Co to jest antykoncepcja awaryjna?

Antykoncepcja awaryjna to metoda zapobiegania ciąży, stosowana po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub gdy zastosowana metoda antykoncepcyjna okazała się nieskuteczna. Jest to ostateczna metoda antykoncepcji, która nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Antykoncepcja awaryjna działa poprzez opóźnienie lub zablokowanie owulacji, co uniemożliwia zapłodnienie komórki jajowej. W Polsce dostępne są dwa główne rodzaje tabletek dzień po: Escapelle i EllaOne, które różnią się składem i czasem działania.

Tabletka dzień po - jak działa i dlaczego się tak nazywa?

Żeby zrozumieć, jak działa antykoncepcja awaryjna – musisz wiedzieć kilka rzeczy na początek.

Przede wszystkim – czym jest cykl miesiączkowy, owulacja i w jakim momencie może dojść do zapłodnienia dojrzałej komórki jajowej w układzie rozrodczym kobiety. Zatem – do zapłodnienia, a w efekcie ciąży, może dojść, gdy aktywny plemnik natrafi w drogach rodnych na dojrzałą komórkę jajową. Szczytowy poziom hormonu luteinizującego (lutropiny, LH) we krwi przypada na dni przed owulacją, czyli momentem pęknięcia pęcherzyka jajnikowego i uwolnienia komórki jajowej do jajowodu. Jeśli w tych okolicznościach dojrzała komórka jajowa natrafi na sprawny plemnik – dojdzie do zapłodnienia. Mówi się wtedy o dniach płodnych kobiety – przypadają one na kilka dni przed owulacją oraz na kilka dni po niej.

Oznacza to, że plemniki, które trafią do układu rozrodczego kobiety, mogą żyć w nim kilka dni, przez co mogą zapłodnić dojrzałą komórkę jajową nawet wtedy, gdy do stosunku doszło przed owulacją. Jeśli uprawiałaś niezabezpieczony seks (lub używana metoda zawiodła) i nie planujesz w najbliższym czasie ciąży – możesz potrzebować Escapelle lub EllaOne. Stosowanie tabletki "dzień po" może wpływać na krwawienie miesiączkowe, prowadząc do nieregularności w cyklu menstruacyjnym.

Jak działa antykoncepcja awaryjna (czyli tabletka „dzień po”)?

Zasada działania tabletki dzień po jest prosta – zawarte w niej substancje prowadzą do zablokowania owulacji przez przesunięcie lub zahamowanie wydzielania hormonu luteinizującego. Oznacza to, że tabletka „dzień po” blokuje owulację, a przez to – zmniejsza drastycznie szanse na zapłodnienie komórki jajowej. To podstawowe działanie antykoncepcji awaryjnej.

Badania potwierdzają również, że stosowanie antykoncepcji awaryjnej (w Polsce dostępne są tabletki „dzień po” zawierające lewonorgestrel oraz octan uliprystalu) nie ma właściwości przeciwimplantacyjnych, co oznacza, że jeśli doszło do zapłodnienia, to stosowanie tych leków nie wpływa na proces implantacji zapłodnionej komórki jajowej w endometrium.

Innymi słowy: antykoncepcja awaryjna blokuje owulację, przez co uniemożliwia zapłodnienie (anty-koncepcja, czyli przeciwdziałanie zapłodnieniu), jednak nie ma działania uniemożliwiającego zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej (czyli nie ma działania wczesnoporonnego, jak wiele osób sugeruje).

Warto zaznaczyć, że tabletki dzień po nie są tym samym co tabletki wczesnoporonne. Tabletki wczesnoporonne, takie jak mifepriston i mizoprostol, działają na zupełnie innych zasadach, wywołując skurcze macicy i prowadząc do wydalenia zarodka, natomiast tabletki dzień po przeciwdziałają zapłodnieniu i nie mają wpływu na już istniejącą ciążę.

Jakie są rodzaje tabletek dzień po?

W Dimedic.eu możesz otrzymać receptę na antykoncepcję awaryjną – Escapelle, które działają do 72 po stosunku i EllaOne, które można przyjąć nawet 120 godzin po stosunku.

Lekarz może przepisać jedną z nich w zależności od tego, czego dowie się od Ciebie podczas wywiadu.

Zastosowanie tabletki w sytuacjach awaryjnych jest istotne, aby zapobiec niechcianej ciąży, ale należy pamiętać o konieczności konsultacji z lekarzem, aby omówić bezpieczeństwo i potencjalne działania niepożądane.

Kiedy sięgnąć po antykoncepcję awaryjną?

Antykoncepcję awaryjną należy stosować jak najszybciej po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub gdy zastosowana metoda antykoncepcyjna okazała się nieskuteczna. Skuteczność antykoncepcji awaryjnej maleje w miarę upływu czasu, dlatego istotne jest natychmiastowe podjęcie działania. Tabletki dzień po, takie jak Escapelle i EllaOne, są najbardziej skuteczne, gdy zostaną przyjęte w ciągu pierwszych 24 godzin po stosunku. Warto pamiętać, że antykoncepcja awaryjna nie powinna być stosowana jako regularna metoda antykoncepcji, lecz jedynie w sytuacjach awaryjnych.

Antykoncepcja awaryjna oparta o lewonorgestrel (np. Escapelle) - co musisz o niej wiedzieć?

Tabletka dzień po, oparta o lewonorgestrel (w Polsce Escapelle), jest skuteczną metodą zapobiegania nieplanowanej ciąży po niezabezpieczonym stosunku. Lek Escapelle jest metodą antykoncepcji w przypadkach nagłych, która może być stosowana w ciągu 72 godzin (3 dni) po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub w przypadku niepowodzenia zastosowanej metody antykoncepcyjnej (np. pęknięta prezerwatywa).

Lek zawiera jako substancję czynną syntetyczny hormon zwany lewonorgestrelem. Lek ten przyjęty w ciągu 72 godzin po niezabezpieczonym stosunku płciowym zapobiega ciąży w 84%. Nie będzie on jednak skuteczny w każdym przypadku, ponieważ powodzenie tabletki dzień po jest większe wtedy, jeśli lek zostanie przyjęty jak najszybciej po awaryjnej sytuacji z partnerem.

Dużo lepiej jednak, aby tabletka dzień po została przyjęta w ciągu pierwszych 12 godzin, aniżeli czekać do trzeciego dnia po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Skuteczność zażycia tabletki jest wyższa, im szybciej zostanie ona przyjęta po niezabezpieczonym stosunku.

Uważa się, że lek działa poprzez hamowanie uwalniania komórki jajowej przez jajniki i uniemożliwienie zapłodnienia już uwolnionej komórki jajowej. Zapobiega on ciąży jedynie wtedy, gdy j est zastosowany w ciągu 72 godzin po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Musisz jednak wiedzieć, że ten lek nie jest skuteczny, jeśli… jesteś już w ciąży.

Jeżeli stosunek płciowy bez skutecznego zabezpieczenia miał miejsce po przyjęciu leku (także w czasie tego samego cyklu miesiączkowego), tabletka może nie zadziałać antykoncepcyjnie i ponownie może wystąpić ryzyko zajścia w ciążę.

Sam lewonorgestrel jest syntetycznym odpowiednikiem progesteronu – podstawowym działaniem tej substancji jest blokowanie owulacji. Dzieje się tak w wyniku zablokowania przedowulacyjnego uwalniania lutropiny – efektem jest zablokowanie lub opóźnienie owulacji do tego stopnia, że komórka jajowa nie jest dojrzała w czasie, w którym w drogach rodnych znajdują się aktywne plemniki.

To działanie jest potwierdzone w momencie cyklu miesiączkowego poprzedzającego owulację (2-3 dni przed), jednak, gdy już doszło do wzrostu stężenia LH w organizmie lub w dniu jego szczytu, nie hamuje on owulacji, a przez to nie ma działania antykoncepcyjnego. Dodatkowo badania dowodzą, że lewonorgestrel wpływa negatywnie na ruchliwość plemników oraz na zagęszczenie śluzu szyjkowego, co tworzy dodatkową barierę nasieniu.

Co ważne – lewonorgestrel nie ma działania przeciwimplantacyjnego ani nie stwierdzono jego wpływu na przesuwanie się komórki jajowej w jajowodach. Najnowsze badania potwierdzają też brak jednoznacznego wpływu tej substancji na endometrium. Oznacza to, że antykoncepcja awaryjna oparta o lewonorgestrel nie ma działania wczesnoporonnego ani aborcyjnego, jak sugeruje wiele osób.

Skuteczność Escapelle, jako metody antykoncepcji awaryjnej, opartej o działanie lewonorgestrelu, ocenia się na 99% w ciągu 24 godzin od niezabezpieczonego stosunku, jednak pod warunkiem, że wcześniej nie doszło do owulacji.

Antykoncepcja awaryjna oparta o octan uliprystalu (np. EllaOne) - jakie działanie wykazuje?

Octan uliprystalu, podobnie jak lewonorgestrel, jest substancją stosowaną w antykoncepcji awaryjnej. W Polsce występuje w tabletkach EllaOne

Podstawowym mechanizmem działania leku jest opóźnienie lub zablokowanie owulacji po niezabezpieczonym stosunku seksualnym. W przeciwieństwie do lewonorgestrelu, octan uliprystalu blokuje pęknięcie pęcherzyka jajowego również w momencie, w którym ma miejsce wzrost stężenia lutropiny, jednak przyjęcie leku w momencie skoku stężenia LH nie blokuje owulacji, przez co sam lek staje się nieskuteczny.

Octan uliprystalu nie wpływa na implantację zapłodnionej komórki jajowej (czyli embrionu), przy czym w badaniach klinicznych wpływ na grubość endometrium nie miał związku z zagnieżdżeniem się zarodka.

Skuteczność EllaOne przed owulacją szacuje się na około 98%, przy czym przyjęcie jej po owulacji nie daje pożądanego efektu (antykoncepcyjnego), co potwierdza, że tabletki dzień po oparte o tę substancję nie mają działania wczesnoporonnego.

Po zażyciu tabletki mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak bóle głowy, nudności, czy zmiany w krwawieniu miesiączkowym. W przypadku nasilonych lub niepokojących objawów, zaleca się skonsultowanie z lekarzem.

Tabletki antykoncepcji awaryjnej z octanem uliprystalu (np. EllaOne) są skuteczne przez około 120 godzin po niezabezpieczonym stosunku seksualnym, który zakończył się wytryskiem w pochwie, jednak ta skuteczność, jak wspomniano powyżej, uzależniona jest od dnia cyklu.

EllaOne czy Escapelle - w jakiej cenie można zakupić antykoncepcję awaryjną?

Ostateczna cena Escapalle czy EllaOne ustalana jest przez aptekę, w której można ją kupić. Jeśli jednak zastanawiasz się, ile można ona kosztować, to można szacować, że:

• tabletka EllaOne kosztuje od 50 do 120 zł;
• tabletka Escapelle kosztuje od 30 do 60 zł.

Jeżeli zastanawiasz się, ile kosztuje tabletka dzień po, którą przepisał Ci lekarz – zawsze możesz sprawdzić cenę w swojej aptece!

Escapelle czy EllaOne, czyli… która będzie dla Ciebie lepsza?

Escapelle i EllaOne to dwa rodzaje tabletek “dzień po”, które różnią się składem i mechanizmem działania. Escapelle zawiera lewonorgestrel, który hamuje owulację i utrudnia zapłodnienie komórki jajowej. EllaOne zawiera octan uliprystalu, który opóźnia lub hamuje owulację. Oba preparaty są skuteczne w zapobieganiu ciąży, ale mają różne skutki uboczne i przeciwwskazania. Wybór tabletki “dzień po” powinien być uzależniony od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia kobiety. Konsultacja z lekarzem pomoże podjąć najlepszą decyzję, uwzględniając indywidualne okoliczności i preferencje.

Escapelle czy EllaOne, czyli...  która będzie dla Ciebie lepsza?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ to, która tabletka dzień po – Escapelle czy EllaOne będzie skuteczniejsza, tak naprawdę uzależnione jest przede wszystkim od czasu, jaki minął od stosunku oraz jej skuteczność zależy od fazy cyklu miesiączkowego i innych czynników.

EllaOne skuteczność ma aż do 120 godzin po stosunku i warto ją zastosować, gdy minęło więcej niż 72 godziny od współżycia. Z kolei drugi przepisywany w Polsce lek - Escapelle wypisywany jest przez lekarza wtedy, gdy od stosunku minęło mniej niż 3 dni. Obie pigułki dzień po są bardzo skuteczne o ile stosuje się je zgodnie z ulotką.

Tabletka dzień po bez recepty – czy to możliwe?

Do niedawna antykoncepcja awaryjna była w Polsce ogólnodostępna. Obecnie tabletki EllaOne i Escapelle nie są do kupienia w aptece bez recepty. A może przepisać Ci ją jedynie lekarz.

Czy tabletki dzień po mają skutki uboczne?

Każdy lek, również w formie antykoncepcji awaryjnej ma bardzo szczegółowo opisane wszelkie możliwe skutki uboczne w ulotce, która zawsze dołączana jest do opakowania leku.

Tabletka EllaOne również ma je szczegółowo opisane w ulotce. Mogą (ale nie muszą) należeć do nich:

• bóle pleców i brzucha;
• nudności; 
• bóle głowy; 
• upławy i wiele innych dolegliwości, jak np. obrzęk i ból piersi.

W przypadku Escapelle również mogą wystąpić skutki uboczne po jej zastosowaniu, które również z powodzeniem znajdziesz w załączonej do leku ulotce lub . Będą to skutki uboczne podobne do tych, które mają tabletki EllaOne (np. upławy, nudności, ból piersi).

Tabletka dzień po – jakie ma opinie?

W sieci można znaleźć bardzo wiele informacji o działaniu i skutkach stosowania tabletek dzień po.Według ginekologów lek Escapelle sprawdza się w swojej roli bardzo dobrze. Zarówno, jeżeli chodzi o skuteczność, jak i samopoczucie pacjentek po ich zastosowaniu. Dla leku Escapelle opinie wśród użytkowniczek również są przychylne i niewiele kobiet narzeka na ich skuteczność. 

W przypadku EllaOne opinie również są bardzo pozytywne i zdecydowana większość osób, które ją stosowało ma dobre zdanie o jej działaniu. Escapelle, czyli tzw. tabletki 72h mają dużo bardziej rozpowszechnioną popularność, tym samym można znaleźć o nich o wiele więcej informacji, ze względu na to, że są częściej przepisywane przez lekarzy.

Czy antykoncepcja awaryjna to leki wczesnoporonne?

Nie, antykoncepcja awaryjna nie jest środkiem wczesnoporonnym.        Potwierdzają to badania (wspomniane wyżej), a podnoszenie tej kwestii ma raczej znamiona ideologiczne i moralne... niż medyczne.        Działanie antykoncepcji awaryjnej skupia się na zablokowaniu owulacji, a tym samym – uniemożliwieniu zapłodnienia komórki jajowej.        W przypadku, gdy doszło do zapłodnienia po niezabezpieczonym stosunku – tabletka „dzień po” nie wpływa negatywnie na zagnieżdżenie się zarodka, a tym samym – nie ma działania wczesnoporonnego.

Tabletka dzień po a wpływ na płodność

Antykoncepcja awaryjna może wykazywać skutki uboczne, ale co ważne - chwilowe. Na przykład: mdłości i inne problemy z układem pokarmowym, zmienne nastroje, zmęczenie czy ból piersi.

Tabletka po ma dużą dawkę hormonów, która może być szokiem dla organizmu i oczywiście, należy uważać na to, aby do 2-4 godzin po przyjęciu tabletki nie zwymiotować i dać hormonom się wchłonąć.

Stosowanie kryzysowej antykoncepcji nie powinno negatywnie wpłynąć na organizm, a tym samym – na płodność.        Skutki uboczne mogą dotyczyć cyklu miesiączkowego, w którym kobieta zażyła tabletkę dzień po. W związku z tym możesz ona mieć opóźnioną miesiączkę czy brak owulacji w następującym po zażyciu cyklu miesiączkowym, jednak w długofalowym procesie, jej zażycie nie będzie wpływało na możliwość zajścia w ciążę. Co więcej, jeśli doszło do przesunięcia a nie zablokowania owulacji, istnieją szanse na to, żeby kobieta zaszła w ciążę w tym samym cyklu, w którym przyjęła tabletkę.

Kiedy ewentualnie mogłyby pojawić się problemy? 

Działanie układu hormonalnego, który ma bezpośredni wpływ na płodność, może być zaburzone wtedy, kiedy pacjent nie będzie przestrzegać zasad wynikających z używania antykoncepcji kryzysowej. To znaczy, że będzie ona nadużywana lub stosowana w nieprawidłowy sposób. Antykoncepcja kryzysowa nie jest remedium na bezpieczne współżycie. Można ją zastosować raz w trakcie cyklu miesiączkowego.

Porozmawiaj z lekarzem o metodach antykoncepcji, które lepiej sprawdzą się u Ciebie i Twojego partnera.