Spis treści:
1. Gribero - działanie
2. Gribero - wskazania
3. Gribero - przeciwwskazania
4. Gribero - dawkowanie
5. Gribero - interakcje z innymi lekami
6. Gribero - ciąża
7. Gribero - skutki uboczne
8. Gribero - środki ostrożności
9. Gribero - producent

Działanie

Gribero - Lek przeciwzakrzepowy - bezpośredni inhibitor trombiny. Hamuje wolną trombinę, trombinę związaną z fibryną i agregację płytek indukowaną trombiną. Lek powoduje wydłużenie czasu trombinowego (TT), ECT i APTT. Po podaniu doustnym eteksylan dabigatranu ulega szybkiej i całkowitej przemianie do dabigatranu, który stanowi czynną postać leku w osoczu. Bezwzględna dostępność biologiczna dabigatranu po podaniu doustnym wynosi ok. 6,5%. Po doustnym podaniu eteksylanu dabigatranu u zdrowych ochotników profil farmakokinetyczny dabigatranu w osoczu charakteryzuje się szybkim zwiększeniem jego stężenia osoczowego z uzyskaniem C_max w ciągu 0,5 do 2,0 h po podaniu. Lek osiąga C_max w osoczu w ciągu 6 h od podania w okresie pooperacyjnym ze względu na oddziaływanie takich czynników, jak znieczulenie ogólne, porażenie mięśniówki przewodu pokarmowego i skutki zabiegu chirurgicznego. W innym badaniu wykazano, że spowolnienie i opóźnienie wchłaniania ma miejsce na ogół wyłącznie w dniu operacji. W późniejszych dniach dabigatran szybko się wchłaniania, osiągając C_max w osoczu w ciągu 2 h po podaniu. Pokarm nie wpływa na dostępność biologiczną eteksylanu dabigatranu, jednak wydłuża czas do uzyskania C_max leku w osoczu o 2 h. Dabigatran wiąże się z ludzkimi białkami osocza w małym stopniu (34-35%), niezależnie od stężenia. Dabigatran ulega wydaleniu przede wszystkim w postaci niezmienionej z moczem. Po podaniu wielokrotnym T_0,5 w fazie eliminacji wynosi 12-14 h.

Wskazania

Gribero - Prewencja pierwotna żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej - ŻChZZ (VTE) u dorosłych pacjentów po przebytej planowej alloplastyce całkowitej stawu biodrowego lub kolanowego. Leczenie ŻChZZ i zapobieganie nawrotom ŻChZZ u dzieci i młodzieży momentu, gdy dziecko potrafi połykać miękkie pokarmy do wieku <18 lat.

Przeciwwskazania

Gribero - Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ciężkie zaburzenia czynności nerek (CCr <30 ml/min) u dorosłych pacjentów. eGFR <50 ml/min/1,73 m² u dzieci i młodzieży. Czynne, istotne klinicznie krwawienie. Zmiana lub schorzenie uważane za istotny czynnik ryzyka poważnego krwawienia, w tym owrzodzenie w obrębie przewodu pokarmowego występujące obecnie lub w niedalekiej przeszłości, nowotwory złośliwe obarczone wysokim ryzykiem krwawienia, niedawny uraz mózgu lub rdzenia kręgowego, niedawny zabieg chirurgiczny mózgu, rdzenia kręgowego lub okulistyczny, niedawny krwotok śródczaszkowy, stwierdzone lub podejrzewane żylaki przełyku, malformacje tętniczo-żylne, tętniaki naczyniowe lub istotne nieprawidłowości naczyniowe w obrębie rdzenia kręgowego lub mózgu. Leczenie skojarzone z jakimikolwiek lekami przeciwzakrzepowymi np. niefrakcjonowaną heparyną (UFH), heparynami drobnocząsteczkowymi (enoksaparyna, dalteparyna, itp.), pochodnymi heparyny (fondaparynuks itp.), doustnymi antykoagulantami (warfaryna, rywaroksaban, apiksaban itp.) z wyjątkiem szczególnych okoliczności; należą do nich: zamiana terapii przeciwzakrzepowej, kiedy UFH jest podawana w dawkach niezbędnych do podtrzymania drożności cewników w naczyniach centralnych żylnych lub naczyniach tętniczych lub kiedy UFH jest podawana podczas ablacji cewnikowej w migotaniu przedsionków. Zaburzenia czynności wątroby lub choroba wątroby o potencjalnym niekorzystnym wpływie na przeżycie. Leczenie skojarzone z następującymi silnymi inhibitorami P-gp: stosowanymi układowo ketokonazolem, cyklosporyną, itrakonazolem, dronedaronem oraz lekiem złożonym o ustalonej dawce zawierającym glekaprewir i pibrentaswir. Stan po wszczepieniu sztucznej zastawki serca wymagający leczenia przeciwzakrzepowego.

Dawkowanie

Gribero - Doustnie. Lek w postaci kapsułek może być stosowany u dorosłych oraz dzieci i młodzieży w wieku ≥8 lat, którzy potrafią połykać kapsułki w całości. U dzieci <8 lat należy stosować inne leki. W przypadku zmiany postaci farmaceutycznej może zaistnieć konieczność zmiany przepisanej dawki. Dawkę podaną w odpowiedniej tabeli dawkowania danej postaci farmaceutycznej należy przepisać na podstawie masy ciała i wieku dziecka. Prewencja pierwotna ŻChZZ po zabiegach ortopedycznych u dorosłych. Pacjenci po przebytej planowej alloplastyce stawu kolanowego. Rozpoczęcie leczenia w dniu zabiegu chirurgicznego w ciągu 1 do 4 h od zakończenia zabiegu chirurgicznego - 1 kaps. 110 mg. Rozpoczęcie leczenia dawką podtrzymującą w 1. dniu po zabiegu chirurgicznym - 220 mg raz na dobę (w postaci 2 kaps. 110 mg). Czas trwania leczenia dawką podtrzymującą - 10 dni. Pacjenci po przebytej planowej alloplastyce stawu biodrowego. Rozpoczęcie leczenia w dniu zabiegu chirurgicznego w ciągu 1 do 4 h od zakończenia zabiegu chirurgicznego - 1 kaps. 110 mg. Rozpoczęcie leczenia dawką podtrzymującą w 1. dniu po zabiegu chirurgicznym - 220 mg raz na dobę (w postaci 2 kaps. 110 mg). Czas trwania leczenia dawką podtrzymującą - 28-35 dni. W przypadku obu zabiegów chirurgicznych należy odsunąć w czasie rozpoczęcie leczenia, jeżeli nie zostanie zapewniona hemostaza. Jeżeli leczenie nie zostanie rozpoczęte w dniu zabiegu chirurgicznego, wówczas należy je rozpocząć od podania 2 kaps. raz na dobę. Zalecane zmniejszenie dawki. Pacjenci z umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (CCr 30-50 ml/min); pacjenci jednocześnie przyjmujący werapamil, amiodaron, chinidynę; pacjenci w wieku ≥75 lat: rozpoczęcie leczenia w dniu zabiegu chirurgicznego w ciągu 1 do 4 h od zakończenia zabiegu chirurgicznego - 1 kaps. 75 mg; rozpoczęcie leczenia dawką podtrzymującą w 1. dniu po zabiegu chirurgicznym - 150 mg raz na dobę (w postaci 2 kaps. 75 mg); czas trwania leczenia dawką podtrzymującą - 10 dni (alloplastyka stawu kolanowego) lub 28-35 dni (alloplastyka stawu biodrowego). Pacjenci z umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek jednocześnie leczeni werapamilem, patrz „Szczególne grupy pacjentów”. Ocena czynności nerek przed i w trakcie leczenia preparatem. U wszystkich pacjentów, a szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku (>75 lat): przed rozpoczęciem leczenia dabigatranem należy ocenić czynność nerek poprzez obliczenie CCr, w celu wykluczenia pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (np. CCr <30 ml/min; czynność nerek należy również ocenić gdy podejrzewa się pogorszenie czynności nerek podczas leczenia (np. hipowolemia, odwodnienie oraz w przypadku jednoczesnego stosowania pewnych leków). Metodą przeznaczoną do oceny czynności nerek jest metoda Cockcroft-Gault. Pominięcie dawki. Zaleca się kontynuację stosowania pozostałych dawek dobowych o tej samej porze następnego dnia. Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełniania pominiętej dawki. Przerwanie stosowania leku. Nie należy przerywać leczenia bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Należy pouczyć pacjentów, aby skontaktowali się z lekarzem prowadzącym w przypadku wystąpienia objawów ze strony układu pokarmowego, takich jak niestrawność. Zmiana leczenia. Z dabigatranu na lek przeciwzakrzepowy podawany pozajelitowo: po podaniu ostatniej dawki dabigatranu zaleca się odczekać 24 h przed zmianą na lek przeciwzakrzepowy podawany pozajelitowo. Z pozajelitowych leków przeciwzakrzepowych na dabigatran u wszystkich pacjentów: należy przerwać podawanie pozajelitowego leku przeciwzakrzepowego i rozpocząć podawanie dabigatranu od 0 do 2 h przed zaplanowanym terminem podania następnej dawki pozajelitowego leku przeciwzakrzepowego, lub w czasie przerwania stosowania w przypadku leczenia ciągłego (np. dożylnego podawania niefrakcjonowanej heparyny - UFH). Szczególne grupy pacjentów. Stosowanie leku u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (CCr <30 ml/min) jest przeciwwskazane. U pacjentów z umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (CCr 30-50 ml/min) oraz u pacjentów w podeszłym wieku >75 lat zaleca się zmniejszenie dawki (opis powyżej). U pacjentów stosujących jednocześnie słabo/umiarkowanie działające inhibitory P-glikoproteiny (P-gp) (np. werapamil, amiodaron, chinidynę) dawkę leku należy zmniejszyć (opis powyżej); w takim przypadku dabigatran eteksylan oraz wyżej wymienione leki powinny być przyjmowane jednocześnie. U pacjentów z umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek jednocześnie leczonych werapamilem należy rozważyć zmniejszenie dawki dabigatranu do 75 mg na dobę. Istnieje bardzo ograniczone doświadczenie kliniczne dotyczące stosowania leku u pacjentów o mc. <50 kg lub >110 kg w zalecanej dawce - na podstawie dostępnych danych klinicznych i właściwości farmakokinetycznych nie jest konieczna modyfikacja dawkowania, jednak zalecana jest ścisła obserwacja kliniczna pacjenta. Nie jest konieczna modyfikacja dawki ze względu na płeć. Stosowanie eteksylanu dabigatranu u dzieci i młodzieży nie jest właściwe we wskazaniu „prewencja pierwotna ŻChZZ u pacjentów po przebytej planowej alloplastyce całkowitej stawu biodrowego lub kolanowego”. Leczenie ŻChZZ i prewencja nawrotów ŻChZZ u dzieci i młodzieży (od urodzenia do <18 lat). Leczenie należy rozpocząć po terapii lekiem przeciwzakrzepowym podawanym pozajelitowo przez przynajmniej 5 dni. W przypadku prewencji nawrotów ŻChZZ leczenie należy rozpocząć po uprzedniej terapii. Eteksylan dabigatranu w postaci kapsułek należy przyjmować 2 razy na dobę, jedną dawkę rano i jedną dawkę wieczorem, mniej więcej o tej samej porze każdego dnia. Odstęp między dawkami powinien wynosić w miarę możliwości 12 h. Zalecana dawka eteksylanu dabigatranu w postaci kapsułek zależy od masy ciała i wieku pacjenta. Dla zakresów masy ciała i wieku niewymienionych poniżej nie można podać zaleceń dotyczących dawkowania. Pojedyncze i całkowite dobowe dawki eteksylanu dabigatranu w zależności od masy ciała pacjenta i wieku. Mc. 11 - <13 kg, wiek 8 - <9 lat: dawka pojedyncza - 75 mg; dawka dobowa - 150 mg. Mc. 13 - <16 kg, wiek 8 - <11 lat: dawka pojedyncza - 110 mg; dawka dobowa - 220 mg. Mc. 16 - <21 kg, wiek 8 - <14 lat: dawka pojedyncza - 110 mg; dawka dobowa - 220 mg. Mc. 21 - <26 kg, wiek 8 - <16 lat: dawka pojedyncza - 150 mg; dawka dobowa - 300 mg. Mc. 26 - <31 kg, wiek 8 - <18 lat: dawka pojedyncza - 150 mg; dawka dobowa - 300 mg. Mc. 31 - <41 kg, wiek 8 - <18 lat: dawka pojedyncza - 185 mg; dawka dobowa - 370 mg. Mc. 41 - <51 kg, wiek 8 - <18 lat: dawka pojedyncza - 220 mg; dawka dobowa - 440 mg. Mc. 51 - <61 kg, wiek 8 - <18 lat: dawka pojedyncza - 260 mg; dawka dobowa - 520 mg. Mc. 61 - <71 kg, wiek 8 - <18 lat: dawka pojedyncza - 300 mg; dawka dobowa - 600 mg. Mc. 71 - <81 kg, wiek 8 - <18 lat: dawka pojedyncza - 300 mg; dawka dobowa - 600 mg. Mc. >81 kg, wiek 10 - <18 lat: dawka pojedyncza - 300 mg; dawka dobowa - 600 mg. Ocena czynności nerek przed i w trakcie leczenia preparatem. Przed rozpoczęciem leczenia należy wyliczyć szacunkowy współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR) na podstawie wzoru Schwartza (metodę stosowaną do oceny stężenia kreatyniny należy uzgodnić z lokalnym laboratorium). Stosowanie eteksylanu dabigatranu u dzieci i młodzieży z eGFR <50 ml/minutę/1,73 m² jest przeciwwskazane. Pacjentów z eGFR ≥50 ml/minutę/1,73 m 2 należy leczyć dawką zgodnie z powyższymi wytycznymi dla dzieci i młodzieży. W trakcie leczenia czynność nerek należy oceniać w wybranych sytuacjach klinicznych, gdy podejrzewa się osłabienie lub pogorszenie czynności nerek (takie jak hipowolemia, odwodnienie oraz w przypadku jednoczesnego stosowania wybranych leków itp.). Czas stosowania. Czas trwania leczenia powinien być ustalany indywidualnie na podstawie oceny stosunku korzyści i ryzyka. Pominięcie dawki. Pominiętą dawkę eteksylanu dabigatranu można przyjąć do 6 h przed kolejną zaplanowaną dawką. Jeśli do kolejnej zaplanowanej dawki pozostało <6 h, należy pominąć ominiętą dawkę. Nigdy nie wolno stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki. Przerwanie stosowania leku. Nie należy przerywać leczenia eteksylanem dabigatranu bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Należy pouczyć pacjentów lub ich opiekunów, aby skontaktowali się z lekarzem prowadzącym w przypadku wystąpienia objawów ze strony układu pokarmowego, takich jak niestrawność. Zmiana leczenia. Z eteksylanu dabigatranu na lek przeciwzakrzepowy podawany pozajelitowo: po podaniu ostatniej dawki dabigatranu eteksylanu zaleca się odczekać 12 h przed zmianą na lek przeciwzakrzepowy podawany pozajelitowo. Z pozajelitowych leków przeciwzakrzepowych na eteksylan dabigatranu: należy przerwać podawanie pozajelitowego leku przeciwzakrzepowego i rozpocząć podawanie eteksylanu dabigatranu od 0 do 2 h przed zaplanowanym terminem podania następnej dawki pozajelitowego leku przeciwzakrzepowego lub w czasie przerwania stosowania w przypadku leczenia ciągłego (np. dożylnego podawania niefrakcjonowanej heparyny (UFH). Z dabigatranu eteksylanu na antagonistę witaminy K (VKA): pacjenci powinni rozpocząć stosowanie VKA 3 dni przed przerwaniem leczenia eteksylanem dabigatranu. Eteksylan dabigatranu może mieć wpływ na wartości międzynarodowego współczynnika znormalizowanego (INR), dlatego pomiar INR lepiej odzwierciedli działanie VKA wyłącznie wówczas, gdy zostanie wykonany po odstawieniu eteksylanu dabigatranu na co najmniej 2 dni. Do tego czasu wartości pomiaru INR powinny być interpretowane z ostrożnością. Z VKA na eteksylan dabigatranu: należy przerwać stosowanie VKA; podawanie eteksylanu dabigatranu należy rozpocząć, jak tylko INR wyniesie <2,0. Sposób podania. Kapsułki mogą być przyjmowane z posiłkiem lub bez posiłku. Kapsułki należy połykać w całości, popijając szklanką wody w celu ułatwienia przedostania się do żołądka. Należy pouczyć pacjentów, aby nie otwierali kapsułek, ponieważ może to zwiększyć ryzyko krwawienia. W przypadku dzieci i młodzieży < 8 lat lub pacjentów, którzy mają trudności z połykaniem, lub nie potrafią połykać kapsułek na rynku dostępne są inne postacie farmaceutyczne eteksylan dabigatranu dostosowane do wieku, takie jak: granulat powlekany, który może być stosowany u dzieci <12 lat od momentu, gdy dziecko potrafi połykać miękkie pokarmy.

Interakcje z innymi lekami

Gribero - Eteksylan dabigatranu jest substratem transportera błonowego P-gp. Oczekuje się, że jednoczesne podawanie inhibitorów P-gp spowoduje zwiększenie stężenia dabigatranu. Jeśli nie podano inaczej, podczas jednoczesnego podawania dabigatranu z silnymi inhibitorami P-gp konieczne jest ścisłe monitorowanie kliniczne (w kierunku objawów krwawienia lub niedokrwistości). W przypadku jednoczesnego stosowania niektórych inhibitorów P-gp może być konieczne zmniejszenie dawki. Interakcje związane z białkami transportowymi. Ze względu na ryzyko znacznego zwiększenia AUC i C_max dabigatranu, przeciwwskazane jest jednoczesne jego stosowanie z ketokonazolem, itrakonazolem, cyklosporyną i dronedaronem. Wykazano, że jednoczesne stosowanie dabigatranu w skojarzeniu z połączeniem inhibitorów P-gp glekaprewiru i pibrentaswiru w ustalonej dawce zwiększa ekspozycję na dabigatran i może zwiększać ryzyko krwawienia; skojarzone stosowanie jest przeciwwskazane. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania eteksylanu dabigatranu i takrolimusu. W badaniach in vitro stwierdzono, że hamujący wpływ takrolimusu na P-gp jest zbliżony do obserwowanego dla itrakonazolu i cyklosporyny; ograniczone dane kliniczne dotyczące innego substratu P-gp (ewerolimusu) wskazują, że takrolimus hamuje P-gp słabiej niż silne inhibitory P-gp. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania dabigatranu i werapamilu. W trakcie jednoczesnego podawania eteksylanu dabigatranu (150 mg) z doustnym werapamilem C_max i AUC dabigatranu uległy zwiększeniu, lecz zakres tych zmian różni się w zależności od momentu podawania werapamilu i jego postaci farmaceutycznej. Największy wzrost ekspozycji na dabigatran obserwowano po 1. dawce werapamilu w postaci o natychmiastowym uwalnianiu podanej 1 h przed przyjęciem eteksylanu dabigatranu (zwiększenie C_max o ok. 2,8 razy i AUC o ok. 2,5 razy). Wynik ten ulegał stopniowemu zmniejszaniu po podawaniu postaci o przedł. uwalnianiu (zwiększenie C_max o ok. 1,9 razy i AUC o ok. 1,7 razy) i po podawaniu dawek wielokrotnych werapamilu (zwiększenie C_max o ok. 1,6 razy i AUC ok. 1,5 razy). Nie stwierdzono żadnych istotnych interakcji podczas podawania werapamilu 2 h po eteksylanie dabigatranu (wzrost C_max o ok. 1,1 razy i AUC o ok. 1,2 razy). Tłumaczy się to pełnym wchłonięciem dabigatranu po 2 h. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania dabigatranu i amiodaronu. W trakcie jednoczesnego podawania dabigatranu z amiodaronem w dawce pojedynczej 600 mg zasadniczo nie stwierdzano zmian stopnia i szybkości wchłaniania amiodaronu i jego czynnego metabolitu DEA. Stwierdzono zwiększenie wartości AUC i C_max dabigatranu odpowiednio o ok. 1,6 razy i 1,5 razy. Ze względu na długi okres półtrwania amiodaronu interakcja może występować przez kilka tygodni po odstawieniu amiodaronu. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania dabigatranu i chinidyny. Chinidynę podawano w dawce 200 mg co 2 h do całkowitej dawki wynoszącej 1000 mg. Eteksylan dabigatranu podawano 2 razy na dobę przez 3 kolejne dni, 3. dnia z chinidyną lub bez. AUC i C_max dabigatranu zwiększały się średnio odpowiednio 1,53 razy i 1,56 razy przy jednoczesnym stosowaniu chinidyny. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania dabigatranu i klarytromycyny. W trakcie jednoczesnego podawania zdrowym ochotnikom klarytromycyny (500 mg 2 razy/dobę) z eteksylanem dabigatranu stwierdzono ok. 1,19-krotny wzrost AUC i ok. 1,15-krotny wzrost C_max. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania dabigatranu i tikagreloru. Po jednoczesnym podaniu pojedynczej dawki 75 mg eteksylanu dabigatranu i dawki nasycającej 180 mg tikagreloru wartości AUC i C_max dla dabigatranu wzrastały odpowiednio 1,73 razy i 1,95 razy. Po wielokrotnym podawaniu tikagreloru w dawce 90 mg 2 razy na dobę ekspozycja na dabigatran wyrażona wartościami C_max i AUC wzrastała odpowiednio 1,56 i 1,46 razy. Jednoczesne podawanie dawki nasycającej 180 mg tikagreloru i 110 mg eteksylanu dabigatranu (w stanie stacjonarnym) zwiększało wartość AUC_τ,ss i C_max,ss dla dabigatranu odpowiednio 1,49 razy i 1,65 razy w porównaniu z eteksylanem dabigatranu w monoterapii. Kiedy dawka nasycająca 180 mg tikagreloru była podana 2 h po dawce 110 mg eteksylanu dabigatranu (w stanie stacjonarnym), wzrost wartości AUC_τ,ss i C_max,ss dla dabigatranu został obniżony do odpowiednio 1,27 razy i 1,23 razy w porównaniu z eteksylanem dabigatranu w monoterapii. To naprzemienne podawanie jest zalecaną metodą rozpoczęcia leczenia tikagrelorem w dawce nasycającej. Jednoczesne podawanie 90 mg tikagreloru 2 razy na dobę (dawka podtrzymująca) z 110 mg eteksylanu dabigatranu zwiększało skorygowaną wartość AUC_τ,ss i C_max,ss dla dabigatranu odpowiednio 1,26-krotnie i 1,29-krotnie w porównaniu z eteksylanem dabigatranu w monoterapii. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania dabigatranu i pozakonazolu, który wykazuje w pewnym stopniu działanie hamujące P-gp. Należy unikać jednoczesnego stosowania dabigatranu z lekami zwiększającymi aktywność P-gp, np.: ryfampicyna, ziele dziurawca, karbamazepina lub fenytoina. Jednoczesne podawanie tych leków będzie zmniejszać stężenia dabigatranu. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania dabigatranu i inhibitorów proteazy, takich jak rytonawir i jego połączeń z innymi inhibitorami proteazy - wywierają one wpływ na P-gp (jako inhibitor lub jako induktor). Gdy dabigatran podawano jednocześnie z digoksyną (substrat P-glikoproteiny) w badaniu z udziałem zdrowych uczestników, nie obserwowano zmian ekspozycji na digoksynę ani istotnych klinicznie zmian ekspozycji na dabigatran. Interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi i lekami hamującymi agregację płytek. Nie ma doświadczenia lub istnieje jedynie ograniczone doświadczenie w odniesieniu do następujących leków, które mogą zwiększać ryzyko krwawienia w przypadku jednoczesnego stosowania z eteksylanu dabigatranem: leki przeciwzakrzepowe takie jak heparyny niefrakcjonowane (UFH), heparyny niskocząsteczkowe (LMWH) i pochodne heparyny (fondaparynuks, desyrudyna), leki trombolityczne i antagonisty witaminy K, rywaroksaban lub inne doustne antykoagulanty i leki hamujące agregację płytek krwi takie jak antagonisty receptora GPIIb/IIIa, tyklopidyna, prasugrel, tikagrelor, dekstran i sulfinpirazon. Niefrakcjonowaną heparynę można podawać w dawkach niezbędnych do utrzymania drożnego centralnego cewnika żylnego lub tętniczego lub podczas ablacji cewnikowej w migotaniu przedsionków. W trakcie jednoczesnego podawania NLPZ w krótkotrwałym leczeniu bólu z eteksylanem dabigatranu nie obserwowano zwiększonego ryzyka krwawienia. Podczas stosowania przewlekłego leki z grupy NLPZ zwiększały ryzyko krwawienia o ok. 50% zarówno w przypadku eteksylanu dabigatranu, jak i warfaryny. U zdrowych ochotników płci męskiej skojarzone podawanie dabigatranu eteksylanu i klopidogrelu nie powodowało dalszego wydłużania czasu krwawienia włośniczkowego w porównaniu do monoterapii klopidogrelem. Ponadto wartości AUC_τ,ss oraz C_max,ss dla dabigatranu i pomiary krzepliwości jako oddziaływania dabigatranu lub hamowanie agregacji płytek jako oddziaływanie klopidogrelu pozostawały zasadniczo niezmienione, porównując leczenie skojarzone do odpowiadających mu monoterapii. Po użyciu dawki nasycającej 300 mg lub 600 mg klopidogrelu AUC_τ,ss oraz C_max,ss dabigatranu wzrastały o około 30-40%. Skojarzone podawanie kwasu acetylosalicylowego oraz eteksylanu dabigatranu 150 mg 2 razy na dobę może zwiększać ryzyko każdego krwawienia od 12 do 18% oraz do 24% w przypadku dawki kwasu acetylosalicylowego wynoszącej odpowiednio 81 mg i 325 mg. Nie badano skojarzonego stosowania heparyn niskocząteczkowych (LMWH), takich jak enoksaparyna i eteksylanu dabigatranu. Po zmianie 3-dniowego leczenia, w trakcie którego podawano podskórnie 40 mg enoksaparyny raz na dobę, 24 h po ostatniej dawce enoksaparyny ekspozycja na dabigatran była nieco niższa niż po podaniu samej dawki eteksylanu dabigatranu (pojedyncza dawka 220 mg). Wyższą aktywność anty-FXa/FIIa obserwowano po podaniu eteksylanu dabigatranu po wstępnym leczeniu enoksaparyną w porównaniu do aktywności po leczeniu tylko eteksylanem dabigatranu. Uważa się, że jest to spowodowane efektem przeniesienia leczenia enoksaparyną i nie jest uznawane za znaczące klinicznie. Wyniki pozostałych testów działania przeciwzakrzepowego związanego z dabigatranem nie były znamiennie różne w przypadku leczenia wstępnego enoksaparyną. Inne interakcje. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) lub selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny (SNRI) zwiększały ryzyko krwawienia we wszystkich leczonych grupach w badaniu porównującym dabigatran z warfaryną w profilaktyce udaru mózgu u pacjentów z migotaniem przedsionków. W trakcie jednoczesnego podawania eteksylanu dabigatranu z pantoprazolem stwierdzono zmniejszenie AUC dabigatranu o ok. 30%. W badaniach klinicznych pantoprazol i inne inhibitory pompy protonowej (PPI) podawano jednocześnie z eteksylanem dabigatranu i nie zaobserwowano wpływu tego skojarzenia na skuteczność leczenia dabigatranem. Podawanie ranitydyny jednocześnie z eteksylanem dabigatranu nie wywierało istotnego klinicznie wpływu na stopień wchłaniania dabigatranu. Eteksylan dabigatranu i dabigatran nie są metabolizowane przez układ cytochromu P450 i w badaniach in vitro nie wpływały na enzymy ludzkiego cytochromu P450. Dlatego nie należy spodziewać się związanych z tym mechanizmem interakcji dabigatranu z innymi lekami.

Ciąża

Gribero - Kobiety w wieku rozrodczym powinny unikać zajścia w ciążę podczas leczenia preparatem. Preparatu nie należy stosować w okresie ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Podczas leczenia preparatem należy przerwać karmienie piersią. W badaniach na zwierzętach obserwowano wpływ leku na płodność samic w postaci zmniejszenia liczby implantacji i zwiększenia częstości utraty przedimplantacyjnej przy dawce 70 mg/kg mc. (co odpowiada 5-krotnie wyższemu poziomowi ekspozycji w osoczu w porównaniu z pacjentami). Nie obserwowano innego wpływu na płodność u samic. Nie obserwowano wpływu na płodność u samców. W dawkach, które były toksyczne dla matek (odpowiadających od 5- do 10-krotnie wyższemu poziomowi ekspozycji w osoczu w porównaniu z pacjentami), u szczurów i królików obserwowano zmniejszenie masy ciała płodu i żywotności zarodka oraz zwiększenie liczby wad rozwojowych płodów. W badaniach pre- i postnatalnych zaobserwowano zwiększenie umieralności płodów przy dawkach toksycznych dla samic (odpowiadających poziomowi ekspozycji w osoczu 4-krotnie wyższemu niż obserwowany u pacjentów).

Skutki uboczne

Gribero - Najczęściej obserwowanymi zdarzeniami były krwawienia, występujące u około 14% pacjentów; częstość występowania dużych krwawień (w tym krwawień z ran) wynosiła poniżej 2%. Chociaż w badaniach klinicznych takie przypadki występowały rzadko, może dojść do poważnego lub ciężkiego krwawienia, które niezależnie od lokalizacji może prowadzić do niepełnosprawności, zagrożenia życia, a nawet zgonu. Często: zmniejszenie stężenia hemoglobiny, nieprawidłowa czynność wątroby/nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby. Niezbyt często: niedokrwistość, zmniejszony hematokryt, reakcje nadwrażliwości, krwiak, krwotok z rany, krwawienie z nosa, krwotok do przewodu pokarmowego, krwotok z odbytnicy, krwotok z żylaków odbytu, biegunka, nudności, wymioty, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych, zwiększenie aktywności AlAT, AspAT, hiperbilirubinemia, krwotok do skóry, krwiak wewnątrzstawowy, krwotok w obrębie układu moczowo-płciowego (w tym krwiomocz), krwotok urazowy, krwiak pozabiegowy, krwotok pozabiegowy, wyciek po zabiegu, wydzielina z rany. Rzadko: małopłytkowość, reakcja anafilaktyczna, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka, wysypka, świąd, krwotok wewnątrzczaszkowy, krwotok, krwioplucie, wrzód żołądka lub jelit (w tym owrzodzenie przełyku), zapalenie żołądka i przełyku, refluks żołądkowo-przełykowy, ból brzucha, niestrawność, dysfagia, krwotok w miejscu wstrzyknięcia, krwotok w miejscu cewnikowania, krwisty wyciek, krwotok w miejscu nacięcia, niedokrwistość pooperacyjna, drenaż rany, drenaż po zabiegu. Częstość nieznana: neutropenia, agranulocytoza, skurcz oskrzeli, łysienie. Stosowanie leku może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem utajonego lub jawnego krwawienia z dowolnej tkanki lub narządu. Objawy przedmiotowe, objawy podmiotowe i nasilenie (w tym możliwość zgonu) różnią się w zależności od miejsca i stopnia lub rozległości krwawienia i (lub) niedokrwistości. W porównaniu z leczeniem VKA częściej obserwowano krwawienia z błon śluzowych (np. układu pokarmowego, układu moczowo-płciowego). Dlatego też, oprócz odpowiedniego nadzoru klinicznego, badania laboratoryjne hemoglobiny/hematokrytu mogą być przydatne do wykrywania utajonego krwawienia. Objawami powikłań krwotocznych mogą być osłabienie, bladość, zawroty głowy, ból głowy lub niewyjaśniony obrzęk, duszność i niewyjaśniony wstrząs. Dla dabigatranu eteksylanu zgłaszano znane powikłania krwawienia, takie jak zespół ciasnoty przedziałów powięziowych i ostra niewydolność nerek z powodu obniżonej perfuzji oraz nefropatię związaną z leczeniem przeciwzakrzepowym u pacjentów z predysponującymi czynnikami ryzyka. Leczenie ŻChZZ i prewencja nawrotów ŻChZZ u dzieci i młodzieży. Często: niedokrwistość, małopłytkowość, wysypka, pokrzywka, krwiak, krwawienie z nosa, biegunka, niestrawność, nudności, refluks żołądkowo-przełykowy, wymioty, wzrost aktywności enzymów wątrobowych, łysienie. Niezbyt często: spadek stężenia hemoglobiny, spadek hematokrytu, neutropenia, nadwrażliwość na lek, świąd, krwotok wewnątrzczaszkowy, krwioplucie, krwotok do przewodu pokarmowego, ból brzucha, krwotok z odbytnicy, zapalenie żołądka i przełyku, dysfagia, wzrost aktywności AlAT, wzrost aktywności AspAT, hiperbilirubinemia, krwotok do skóry, krwotok w obrębie układu moczowo-płciowego (w tym krwiomocz), krwotok urazowy. Częstość nieznana: agranulocytoza, reakcja anafilaktyczna, obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzeli, krwotok, krwotok z żylaków odbytu, wrzód żołądka lub jelit (w tym owrzodzenie przełyku), nieprawidłowa czynność wątroby, nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby, krwiak wewnątrzstawowy, krwotok w miejscu wstrzyknięcia, krwotok w miejscu cewnikowania, krwotok w miejscu nacięcia.

Środki ostrożności

Gribero - Ryzyko krwotoku. Należy zachować ostrożność podczas stosowania leku w przypadku chorób związanych ze zwiększonym ryzykiem krwawienia lub w przypadku jednoczesnego stosowania leków wpływających na hemostazę poprzez hamowanie agregacji płytek krwi. Podczas leczenia preparatem krwawienie może wystąpić w dowolnym miejscu. Niewyjaśniony spadek stężenia hemoglobiny i (lub) hematokrytu lub ciśnienia tętniczego krwi powinien prowadzić do poszukiwania miejsca krwawienia. U dorosłych pacjentów w razie zagrażającego życiu lub nieopanowanego krwawienia, kiedy konieczne jest szybkie odwrócenie działania przeciwzakrzepowego dabigatranu, dostępny jest swoisty czynnik odwracający, idarucyzumab. Nie określono skuteczności ani bezpieczeństwa stosowania idarucyzumabu u dzieci i młodzieży. Dabigatran można usunąć na drodze hemodializy. U dorosłych pacjentów inne możliwe opcje to świeża krew pełna lub osocze świeżo mrożone, koncentrat czynników krzepnięcia (aktywowanych lub nieaktywowanych), koncentraty rekombinowanego czynnika VIIa lub płytek krwi. Stosowanie leków hamujących agregację płytek krwi, takich jak klopidogrel i kwas acetylosalicylowy (ASA) lub NLPZ, jak również występowanie zapalenia przełyku, żołądka lub refluksu żołądkowo-przełykowego zwiększa ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Czynniki mogące zwiększać ryzyko krwotoku: wiek ≥75 lat; czynniki zwiększające stężenia dabigatranu we krwi (umiarkowane zaburzenia czynności nerek u dorosłych pacjentów - CCr 30-50 ml/min; jednoczesne stosowanie silnego inhibitora P-gp, jednoczesne stosowanie słabo do umiarkowanie działającego inhibitora P-gp np. amiodaron, werapamil, chinidyna i tikagrelor; niska masa ciała <50 kg u dorosłych pacjentów); jednoczesne stosowanie: ASA i innych leków hamujących agregację płytek krwi np. klopidogrel, NLPZ, SSRI lub SNRI, innych leków, które mogą zaburzać hemostazę; choroby/zabiegi o szczególnym ryzyku krwotoku: wrodzone lub nabyte zaburzenia krzepliwości, małopłytkowość lub zaburzenia czynności płytek krwi, niedawna biopsja lub duży uraz, bakteryjne zapalenie wsierdzia, zapalenie błony śluzowej przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy. Jednoczesne stosowanie dabigatranu z inhibitorami P-gp nie zostało przebadane u dzieci i młodzieży, ale może zwiększać ryzyko krwawienia. Środki ostrożności i postępowanie w przypadku ryzyka krwotoku. Ocena stosunku korzyści do ryzyka. Zmiany, choroby, zabiegi i (lub) leczenie farmakologiczne (takie jak NLPZ, leki przeciwpłytkowe, SSRI i SNRI), które istotnie zwiększają ryzyko dużego krwawienia wymagają starannej oceny stosunku korzyści do ryzyka. Preparat można podawać tylko wtedy, jeśli korzyść z leczenia przewyższa ryzyko krwawienia. Dostępne są ograniczone dane kliniczne dotyczące dzieci i młodzieży z czynnikami ryzyka, w tym pacjentów z czynnym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, zapaleniem mózgu i ropniem śródczaszkowym; u tych pacjentów dabigatran można podawać tylko wtedy, jeśli oczekiwane korzyści przewyższają ryzyko krwawienia. Ścisłe monitorowanie kliniczne. Ścisła obserwacja w kierunku objawów krwawienia lub niedokrwistości jest zalecana przez cały okres leczenia dabigatranem, szczególnie w przypadku występujących jednocześnie czynników ryzyka. Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku podawania preparatu jednocześnie z werapamilem, amiodaronem, chinidyną lub klarytromycyną (inhibitorami P-gp) oraz szczególnie w przypadku wystąpienia krwawienia, zwłaszcza u pacjentów ze zmniejszoną czynnością nerek. Ścisłe monitorowanie w kierunku objawów krwawienia jest zalecane u pacjentów jednocześnie leczonych NLPZ. Przerwanie leczenia dabigatranem. U pacjentów, u których wystąpi ostra niewydolność nerek, należy przerwać leczenie dabigatranem. W przypadku wystąpienia silnego krwawienia leczenie musi zostać przerwane, źródło krwawienia musi zostać ustalone oraz można rozważyć zastosowanie swoistego czynnika odwracającego (idarucyzumab) u dorosłych pacjentów; nie określono skuteczności ani bezpieczeństwa stosowania idarucyzumabu u dzieci i młodzieży. Dabigatran można usunąć na drodze hemodializy. Stosowanie inhibitorów pompy protonowej. W celu zapobiegania krwawieniu z przewodu pokarmowego można rozważyć podanie inhibitora pompy protonowej (PPI); w przypadku dzieci i młodzieży należy stosować się do lokalnych zaleceń podanych w drukach informacyjnych PPI. Parametry krzepnięcia w badaniach laboratoryjnych. Mimo że stosowanie leku nie wiąże się na ogół z koniecznością rutynowego monitorowania działania przeciwzakrzepowego, oznaczenie działania przeciwzakrzepowego dabigatranu może być pomocne w wykryciu nadmiernej ekspozycji na dabigatran w przypadku występowania dodatkowych czynników ryzyka. Czas trombinowy w rozcieńczonym osoczu (dTT), ekarynowy czas krzepnięcia (ECT) i czas kaolinowo-kefalinowy (APTT) mogą dostarczyć przydatnych informacji, jednak uzyskane wyniki należy interpretować z zachowaniem ostrożności ze względu na zmienność wyników między badaniami. U pacjentów stosujących lek badanie INR nie daje wiarygodnych wyników i zgłaszano przypadki uzyskania wyników fałszywie podwyższonych. Dlatego nie należy wykonywać badania INR. Najniższe progowe wartości badań krzepnięcia u dorosłych pacjentów, które mogą wskazywać na zwiększone ryzyko krwawienia: dTT >67 ng/ml; APTT >1,3-krotność górnego limitu normy. Stosowanie leków fibrynolitycznych w leczeniu ostrego udaru niedokrwiennego mózgu - można rozważyć, gdy wyniki badań dTT, ECT lub APTT nie przekraczają górnej granicy normy (GGN) zgodnie z lokalnym zakresem wartości referencyjnych. Zabiegi chirurgiczne i procedury inwazyjne. Pacjenci leczeni dabigatranem, poddawani zabiegom chirurgicznym lub procedurom inwazyjnym są w grupie zwiększonego ryzyka krwawienia. Interwencje chirurgiczne mogą zatem wymagać doraźnego przerwania leczenia dabigatranem. Należy zachować ostrożność w przypadku doraźnego przerwania leczenia z powodu interwencji inwazyjnych; konieczne jest wówczas monitorowanie przeciwzakrzepowe. U pacjentów z niewydolnością nerek klirens dabigatranu może być wydłużony. Należy to uwzględnić przed każdym zabiegiem. W takich przypadkach test krzepliwości może być pomocny w określeniu, czy hemostaza jest wciąż nieprawidłowa. Zabieg chirurgiczny w trybie nagłym lub zabiegi pilne. Należy doraźnie przerwać stosowanie dabigatranu. W przypadku gdy konieczne jest szybkie odwrócenie działania przeciwzakrzepowego, dla dorosłych pacjentów dostępny jest swoisty czynnik odwracający działanie leku (idarucyzumab). Nie określono skuteczności ani bezpieczeństwa stosowania idarucyzumabu u dzieci i młodzieży. Dabigatran można usunąć na drodze hemodializy. Odwrócenie terapii dabigatranem naraża pacjenta na ryzyko powstania zakrzepu spowodowanego chorobą podstawową. Leczenie dabigatranem może być wznowione 24 h po podaniu idarucyzumabu, pod warunkiem że pacjent jest stabilny klinicznie i osiągnięto odpowiednią hemostazę. Zabiegi chirurgiczne/procedury inwazyjne w stanach podostrych. Należy doraźnie przerwać stosowanie dabigatranu. Zabieg chirurgiczny lub interwencję należy w miarę możliwości opóźnić co najmniej 12 h po podaniu ostatniej dawki. Jeśli zabiegu chirurgicznego nie można opóźnić, ryzyko krwawienia może być zwiększone. Należy rozważyć ryzyko krwawienia w stosunku do stopnia pilności zabiegu. Planowe zabiegi chirurgiczne. W miarę możliwości przerwać stosowanie dabigatranu co najmniej 24 h przed zabiegami inwazyjnymi lub chirurgicznymi. U pacjentów z podwyższonym ryzykiem krwawienia lub poddawanych dużym zabiegom chirurgicznym, w przypadku których może być wymagana pełna hemostaza, należy rozważyć przerwanie stosowania dabigatranu na 2-4 dni przed zabiegiem chirurgicznym. Zasady dotyczące przerywania leczenia przed zabiegiem inwazyjnym lub chirurgicznym u dorosłych pacjentów. CCr ≥80 ml/min, szacowany T_0,5 ok. 13 h: stosowanie dabigatranu należy przerwać 2 dni przed planowym zabiegiem chirurgicznym u pacjentów z wysokim ryzykiem krwawienia lub przed dużym zabiegu chirurgicznym; 24 h przed planowym zabiegiem chirurgicznym u pacjentów ze standardowym ryzykiem krwawienia. CCr ≥50 - <80 ml/min, szacowany T_0,5 ok. 15 h: stosowanie dabigatranu należy przerwać 2-3 dni przed planowym zabiegiem chirurgicznym u pacjentów z wysokim ryzykiem krwawienia lub przed dużym zabiegu chirurgicznym; 1-2 dni przed planowym zabiegiem chirurgicznym u pacjentów ze standardowym ryzykiem krwawienia. CCr ≥30 - <50 ml/min, szacowany T_0,5 ok. 18 h: stosowanie dabigatranu należy przerwać 4 dni przed planowym zabiegiem chirurgicznym u pacjentów z wysokim ryzykiem krwawienia lub przed dużym zabiegu chirurgicznym; 2-3 dni (>48 h) przed planowym zabiegiem chirurgicznym u pacjentów ze standardowym ryzykiem krwawienia. Zasady przerywania leczenia przed zabiegami inwazyjnymi lub chirurgicznymi u dzieci i młodzieży. eGFR >80 ml/min/1,73 m²: stosowanie dabigatranu należy przerwać 24 h przed planowym zabiegiem; eGFR 50-80 ml/min/1,73 m²: stosowanie dabigatranu należy przerwać 2 dni przed planowym zabiegiem; eGFR <50 ml/min/1,73 m²: brak badań w tej grupie pacjentów. Znieczulenie rdzeniowe/znieczulenie zewnątrzoponowe/nakłucie lędźwiowe. Zabiegi takie jak znieczulenie rdzeniowe wymagają pełnej czynności hemostatycznej. Ryzyko krwiaków zewnątrzoponowych lub rdzeniowych może być zwiększone w przypadku urazowego lub wielokrotnego nakłucia oraz przez długotrwałe stosowanie cewnika zewnątrzoponowego. Po usunięciu cewnika należy odczekać co najmniej 2 h przed podaniem pierwszej dawki dabigatranu. Pacjenci tacy wymagają częstej obserwacji w kierunku neurologicznych objawów przedmiotowych i podmiotowych występowania krwiaków rdzeniowych lub zewnątrzoponowych. Faza pooperacyjna. Leczenie dabigatranem należy wznowić po inwazyjnym zabiegu lub interwencji chirurgicznej tak szybko, jak to możliwe pod warunkiem, że pozwala na to sytuacja kliniczna i uzyskano odpowiednią hemostazę. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z grupy ryzyka wystąpienia krwawienia lub pacjentów narażonych na nadmierną ekspozycję na lek, a zwłaszcza pacjentów z zaburzoną czynnością nerek. Pacjenci z grupy wysokiego ryzyka zgonu na skutek zabiegu chirurgicznego oraz z wewnętrznymi czynnikami ryzyka zdarzeń zakrzepowo-zatorowych. Dostępne dane dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania dabigatranu u tych pacjentów są ograniczone, dlatego należy zachować ostrożność podczas leczenia. Zabieg chirurgiczny związany ze złamaniem szyjki kości udowej. Brak danych dotyczących stosowania leku u tych pacjentów, dlatego stosowanie leku nie jest zalecane. Zaburzenia czynności wątroby. Pacjenci ze zwiększoną ponad 2-krotnie ponad granicę normy aktywnością enzymów wątrobowych zostali wykluczeni z większości głównych badań. Ze względu na brak doświadczenia w leczeniu tej subpopulacji pacjentów nie zaleca się stosowania dabigatranu w tej grupie pacjentów. Przeciwwskazaniami do stosowania leku są zaburzenia czynności wątroby lub schorzenia tego narządu, które mogą wpływać na czas przeżycia. Interakcja z induktorami P-gp. Należy spodziewać się, że jednoczesne podawanie leków indukujących P-gp spowoduje zmniejszenie stężenia dabigatranu w osoczu i dlatego należy go unikać. Pacjenci z zespołem antyfosfolipidowym. Nie zaleca się stosowania doustnych antykoagulantów o działaniu bezpośrednim, takich jak dabigatran, u pacjentów z zakrzepicą w wywiadzie oraz zdiagnozowanym zespołem antyfosfolipidowym. Zwłaszcza u pacjentów z trzema wynikami pozytywnymi (antykoagulant toczniowy, przeciwciała antykardiolipinowe oraz przeciwciała przeciwko β2 glikoproteinie-I) leczenie z zastosowaniem doustnych antykoagulantów o działaniu bezpośrednim może być związane z większą liczbą nawrotów incydentów zakrzepowych niż podczas terapii antagonistami witaminy K. Pacjenci z czynną chorobą nowotworową (dzieci i młodzież z ŻChZZ). Dane dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u dzieci i młodzieży z czynną chorobą nowotworową są ograniczone. Dzieci i młodzież. W niektórych, bardzo specyficznych przypadkach pacjentów z grupy dzieci i młodzieży, np. u pacjentów z chorobą jelita cienkiego, w przebiegu której wchłanianie może być zaburzone, należy rozważyć stosowanie leku przeciwzakrzepowego podawanego pozajelitowo. 1 kaps. zawiera < 1 mmol (23 mg) sodu, tzn. lek uznaje się za „wolny od sodu”.

Producent

Sandoz