zaokrąglenie i poszerzenie paliczków końcowych rąk - akropachia,
- naciekowy wytrzeszcz gałek ocznych (orbitopatia),
- obrzęk powiek, zaczerwienienie spojówek itp.,
- obrzęk przedgoleniowy.
Występowanie takich objawów znacznie ułatwia lekarzowi diagnozę, a potwierdzeniem dla postawionej tezy będą badania diagnostyczne.
Jakie?
To konkretne schorzenie można rozpoznać m.in. po wyniku badań morfologii, a konkretnie hormonów: TSH, FT4, FT3.
Przy chorobie Gravesa-Basedowa wartości TSH są niskie, zaś wolne hormony (T3,T4) wzrastają.
Przy okazji badania krwi, warto sprawdzić poziom przeciwciał anty-TSHR (TRAb - podwyższony poziom potwierdzi chorobę).
Dodatkowo, przydatnym badaniem jest USG tarczycy, które wykaże powiększenie gruczołu, wzomożony przepływ naczyniowy.. Obecność zmian ogniskowych nie wyklucza choroby.
Do pełnej diagnostyki warto dodać badanie oczodołów, które można wykonać za pomocą rezonansu magnetycznego, – ocena obrzęku lub zwłóknienia mięśni gałki ocznej (które są przyczyną orbitopatii – jednego z objawów ChGB).
Po otrzymaniu wyników badań, lekarz będzie mógł wdrożyć odpowiednie leczenie.
A jak ono wygląda w przypadku choroby Gravesa-Basedova?
Leczenie choroby Gravesa-Basedova. Farmakologia, czy jod promieniotwórczy?
Celem leczenia choroby Gravesa-Basedova jest zmniejszenie i wyeliminowanie objawów chorobowych (nadczynności tarczycy czy orbitopatii tarczycowej), a także dojście do stanu, w którym tarczyca będzie działała prawidłowo.
W tym celu wdraża się leczenie farmakologiczne, od którego zwykle się zaczyna.
Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu leków przeciwtarczycowych, które osłabiają wzmożoną czynność tarczycy (np. tiamazol, propylotiouracyl).
Zahamowanie objawów choroby jest możliwe u 50-55% chorych.
Jeśli jednak leczenie farmakologiczne okaże się nieskuteczne, a objawy choroby się zaostrzą, lekarz endokrynolog może zdecydować się na bardziej agresywną metodę leczenia tj.: jodem promieniotwórczym I131 lub operacyjne
Wytwarzane przez jod promieniowanie ma za zadanie:
- oddziaływać na komórki tarczycy w taki sposób, aby doprowadzić do ich stopniowego zniszczenia,
- zahamować nadprodukcję hormonów,
- zmniejszyć wielkości gruczołu (który zwykle jest powiększony).
W leczeniu lekkiej postaci orbitopatii również walczy się o normalizację stężenia hormonów tarczycy we krwi, a objawy łagodzi się za pomocą glikokortykostrerydów.
U chorych, u których doszło do ciężkiej postaci orbitopatii, konieczne może okazać się leczenie operacyjne, czyli wycięcie tarczycy (całej lub jej fragmentu).
Choroba Gravesa-Basedova jest schorzeniem, które wymaga stałej opieki lekarza endokrynologa.
Zaniedbanie leczenia, czy nagłe odstawienie leków może skutkować tzw. przełomem tarczycowym, czyli stanem bezpośrednio zagrażającym życiu chorego.
U osoby chorującej na nadczynność tarczycy stan ten objawia się wymiotami, biegunką, zaburzeniami świadomości, wystąpieniem drgawek, czy nagłym uczuciem niepokoju i majaczeniem.
W takiej sytuacji niezbędne jest wezwanie pomocy medycznej.
Z kolej nieleczona orbitopatia tarczycowa może doprowadzić nawet do ślepoty.
Odpowiednie leczenie oraz pozostawanie pod stałą opieką lekarza endokrynologa może znacznie zminimalizować ryzyko powikłań choroby.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
