Badanie drożności jajowodów - czy boli i na czym polega?
Autor: Piotr Brzózka
Badanie drożności jajowodów i oceny jamy macicy wykonuje się w poszukiwaniu przyczyn niepłodności. Stosowaną powszechnie metodą jest histerosalpingografia (HSG), wykorzystująca działanie promieni RTG i środka kontrastującego. Zobacz na czym polega badanie HSG, jak się do niego przygotować i czy należy się obawiać związanego z nim bólu?
Badanie drożności jajowodów
Histerosalpingografia (HSG), czyli badanie drożności jajowodów i oceny jamy macicy jest jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych stosowanych w leczeniu niepłodności. Wedle różnych szacunków, niedrożność jajowodów jest przyczyną problemów z zajściem w ciążę w około 20-30 procentach przypadków (pozostałe powody to zaburzenia owulacji oraz problemy stojące po stronie mężczyzny). Źródła niedrożności jajowodów są zróżnicowane.
Wymienić wśród nich można takie czynniki, jak stany zapalne i grzybice dróg rodnych, endometrioza, poronienie, ciąża pozamaciczna, wadliwie założona wkładka domaciczna, czy zmiany nowotworowe. Niezależnie od patogenzy, konsekwencją jest takie zawężenie światła jajowodów, które uniemożliwia odprowadzenie zygoty (połączonych gamet żeńskiej i męskiej) do macicy, a tym samym – finalizację procesu zapłodnienia. Histerosalpingografia pomaga zdiagnozować problem i ewentualnie zaordynować jego leczenie (możliwe jest udrożnienie jajowodów metodą laparoskopową lub histeroskopową).
Na czym polega badanie HSG?
Badanie HSG polega na wykonaniu zdjęć rentgenowskich narządów rodnych kobiety, po uprzednim podaniu kontrastu (przez kanał szyjki macicy), czyli środka, który pochłania promieniowanie RTG i umożliwia pełniejsze uwidocznienie ewentualnych nieprawidłowości.
W pierwszej kolejności lekarz przeprowadzający histerosalpingografię wprowadza do pochwy wziernik, a następnie w kanale szyjki macicy umieszcza cewnik, przez który podany zostanie kontrast. Następnie wykonywana jest i zapisywana seria zdjęć rentgenowskich, które będą stanowić podstawę oceny drożności jajowodów lub stanu innych narządów rodnych. Całość badania trwa około 20-30 minut, jeśli jednak pacjentka skorzysta ze znieczulenia, konieczne jest pozostanie w klinice przez kilka dodatkowych godzin.
Czy badanie drożności jajowodów boli?
Badanie HSG często przedstawiane jest jako inwazyjne ale bezbolesne. W rzeczywistości jednak wiele kobiet w jego trakcie odczuwa bolesność lub przynajmniej dyskomfort psychiczny. Z reguły pacjentki opisują badanie drożności jajowodów jako nieprzyjemne, a paleta doświadczeń obejmuje takie odczucia, jak rozpieranie jajowodów i macicy, silne pieczenie, szczypanie. Dlatego w wielu przypadkach badanie wykonywane jest po uprzednim podaniu znieczulenia.
Jak się przygotować do HSG?
Badanie drożności jajowodów nie jest badaniem, do którego można przystąpić z marszu. Wymaga ono szczególnego przygotowania ze strony pacjentki i opiekującego się nią lekarza. Jeśli chodzi o aspekty czysto medyczne, przed histerosalpingografią wykonuje się badanie USG dróg rodnych oraz wymaz z pochwy. Lekarz powinien też przeprowadzić wywiad, w uwzględnieniem informacji odnoszących się zarówno do ogólnego stanu zdrowia, jak też szczegółów takich, jak data ostatniej miesiączki czy uczulenie na kontrast. 20 minut przed badaniem, pacjentka otrzymuje czopek rozkurczowy. Wcześniej powinna też wykonać lewatywę. Do badania HSG nie trzeba przystępować na czczo, ale posiłki spożywane w ciągu ostatnich 12 godzin powinny być lekkostrawne.
Przeciwwskazania do histerosalpingografii
Badanie HSG nie może być przeprowadzone w dowolnym terminie. W praktyce wykonuje się je w I fazie cyklu menstruacyjnego, pomiędzy jego 7 a 10 dniem. Badania nie wolno przeprowadzać, jeśli występuje krwawienie z dróg rodnych (miesiączkowe lub o innym charakterze), a także kiedy istnieje podejrzenie zakażenia lub stanu zapalnego oraz alergia na środek kontrastujący. Przeciwwskazaniem do wykonania badania drożności jajowodów z użyciem promieniowania rentgenowskiego jest też ciąża pacjentki.
Ile kosztuje badanie HSG – cena diagnostyki
Badanie drożności jajowodów metodą HSG refundowane jest przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zatem można je wykonać bezpłatnie. Warunek jest jeden: pacjentka musi posiadać ważne skierowanie wystawione przez lekarza specjalistę – ginekologa lub endokrynologa.
Co istotne – uprawnień do skierowania na badanie HSG nie posiada lekarz podstawowej opieki społecznej. Jeśli pacjentka zdecyduje się przyspieszyć procedurę, wykonując badania prywatnie i z pełną odpłatnością, musi się liczyć z wydatkiem rzędu kilkuset złotych. W zależności od miasta, konkretnej kliniki oraz używanego sprzętu, zakres cenowy rozpięty jest od 300 do nawet 1000 złotych.
Czytaj też:
- Cytologia u dziewicy. Jak wygląda procedura
- Kolposkopia - czy badanie boli i jakie są zalecenia po zabiegu?
- Cystoskopia - na czym polega badanie i czy jest bolesne?
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Piotr Marianowski, Iwona Szymusik: Badanie drożności jajowodów metodą histerosalpinografii w diagnostyce niepłodności – Balton
- Amanda N. Kallen i Pinar H. Kodaman: Rozpoznanie i leczenie niepłodności spowodowanej czynnikiem jajowodowym
Podobne artykuły
