Uczulenie na twarzy - plamy, kaszka, wysypka. Jak leczyć?

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Uczulenie na twarzy jest nieestetyczne, często też bywa uciążliwe (świąd, pieczenie, bolesność). Powodów wystąpienia alergii na twarzy jest kilka, a wśród nich wymienić można bezpośredni kontakt skóry z substancją uczulającą, a także działanie alergenów pokarmowych oraz wziewnych. Co robić, kiedy na twarzy pojawią się krosty, wypryski czy plamy?

Uczulenie na twarzy

Uczulenie na twarzy najczęściej przybiera postać krostek, kaszki, grudek, wyprysków lub wypełnionych płynem surowiczym i treścią ropną pęcherzy. Może też wystąpić rumień lub obrzęk. W wielu przypadkach tego typu odczyny alergiczne objawami przypominają trądzik lub inne zmiany o podłożu hormonalnym (zwłaszcza u niemowląt).

Symptomy uczulenia często obejmują nie tylko twarz, ale też szyję oraz dekolt, szczególnie w przypadku cienkiej, delikatnej skóry. W wielu przypadkach uczulenie na twarzy jest efektem zaistnienia typowej reakcji alergicznej, angażującej układ immunologiczny, gdzie bezpośrednim mediatorem występującego stanu zapalnego jest hormon o nazwie histamina. Ale to nie jedna przyczyna uczulenia na twarzy.

Przyczyny alergii na twarzy

Uczulenie na twarzy objawić się może z wielu powodów. Jednym z nich z nich jest alergia kontaktowa, powodująca tak zwane kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy).

Jego objawy są wynikiem reakcji immunologicznej IV typu, do której dochodzi wskutek bezpośredniej styczności skóry z substancją alergizującą. Czynnikami niosącymi potencjalne zagrożenie są:

• nikiel, chrom, kobalt,
• konserwanty, olejki eteryczne zawarte w kosmetykach,
• lekarstwa przeznaczone do użytku zewnętrznego (np. niektóre antybiotyki).

Inne powody uczulenia na twarzy, to alergia pokarmowa lub alergia wziewna. Na czym polega ich mechanizm?

Uczulenie na twarzy – czerwone plamy

Większe skupiska wyprysków, pęcherzy czy krost mogą tworzyć czerwone plamy. Skóra może być też po prostu zaczerwieniona, a przy tym przesuszona i wrażliwa na dotyk.

Przyczyną często jest wspomniana alergia kontaktowa, ale też alergia pokarmowa. Jest to skomplikowany mechanizm, w przebiegu którego układ odpornościowy wadliwie reaguje na dostarczony wraz z pokarmem czynnik alergizujący. W konsekwencji wytwarzane są przeciwciała IgE, a w wyniku dalszych procesów dochodzi do uwolnienia przez komórki tuczne hormonów (głównie histaminy), będących bezpośrednimi mediatorami zmian zapalnych.

Efektem są między innymi różnego rodzaju objawy widoczne na ciele oraz schorzenia, takie jak atopowe zapalenie skóry. Do składników pokarmowych, które mogą wywołać uczulenie na twarzy (czerwone plamy, krosty, wypryski), należą między innymi:

• mleko krowie,
• orzechy,
• kakao,
• truskawki.

Uczulenie na twarzy może być też efektem alergii wziewnej, w szczególności zewnątrzpochodnej. Czynnikami alergizującymi w takim przypadku są zazwyczaj pyłki drzew (brzóz) i traw, unoszące się w powietrzu w okresie kwitnienia (od kwietnia począwszy, stąd potoczna nazwa – uczulenie na wiosnę).

Uczulenie na twarzy – kaszka u dziecka

U niemowląt, w wieku około 2 miesięcy, bardzo często występuje uczulenie na twarzy mające postać kaszki, czyli gęstych, drobnych krostek (grudek). Może to być rezultatem zaistnienia alergii pokarmowej (wywołanej przez składniki zawarte w mleku matki), wziewnej lub kontaktowej.

Ale jeszcze bardziej prawdopodobne jest, że są to objawy typowej kaszki niemowlęcej, która pokrywa buzie maluchów kilka tygodni po urodzeniu i jest wynikiem burzliwych zmian hormonalnych zachodzących w tym czasie w organizmie dziecka.

Podobnie zresztą jest w przypadku osób dorosłych – kaszka na twarzy zazwyczaj nie jest reakcją alergiczną, lecz zaburzeniem hormonalnym. O uczuleniu mówimy więc w tym przypadku jedynie w sensie potocznym.

Co robić, kiedy wystąpi uczulenie na twarzy?

Wystąpienie uczulenia na twarzy, jeżeli nie jest jednorazowym incydentem o szybko ustępujących objawach, należy przede wszystkim dokładnie zdiagnozować. Tylko odkrycie i zdefiniowanie substancji uczulającej pozwoli podjąć działania zmierzające do minimalizacji ryzyka kolejnych epizodów alergicznych oraz łagodzenia ich przebiegu.

Badania alergiczne wykonuje się kilkoma metodami, do których można zaliczyć:

• testy skórne,
• testy z krwi na obecność przeciwciał IgE,
• testy prowokacyjne.

W dalszej kolejności wrażana jest profilaktyka oraz leczenie. Podstawowe elementy to:

• działania eliminacyjne – unikanie substancji alergizującej (przedmiotów zawierających alergeny, pokarmów, pyłków, roztoczy kurzu domowego – w zależności od stwierdzonej alergii);
• leczenie farmakologiczne, zazwyczaj objawowe, za pomocą glikokortykosteroidów oraz leków przeciwhistaminowych. Możliwe jest także zastosowanie tzw. immunoterapii, czyli odczulania, jest to jednak procedura obliczona na wiele lat;
• domowe sposoby na uczulenie: maści i olejki rumiankowe, wyciągi ze skrzypu polnego, dziurawca i innych ziół, przemywanie twarzy czystą zimną wodą, używanie kosmetyków o pH zbliżonym do naturalnego.

Maść na uczulenie twarzy bez recepty

Farmaceutyki oraz środki ziołowe, które stosowane są w przypadku alergii na twarzy, przyjmuje się doustnie w postaci tabletek, kapsułek i roztworów, a także miejscowo, na skórę (maści, kremy). Na uczulenie na twarzy środki dobieramy adekwatnie do przyczyn i charakteru zmian skórnych. Część z nich dostępna jest bez recepty. Do wyboru są między innymi:

• maści na bazie dimentyndenu, stosunkowo łagodnego leku przeciwhistaminowego, hamującego przebieg reakcji alergicznej;

• maści i kremy z pantenolem, substancją łagodzącą podrażnienia, nawilżającą, przyspieszającą regenerację naskórka;
• maść z zawartością cynku, przydatna jeśli zmiany skórne na twarzy są efektem uczulenia na słońce, które nie należy do typowych reakcji alergicznych.

Uwaga: bez recepty dostępna jest też maść z hydrokortyzonem, najsłabszym z glikokortykosteroidów, czyli leków uchodzących za najskuteczniejsze w zwalczaniu objawów alergii.

Środek ten polecany jest do użytku zewnętrznego w przypadku reakcji skórnych, nie należy go jednak stosować w przypadku alergii na twarzy, poza bardzo poważnymi przypadkami, najlepiej pod kontrolą lekarza. Tym bardziej, jeśli nie mamy pewności, że zaobserwowane zmiany faktycznie mają podłoże alergiczne, a nie na przykład hormonalne.

Czytaj też:

• Alergia i jej rodzaje. Na co można mieć uczulenie?
• Na czym polega odczulanie i ile kosztuje? Skuteczność
• Testy alergiczne z krwi, płatkowe czy wziewne? Rodzaje
• Alergeny pokarmowe, krzyżowe, wziewne - rodzaje i lista

Źródła:

• Radosław Śpiewak, Alergia kontaktowa – diagnostyka i postępowanie, Alergia, astma, immunologia 2007, 12(3).
• Krzysztof Buczyłko, Nie tylko alergeny: nikiel, Alergia, 2014, 4

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Z alergią nie musisz się męczyć Sezon alergiczny czy po sezonie…

Rozpocznij konsultację