Spis treści:
1. Siofor XR - działanie
2. Siofor XR - wskazania
3. Siofor XR - przeciwwskazania
4. Siofor XR - dawkowanie
5. Siofor XR - interakcje z innymi lekami
6. Siofor XR - ciąża
7. Siofor XR - skutki uboczne
8. Siofor XR - środki ostrożności
9. Siofor XR - producent

Działanie

Siofor XR - Doustny lek przeciwcukrzycowy z grupy pochodnych biguanidu. Zmniejsza zarówno podstawowe, jak i poposiłkowe stężenie glukozy w osoczu. Nie pobudza wydzielania insuliny i dlatego nie powoduje hipoglikemii. Metformina może działać w 3 mechanizmach: zmniejsza wytwarzanie glukozy w wątrobie, hamując glukoneogenezę i glikogenolizę; zwiększa wrażliwość na insulinę w mięśniach, poprawia obwodowy wychwyt i zużycie glukozy; opóźnia wchłanianie glukozy w jelitach. Metformina pobudza wewnątrzkomórkową syntezę glikogenu działając na syntazę glikogenu. Metformina zwiększa zdolność transportu glukozy przez wszystkie obecnie znane błonowe transportery glukozy (GLUT). Po podaniu doustnym tabletki o przedłużonym uwalnianiu XR 500 wchłanianie metforminy jest istotnie opóźnione w porównaniu z tabletkami o natychmiastowym uwalnianiu, a C_max metforminy w surowicy występuje po 7 h (po podaniu tabl. o natychmiastowym uwalnianiu - 2,5 h). Po jednorazowym podaniu doustnym tabletek o przedł. uwalnianiu XR 750 mg w dawce 1500 mg, średnie C_max metforminy w surowicy występuje średnio po ok. 5 h (zakres 4-12 h). Po jednorazowym podaniu doustnym 1 tabletki o przedł. uwalnianiu XR 1000 mg po posiłku, średnie C_max metforminy w surowicy występuje średnio po ok. 5 h (zakres 4-10 h). U zdrowych ochotników, na czczo i po posiłku, tabletki o przedł. uwalnianiu XR 750 mg w dawce 1500 mg są biorównoważne z dawką 1500 mg w postaci tabletek o przedł. uwalnianiu XR 500 mg pod względem C_max i AUC, a tabletki o przedł. uwalnianiu XR 1000 mg są biorównoważne z dawką 1000 mg w postaci tabletek o przedł. uwalnianiu XR 500 mg pod względem C_max i AUC. W stanie stacjonarnym, podobnie jak w przypadku leku w postaci o natychmiastowym uwalnianiu C_max i AUC nie zwiększają się proporcjonalnie do podawanej dawki. Wartość AUC po jednorazowym podaniu doustnym 2000 mg w postaci tabletek o przedł. uwalnianiu jest podobna do wartości obserwowanej po podaniu 1000 mg w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu 2 razy na dobę. Metformina w nieznacznym stopniu wiąże się z białkami osocza. Lek przenika do wnętrza erytrocytów. C_mac we krwi jest niższe, niż C_max w osoczu i osiągane jest w tym samym czasie. Erytrocyty najprawdopodobniej stanowią wtórny kompartment dystrybucji. Metformina jest wydalana w postaci niezmienionej z moczem. Nie wykryto żadnych metabolitów metforminy u ludzi. Rzeczywisty T_0,5  w końcowej fazie eliminacji wynosi ok. 6,5 h. Przy zaburzeniach czynności nerek klirens nerkowy metforminy zmniejsza się proporcjonalnie do spadku klirensu kreatyniny, a zatem T_0,5 w fazie eliminacji wydłuża się, prowadząc do zwiększenia stężenia metforminy w osoczu.

Wskazania

Siofor XR - Leczenie cukrzycy typu 2 u dorosłych, w szczególności u pacjentów z nadwagą, gdy za pomocą ściśle przestrzeganej diety i ćwiczeń fizycznych nie można uzyskać właściwej kontroli stężenia glukozy we krwi. Lek można stosować w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub z insuliną.

Przeciwwskazania

Siofor XR - Nadwrażliwość na chlorowodorek metforminy lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Każdy rodzaj ostrej kwasicy metabolicznej (takiej jak kwasica mleczanowa, cukrzycowa kwasica ketonowa). Cukrzycowy stan przedśpiączkowy. Ciężka niewydolność nerek (GFR <30 ml/min). Jakikolwiek ostry stan, mogący spowodować zaburzenia czynności nerek, taki jak: odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs. Choroba, która może spowodować niedotlenienie tkanek (w szczególności choroba o ostrym przebiegu lub zaostrzenie choroby przewlekłej), taka jak: niewyrównana niewydolność serca, niewydolność oddechowa, niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego, wstrząs. Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm.

Dawkowanie

Siofor XR - Doustnie. Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥90 ml/min). Siofor XR 500 mg. Monoterapia podczas leczenia cukrzycy typu 2 i w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Zazwyczaj dawka początkowa to 1 tabl. XR 500 mg na dobę. Po 10-15 dniach dawkę należy dostosować na podstawie pomiaru stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku ze strony przewodu pokarmowego. Maksymalna zalecana dawka to 4 tabl. XR 500 mg na dobę. Dawkę należy zwiększać o 500 mg w odstępach co 10-15 dni do dawki maksymalnej 2000 mg stosowanej raz na dobę z wieczornym posiłkiem. Jeśli podawanie Siofor XR 500 mg w dawce 2000 mg raz na dobę nie zapewnia odpowiedniej kontroli glikemii, należy rozważyć podanie preparatu w dawce 1000 mg 2 razy na dobę, gdzie obie dawki są podawane w trakcie jedzenia. Jeśli nadal nie osiągnięto odpowiedniej kontroli glikemii, można zamienić preparat na chlorowodorek metforminy w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu, w maksymalnej dawce 3000 mg na dobę. U pacjentów już leczonych metforminą w tabletkach, dawka początkowa leku Siofor XR 500 mg powinna być równoważna dawce dobowej metforminy w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu. U pacjentów leczonych metforminą w dawce powyżej 2000 mg na dobę, nie zaleca się zamiany na Siofor XR 500 mg. W przypadku planowanej zamiany z innego doustnego leku przeciwcukrzycowego: należy odstawić poprzednio stosowany lek i zastosować Siofor XR 500 mg w dawce określonej powyżej. W skojarzeniu z insuliną. Chlorowodorek metforminy i insulina mogą być stosowane w skojarzeniu, w celu osiągnięcia lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Zazwyczaj stosowana dawka początkowa to 1 tabl. leku Siofor XR 500 mg raz na dobę, podczas gdy dawka insuliny jest dobierana na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Siofor XR 750 mg. Monoterapia podczas leczenia cukrzycy typu 2 i w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Siofor XR 750 mg jest przeznaczony dla pacjentów już leczonych metforminą w postaci tabletek (o przedłużonym uwalnianiu lub natychmiastowym uwalnianiu). Dawka Siofor XR 750 mg powinna być równoważna dawce dobowej metforminy w postaci tabletek (o przedłużonym uwalnianiu lub natychmiastowym uwalnianiu), do maksymalnej dawki dobowej wynoszącej 1500 mg, podawanej podczas wieczornego posiłku. Po 10-15 dniach zaleca się kontrolę czy dawka preparatu jest właściwa na podstawie badania stężenia glukozy we krwi. W przypadku planowanej zamiany z innego doustnego leku przeciwcukrzycowego, dostosowanie dawkowania należy rozpoczynać od podania Siofor XR 500 mg przed przejściem do dawki Siofor XR 750 mg. W skojarzeniu z insuliną. Chlorowodorek metforminy i insulina mogą być stosowane w skojarzeniu w celu osiągnięcia lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. U pacjentów już leczonych metforminą i insuliną w skojarzeniu, dawka leku Siofor XR 750 mg powinna być równoważna dawce dobowej metforminy w postaci tabletek, do maksymalnej dawki dobowej wynoszącej 1500 mg, podawanej z wieczornym posiłkiem, podczas gdy dawka insuliny jest dobierana na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Siofor XR 1000 mg. Monoterapia podczas leczenia cukrzycy typu 2 i w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi.  Leczenie początkowe należy rozpoczynać 1 tabletką Siofor XR 500 mg na dobę z wieczornym posiłkiem. Po 10-15 dniach zaleca się dostosowanie dawki na podstawie pomiaru stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu leczniczego ze strony przewodu pokarmowego. Siofor XR 1000 mg należy przyjmować raz na dobę podczas wieczornego posiłku. Zalecana maksymalna dawka to 2 tabl. na dobę. Preparat jest wskazany w leczeniu podtrzymującym u pacjentów aktualnie leczonych metforminy chlorowodorkiem w dawce 1000 mg lub 2000 mg. W razie zamiany leków dobowa dawka Siofor XR 1000 mg powinna być równoważna z aktualnie stosowaną dawką dobową metforminy chlorowodorku. U pacjentów leczonych chlorowodorkiem metforminy w dawce powyżej 2000 mg na dobę, nie zaleca się zamiany na Siofor XR 1000 mg. Jeśli podawanie Siofor XR 1000 mg w maksymalnej dawce 2000 mg raz na dobę nie zapewnia odpowiedniej kontroli glikemii, należy rozważyć schemat dawkowania 2 razy na dobę, gdzie obie dawki należy podawać z jedzeniem, podczas porannych i wieczornych posiłków. Jeśli nadal nie osiągnięto odpowiedniej kontroli glikemii, można zamienić preparat na chlorowodorek metforminy w standardowych tabletkach, w maksymalnej dawce 3000 mg na dobę. W przypadku planowanej zamiany z innego doustnego leku przeciwcukrzycowego, dostosowanie dawkowania należy rozpoczynać od podania Siofor XR 500 mg przed przejściem do dawki Siofor XR 1000 mg. W skojarzeniu z insuliną. Chlorowodorek metforminy i insulina mogą być stosowane w skojarzeniu, w celu osiągnięcia lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Zazwyczaj stosowana dawka początkowa to 1 tabl. Siofor XR 500 mg raz na dobę, podczas gdy dawka insuliny jest dobierana na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Po dostosowaniu dawki można rozważyć zamianę na Siofor XR 1000 mg. U pacjentów już leczonych metforminą i insuliną w skojarzeniu, dawka leku Siofor XR 1000 mg powinna być równoważna dawce dobowej metforminy w postaci tabletek, do maksymalnej dawki dobowej wynoszącej 2000 mg, podawanej z wieczornym posiłkiem, podczas gdy dawka insuliny jest dobierana na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Szczególne grupy pacjentów. Z powodu ryzyka zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku dawkę leku należy zmodyfikować w oparciu o czynność nerek. Konieczne są regularne badania czynności nerek. Z powodu braku dostępnych danych, nie należy stosować leku u dzieci. Zaburzenie czynności nerek. Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia metforminą, a następnie co najmniej raz na rok. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem dalszego pogorszenia czynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, np. co 3-6 mies. Pacjenci z GFR 60-89 ml/min: całkowita maksymalna dawka dobowa 2000 mg - można rozważyć zmniejszenie dawki w reakcji na pogarszającą się czynność nerek; GFR 45-59 ml/min: całkowita maksymalna dawka dobowa 2000 mg - przed rozważaniem rozpoczęcia leczenia metforminą, należy przeanalizować czynniki mogące zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej, dawka początkowa nie jest większa niż połowa dawki maksymalnej; GFR 30-44 ml/min: całkowita maksymalna dawka dobowa 1000 mg - przed rozważaniem rozpoczęcia leczenia metforminą, należy przeanalizować czynniki mogące zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej, dawka początkowa nie jest większa niż połowa dawki maksymalnej; GFR <30 ml/min - metformina jest przeciwwskazana. Sposób podania. Tabletki należy połykać w całości, popijając wodą. Nie należy ich żuć ani rozgryzać. Lek przyjmować podczas posiłku.

Interakcje z innymi lekami

Siofor XR - Niezalecane jednoczesne stosowanie: alkohol - zatrucie alkoholem związane jest ze zwiększonym ryzykiem kwasicy mleczanowej, szczególnie w przypadkach głodzenia, niedożywienia lub zaburzeń czynności wątroby; środki kontrastowe zawierające jod - stosowanie metforminy musi być przerwane przed badaniem lub podczas badania obrazowego i nie wolno wznawiać jej stosowania przez co najmniej 48 h po badaniu, po czym można wznowić podawanie metforminy pod warunkiem ponownej oceny czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona stabilna (donaczyniowe podanie środków kontrastowych zawierających jod może prowadzić do niewydolności nerek, prowadząc do kumulacji metforminy i zwiększenia zagrożenia wystąpieniem kwasicy mleczanowej). Skojarzenia wymagające ostrożności podczas stosowania. Niektóre leki mogą wywierać niekorzystne działanie na czynność nerek, co może zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej, np. NLPZ, w tym selektywne inhibitory COX-2, inhibitory ACE, antagoniści receptora angiotensyny II i leki moczopędne, w szczególności diuretyki pętlowe. W razie rozpoczynania stosowania lub stosowania tych leków skojarzeniu z metforminą, konieczne jest dokładne monitorowanie czynności nerek. Leki o wewnętrznej aktywności hiperglikemicznej (np. glikokortykosteroidy (do podawania ogólnego i miejscowego) i sympatykomimetyki) - konieczne może być częstsze wykonywanie badania stężenia glukozy we krwi, szczególnie na początku leczenia; jeżeli jest to konieczne, w czasie leczenia tymi lekami oraz po ich odstawieniu należy zmodyfikować dawkę metforminy. Metformina jest substratem obu transporterów OCT1 i OCT2. Jednoczesne stosowanie metforminy z: inhibitorami OCT1 (takim jak werapamil) może zmniejszyć skuteczność metforminy; induktorami OCT1 (takim jak ryfampicyna) może zwiększyć wchłanianie z przewodu pokarmowego i skuteczność metforminy; inhibitorami OCT2 (takimi jak cymetydyna, dolutegrawir, ranolazyna, trimetoprim, wandetanib, izawukonazol) może zmniejszyć wydalanie metforminy przez nerki i prowadzić do zwiększenia stężenia metforminy w osoczu; inhibitorami OCT1 i OCT2 (takimi jak kryzotynib, olaparyb) może wpłynąć na skuteczność i wydalanie metforminy przez nerki. Zaleca się zachowanie ostrożności, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, ponieważ w przypadku stosowania tych preparatów jednocześnie z metforminą stężenie metforminy w osoczu może się zwiększyć. W przypadku konieczności, należy rozważyć dostosowanie dawki metforminy, ponieważ inhibitory/induktory OCT mogą wpłynąć na skuteczność metforminy.

Ciąża

Siofor XR - Jeśli jest to klinicznie konieczne, stosowanie metforminy można rozważyć w czasie ciąży i w fazie prekoncepcyjnej jako uzupełnienie leczenia insuliną lub alternatywę dla insuliny. Niekontrolowana hiperglikemia w fazie prekoncepcyjnej i w czasie ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wad wrodzonych, utraty ciąży, nadciśnienia tętniczego wywołanego ciążą, stanu przedrzucawkowego i śmiertelności okołoporodowej. Ważne jest, aby utrzymać stężenie glukozy we krwi jak najbardziej zbliżone do prawidłowego przez cały okres ciąży, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych z hiperglikemią u matki i jej dziecka. Metformina przenika przez łożysko w stężeniach, które mogą być tak wysokie, jak stężenia u matki. Duża ilość danych dotyczących kobiet w ciąży (ponad 1000 ujawnionych przypadków) z badania kohortowego opartego na rejestrze i opublikowanych danych (metaanalizy, badania kliniczne i rejestry) nie wskazuje na zwiększone ryzyko wad wrodzonych ani toksyczności dla płodu/noworodka po ekspozycji na metforminę w fazie prekoncepcyjnej i (lub) w czasie ciąży. Istnieją ograniczone i niejednoznaczne dowody wpływu metforminy na długoterminowe wyniki dotyczące masy ciała dzieci narażonych w okresie życia płodowego. Wydaje się, że metformina nie wpływa na rozwój motoryczny i społeczny u dzieci w wieku do 4 lat, które były narażone na metforminę w okresie życia płodowego, chociaż dane dotyczące długoterminowych wyników są ograniczone. Metformina przenika do mleka kobiecego. Nie obserwowano działań niepożądanych u noworodków/niemowląt karmionych piersią. Ponieważ dostępne są jedynie ograniczone dane, nie zaleca się karmienia piersią w czasie leczenia metforminą. Decyzję o tym, czy przerwać karmienie piersią, należy podjąć po rozważeniu korzyści wynikających z karmienia piersią i potencjalnego ryzyka występowania działań niepożądanych u dziecka. Nie stwierdzono wpływu metforminy na płodność samców ani samic szczurów przy dawkowaniu metforminy w dawkach nawet do 600 mg/kg mc./dobę, czyli w dawkach ok. 3 razy większych od maksymalnej zalecanej dawki dobowej u człowieka, porównując dawki w przeliczeniu na pc.

Skutki uboczne

Siofor XR - Bardzo często: zaburzenia przewodu pokarmowego takie jak: nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha i utrata apetytu - te działania niepożądane występują najczęściej na początku leczenia i w większości przypadków ustępują samoistnie; powolne zwiększanie dawki może także poprawić tolerancję ze strony przewodu pokarmowego. Często: zmniejszenie stężenia/niedobór witaminy B₁₂, zaburzenia smaku. Bardzo rzadko: kwasica mleczanowa, reakcje skórne (takie jak rumień, swędzenie, pokrzywka), pojedyncze przypadki nieprawidłowych wyników testów czynności wątroby lub zapalenie wątroby, które ustępują po odstawieniu metforminy.

Środki ostrożności

Siofor XR - W przypadkach nagłego pogorszenia czynności nerek dochodzi do kumulacji metforminy, co zwiększa ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej. W przypadku odwodnienia (ciężka biegunka lub wymioty, gorączka lub zmniejszona podaż płynów) należy tymczasowo wstrzymać stosowanie metforminy i zalecane jest zwrócenie się do lekarza. U pacjentów leczonych metforminą należy ostrożnie rozpoczynać leczenie lekami, które mogą ciężko zaburzyć czynność nerek (takimi jak leki przeciwnadciśnieniowe, moczopędne lub NLPZ). Inne czynniki ryzyka kwasicy mleczanowej to nadmierne spożycie alkoholu, niewydolność wątroby, źle kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie i wszelkie stany związane z niedotlenieniem, jak również jednoczesne stosowanie leków mogących wywołać kwasicę mleczanową. Pacjentów i (lub) ich opiekunów należy poinformować o ryzyku wystąpienia kwasicy mleczanowej. W razie wystąpienia objawów kwasicy mleczanowej pacjent powinien odstawić metforminę i szukać natychmiastowej pomocy medycznej. Odchylenia od wartości prawidłowych w wynikach badań laboratoryjnych obejmują zmniejszenie wartości pH krwi (<7,35), zwiększenie stężenia mleczanów w osoczu (>5 mmol/l) oraz zwiększenie luki anionowej i stosunku mleczanów do pirogronianów. U pacjentów ze stwierdzonymi chorobami mitochondrialnymi, takimi jak zespół encefalopatii mitochondrialnej z kwasicą mleczanową i incydentami podobnymi do udarów (MELAS) oraz cukrzyca z głuchotą dziedziczona w sposób matczyny (MIDD), stosowanie metforminy nie jest zalecane z powodu ryzyka nasilenia kwasicy mleczanowej i powikłań neurologicznych, co może prowadzić do nasilenia choroby. Jeśli u pacjenta po przyjęciu metforminy wystąpią objawy przedmiotowe i podmiotowe świadczące o zespole MELAS lub MIDD, należy natychmiast przerwać leczenie metforminą i przeprowadzić szybką ocenę diagnostyczną. Czynność nerek. Wartość GFR powinna być oznaczona przed rozpoczęciem leczenia, a następnie w regularnych odstępach czasu. Metformina jest przeciwwskazana u pacjentów z GFR <30 ml/min i należy ją tymczasowo odstawić w razie występowania stanów wpływających na czynność nerek. Pacjenci z niewydolnością serca są bardziej narażeni na wystąpienie niedotlenienia i niewydolności nerek. Metformina może być stosowana u pacjentów ze stabilną, przewlekłą niewydolnością serca, jeżeli regularnie kontroluje się czynność serca i czynność nerek. Donaczyniowe podanie środków kontrastowych zawierających jod może doprowadzić do nefropatii wywołanej środkiem kontrastowym, powodując kumulację metforminy i zwiększenie ryzyka kwasicy mleczanowej. Należy przerwać stosowanie metforminy przed badaniem lub podczas badania obrazowego i nie stosować jej przez co najmniej 48 h po badaniu, po czym można wznowić podawanie metforminy pod warunkiem ponownej oceny czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona stabilna. Podawanie metforminy musi być przerwane bezpośrednio przed zabiegiem chirurgicznym w znieczuleniu ogólnym, podpajęczynówkowym lub zewnątrzoponowym. Leczenie można wznowić nie wcześniej niż po 48 h po zabiegu chirurgicznym lub wznowieniu odżywiania doustnego oraz dopiero po ponownej ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że jest stabilna. Metformina może zmniejszać stężenie witaminy B₁₂ w surowicy. Ryzyko małego stężenia witaminy B₁₂ wzrasta wraz ze zwiększeniem dawki metforminy, czasu trwania leczenia i (lub) u pacjentów z czynnikami ryzyka, o których wiadomo, że powodują niedobór witaminy B₁₂. W przypadku podejrzenia niedoboru witaminy B₁₂ (takiego jak niedokrwistość lub neuropatia) należy monitorować stężenie witaminy B₁₂ w surowicy. Okresowe monitorowanie stężenia witaminy B₁₂ może być konieczne u pacjentów z czynnikami ryzyka niedoboru witaminy B₁₂. Leczenie metforminą należy kontynuować tak długo, jak długo jest tolerowane i nie jest przeciwwskazane oraz należy zastosować odpowiednie leczenie uzupełniające niedobór witaminy B₁₂ zgodnie z aktualnymi wytycznymi klinicznymi. Metformina stosowana w monoterapii nie powoduje hipoglikemii, ale należy ją stosować ostrożnie z insuliną lub innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodnymi sulfonylomocznika lub meglitynidami). Preparat zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na tabletkę, to znaczy lek uznaje się za "wolny od sodu".

Producent

Berlin-Chemie