Spis treści:
1.
Klacid Uno - działanie
2.
Klacid Uno - wskazania
3.
Klacid Uno - przeciwwskazania
4.
Klacid Uno - dawkowanie
5.
Klacid Uno - interakcje z innymi lekami
6.
Klacid Uno - ciąża
7.
Klacid Uno - skutki uboczne
8.
Klacid Uno - środki ostrożności
9.
Klacid Uno - producent
Działanie
Klacid Uno - Antybiotyk makrolidowy. Następujące drobnoustroje są wrażliwe na klarytromycynę
in vitro i in vivo - tlenowe bakterie Gram-dodatnie:
Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Listeria monocytogenes; tlenowe bakterie Gram-ujemne:
Haemophilus influenzae, Haemophilus parainfluenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria gonorrhoeae, Legionella pneumophila; inne drobnoustroje:
Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae (TWAR),
Mycobacterium leprae, Mycobacterium kansasii, Mycobacterium chelonae, Mycobacterium fortuitum, kompleks
Mycobacterium avium (MAC) - w skład którego wchodzi
Mycobacterium avium i
Mycobacterium intracellulare; bakterie mikroaerofilne:
Helicobacter pylori. Następujące drobnoustroje są wrażliwe na klarytromycynę
in vitro, jednak znaczenie kliniczne tych badań nie zostało potwierdzone właściwie udokumentowanymi badaniami klinicznymi: tlenowe bakterie Gram-dodatnie:
Streptococcus agalactiae, Streptococcus (grupa C, F, G),
Streptococcus viridans; tlenowe bakterie Gram-ujemne:
Bordetella pertussis, Pasteurella multocida; beztlenowe bakterie Gram-dodatnie:
Clostridium perfringens, Peptococcus niger, Propionibacterium acnes; beztlenowe bakterie Gram-ujemne:
Bacteroides melaninogenicus; inne bakterie
Borrelia burgdorferi, Treponema pallidum, Campylobacter jejuni. Większość szczepów gronkowców opornych na metycylinę i oksacylinę jest także oporna na klarytromycynę. Metabolit leku - 14-hydroksyklarytromycyna, wykazuje znaczącą aktywność przeciwbakteryjną. Na większość bakterii działa tak samo lub 1 -2 razy słabiej niż związek macierzysty. Na
Haemophilus influenzae metabolit działa 2 razy silniej niż klarytromycyna. Klarytromycyna i 14-hydroksyklarytromycyna
in vitro i in vivo działają addycyjne lub synergiczne na
H. influenzae w zależności od rodzaju szczepu. Kinetyka doustnie podawanej klarytromycyny w tabl. o zmodyf. uwalnianiu jest porównywana z klarytromycyną w tabl. o natychmiastowym uwalnianiu w dawce 250 i 500 mg. Stwierdzono, że stopień wchłaniania jest porównywalny podczas podawania takich samych całkowitych dawek dobowych. Dostępność biologiczna wynosi ok. 50%. Wiąże się z białkami osocza w ok. 70%. Stężenie klarytromycyny we wszystkich tkankach, z wyjątkiem OUN, jest większe od stężenia we krwi (największe w wątrobie i płucach). Klarytromycyna jest metabolizowana w wątrobie z udziałem cytochromu P-450. T
0,5 w fazie eliminacji związku macierzystego i czynnego hydroksy-metabolitu wynoszą odpowiednio 5,3 i 7,7 h i mają tendencję do wydłużania się po większych dawkach. Po osiągnięciu stanu stacjonarnego zwiększanie dawki nie powoduje zwiększenia stężenia 14-OH-klarytromycyny, natomiast T
0,5 klarytromycyny i jej metabolitu wydłuża się. Nieliniowy przebieg metabolizmu leku jest wyraźniejszy po podaniu dużych dawek. Około 40% dawki klarytromycyny jest wydalane z moczem, 30% - z kałem.
Wskazania
Klacid Uno - Leczenie zakażeń wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na klarytromycynę u dorosłych i dzieci powyżej 12 lat: zakażenia górnych dróg oddechowych (np. zapalenie gardła wywołane przez paciorkowce, zapalenie zatok); zakażenia dolnych dróg oddechowych (np. zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc); ostre zapalenie ucha środkowego; zakażenia skóry i tkanek miękkich (np. liszajec zakaźny, zapalenie mieszków włosowych, zapalenie tkanki łącznej, róża, ropnie). Należy uwzględnić oficjalne wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania antybiotyków.
Przeciwwskazania
Klacid Uno - Nadwrażliwość na antybiotyki z grupy makrolidów lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Pacjenci, u których w przeszłości występowało wydłużenie odstępu QT (wrodzone lub udokumentowane nabyte wydłużenie odstępu QT) lub komorowe zaburzenia rytmu serca, w tym
torsade de pointes. Zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia lub hipomagnezemia, ze względu na ryzyko wydłużenia odstępu QT). Ciężka niewydolność wątroby współistniejąca z niewydolnością nerek. Jednoczesne leczenie którymkolwiek z następujących leków: astemizol, cyzapryd, domperydon, pimozyd, terfenadyna (ryzyko wydłużenia odstępu QT i zaburzenia rytmu serca takie, jak tachykardia komorowa, migotanie komór i komorowe zaburzenia rytmu serca typu
torsade de pointes). Jednoczesne stosowanie alkaloidów sporyszu (np. ergotaminy lub dihydroergotaminy), ponieważ może to wywołać objawy zatrucia sporyszem. Jednoczesne podawanie doustnych postaci midazolamu. Jednoczesne stosowanie z lomitapidem. Jednoczesne stosowanie inhibitorów reduktazy HMG-CoA (statyny), które są w znacznym stopniu metabolizowane przez CYP3A4 (lowastatyna lub symwastatyna) ze względu na zwiększone ryzyko miopatii, w tym rabdomiolizy. Jednoczesne stosowanie kolchicyny. Jednoczesne stosowanie z tikagrelorem, iwabradyną lub ranolazyną. Stosowanie klarytromycyny w postaci tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu jest przeciwwskazane u pacjentów z CCr mniejszym niż 30 ml/min ze względu na brak możliwości zmniejszenia dawki leku (tabletki nie można dzielić). U tych pacjentów należy stosować klarytromycynę w postaci o natychmiastowym uwalnianiu.
Dawkowanie
Klacid Uno - Doustnie. Dorośli i młodzież >12 lat: 1 tabl. raz na dobę podczas posiłku. W ciężkich zakażeniach dawkę można zwiększyć do 2 tabl. raz na dobę. Leczenie trwa zwykle 5-14 dni, z wyjątkiem zapalenia płuc i zapalenia zatok, kiedy to leczenie powinno trwać 6-14 dni.
Szczególne grupy pacjentów. Leku w postaci tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu nie należy stosować u pacjentów ze znaczną niewydolnością nerek (CCr poniżej 30 ml/min), ze względu na brak możliwości podziału tabletki i zmniejszenia dawki; u tych pacjentów należy stosować lek w postaci o natychmiastowym uwalnianiu. U pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek (CCr 30-60 ml/min), dawkę klarytromycyny należy zmniejszyć o połowę, tzn. maksymalnie do 1 tabl. raz na dobę. Nie badano stosowania klarytromycyny w postaci tabl. o zmodyf. uwalnianiu u dzieci w wieku 12 lat i młodszych; zaleca się stosowanie klarytromycyny w postaci zawiesiny doustnej.
Sposób podania. Tabletki należy połykać w całości; nie rozgryzać, nie dzielić.
Interakcje z innymi lekami
Klacid Uno - Podawanie klarytromycyny, będącej inhibitorem CYP3A, w skojarzeniu z lekiem, który jest metabolizowany głównie z udziałem tego izoenzymu, może powodować zwiększenie stężenia tego leku w surowicy, prowadząc do nasilenia lub wydłużenia zarówno działania leczniczego, jak i działań niepożądanych. Stosowanie klarytromycyny jest przeciwwskazane u pacjentów przyjmujących substraty izoenzymu CYP3A - astemizol, cyzapryd, domperydon, pimozyd i terfenadynę, z powodu ryzyka wydłużenia odstępu QT i zaburzeń rytmu serca, w tym tachykardii komorowej, migotania komór i zaburzeń typu
torsade de pointes. Również przeciwwskazane jest jednoczesne stosowanie klarytromycyny z doustnym midazolamem, kolchicyną, tikagrelorem, iwabradyną i ranolazyną. Kolchicyna jest substratem zarówno CYP3A, jak i glikoproteiny P (P-gp), która bierze udział w transporcie na zewnątrz komórki. Klarytromycyna jest inhibitorem CYP3A i P-gp. Podczas łącznego podawania hamowanie P-gp i (lub) CYP3A przez klarytromycynę może powodować zwiększenie narażenia na kolchicynę. Jednoczesne podawanie klarytromycyny i ergotaminy lub dihydroergotaminy powodowało ostre zatrucie alkaloidami sporyszu, charakteryzujące się skurczem naczyń oraz niedokrwieniem kończyn i innych tkanek, w tym także OUN - jednoczesne podawanie klarytromycyny i alkaloidów sporyszu jest przeciwwskazane. Przeciwwskazane jest stosowanie klarytromycyny w skojarzeniu z lowastatyną lub symwastatyną, ponieważ statyny te są w znacznym stopniu metabolizowane przez CYP3A4. Jednoczesne stosowanie ich z klarytromycyną powoduje zwiększenie ich stężeń w osoczu, co zwiększa ryzyko miopatii, w tym rabdomiolizy. Jeśli stosowanie klarytromycyny jest konieczne, należy zaprzestać stosowania lowastatyny lub symwastatyny w okresie leczenia. Należy zachować ostrożność, przepisując klarytromycynę razem ze statynami. W sytuacji, w której jednoczesne stosowanie klarytromycyny i statyn jest konieczne, zaleca się przepisanie najmniejszej dopuszczonej do obrotu dawki statyny. Można rozważyć zastosowanie takiej statyny, która nie jest metabolizowana z udziałem izoenzymu CYP3A (np. fluwastatyna). Należy obserwować, czy u pacjenta nie występują podmiotowe lub przedmiotowe objawy miopatii. Podawanie klarytromycyny równocześnie z lomitapidem jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko znacznego zwiększenia aktywności aminotransferaz. Leki, które indukują izoenzym CYP3A (np. ryfampicyna, fenytoina, karbamazepina, fenobarbital, dziurawiec zwyczajny) mogą indukować metabolizm klarytromycyny. Może to spowodować zmniejszenie stężenia klarytromycyny poniżej stężenia terapeutycznego, co prowadzi do osłabienia jej skuteczności. Może być konieczne oznaczanie w osoczu stężenia leku indukującego izoenzym CYP3A, ponieważ może ono zwiększyć się w wyniku hamowania CYP3A przez klarytromycynę. Jednoczesne podawanie ryfabutyny i klarytromycyny spowodowało zwiększenie w surowicy stężenia ryfabutyny i zmniejszenie stężenia klarytromycyny oraz zwiększenie ryzyka zapalenia błony naczyniowej oka. Leki silnie indukujące układ enzymatyczny cytochromu P-450, takie jak efawirenz, newirapina, ryfampicyna, ryfabutyna i ryfapentyna mogą przyspieszać metabolizm klarytromycyny i wobec tego zmniejszać stężenie klarytromycyny w osoczu oraz zwiększać stężenie 14(R)-hydroksyklarytromycyny [14-OH-klarytromycyny], metabolitu, który jest również mikrobiologicznie czynny. Ponieważ klarytromycyna i 14-OH-klarytromycyna w różny sposób działają na różne bakterie, zamierzone działanie lecznicze może ulec osłabieniu podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny i leków indukujących enzymy cytochromu P-450. Etrawiryna zmniejszała całkowity wpływ klarytromycyny na organizm, jednak stężenie aktywnego metabolitu, 14-OH-klarytromycyny, było zwiększone. Ponieważ 14-OH-klarytromycyna wykazuje słabsze działanie na kompleks
Mycobacterium avium (MAC), może zmienić się całkowite działanie leku na ten patogen. Z tego powodu w leczeniu zakażenia wywołanego przez MAC należy rozważyć zastosowanie innego leku. Jednoczesne podawanie flukonazolu w dawce 200 mg na dobę i klarytromycyny w dawce 500 mg 2 razy na dobę spowodowało zwiększenie średniego C
min klarytromycyny w stanie stacjonarnym i pola pod krzywą (AUC) o odpowiednio 33% i 18%. Jednoczesne podawanie flukonazolu nie wpłynęło istotnie na stężenia w stanie stacjonarnym czynnego metabolitu 14-OH-klarytromycyny - nie jest konieczna modyfikacja dawki klarytromycyny. Badania wykazały, że jednoczesne podawanie rytonawiru w dawce 200 mg co 8 h i klarytromycyny w dawce 500 mg co 12 h powoduje hamowanie metabolizmu klarytromycyny. W wyniku działania rytonawiru C
max klarytromycyny wzrosło o 31%, C
min o 182%, a wartość AUC o 77%. Notowano prawie całkowite zahamowanie powstawania czynnego metabolitu 14-OH-klarytromycyny. U pacjentów z prawidłową czynnością nerek nie ma konieczności zmiany dawkowania, ze względu na szeroki przedział terapeutyczny klarytromycyny. U pacjentów z niewydolnością nerek konieczne jest jednak zmniejszenie podawanej dawki w zależności od klirensu kreatyniny. Jeśli CCr wynosi 30-60 ml/min, dawkę należy zmniejszyć o 50%, a jeśli wynosi <30 ml/min, dawkę zmniejsza się o 75%. Klarytromycyny w dawce większej niż 1 g na dobę nie należy podawać jednocześnie z rytonawirem. Podobną zmianę dawkowania należy rozważyć u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek, gdy rytonawir stosuje się w celu wzmocnienia właściwości farmakokinetycznych innych inhibitorów proteazy HIV, w tym atazanawiru i sakwinawiru. Obserwowano zaburzenia rytmu serca typu
torsade de pointes podczas podawania klarytromycyny z chinidyną lub dyzopiramidem. Podczas łącznego podawania należy kontrolować, czy odstęp QT w zapisie EKG się nie wydłużył oraz monitorować stężenia chinidyny lub dyzopiramidu w surowicy. Podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny z dyzopiramidem należy kontrolować stężenie glukozy we krwi (ryzyko hipoglikemii). Podczas stosowania niektórych leków przeciwcukrzycowych takich, jak nateglinid i repaglinid, może dojść do hamowania izoenzymu CYP3A przez podawaną jednocześnie klarytromycynę, co może prowadzić do hipoglikemii. Zaleca się dokładne kontrolowanie stężenia glukozy podczas łącznego podawania z doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub insuliną. Należy zachować ostrożność podczas stosowania klarytromycyny u pacjentów otrzymujących inne leki będące substratami izoenzymu CYP3A, zwłaszcza jeśli substrat izoenzymu CYP3A ma wąski przedział terapeutyczny (np. karbamazepina) i (lub) jeśli jest w bardzo dużym stopniu metabolizowany przez ten enzym. U pacjentów otrzymujących jednocześnie klarytromycynę należy rozważyć modyfikację dawki i gdy to możliwe, dokładnie monitorować stężenia w surowicy leków metabolizowanych głównie z udziałem izoenzymu CYP3A. Następujące leki i grupy leków, które wiadomo lub podejrzewa się, że są metabolizowane przez izoenzym CYP3A (choć nie jest to pełna lista) to alprazolam, karbamazepina, cylostazol, cyklosporyna, dyzopiramid, ibrutynib, metyloprednizolon, midazolam (dożylny), omeprazol, doustne leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna, rywaroksaban, apiksaban), atypowe leki przeciwpsychotyczne (np. kwetiapina), chinidyna, ryfabutyna, syldenafil, syrolimus, takrolimus, triazolam i winblastyna. Podobny rodzaj interakcji, ale z udziałem innych izoenzymów cytochromu P450, ma miejsce w przypadku fenytoiny, teofiliny i walproinianu. Dabigatran i edoksaban, leki z grupy DOAC - są substratami białka transportującego pompy lekowej, P-gp (glikoproteina P). Rywaroksaban i apiksaban są metabolizowane przez cytochrom CYP3A4 i także stanowią substraty P-gp. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny i tych leków, szczególnie u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia krwawienia. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny z podawanymi ogólnoustrojowo lub wziewnie kortykosteroidami, które są metabolizowane głównie przez CYP3A, ze względu na możliwość zwiększonego ogólnoustrojowego narażenia na kortykosteroidy. Jeśli stosuje się je jednocześnie, należy uważnie obserwować, czy u pacjenta nie występują ogólnoustrojowe działania niepożądane kortykosteroidów. Klarytromycyna (500 mg co 8 h) podawana w skojarzeniu z omeprazolem (40 mg na dobę) spowodowała zwiększenie stężenia omeprazolu w osoczu w stanie stacjonarnym (wartości C
max, AUC
0-24 i T
0,5 zwiększyły się odpowiednio o 30%, 89% i 34%). Średnia dobowa wartość pH soku żołądkowego wynosiła 5,2, gdy omeprazol stosowano w monoterapii i 5,7, gdy omeprazol podawano w skojarzeniu z klarytromycyną. Syldenafil, tadalafil i wardenafil są metabolizowane, przynajmniej częściowo, z udziałem izoenzymu CYP3A, a izoenzym CYP3A może być hamowany przez podawaną jednocześnie klarytromycynę. Podawanie klarytromycyny z tymi lekami prawdopodobnie spowoduje zwiększenie narażenia na inhibitor fosfodiesterazy. Należy rozważyć zmniejszenie dawek syldenafilu, tadalafilu i wardenafilu, gdy leki te podawane są w skojarzeniu z klarytromycyną. Obserwowano niewielkie, ale istotne statystycznie zwiększenie stężenia teofiliny lub karbamazepiny we krwi, gdy któryś z tych leków podawany był jednocześnie z klarytromycyną, może być konieczne zmniejszenie dawki. Tolterodyna jest metabolizowana głównie z udziałem izoenzymu 2D6 cytochromu P450 (CYP2D6). Jednak w części populacji, w której nie następuje ekspresja CYP2D6, stwierdzono, że metabolizm przebiega z udziałem izoenzymu CYP3A. W tej części populacji hamowanie aktywności izoenzymu CYP3A powoduje istotne zwiększenie stężeń tolterodyny w surowicy. Podczas jednoczesnego stosowania inhibitorów CYP3A konieczne może być zmniejszenie dawki tolterodyny w populacji pacjentów o ograniczonym metabolizmie z udziałem izoenzymu CYP2D6. Gdy midazolam podawano w skojarzeniu z klarytromycyną w tabletkach (500 mg 2 razy na dobę), wartość AUC midazolamu zwiększyła się 2,7-krotnie po podaniu midazolamu
i.v. Jeśli midazolam podawany
i.v. stosuje się w skojarzeniu z klarytromycyną, konieczna jest dokładna obserwacja pacjenta w celu ewentualnej modyfikacji dawki. Podawanie midazolamu na błonę śluzową jamy ustnej może spowodować ominięcie metabolizmu pierwszego przejścia i będzie raczej prowadzić do podobnej interakcji jak po podaniu
i.v. niż jak po podaniu doustnym. Te same środki ostrożności należy zastosować w przypadku innych pochodnych benzodiazepiny metabolizowanych przez CYP3A, w tym triazolamu i alprazolamu. W przypadku pochodnych benzodiazepiny, których eliminacja nie zależy od CYP3A (temazepam, nitrazepam, lorazepam), klinicznie istotna interakcja z klarytromycyną nie jest prawdopodobna. Podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny i triazolamu informowano o interakcjach leków i działaniu na OUN (np. senność i zaburzenia świadomości); wskazane jest kontrolowanie, czy u pacjenta nie występuje nasilone działanie farmakologiczne na OUN. Digoksyna jest substratem glikoproteiny P (P-gp). Gdy klarytromycyna podawana jest z digoksyną, hamowanie P-gp przez klarytromycynę może doprowadzić do zwiększenia narażenia na digoksynę. U niektórych pacjentów występowały kliniczne objawy zatrucia digoksyną, w tym zaburzenia rytmu serca mogące zagrażać życiu. Należy dokładnie monitorować stężenia digoksyny w surowicy podczas łącznego podawania. Jednoczesne doustne podawanie klarytromycyny w postaci tabletek i zydowudyny dorosłym pacjentom zakażonym HIV może spowodować zmniejszenie stężenia zydowudyny w stanie stacjonarnym. Ponieważ, jak się wydaje, klarytromycyna wpływa na wchłanianie jednocześnie podanej doustnie zydowudyny, interakcji tej można w znacznym stopniu uniknąć zachowując 4-godzinny odstęp między podaniem każdego z tych leków. Interakcja ta nie występuje u dzieci zakażonych HIV, przyjmujących klarytromycynę w postaci zawiesiny oraz zydowudynę lub dydanozynę. Wystąpienie tej interakcji nie jest prawdopodobne, gdy klarytromycynę podaje się w infuzji dożylnej. Istnieją doniesienia o interakcjach między lekami będącymi inhibitorami CYP3A, a lekami, które przypuszczalnie nie są metabolizowane z udziałem izoenzymu CYP3A (np. fenytoina i walproinian). Podczas jednoczesnego podawania z klarytromycyną zaleca się oznaczanie stężeń tych leków w surowicy (notowano zwiększone ich stężenia w surowicy). Należy zachować ostrożność podczas stosowania klarytromycyny u pacjentów przyjmujących te leki, o których wiadomo, że wydłużają odstęp QT, ze względu na możliwość wywoływania zaburzeń rytmu serca i ciężkich zdarzeń niepożądanych ze strony układu sercowo-naczyniowego. Zarówno klarytromycyna, jak i atazanawir są substratami oraz inhibitorami CYP3A. Podawanie w skojarzeniu klarytromycyny (500 mg 2 razy na dobę) i atazanawiru (400 mg raz na dobę) spowodowało dwukrotny wzrost narażenia na klarytromycynę i zmniejszenie narażenia na 14-OH-klarytromycynę o 70% oraz zwiększenie AUC atazanawiru o 28%. Ponieważ przedział terapeutyczny klarytromycyny jest szeroki, nie jest konieczne zmniejszanie dawek u pacjentów z prawidłową czynnością nerek. U pacjentów z umiarkowanie nasilonymi zaburzeniami czynności nerek (CCr 30-60 ml/min) dawkę klarytromycyny należy zmniejszyć o 50%. U pacjentów z CCr <30 ml/min dawkę należy zmniejszyć o 75%, stosując odpowiednią postać klarytromycyny. W skojarzeniu z inhibitorami proteazy nie należy podawać klarytromycyny w dawkach większych niż 1000 mg na dobę. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny i antagonistów wapnia metabolizowanych przez izoenzym CYP3A4 (np. werapamil, amlodypina, diltiazem) ze względu na ryzyko niedociśnienia. Stężenie we krwi klarytromycyny i antagonistów wapnia może się zwiększyć ze względu na wzajemne oddziaływanie. U pacjentów stosujących jednocześnie klarytromycynę i werapamil obserwowano niedociśnienie, bradyarytmię i kwasicę mleczanową. Zarówno klarytromycyna, jak i itrakonazol są substratami oraz inhibitorami CYP3A. Klarytromycyna może powodować zwiększenie stężenia itrakonazolu w osoczu, a itrakonazol może powodować zwiększenie stężenia klarytromycyny w osoczu. Należy uważnie obserwować, czy u pacjentów przyjmujących jednocześnie itrakonazol i klarytromycynę nie występują objawy nasilenia lub wydłużenia działania farmakologicznego. Zarówno klarytromycyna, jak i sakwinawir są substratami oraz inhibitorami CYP3A. Podczas jednoczesnego podawania klarytromycyny (500 mg 2 razy na dobę) i sakwinawiru (kaps. miękkie, 1200 mg 3 razy na dobę) w stanie stacjonarnym wartości AUC i C
max sakwinawiru były o 177% i 187% większe niż wtedy, gdy podawano wyłącznie sakwinawir. Wartości AUC i C
max klarytromycyny były w przybliżeniu o 40% większe od obserwowanych, gdy podawano wyłącznie klarytromycynę. Nie jest konieczna modyfikacja dawki, gdy obydwa leki są podawane w badanych dawkach oraz postaciach farmaceutycznych przez ograniczony czas. Z obserwacji wynika, że interakcje leków, występujące podczas stosowania kapsułek miękkich, mogą różnić się od interakcji podczas stosowania sakwinawiru w postaci kapsułek twardych. Interakcje leków, w których stosowano wyłącznie sakwinawir, mogą różnić się od interakcji występujących podczas leczenia sakwinawirem z rytonawirem. Gdy sakwinawir podawany jest w skojarzeniu z rytonawirem, należy brać pod uwagę możliwy wpływ rytonawiru na klarytromycynę.
Ciąża
Klacid Uno - Nie zaleca się jej stosowania w okresie ciąży bez wnikliwej oceny stosunku korzyści do ryzyka. Nie określono bezpieczeństwa stosowania klarytromycyny w okresie ciąży. Zmienne dane z badań na zwierzętach oraz doświadczenie ze stosowania u ludzi wskazują, że nie można wykluczyć niepożądanego wpływu klarytromycyny na rozwój zarodka i płodu. W niektórych badaniach obserwacyjnych oceniających narażenie na klarytromycynę podczas I i II trymestru stwierdzono zwiększone ryzyko poronienia w porównaniu do niestosowania antybiotyków lub stosowania innych antybiotyków w tym samym okresie. Dostępne badania epidemiologiczne dotyczące ryzyka poważnych wad wrodzonych podczas stosowania makrolidów, w tym klarytromycyny, w okresie ciąży dają sprzeczne wyniki. Klarytromycyna przenika w małych ilościach do mleka ludzkiego. Szacuje się, że niemowlę karmione wyłącznie piersią otrzymałoby ok. 1,7% dawki klarytromycyny dostosowanej do masy ciała matki. W badaniach nad płodnością u szczurów nie wykazano szkodliwego działania.
Skutki uboczne
Klacid Uno - Często: bezsenność, zaburzenia smaku, ból głowy, biegunka, wymioty, niestrawność, nudności, ból brzucha, nieprawidłowe wyniki prób czynnościowych wątroby, wysypka, nadmierna potliwość. Niezbyt często: kandydoza, zakażenie pochwy, leukopenia, reakcje nadwrażliwości, jadłowstręt, zmniejszenie apetytu, niepokój, zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, senność, drżenia, zawroty głowy pochodzenia obwodowego, niedosłuch, szumy uszne, wydłużenie odstępu QT w zapisie EKG, kołatanie serca, zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenia błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie języka, zaparcia, suchość w jamie ustnej, odbijanie, wzdęcia z oddawaniem gazów, zwiększenie aktywności AlAT, AspAT, świąd, pokrzywka, osłabienie. Częstość nieznana: rzekomobłoniaste zapalenie okrężnicy (może mieć różne nasilenie - od lekkiego po zagrażające życiu), róża, agranulocytoza, trombocytopenia, reakcja anafilaktyczna, zaburzenie psychotyczne, splątanie, depersonalizacja, depresja, dezorientacja, omamy, niezwykłe sny, mania, drgawki, brak smaku, węch opaczny, utrata węchu, parestezje, głuchota,
torsade de pointes, tachykardia komorowa, migotanie komór, krwotok, ostre zapalenie trzustki, przebarwienie języka, przebarwienie zębów, niewydolność wątroby, żółtaczka miąższowa, ciężkie skórne działania niepożądane (SCAR) (np. ostra uogólniona osutka krostkowa - AGEP, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, wysypka polekowa z eozynofilią i objawami ogólnymi - DRESS), trądzik, miopatia, niewydolność nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek, zwiększenie wartości INR, wydłużenie czasu protrombinowego, nieprawidłowa barwa moczu. Ponadto wyłącznie po podaniu klarytromycyny w postaci do wstrzykiwań występowały - zapalenie żył w miejscu wstrzyknięcia (bardzo często), rozszerzenie naczyń, ból, zapalenie w miejscu wstrzyknięcia (często), zapalenie tkanki łącznej, reakcja rzekomoanafilaktyczna, utrata świadomości, dyskineza, zatrzymanie akcji serca, migotanie przedsionków, skurcze dodatkowe, zator płuc, zapalenie przełyku, pęcherzowe zapalenie skóry, sztywność mięśniowo-szkieletowa, zwiększenie stężenia mocznika we krwi, nieprawidłowy współczynnik albuminowo-globulinowy (niezbyt często); wyłącznie po podaniu klarytromycyny w postaci tabl. o zmodyfikowanym uwalnianiu występowały - zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit, krwawienie z nosa, choroba refluksowa przełyku, ból odbytu, ból mięśni (niezbyt często), rabdomioliza (częstość nieznana); wyłącznie po podaniu klarytromycyny w postaci zawiesiny doustnej: zakażenie, trombocytoza, nerwowość, wysypka plamkowo-grudkowa, skurcze mięśni, gorączka (niezbyt często); wyłącznie po podaniu klarytromycyny w postaci tabl. o natychmiastowym uwalnianiu: neutropenia, eozynofilia, rozdęcie brzucha, cholestaza, zapalenie wątroby, uczucie rozbicia, ból w klatce piersiowej, dreszcze, zmęczenie, zwiększenie aktywności GGT, LDH i ALP we krwi (niezbyt często). Bardzo rzadko informowano o przypadkach niewydolności wątroby prowadzącej do zgonu; na ogół były one związane z poważną chorobą podstawową i (lub) podawaniem w skojarzeniu innymi lekami. Mogą wystąpić działania niepożądane będące wynikiem interakcji klarytromycyny z innymi lekami, m.in.: rabdomioliza (w skojarzeniu ze statynami, fibratami, kolchicyną lub allopurynolem), nasilenie toksyczności kolchicyny (zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku i (lub) z niewydolnością nerek; istnieje ryzyko zgonu); neurotoksyczność, np. senność i splątanie (w skojarzeniu z triazolamem); ciężkie krwotoki (w skojarzeniu z warfaryną). Uważa się, że częstość, rodzaj i nasilenie działań niepożądanych u dzieci będą takie same, jak u pacjentów dorosłych. U pacjentów z zespołem nabytego niedoboru odporności (AIDS) oraz z innymi stanami obniżenia odporności, leczonych przez długi okres dużymi dawkami klarytromycyny z powodu zakażeń wywołanych przez
Mycobacterium, często trudno było odróżnić ewentualne działania niepożądane spowodowane przez lek od objawów zakażenia HIV lub chorób występujących w przebiegu tego zakażenia. U dorosłych pacjentów otrzymujących całkowite dawki dobowe klarytromycyny wynoszące 1000 mg, najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były nudności, wymioty, zmiany w odczuwaniu smaków, bóle brzucha, biegunka, wysypka, wzdęcia z oddawaniem gazów, ból głowy, zaparcia, zaburzenia słuchu oraz zwiększenie w surowicy aktywności AspAT i AlAT. Ponadto z mniejszą częstością obserwowano takie działania niepożądane, jak duszność, bezsenność i suchość w jamie ustnej. U pacjentów z obniżoną odpornością wyniki badań laboratoryjnych analizowano uwzględniając wartości znacznie wykraczające poza prawidłowe dla danego testu (tzn. skrajnie zwiększone lub skrajnie zmniejszone). Uwzględniając te kryteria u ok. 2-3% pacjentów, którzy otrzymywali 1000 mg klarytromycyny na dobę, stwierdzono istotne zwiększenie aktywności AspAT i AlAT w surowicy oraz nieprawidłowo małą liczbę białych krwinek i płytek krwi. U mniejszego odsetka pacjentów w obu grupach, otrzymujących te dawki, wystąpiło znaczne zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi.
Środki ostrożności
Klacid Uno - Długotrwałe stosowanie może spowodować rozwój niewrażliwych bakterii i grzybów. W razie wystąpienia nadkażenia należy rozpocząć odpowiednie leczenie. Należy zachować ostrożność podczas stosowania klarytromycyny u pacjentów z zaburzeniem czynności wątroby oraz u pacjentów z umiarkowanym lub ciężkim zaburzeniem czynności nerek. Ze względu na ryzyko zaburzenia czynności wątroby należy poinformować pacjenta, że należy natychmiast przerwać przyjmowanie leku i zgłosić się do lekarza, jeśli wystąpią objawy przedmiotowe lub podmiotowe choroby wątroby takie, jak brak łaknienia, żółtaczka, ciemna barwa moczu, świąd lub ból brzucha. U każdego pacjenta z biegunką występującą po leczeniu antybiotykami należy brać pod uwagę rozpoznanie biegunki wywołanej przez
Clostridium difficile (CDAD). Powikłanie to może mieć różne nasilenie - od lekkiej biegunki po prowadzące do zgonu zapalenie okrężnicy. Konieczne jest zebranie szczegółowego wywiadu, ponieważ o występowaniu CDAD informowano nawet po ponad 2 mies. od zakończenia podawania leków przeciwbakteryjnych. W przypadku sytuacji wskazujacej na potencjalne uszkodzenie słuchu i(lub) błędnika po zakończonym leczeniu zaleca się kontrolę.
Kolchicyna. Po wprowadzeniu do obrotu obserwowano nasilenie działania toksycznego kolchicyny, kiedy stosowana była jednocześnie z klarytromycyną, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku i z niewydolnością nerek. U niektórych z tych pacjentów działanie to prowadziło do zgonu. Przeciwwskazane jest jednoczesne stosowanie klarytromycyny i kolchicyny. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny i triazolowych pochodnych benzodiazepiny takich, jak triazolam oraz midazolam w postaci do podawania dożylnego i na błonę śluzową jamy ustnej.
Zdarzenia sercowo-naczynowe. W związku ze zwiększeniem ryzyka wydłużenia odstępu QT i ryzyka arytmii komorowych (w tym zaburzeń typu
torsade de pointes) należy zachować ostrożność stosując klarytromycynę w niżej opisanych grupach pacjentów: pacjenci z chorobą tętnic wieńcowych, ciężką niewydolnością serca, zaburzeniami przewodzenia serca lub klinicznie istotną bradykardią oraz pacjenci przyjmujący równocześnie inne leki wydłużające odstęp QT, inne niż te, które są przeciwwskazane. Wyniki badań oceniających ryzyko działania niepożądanego makrolidów na układ sercowo-naczyniowy są zmienne. W niektórych badaniach obserwacyjnych stwierdzono rzadkie, krótkoterminowe ryzyko zaburzeń rytmu serca, zawału mięśnia sercowego lub zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, związane ze stosowaniem makrolidów, w tym klarytromycyny. Przepisując klarytromycynę, należy brać pod uwagę zarówno te obserwacje, jak i korzyści terapeutyczne z zastosowania leku.
Zapalenie płuc. Ze względu na zwiększanie się oporności
Streptococcus pneumoniae na antybiotyki makrolidowe, przed przepisaniem klarytromycyny w leczeniu pozaszpitalnego zapalenia płuc należy wykonać badanie antybiotykowrażliwości. W leczeniu szpitalnego zapalenia płuc klarytromycynę należy stosować w skojarzeniu z innymi odpowiednimi antybiotykami.
Zakażenia skóry i tkanek miękkich o lekkim lub umiarkowanym nasileniu. Zakażenia te są najczęściej wywoływane przez
Staphylococcus aureus i
Streptococcus pyogenes, a obydwa drobnoustroje mogą być oporne na antybiotyki makrolidowe. Z tego powodu ważne jest wykonanie badań antybiotykowrażliwości. W przypadkach, gdy nie można stosować antybiotyków beta-laktamowych (np. alergia), lekiem z wyboru może być inny antybiotyk, np. klindamycyna. Obecnie uważa się, że antybiotyki makrolidowe można stosować jedynie w niektórych zakażeniach skóry i tkanek miękkich takich, jak zakażenie wywołane przez
Corynebacterium minutissimum, trądzik pospolity i róża oraz wtedy, gdy nie można stosować leczenia penicyliną. Jeśli wystąpią ciężkie ostre reakcje nadwrażliwości takie, jak anafilaksja, ciężkie skórne działania niepożądane (SCAR) (np. ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP), zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka i wysypka polekowa z eozynofilią i objawami ogólnymi DRESS), należy niezwłocznie przerwać podawanie klarytromycyny i natychmiast wdrożyć odpowiednie leczenie. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego podawania klarytromycyny i leków, które indukują CYP3A4. Bakterie oporne na klarytromycynę mogą wykazywać również oporność na inne antybiotyki makrolidowe, linkomycynę i klindamycynę (tzw. oporność krzyżowa).
Inhibitory reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo-koenzymu A (HMG-CoA) – statyny. Przeciwwskazane jest stosowanie klarytromycyny w skojarzeniu z lowastatyną lub symwastatyną. Należy zachować ostrożność przepisując klarytromycynę z innymi statynami. Należy obserwować, czy u pacjenta nie występują podmiotowe lub przedmiotowe objawy miopatii. Jeśli jednoczesne stosowanie klarytromycyny i statyn jest konieczne, zaleca się przepisanie najmniejszej dopuszczonej do obrotu dawki statyny. Można rozważyć zastosowanie takiej statyny, która nie jest metabolizowana z udziałem (np. fluwastatyna).
Doustne leki przeciwcukrzycowe i (lub) insulina. Jednoczesne stosowanie klarytromycyny i doustnych leków przeciwcukrzycowych (takich jak pochodne sulfonylomocznika) i (lub) insuliny może spowodować istotną hipoglikemię - zaleca się dokładne monitorowanie stężenia glukozy.
Doustne leki przeciwzakrzepowe. Podczas stosowania klarytromycyny z warfaryną występuje ryzyko ciężkiego krwotoku oraz istotnego zwiększenia wartości współczynnika INR i wydłużenia czasu protrombinowego. U pacjentów przyjmujących równocześnie klarytromycynę i doustne leki przeciwzakrzepowe należy często kontrolować współczynnik INR i czas protrombinowy. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny i doustnych leków przeciwzakrzepowych o działaniu bezpośrednim, takich jak dabigatran, rywaroksaban, apiksaban i edoksaban, szczególnie u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia krwawienia.
Substancje pomocnicze. Lek zawiera laktozę - nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Lek zawiera żółcień chinolinową (barwnik), która u osób wrażliwych może powodować reakcje alergiczne. Lek zawiera 15,3 mg (0,665 mmol) sodu w 1 tabl. Jeśli pacjent przyjmuje 2 tabl. na dobę całkowita ilość przyjętego sodu wynosi 30,6 mg, co odpowiada 1,5% zalecanej przez WHO maksymalnej 2 g dobowej dawki sodu u dorosłych.
Producent
Viatris Healthcare