Spis treści:
1. Proursan - działanie
2. Proursan - wskazania
3. Proursan - przeciwwskazania
4. Proursan - dawkowanie
5. Proursan - interakcje z innymi lekami
6. Proursan - ciąża
7. Proursan - skutki uboczne
8. Proursan - środki ostrożności
9. Proursan - producent

Działanie

Proursan - Działanie preparatu polega na zastępowaniu lipofilnych, detergentopodobnych, toksycznych kwasów żółciowych przez hydrofilny i nietoksyczny kwas ursodeoksycholowy o właściwościach cytoprotekcyjnych, poprawie czynności wydzielniczej hepatocytów oraz regulowaniu procesów immunologicznych. Kwas ursodeoksycholowy występuje w niewielkiej ilości w żółci. Po doustnym podaniu kwasu ursodeoksycholowego wysycenie żółci cholesterolem zmniejsza się w następstwie zahamowania wchłaniania cholesterolu w jelicie i zmniejszenia wydzielania cholesterolu do żółci. Złogi cholesterolowe stopniowo rozpuszczają się, prawdopodobnie na skutek rozpraszania się cholesterolu i tworzenia ciekłych kryształów. U dzieci z zaburzeniami czynności wątroby i dróg żółciowych, związanymi z mukowiscydozą leczenie kwasem ursodeoksycholowym może powodować zmniejszenie proliferacji przewodu żółciowego, zatrzymanie progresji histologicznego uszkodzenia wątroby i dróg żółciowych oraz wpływać na odwrócenie zmian w przypadku podania we wczesnym stadium CFAHD (ang. CFAHD, Cystic Fibrosis Associated Hepatobiliary Disorders). Po podaniu doustnym jest szybko wchłaniany. Wchłania się w 60-80%. Jest niemal w całości sprzęgany w wątrobie z glicyną i tauryną, a następnie wydzielany do żółci. Około 60% kwasu ursodeoksycholowego jest metabolizowane w trakcie pierwszego przejścia przez wątrobę. W zależności od dawki dobowej, zaburzeń czynności oraz kondycji wątroby obserwuje się kumulację hydrofilnego kwasu ursodeoksycholowego w żółci oraz jednocześnie względne zmniejszenie ilości innych bardziej lipofilnych kwasów żółciowych. Część kwasu ursodeoksycholowego jest rozkładana przez bakterie jelitowe do kwasu 7-ketolitocholowego i kwasu litocholowego. Kwas litocholowy działa hepatotoksycznie. Wchłania się w bardzo małych ilościach. Po wchłonięciu jest unieczynniany w wątrobie poprzez sprzęganie z jonami siarczkowymi, a następnie wydzielany do żółci i wydalany z kałem. T_0,5 wynosi 3,5-5,8 dni.

Wskazania

Proursan - Rozpuszczanie cholesterolowych kamieni żółciowych w pęcherzyku żółciowym. Kamienie żółciowe muszą być przepuszczalne dla promieni rentgenowskich, a ich średnica nie powinna przekraczać 15 mm. Czynność pęcherzyka żółciowego musi być zachowana pomimo obecności kamieni żółciowych. Leczenie objawowe pierwotnej marskości żółciowej wątroby, pod warunkiem że nie występuje niewyrównana marskość wątroby. Zaburzenia dotyczące wątroby i dróg żółciowych w przebiegu mukowiscydozy u dzieci w wieku od 6 do 18 lat.

Przeciwwskazania

Proursan - Nadwrażliwość na kwasy żółciowe lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Niedrożność dróg żółciowych (niedrożność przewodu żółciowego wspólnego lub przewodu pęcherzykowego). Częste epizody kolki żółciowej. Zwapniałe kamienie żółciowe widoczne w badaniu rentgenowskim. Osłabiona kurczliwość pęcherzyka żółciowego. Dzieci i młodzież: nieudana portoenterostomia lub bez uzyskania dobrego przepływu żółci u dzieci z atrezją dróg żółciowych.

Dawkowanie

Proursan - Doustnie. Dorośli. Rozpuszczanie cholesterolowych kamieni żółciowych: 10 mg/kg mc./dobę, co odpowiada mc. do 60 kg - 1 tabl., mc. od 61 do 80 kg - 1¹/₂ tabl., mc. 81 do 100 kg - 2 tabl., mc. >100 kg - 2¹/₂ tabl. Tabletki należy przyjmować jednorazowo, wieczorem przed snem. Czas potrzebny do rozpuszczenia kamieni żółciowych wynosi od 6 do 24 miesięcy, w zależności od rozmiarów kamienia i jego składu. Jeżeli po 12 miesiącach kamienie żółciowe nie zmniejszyły się, nie należy kontynuować leczenia. Skuteczność leczenia należy oceniać ultrasonograficznie lub radiologicznie co 6 miesięcy. W trakcie kolejnych wizyt należy kontrolować, czy kamienie nie uległy zwapnieniu. Jeśli kamienie uległy zwapnieniu, leczenie należy przerwać. Leczenie objawowe pierwotnej marskości żółciowej wątroby. Dawka dobowa zależy od masy ciała i wynosi od 1¹/₂ do 3¹/₂ tabl. powl. (14 ± 2 mg kwasu ursodeoksycholowego na kg masy ciała). Przez pierwsze 3 miesiące leczenia preparat należy przyjmować w dawkach podzielonych na dobę. Gdy parametry czynnościowe wątroby ulegną poprawie, dawkę dobową można przyjmować raz na dobę, wieczorem. Zaleca się następujący schemat dawkowania: mc. 47-62 kg - ¹/₂ tabl. 3 razy na dobę przez pierwsze 3 mies., następnie 1¹/₂ tabl. raz na dobę wieczorem; mc. 63-78 kg - ¹/₂ tabl. rano, ¹/₂ tabl. w południe i 1 tabl. wieczorem przez pierwsze 3 mies., następnie 2 tabl. raz na dobę wieczorem; mc. 79-93 kg - ¹/₂ tabl. rano, 1 tabl. w południe i 1 tabl. wieczorem przez pierwsze 3 mies., następnie 2¹/₂ tabl. raz na dobę wieczorem; mc. 94-109 kg - 1 tabl. 3 razy na dobę przez pierwsze 3 mies., następnie 3 tabl. raz na dobę wieczorem; mc. >110 kg - 1 tabl. rano, 1 tabl. w południe i 1¹/₂ tabl. wieczorem przez pierwsze 3 mies., następnie 3¹/₂ tabl. raz na dobę wieczorem. Nie ma ograniczeń czasowych dotyczących stosowania w pierwotnej marskości żółciowej wątroby. U pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby na początku leczenia może dojść do nasilenia objawów klinicznych, np. świądu. Jeśli to nastąpi, należy kontynuować leczenie, stosując ¹/₂ tabl. na dobę, a następnie stopniowo zwiększać dawkę leku (zwiększając dawkę dobową co tydzień o ¹/₂ tabl.), aż do czasu ponownego uzyskania dawki zalecanej w odpowiednim schemacie leczenia. Dzieci i młodzież 6-18 lat z mukowiscydozą: 20 mg/kg mc./dobę w 2-3 dawkach podzielonych, w razie konieczności dawkę można zwiększyć do 30 mg/kg mc./dobę, tj. mc. 20-29 kg - ¹/₂ tabl. rano i ¹/₂ tabl. wieczorem; mc. 30-39 kg - ¹/₂ tabl. 3 razy na dobę; mc. 40-49 kg - ¹/₂ tabl. rano, ¹/₂ tabl. w południe i 1 tabl. wieczorem; mc. 50-59 kg - ¹/₂ tabl. rano, 1 tabl. w południe, 1 tabl. wieczorem; mc. 60-69 kg - 1 tabl. 3 razy na dobę; mc. 70-79 kg - 1 tabl. rano, 1 tabl. w południe, 1¹/₂ tabl. wieczorem; mc. 80-89 kg - 1 tabl. rano, 1¹/₂ tabl. w południe, 1¹/₂ tabl. wieczorem; mc. 90-99 kg - 1¹/₂ tabl. rano, 1¹/₂ tabl. w południe, 1¹/₂ tabl. wieczorem;  mc. 100-109 kg - 1¹/₂ tabl. rano, 1¹/₂ tabl. w południe, 2 tabl. wieczorem; mc. >110 kg - 1¹/₂ tabl. rano, 2 tabl. w południe, 2 tabl. wieczorem. Sposób podania. Tabletki należy przyjmować regularnie, bez rozgryzania, popijając niewielką ilością płynu. Tabletkę można podzielić na równe dawki.

Interakcje z innymi lekami

Proursan - Preparatu nie należy stosować równocześnie z kolestyraminą, kolestypolem lub lekami zobojętniającymi kwas solny, zawierającymi wodorotlenek glinu i (lub) inne związki glinu (tlenek glinu). Wymienione substancje wiążą kwas ursodeoksycholowy w jelicie i uniemożliwiają jego wchłanianie. Jeśli stosowanie tych substancji jest konieczne, kwas ursodeoksycholowy należy przyjmować 2 h przed lub 2 h po zastosowaniu tych substancji. Kwas ursodeoksycholowy może nasilać wchłanianie cyklosporyny z jelita. U pacjentów leczonych cyklosporyną należy kontrolować jej stężenie we krwi, a w razie konieczności skorygować dawkę. W pojedynczych przypadkach, kwas ursodeoksycholowy może zmniejszać wchłanianie cyprofloksacyny. W badaniach klinicznych u zdrowych ochotników, wykazano, że równoczesne stosowanie kwasu ursodeoksycholowego (500 mg na dobę) i rozuwastatyny (20 mg na dobę) powodowało nieznacznie zwiększone stężenie rozuwastatyny w osoczu. Znaczenie kliniczne tej interakcji również w odniesieniu do innych statyn jest nieznane. Kwas ursodeoksycholowy zmniejsza C_max w osoczu oraz AUC nitrendypiny. Zaleca się ścisłe monitorowanie wyników jednoczesnego stosowania nitrendypiny i kwasu ursodeoksycholowego. Może być konieczne zwiększenie dawki nitrendypiny. Donoszono również o interakcji ze zmniejszeniem działania terapeutycznego dapsonu. Powyższe obserwacje, wraz z wynikami badań in vitro, mogłyby wskazywać, że kwas ursodeoksycholowy może indukować enzymy cytochromu P450 3A. Jednak, nie zaobserowano indukcji w dobrze zaprojektowanym badaniu interakcji z budezonidem, który jest znanym substratem cytochromu P450 3A. Hormony estrogenowe i leki zmniejszające stężenie cholesterolu we krwi, takie jak klofibrat, zwiększają wydzielanie cholesterolu z wątroby i mogą stymulować powstawanie kamicy żółciowej, co jest działaniem przeciwnym do działania kwasu ursodeoksycholowego, stosowanego w celu rozpuszczania kamieni żółciowych.

Ciąża

Proursan - W ciąży nie należy stosować bez wyraźnej konieczności. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję we wczesnej fazie ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym powinny przyjmować lek tylko z równoczesnym stosowaniem skutecznych metod zapobiegania ciąży. Zaleca się stosowanie metod niehormonalnych lub doustnych środków antykoncepcyjnych o niskiej zawartości estrogenu. U pacjentek przyjmujących preparat w celu rozpuszczenia kamieni żółciowych należy stosować skuteczne metody niehormonalne, ponieważ doustne hormonalne środki antykoncepcyjne mogą nasilać kamicę żółciową. Przed rozpoczęciem leczenia należy wykluczyć ciążę. Wykazano w kilku udokumentowanych przypadkach, że stężenie kwasu ursodeoksycholowego w mleku kobiet karmiących piersią jest bardzo niskie, w związku z tym nie należy spodziewać się wystąpienia żadnych działań niepożądanych u niemowląt karmionych piersią. Badania na zwierzętach nie wykazały żadnego wpływu kwasu ursodeoksycholowego na płodność. Brak dostępnych danych z badań dotyczących wpływu leczenia kwasem ursodeoksycholowym na płodność u ludzi.

Skutki uboczne

Proursan - Często: jasne stolce, biegunka. Bardzo rzadko: zwapnienie kamieni żółciowych, pokrzywka, w trakcie leczenia pierwotnej marskości żółciowej wątroby silny ból w prawym, górnym kwadracie brzucha i nasilenie objawów marskości wątroby, które częściowo ustępowały po odstawieniu leku.

Środki ostrożności

Proursan - Preparat należy przyjmować pod nazdzorem lekarza. AspAT, AlAT i GGT należy kontrolować co 4 tyg. przez pierwsze 3 miesiące leczenia, a następnie co 3 miesiące. Poza identyfikacją pacjentów odpowiadających i nieodpowiadających na leczenie wśród pacjentów leczonych z powodu pierwotnej marskości żółciowej wątroby, to monitorowanie umożliwia również wczesne wykrywanie potencjalnego uszkodzenia wątroby, szczególnie u pacjentów z zaawansowaną pierwotną marskością żółciową wątroby. W przypadku stosowania preparatu do rozpuszczania cholesterolowych kamieni żółciowych, w celu oceny skuteczności leczenia i wczesnego wykrycia zwapnień w obrębie złogów żółciowych, należy wykonać badanie radiologiczne pęcherzyka żółciowego (cholecystografię doustną) po 6-10 miesiącach od rozpoczęcia leczenia, w zależności od średnicy złogów. Zdjęcia (przeglądowe i po podaniu kontrastu) należy wykonać zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej (monitorowanie ultrasonograficzne). Preparatu nie należy stosować, jeśli pęcherzyk żółciowy jest niewidoczny na zdjęciu RTG, występują zwapnienia w obrębie złogów żółciowych, czynność skurczowa pęcherzyka żółciowego jest zaburzona lub często występuje kolka żółciowa. Pacjentki przyjmujące preparat w celu rozpuszczenia kamieni żółciowych powinny stosować skuteczne niehormonalne środki antykoncepcyjne, ponieważ hormonalne środki antykoncepcyjne mogą nasilać kamicę żółciową. Bardzo rzadko obserwowano dekompensację marskości wątroby, która ulegała częściowej regresji po przerwaniu leczenia. U pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby w rzadkich przypadkach objawy kliniczne, takie, jak np. świąd, mogą ulec nasileniu na początku leczenia. W takiej sytuacji należy zmniejszyć dawkę leku do ¹/₂ tabl. na dobę, a następnie stopniowo ją zwiększać. W razie wystąpienia biegunki należy zmniejszyć dawkę, a w przypadku uporczywej biegunki leczenie należy przerwać.

Producent

PRO. MED. CS. Praha