Spis treści:
1. Ranmet XR - działanie
2. Ranmet XR - wskazania
3. Ranmet XR - przeciwwskazania
4. Ranmet XR - dawkowanie
5. Ranmet XR - interakcje z innymi lekami
6. Ranmet XR - ciąża
7. Ranmet XR - skutki uboczne
8. Ranmet XR - środki ostrożności
9. Ranmet XR - producent

Działanie

Ranmet XR - Lek przeciwcukrzycowy z grupy pochodnych biguanidów, który obniża stężenie glukozy w osoczu na czczo i po posiłkach. Nie stymuluje wydzielania insuliny i dzięki temu nie powoduje hipoglikemii. Metformina może działać za pomocą trzech mechanizmów: zmniejsza wytwarzanie glukozy w wątrobie poprzez hamowanie glukoneogenezy i glikogenolizy; w mięśniach, zwiększa wrażliwość na insulinę zwiększając obwodowy wychwyt glukozy i jej zużycie; opóźnia absorpcję glukozy w jelicie. Metformina pobudza wewnątrzkomórkową syntezę glikogenu wpływając na syntazę glikogenu. Zwiększa zdolności transportowe wszystkich poznanych dotychczas rodzajów błonowych transporterów glukozy (GLUT). Metformina w dawkach terapeutycznych w postaci o natychmiastowym uwalnianiu zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL i trójglicerydów. Podobne działanie nie zostało wykazane w przypadku postaci o przedłużonym uwalnianiu i prawdopodobnie z powodu wieczornej pory podawania może wystąpić zwiększenie stężenia trójglicerydów. Po doustnym podaniu tabl. o przedł. uwalnianiu wchłanianie metforminy jest istotnie opóźnione w porównaniu z tabl. o natychmiastowym uwalnianiu, a czas do osiągnięcia C_max wynosi 7 h. Wartość AUC po podaniu doustnym jednorazowej dawki 2000 mg w postaci tabl. o przedł. uwalnianiu jest podobna do wartości obserwowanej po podaniu 1000 mg w postaci tabl. o natychmiastowym uwalnianiu 2 razy na dobę. Po wielokrotnym podawaniu metforminy w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu, w dawkach do 2000 mg, nie obserwowano żadnej kumulacji leku. Metformina w nieznacznym stopniu wiąże się z białkami osocza. Przenika do erytrocytów. Maksymalne stężenie leku we krwi jest mniejsze niż w osoczu i występuje mniej więcej w tym samym czasie. Krwinki czerwone są prawdopodobnie drugim kompartmentem dystrybucji metforminy. Metformina jest wydalana z moczem w postaci niezmienionej. Nie zidentyfikowano żadnych metabolitów metforminy u ludzi. Metformina jest wydalana w wyniku przesączania kłębuszkowego i wydzielania kanalikowego. Po podaniu doustnym T_0,5 wynosi ok. 6,5 h. W przypadku zaburzenia czynności nerek, klirens nerkowy jest zmniejszony proporcjonalnie do klirensu kreatyniny, w związku z tym okres półtrwania jest wydłużony, co prowadzi do zwiększenia stężenia metforminy w osoczu.

Wskazania

Ranmet XR - Leczenie cukrzycy typu 2 u dorosłych, zwłaszcza u pacjentów z nadwagą, gdy za pomocą diety i ćwiczeń fizycznych nie można uzyskać prawidłowej kontroli glikemii. Metforminę w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu można stosować w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub z insuliną.

Przeciwwskazania

Ranmet XR - Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Każdy rodzaj ostrej kwasicy metabolicznej (takiej jak kwasica mleczanowa, cukrzycowa kwasica ketonowa). Stan przedśpiączkowy w cukrzycy. Ciężka niewydolność nerek (GFR <30 ml/min). Ostre stany chorobowe, które wiążą się z ryzykiem zaburzeń czynności nerek, takie jak: odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs. Choroby, które mogą prowadzić do niedotlenienia tkanek (szczególnie choroby o ostrym przebiegu lub zaostrzenie chorób przewlekłych), takie jak: niewyrównana niewydolność serca; niewydolność oddechowa; niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego; wstrząs. Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm.

Dawkowanie

Ranmet XR - Doustnie. Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥90 ml/min). W monoterapii i w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi: zwykle dawka początkowa to 1 tabl. 500 mg, stosowana raz na dobę podczas wieczornego posiłku. Po 10 do 15 dniach należy ustalić dawkę na podstawie wartości stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku ze strony przewodu pokarmowego. Maksymalna zalecana dawka to 4 tabl. 500 mg na dobę podczas wieczornego posiłku. Dawkę należy zwiększać o 500 mg co 10 do 15 dni, aż do dawki maksymalnej 2000 mg, stosowanej raz na dobę razem z wieczornym posiłkiem. Jeżeli nie uzyska się kontroli glikemii stosując dawkę 2000 mg raz na dobę, należy rozważyć zastosowanie 1000 mg 2 razy na dobę, przy czym obie dawki należy podawać z jedzeniem, podając jedną dawkę podczas porannego, a drugą podczas wieczornego posiłku. Jeśli w dalszym ciągu nie uzyskano kontroli glikemii, pacjentów należy przestawić na metforminę w postaci standardowych tabletek w maksymalnej dawce 3000 mg na dobę. U pacjentów już leczonych metforminą, dawka początkowa leku powinna być równoważna dawce dobowej metforminy w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu. U pacjentów leczonych metforminą w dawce powyżej 2000 mg na dobę, nie zaleca się zamiany na lek Ranmet XR. Lek Ranmet XR w dawkach 750 mg i 1000 mg przeznaczony jest do leczenia podtrzymującego pacjentów leczonych obecnie metforminą (w postaci tabl. o przedłużonym uwalnianiu lub tabletek o natychmiastowym uwalnianiu). Dawka leku Ranmet XR 750 mg lub 1000 mg powinna odpowiadać dawce dobowej metforminy w tabletkach o przedłużonym uwalnianiu lub w tabletkach o natychmiastowym uwalnianiu, aż do maksymalnej dawki 1500 mg lub 2000 mg, podawanej z wieczornym posiłkiem. Po 10 do 15 dniach, zaleca się potwierdzenie na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi, czy dawka leku jest odpowiednia. W przypadku zmiany z innego doustnego leku przeciwcukrzycowego: należy przerwać stosowanie innego leku i przed zamianą na lek Ranmet XR 750 mg lub Ranmet XR 1000 mg, rozpocząć stopniowe dostosowanie dawki od leku Ranmet XR 500 mg jak wskazano powyżej. W skojarzeniu z insuliną. Metformina i insulina mogą być stosowane jednocześnie w celu uzyskania lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Zwykle dawka początkowa metforminy to jedna tabletka o przedłużonym uwalnianiu 500 mg stosowana raz na dobę podczas wieczornego posiłku, natomiast dawkę insuliny ustala się na podstawie wyników oznaczenia stężenia glukozy we krwi. Po ustaleniu dawki można rozważyć zastosowanie leku Ranmet XR 1000 mg. U pacjentów już leczonych jednocześnie metforminą i insuliną, dawka leku Ranmet XR 750 mg lub 1000 mg powinna odpowiadać już stosowanej dawce dobowej metforminy w tabletkach standardowych, aż do maksymalnej dawki 1500 mg lub 2000 mg, podawanej razem z wieczornym posiłkiem, podczas, gdy dawka insuliny powinna być ustalona na podstawie wyników oznaczenia stężenia glukozy we krwi. Szczególne grupy pacjentów. Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia metforminą, a następnie co najmniej raz na rok. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem dalszego pogorszenia czynności nerek oraz u pacjentów w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej, np. co 3-6 mies. Pacjenci z GFR 60-89 ml/min: całkowita maksymalna dawka dobowa 2000 mg - można rozważyć zmniejszenie dawki w reakcji na pogarszającą się czynność nerek; w przypadku pacjentów z GFR 60-89 ml/min, całkowita maksymalna dawka dobowa jest obecnie zatwierdzoną dawką dla dorosłych z prawidłową czynnością nerek. Pacjenci z GFR 45-59 ml/min: całkowita maksymalna dawka dobowa 2000 mg - przed rozważaniem rozpoczęcia leczenia metforminą, należy przeanalizować czynniki mogące zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej, dawka początkowa nie jest większa niż połowa dawki maksymalnej. Pacjenci z GFR 30-44 ml/min: całkowita maksymalna dawka dobowa 1000 mg - przed rozważaniem rozpoczęcia leczenia metforminą, należy przeanalizować czynniki mogące zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej, dawka początkowa nie jest większa niż połowa dawki maksymalnej. Pacjenci z GFR <30 ml/min - metformina jest przeciwwskazana. Z uwagi na potencjalne ryzyko zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku, dawkę metforminy należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek. Podczas leczenia konieczna jest regularna ocena czynności nerek. Z powodu braku odpowiednich danych leku nie należy stosować u dzieci. Sposób podania. Tabletek nie należy żuć, dzielić ani kruszyć. Należy połykać je w całości, popijając szklanką wody.

Interakcje z innymi lekami

Ranmet XR - Niezalecane jednoczesne stosowanie: alkohol - zatrucie alkoholem związane jest ze zwiększonym ryzykiem kwasicy mleczanowej, szczególnie w przypadkach głodzenia, niedożywienia lub zaburzeń czynności wątroby; środki kontrastowe zawierające jod - stosowanie metforminy musi być przerwane przed badaniem lub podczas badania obrazowego i nie wolno wznawiać jej stosowania przez co najmniej 48 h po badaniu, po czym można wznowić podawanie metforminy pod warunkiem ponownej oceny czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona stabilna. Skojarzenia leków wymagające środków ostrożności podczas stosowania: pewne leki mogą̨ wywierać niekorzystne działanie na czynność nerek, co może zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej (np. NLPZ, w tym selektywne inhibitory cyklooksygenazy COX-2, inhibitory ACE, antagoniści receptora angiotensyny II i leki moczopędne, w szczególności pętlowe) - w razie rozpoczynania stosowania lub stosowania takich leków w skojarzeniu z metforminą, konieczne jest dokładne monitorowanie czynności nerek; leki o wewnętrznej aktywności hiperglikemicznej (np. glikokortykosteroidy - podawane ogólnie i miejscowo i sympatykomimetyki) - konieczna może być częstsza kontrola stężenia glukozy we krwi, zwłaszcza na początku leczenia. W razie potrzeby, w czasie leczenia preparatem z wyżej wymienionych grup i po jego odstawieniu należy zmodyfikować dawkę metforminy. Jednoczesne stosowanie metforminy z: inhibitorami OCT1 (takim jak werapamil) może zmniejszyć skuteczność metforminy, induktorami OCT1 (takim jak ryfampicyna) może zwiększyć absorbcję żołądkowo-jelitową i skuteczność metforminy, inhibitorami OCT2 (takimi jak cymetydyna, dolutegrawir, ranolazyna, trimetoprim, wandetanib, izawukonazol) może zmniejszyć wydalanie metforminy przez nerki i prowadzić do zwiększenia stężenia metforminy w osoczu, inhibitorami OCT1 i OCT2 (takimi jak kryzotynib, olaparyb) może wpłynąć na skuteczność i wydalanie przez nerki metforminy - zaleca się zachowanie ostrożności, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, ponieważ w przypadku stosowania tych leków jednocześnie z metforminą stężenie metforminy w osoczu może się zwiększyć. Jeśli konieczne, należy rozważyć dostosowanie dawki metforminy, ponieważ inhibitory/induktory OCT mogą wpłynąć na skuteczność metforminy.

Ciąża

Ranmet XR - W przypadku planowania ciąży oraz w czasie ciąży, zaleca się leczenie cukrzycy insuliną, a nie metforminą i dążenie do utrzymania stężeń glukozy we krwi w zakresie jak najbardziej zbliżonym do prawidłowego, aby zmniejszyć ryzyko wad rozwojowych u płodu. Ograniczone dane dotyczące stosowania metforminy u kobiet w ciąży nie wskazują na zwiększone ryzyko występowania wad wrodzonych. Metformina przenika do mleka kobiecego. Ponieważ dostępne są jedynie ograniczone dane, podczas leczenia metforminą nie zaleca się karmienia piersią. Decyzję o tym, czy przerwać karmienie piersią, należy podjąć po rozważeniu korzyści wynikających z karmienia piersią i potencjalnego ryzyka działań niepożądanych u dziecka. Nie stwierdzono wpływu metforminy na płodność samców ani samic szczura podczas podawania dawek metforminy nawet do 600 mg /kg mc. na dobę, czyli około 3 razy większych od maksymalnej zalecanej dawki dobowej u człowieka, porównując dawki w przeliczeniu na powierzchnię ciała. Niektóre badania kliniczne sugerują, że metformina może zwiększać płodność u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS). Jednak do tej pory nie ma dowodów na to, że metformina zwiększa liczbę żywych urodzeń u kobiet z PCOS.

Skutki uboczne

Ranmet XR - Bardzo często: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak: nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha i utrata apetytu (najczęściej na początku leczenia i w większości przypadków ustępują samoistnie; aby zapobiec tym objawom, zalecane jest podawanie metforminy w 2 lub 3 dawkach na dobę w czasie lub po posiłkach; powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku w przewodzie pokarmowym). Często: zmienione odczuwanie smaku. Bardzo rzadko: kwasica mleczanowa, pojedyncze przypadki nieprawidłowych parametrów czynności wątroby lub zapalenie wątroby (ustępujące po odstawieniu metforminy), reakcje skórne (rumień, świąd skóry, pokrzywka). Zmniejszenie wchłaniania witaminy B₁₂ ze zmniejszeniem jej stężenia w surowicy podczas długotrwałego stosowania metforminy. Taką etiologię należy rozważyć u pacjenta z niedokrwistością megaloblastyczną.

Środki ostrożności

Ranmet XR - W przypadkach nagłego pogorszenia czynności nerek dochodzi do kumulacji metforminy, co zwiększa ryzyko kwasicy mleczanowej. W przypadku odwodnienia (ciężka biegunka lub wymioty, gorączka lub zmniejszona podaż płynów) należy tymczasowo wstrzymać stosowanie metforminy i zalecane jest zwrócenie się do lekarza. U pacjentów leczonych metforminą należy ostrożnie rozpoczynać leczenie lekami, które mogą ciężko zaburzyć czynność nerek (takimi jak leki przeciwnadciśnieniowe, moczopędne lub NLPZ). Inne czynniki ryzyka kwasicy mleczanowej to nadmierne spożycie alkoholu, niewydolność wątroby, źle kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie i wszelkie stany związane z niedotlenieniem, jak również jednoczesne stosowanie leków mogących wywołać kwasicę mleczanową. Pacjentów i (lub) ich opiekunów należy poinformować o ryzyku wystąpienia kwasicy mleczanowej. Kwasicę mleczanową charakteryzuje występowanie duszności kwasiczej, bólu brzucha, skurczów mięśni, astenii i hipotermii, po której następuje śpiączka. W razie wystąpienia podejrzanych objawów pacjent powinien odstawić metforminę i szukać natychmiastowej pomocy medycznej. Odchylenia od wartości prawidłowych w wynikach badań laboratoryjnych obejmują zmniejszenie wartości pH krwi (<7,35), zwiększenie stężenia mleczanów w osoczu (>5 mmol/l) oraz zwiększenie luki anionowej i stosunku mleczanów do pirogronianów. Wartość GFR powinna być oznaczona przed rozpoczęciem leczenia, a następnie w regularnych odstępach czasu. Metformina jest przeciwwskazana u pacjentów z GFR < 30 ml/min i należy ją tymczasowo odstawić w razie występowania stanów wpływających na czynność nerek. Pacjenci z niewydolnością serca są bardziej narażeni na wystąpienie niedotlenienia i niewydolności nerek. Metformina może być stosowana u pacjentów ze stabilną, przewlekłą niewydolnością serca, jeżeli regularnie kontroluje się czynność serca i nerek. Metformina jest przeciwwskazana u pacjentów z ostrą i niestabilną niewydolnością serca. Donaczyniowe podanie środków kontrastowych zawierających jod może doprowadzić do nefropatii wywołanej środkiem kontrastowym, powodując kumulację metforminy i zwiększenie ryzyka kwasicy mleczanowej. Należy przerwać stosowanie metforminy przed badaniem lub podczas badania obrazowego i nie stosować jej przez co najmniej 48 h po badaniu, po czym można wznowić podawanie metforminy pod warunkiem ponownej oceny czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona stabilna. Podawanie metforminy musi być przerwane bezpośrednio przed zabiegiem chirurgicznym w znieczuleniu ogólnym, podpajęczynówkowym lub zewnątrzoponowym. Leczenie można wznowić nie wcześniej niż po 48 h po zabiegu chirurgicznym lub wznowieniu odżywiania doustnego oraz dopiero po ponownej ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że jest stabilna. Wszyscy pacjenci powinni przestrzegać zaleceń dietetycznych, obejmujących regularne spożywanie węglowodanów w ciągu dnia. Pacjenci z nadwagą powinni ponadto kontynuować dietę niskokaloryczną. Należy regularnie wykonywać badania laboratoryjne typowe dla cukrzycy. Sama metformina nie wywołuje hipoglikemii, ale zaleca się ostrożność, gdy jest stosowana jednocześnie z insuliną lub innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodne sulfonylomocznika lub meglitynidy).

Producent

Ranbaxy