Niewydolność serca: na czym polega ta choroba i jak ją rozpoznać

Dodano: 23-09-2021 | Aktualizacja: 18-09-2024
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Małgorzatą Śmiechurą
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Niewydolność serca jest związana z przeciążeniem lub uszkodzeniem mięśnia sercowego.

Dochodzi do niej w wyniku rozwoju chorób układu krążenia, które powodują, że serce niedostatecznie radzi sobie ze swoimi zadaniami.

Co to oznacza w praktyce?

Jakie są objawy niewydolności serca i czy jej występowanie może zagrażać życiu lub zdrowiu?

 

Niewydolność serca – co to jest? I dlaczego serce staje się niewydolne?

Niewydolność serca (ICD- 10: 150), to stan, w którym serce nie pompuje krwi prawidłowo, czyli zgodnie z zapotrzebowaniem organizmu.

Tym samym nie dostarcza wystarczającej ilość tlenu do innych narządów oraz nie usuwa z komórek produktów przemiany materii.

Niewydolność oznacza, że serce nie radzi sobie w pełni z potrzebami organizmu.

Dlaczego tak się dzieję?

Do niewydolności serca dochodzi przede wszystkim w wyniku występowania chorób współistniejących.

Należą do nich m.in.:

 

Innym czynnikiem powodującym niewydolność serca może nadmierne spożycie alkoholu oraz otyłość i nadwaga.

Szacuje się, że na niewydolność serca choruje ponad 750 tysięcy Polaków!

 

Niewydolność serca – rodzaje. Czy ostra niewydolność serca zagraża życiu?

Niewydolność serca dzieli się ze względu na:

  • upośledzoną czynność hemodynamiczną serca (tj.: skurczowa i rozkurczowa niewydolność serca),
  • szybkość rozwoju niewydolności oraz czas trwania (przewlekła, ostra i nieprzemijająca niewydolność serca),
  • dominujący zespół objawów zastoju w krążeniu małym lub dużym (lewokomorowa, prawokomorowa oraz obukomorowa niewydolność serca).

 

Szczególnie niebezpieczna jest ostra niewydolność serca, która charakteryzuje się szybko rozwijającym się zespołem objawów związanych z:

  • upośledzeniem skurczowej lub rozkurczowej czynności serca,
  • zaburzeniami rytmu serca,
  • nieodpowiednim obciążeniem wstępnym bądź następczym.

 

W ostrej niewydolności serca dochodzi do niedostatecznego zaopatrzenia komórek w tlen, co znacznie zaburza pracę całego organizmu.

Niedotlenienie narządów może być stanem zagrażającym życiu, dlatego ostra niewydolność serca wymaga bezwzględnej hospitalizacji.

Przyczyną ostrej niewydolności serca może być także:

  • uraz klatki piersiowej,
  • przebyta choroby płuc,
  • przyjmowanie chemioterapii.

 

Do powstania ostrej niewydolności serca może prowadzić także dekompensacja (stan krytyczny) przewlekłej niewydolności serca, której objawy nasilają się stopniowo i są rozłożone w czasie.

Przewlekła niewydolność serca często powstaje w wyniku:

  • nieleczonej choroby niedokrwiennej serca,
  • zapalenia mięśnia sercowego,
  • nadciśnienia tętniczego,
  • wad zastawek,
  • choroby osierdzia. 

 

Wiesz już, co powoduje niewydolność serca.

A czym właściwie się objawia?

 

Niewydolność serca – objawy. Co zrobić, jeśli wystąpią?

Do najbardziej charakterystycznych objawów niewydolności serca należą:

  • osłabienie,
  • szybkie męczenie się bez względu na intensywność wysiłku,
  • obrzęki, szczególnie obrzęk nóg i brzucha,
  • duszności,
  • kaszel lub potrzeba kaszlu.

 

Innymi objawami niewydolności serca są:

  • tachykardia,
  • zwiększona lub zmniejszona masy ciała,
  • niemiarowość pulsu
  • nudności,
  • braku apetytu.

 

Jeśli występują u Ciebie objawy niewydolności serca i dodatkowo chorujesz na choroby układu krążenia, koniecznie zgłoś się do swojego lekarza rodzinnego.

Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej skieruje Cię do kardiologa.

Kardiolog również zapyta, czy występują u Ciebie choroby współistniejące oraz jakie objawy najbardziej Cię zaniepokoiły.

Specjalista z pewnością zleci Ci badanie elektrokardiogramem (EKG) i zbada ciśnienie krwi.

Możliwe, że zleci RTG klatki piersiowej oraz wykonanie badań krwi tj.:

 

Jak leczyć niewydolność serca? Czy to choroba na całe życie?

Jeśli lekarz postawił diagnozę o niewydolności serca, musisz wiedzieć, że jest to choroba na całe życie, a jej leczenie ma na celu łagodzenie objawów i niekorzystnych skutków.

Leczenie niewydolności serca zwykle opiera się o farmakologię i zmianę stylu życia.

Niekiedy konieczne jest wykonywanie zabiegu operacyjnego.

Leki, które przypisuje się w celu wspomagania leczenia to farmaceutyki z grupy leków:

  • rozkurczowych (inhibitory konwertazy angiotensyny),
  • zwalniających czynność serca (beta adrenolityki),
  • hamujących nadmiar hormonu (antagoniści aldosteronu),
  • moczopędnych, usuwających nadmiar wody z organizmu (diuretyki).

 

Zmiana stylu życia w leczeniu niewydolności oznacza:

  • włączenie umiarkowanej aktywności fizycznej (takiej, która nie nasili dolegliwości),
  • zdrową dietę.

 

W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie zabiegów inwazyjnych, polegających na wszczepieniu urządzeń, które stymulują prawidłową pracę serca, kontrolują nagłe zwalnianie lub zbyt szybkie bicie, a nawet zapobiegają groźną arytmią serca (np. kardiowerter-defibrylator).

Jak zapobiegać wystąpieniu niewydolności serca?

 

Jak nie doprowadzić do niewydolności serca?

Niewydolność serca pojawia się w zaawansowanym stadium rozwoju innych chorób.

Innymi słowy – pojawienie się tej choroby jest efektem rozwoju innych problemów zdrowotnych.

Czynnikami ryzyka dla niewydolności serca są np. nieleczona:

  • choroba wieńcowa,
  • cukrzyca
  • nadciśnienie tętnicze,
  • migotanie przedsionków.

 

Za profilaktykę można uznać:

  • regularną aktywność fizyczną,
  • kontrolę stanu zdrowia,
  • regularne badania,
  • odpowiednią, zdrową dietę.

 

Jak zatem powinna wyglądać zdrowa dieta? Co jeść przy niewydolności serca?

 

Dieta przy niewydolności serca – co jeść, a czego unikać?

Dieta wspierająca leczenie niewydolności serca przypomina tę zalecaną cierpiącym na choroby układu krążenia.

Głównie chodzi o to, by zrezygnować z przetworzonych, kalorycznych produktów, a w ich miejsce zadbać o dużą ilość warzyw, owoców i błonnika.

Jeśli zdiagnozowano u Ciebie niewydolność serca, to koniecznie ogranicz tłuste i ciężkie potrawy, a jako źródło tłuszczu potraktuj oliwę z oliwek oraz orzechy.

Zadbaj o źródło białka w postaci chudego mięsa oraz ryb.

To o czym także musisz pamiętać to przyjmowanie płynów: 1,5–2 litrów na dobę.

A czy jest coś, z czego jeszcze musisz zrezygnować?

Zarówno osoby chorujące na choroby układu krążenia, jak i zdrowe powinny unikać:

  • nadmiaru alkoholu,
  • nadmiaru kofeiny,
  • palenia papierosów,
  • dużej ilości soli w diecie.

 

Chcąc prowadzić zdrowy styl życia, najlepiej w ogóle zrezygnuj z używek.

Kawa jest zdrowa dla organizmu, tylko w rozsądnej ilości 2-3 filiżanek dziennie.

Z kolei sól, mimo iż jest pierwiastkiem niezbędnym dla organizmu człowieka, to w nadmiarze powoduje zatrzymanie wody w organizmie – nieprawidłowa retencja może prowadzić do obrzęków i przyspieszonej pracy serca.

Sama sól, a raczej zawarty w niej sód, podnosi ciśnienie tętnicze, co także obciąża pracę serca.

Dlatego sól najlepiej jest spożywać w ilości nie większej niż 0,2-0,5 g/dzień.

Jeśli zachorujesz na niewydolność serca, jedyne co możesz zrobić, to jak najlepiej zadbać o swój organizm, by przedłużyć jakość i długość życia. Podstawą będzie właśnie zmiana diety, stylu życia i stały kontakt z lekarzem.


Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:




Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.