Niewydolność serca: na czym polega ta choroba i jak ją rozpoznać
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Małgorzatą Śmiechurą
Niewydolność serca jest związana z przeciążeniem lub uszkodzeniem mięśnia sercowego.
Dochodzi do niej w wyniku rozwoju chorób układu krążenia, które powodują, że serce niedostatecznie radzi sobie ze swoimi zadaniami.
Co to oznacza w praktyce?
Jakie są objawy niewydolności serca i czy jej występowanie może zagrażać życiu lub zdrowiu?
Niewydolność serca – co to jest? I dlaczego serce staje się niewydolne?
Niewydolność serca (ICD- 10: 150), to stan, w którym serce nie pompuje krwi prawidłowo, czyli zgodnie z zapotrzebowaniem organizmu.
Tym samym nie dostarcza wystarczającej ilość tlenu do innych narządów oraz nie usuwa z komórek produktów przemiany materii.
Niewydolność oznacza, że serce nie radzi sobie w pełni z potrzebami organizmu.
Dlaczego tak się dzieję?
Do niewydolności serca dochodzi przede wszystkim w wyniku występowania chorób współistniejących.
Należą do nich m.in.:
- choroba wieńcowa,
- przebyty zawał,
- cukrzyca,
- zaburzenia rytmu serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- niedokrwistość,
- choroby płuc,
- nadczynność tarczycy.
Innym czynnikiem powodującym niewydolność serca może nadmierne spożycie alkoholu oraz otyłość i nadwaga.
Szacuje się, że na niewydolność serca choruje ponad 750 tysięcy Polaków!
Niewydolność serca – rodzaje. Czy ostra niewydolność serca zagraża życiu?
Niewydolność serca dzieli się ze względu na:
- upośledzoną czynność hemodynamiczną serca (tj.: skurczowa i rozkurczowa niewydolność serca),
- szybkość rozwoju niewydolności oraz czas trwania (przewlekła, ostra i nieprzemijająca niewydolność serca),
- dominujący zespół objawów zastoju w krążeniu małym lub dużym (lewokomorowa, prawokomorowa oraz obukomorowa niewydolność serca).
Szczególnie niebezpieczna jest ostra niewydolność serca, która charakteryzuje się szybko rozwijającym się zespołem objawów związanych z:
- upośledzeniem skurczowej lub rozkurczowej czynności serca,
- zaburzeniami rytmu serca,
- nieodpowiednim obciążeniem wstępnym bądź następczym.
W ostrej niewydolności serca dochodzi do niedostatecznego zaopatrzenia komórek w tlen, co znacznie zaburza pracę całego organizmu.
Niedotlenienie narządów może być stanem zagrażającym życiu, dlatego ostra niewydolność serca wymaga bezwzględnej hospitalizacji.
Przyczyną ostrej niewydolności serca może być także:
- uraz klatki piersiowej,
- przebyta choroby płuc,
- przyjmowanie chemioterapii.
Do powstania ostrej niewydolności serca może prowadzić także dekompensacja (stan krytyczny) przewlekłej niewydolności serca, której objawy nasilają się stopniowo i są rozłożone w czasie.
Przewlekła niewydolność serca często powstaje w wyniku:
- nieleczonej choroby niedokrwiennej serca,
- zapalenia mięśnia sercowego,
- nadciśnienia tętniczego,
- wad zastawek,
- choroby osierdzia.
Wiesz już, co powoduje niewydolność serca.
A czym właściwie się objawia?
Niewydolność serca – objawy. Co zrobić, jeśli wystąpią?
Do najbardziej charakterystycznych objawów niewydolności serca należą:
- osłabienie,
- szybkie męczenie się bez względu na intensywność wysiłku,
- obrzęki, szczególnie obrzęk nóg i brzucha,
- duszności,
- kaszel lub potrzeba kaszlu.
Innymi objawami niewydolności serca są:
- tachykardia,
- zwiększona lub zmniejszona masy ciała,
- niemiarowość pulsu
- nudności,
- braku apetytu.
Jeśli występują u Ciebie objawy niewydolności serca i dodatkowo chorujesz na choroby układu krążenia, koniecznie zgłoś się do swojego lekarza rodzinnego.
Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej skieruje Cię do kardiologa.
Kardiolog również zapyta, czy występują u Ciebie choroby współistniejące oraz jakie objawy najbardziej Cię zaniepokoiły.
Specjalista z pewnością zleci Ci badanie elektrokardiogramem (EKG) i zbada ciśnienie krwi.
Możliwe, że zleci RTG klatki piersiowej oraz wykonanie badań krwi tj.:
- TSH,
- poziomu glukozy,
- poziomu kreatyniny.
Jak leczyć niewydolność serca? Czy to choroba na całe życie?
Jeśli lekarz postawił diagnozę o niewydolności serca, musisz wiedzieć, że jest to choroba na całe życie, a jej leczenie ma na celu łagodzenie objawów i niekorzystnych skutków.
Leczenie niewydolności serca zwykle opiera się o farmakologię i zmianę stylu życia.
Niekiedy konieczne jest wykonywanie zabiegu operacyjnego.
Leki, które przypisuje się w celu wspomagania leczenia to farmaceutyki z grupy leków:
- rozkurczowych (inhibitory konwertazy angiotensyny),
- zwalniających czynność serca (beta adrenolityki),
- hamujących nadmiar hormonu (antagoniści aldosteronu),
- moczopędnych, usuwających nadmiar wody z organizmu (diuretyki).
Zmiana stylu życia w leczeniu niewydolności oznacza:
- włączenie umiarkowanej aktywności fizycznej (takiej, która nie nasili dolegliwości),
- zdrową dietę.
W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie zabiegów inwazyjnych, polegających na wszczepieniu urządzeń, które stymulują prawidłową pracę serca, kontrolują nagłe zwalnianie lub zbyt szybkie bicie, a nawet zapobiegają groźną arytmią serca (np. kardiowerter-defibrylator).
Jak zapobiegać wystąpieniu niewydolności serca?
Jak nie doprowadzić do niewydolności serca?
Niewydolność serca pojawia się w zaawansowanym stadium rozwoju innych chorób.
Innymi słowy – pojawienie się tej choroby jest efektem rozwoju innych problemów zdrowotnych.
Czynnikami ryzyka dla niewydolności serca są np. nieleczona:
- choroba wieńcowa,
- cukrzyca
- nadciśnienie tętnicze,
- migotanie przedsionków.
Za profilaktykę można uznać:
- regularną aktywność fizyczną,
- kontrolę stanu zdrowia,
- regularne badania,
- odpowiednią, zdrową dietę.
Jak zatem powinna wyglądać zdrowa dieta? Co jeść przy niewydolności serca?
Dieta przy niewydolności serca – co jeść, a czego unikać?
Dieta wspierająca leczenie niewydolności serca przypomina tę zalecaną cierpiącym na choroby układu krążenia.
Głównie chodzi o to, by zrezygnować z przetworzonych, kalorycznych produktów, a w ich miejsce zadbać o dużą ilość warzyw, owoców i błonnika.
Jeśli zdiagnozowano u Ciebie niewydolność serca, to koniecznie ogranicz tłuste i ciężkie potrawy, a jako źródło tłuszczu potraktuj oliwę z oliwek oraz orzechy.
Zadbaj o źródło białka w postaci chudego mięsa oraz ryb.
To o czym także musisz pamiętać to przyjmowanie płynów: 1,5–2 litrów na dobę.
A czy jest coś, z czego jeszcze musisz zrezygnować?
Zarówno osoby chorujące na choroby układu krążenia, jak i zdrowe powinny unikać:
- nadmiaru alkoholu,
- nadmiaru kofeiny,
- palenia papierosów,
- dużej ilości soli w diecie.
Chcąc prowadzić zdrowy styl życia, najlepiej w ogóle zrezygnuj z używek.
Kawa jest zdrowa dla organizmu, tylko w rozsądnej ilości 2-3 filiżanek dziennie.
Z kolei sól, mimo iż jest pierwiastkiem niezbędnym dla organizmu człowieka, to w nadmiarze powoduje zatrzymanie wody w organizmie – nieprawidłowa retencja może prowadzić do obrzęków i przyspieszonej pracy serca.
Sama sól, a raczej zawarty w niej sód, podnosi ciśnienie tętnicze, co także obciąża pracę serca.
Dlatego sól najlepiej jest spożywać w ilości nie większej niż 0,2-0,5 g/dzień.
Jeśli zachorujesz na niewydolność serca, jedyne co możesz zrobić, to jak najlepiej zadbać o swój organizm, by przedłużyć jakość i długość życia. Podstawą będzie właśnie zmiana diety, stylu życia i stały kontakt z lekarzem.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
