Badanie cholesterolu: przygotowanie do badania krwi. Cena
Autor: Olga Tomaszewska
Badanie cholesterolu to szybka analiza laboratoryjna. Przygotowania do wykonania profilu lipidowego nie stanowią szczególnego obciążenia dla pacjenta. Powinien być on na czczo, wypoczęty i rozluźniony. Cena lipidogramu nie jest wysoka. Można też poprosić lekarza o wypisanie skierowania na to badanie.
Po co bada się cholesterol?
Cholesterol to związek organiczny z grupy steroli, bez którego organizm nie może się obyć. Nie łączy się z krwią. Aby mogło do tego dojść, musi scalić się z białkami. Dzięki cholesterolowi jest produkowana i przyswajana witamina D, proces trawienia przebiega sprawniej, wytwarzane są hormony i m.in. powstają błony komórkowe.
Cholesterol naturalnie występuje w ludzkim ustroju przede wszystkim w wątrobie, ale w dużej ilości jest też pobierany z pożywienia. Jeśli jednak cholesterolu jest zbyt wiele w organizmie, mogą pojawić się problemy zdrowotne, takie jak schorzenia układu sercowo-naczyniowego. W konsekwencji może dojść do miażdżycy, a dalej do choroby niedokrwiennej serca, zawału serca, czy udaru mózgu. Ocenia się, że około 60 procent Polaków ma podwyższone stężenie cholesterolu we krwi.
Badanie cholesterolu należy wykonywać regularnie po to, by na bieżąco kontrolować poziom cholesterolu we krwi. Nadmiar cholesterolu rzadko objawia się bowiem jakimiś szczególnymi symptomami. W ramach lipidogramu sprawdza się poziom cholesterolu całkowitego (TC), złej frakcji cholesterolu (LDL), dobrej frakcji cholesterolu (HDL) oraz trójglicerydów (TG).
Jak przygotować się do badania cholesterolu?
Jak przygotować się do tego, by zanalizować cholesterol? Badanie polega na pobraniu krwi, najczęściej ze zgięcia łokciowego. Jest zatem standardowym postępowaniem laboratoryjnym.
Badanie na cholesterol najlepiej wykonać na czczo. O ile frakcja HDL i cholesterol całkowity mogą być testowane po spożyciu posiłku i przyjęciu płynów, o tyle badanie trójglicerydów oraz LDL należy wykonać po 12-14 godzinnej przerwie w jedzeniu oraz piciu takich napojów jak kawa, czy herbata (szczególnie jeśli się słodzi, dodaje mleka, itp.).
Jeśli chodzi natomiast o picie alkoholu, to należy odstawić go na co najmniej 48 godzin przed planowanym badaniem. W wieczór poprzedzający badanie powinno się zjeść lżejszy posiłek, jednak wcześniejsze dania powinno się przyjmować w takiej ilości i jakości jak się to zwykle robi.
Przed analizą cholesterolu nie powinno się podejmować aktywności fizycznej, a bezpośrednio przed badaniem należy chwilę odpocząć i zrelaksować się.
Jak przebiega badanie cholesterolu?
Jak wygląda badanie krwi? Cholesterol, podobnie jak wiele innych badań laboratoryjnych, analizuje się z krwi. Do zbadania profilu lipidowego nie jest potrzebna duża ilość materiału pobraniowego, który w tym przypadku stanowi krew. Pielęgniarka wkuwa się zwykle w żyłę znajdującą się w dole łokciowym. Samo badanie trwa kilka-kilkanaście sekund.
Po badaniu należy chwilę posiedzieć w poczekalni laboratorium, by upewnić się, że po ujęciu krwi nie dzieje się nic niepokojącego oraz by zatamować krew. W tym celu należy przez dłuższy czas dociskać wacik do miejsca, z którego pobierano krew, a rękę trzymać prosto, nie zginać jej w łokciu. Uchroni nas to przed powstaniem ewentualnego sinika lub krwiaka.
Po badaniu należy zjeść jakiś posiłek oraz przyjąć leki, które regularnie bierzemy, chyba, że lekarz zalecił inne postępowanie.
W przypadku osób, które nie przekroczy 40-tego roku życia oraz nie znajdują się w grupie ryzyka (w tym obszarze mieszczą się m.in. osoby palące, po zawale serca, mające w rodzinie przypadki miażdżycy, itp.), takie badanie należy wykonywać raz na 2-3 lata. Mężczyźni, którzy przekroczą 40 lat oraz kobiety po 50-tce powinni poddawać się temu badaniu raz w roku.
Częściej też powinny się badać osoby chore na cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze, przewlekłą chorobę nerek, schorzenie układu krążenia, osoby otyłe i ze złym wywiadem rodzinnym (kiedy występują w rodzinie schorzenia sercowo-naczyniowe). Lekarz może oczywiście zalecić inną częstotliwość wykonywania lipidogramu.
Jakie wyniki cholesterolu są prawidłowe?
Jakie są prawidłowe wyniki badania na cholesterol? Cholesterol całkowity jest w normie jeśli jego wartość nie przekracza 190-200 mg/dl, prawidłowy poziom złej frakcji cholesterolu nie powinien zaś przewyższyć 115-116 mg/dl, trójglicerydy powinny się mieścić w przedziale do 150 mg/dl, a dobry cholesterol (HDL) dobrze aby był jak najwyższy (u kobiet – co najmniej 45 mg/dl, u mężczyzn – 40 mg/dl).
Powyższe normy odnoszą się do osoby dorosłej, niechorującej na poważne schorzenia ustrojowe (np. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, przewlekła choroba nerek), niecierpiącej na choroby sercowo-naczyniowe, która nie jest otyła, nie pali papierosów i nie ma w bliskiej rodzinie przypadków miażdżycy. W stosunku do wymienionych osób prawidłowe stężenia LDL, TG i TC będą dużo niższe.
Za niewłaściwe wyniki profilu lipidowego uznaje się sytuację kiedy cholesterol całkowity przekracza 200-250 mg/dl i/lub zła frakcja cholesterolu przewyższa 116 mg/dl i/lub trójglicerydy są wyższe niż 150 mg/dl i/lub dobry cholesterol znajduje się poniżej 45 mg/dl u pań, a poniżej 40 mg/dl u panów.
Wyniki lipidogramu analizuje lekarz. Jeśli uzna, że konieczne jest wprowadzenie leków, pacjent powinien zastosować się do jego zaleceń. Często jednak wystarczy zmiana diety i trybu życia, aby wyniki cholesterolu wróciły do normy.
Ile kosztuje badanie cholesterolu?
Ile trzeba wydać na badanie cholesterolu? Cena profilu lipidowego nie jest wygórowana. Koszt lipidogramu oscyluje wokół kwoty 20-25 zł, co przy cenach innych badań laboratoryjnych nie stanowi szokującej wartości.
Bezpłatne badanie cholesterolu można wykonać np. w przychodni POZ. Takie badanie zleca lekarz rodzinny używając do tego skierowania lub zlecenia. Regularne sprawdzanie poziomu cholesterolu jest bardzo ważne dla oceny stanu zdrowia, dlatego przynajmniej raz na 3 lata powinno się je wykonać, medyk w tym przypadku zazwyczaj wypisuje zlecenie na takie badanie. Wówczas nie trzeba za nie płacić.
Wyniki lipidogramu zwykle są do obioru następnego dnia, najdalej – w ciągu kilku dni od wykonania badania.
Czytaj też:
- Cholesterol – wyniki badań krwi LDL i HDL. Jak odczytać?
- Poziom cholesterolu - prawidłowy a niebezpieczny? Normy
- Dieta cholesterolowa – co jeść aby obniżyć cholesterol?
- Normy cholesterolu na świecie i w Polsce. Jaki LDL i HDL?
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Dr Bond Brill Janet, Obniż swój cholesterol. 10 prostych sposobów – bez leków – w 4 tygodnie, Studio Astropsychologii, 2013, ISBN 9788373775923.
- Cabot Sandra, Jasinska Margaret, Cała prawda o cholesterolu. Czy leki, które bierzesz ci szkodzą?, Wydawnictwo Mada, 2016, ISBN 9788389624468.
Podobne artykuły
