Spis treści:
1. Dexamethasone Krka - działanie
2. Dexamethasone Krka - wskazania
3. Dexamethasone Krka - przeciwwskazania
4. Dexamethasone Krka - dawkowanie
5. Dexamethasone Krka - interakcje z innymi lekami
6. Dexamethasone Krka - ciąża
7. Dexamethasone Krka - skutki uboczne
8. Dexamethasone Krka - środki ostrożności
9. Dexamethasone Krka - producent

Działanie

Dexamethasone Krka - Glikokortykosteroid. Deksametazon jest monofluorowanym glikokortykosteroidem o silnych właściwościach przeciwalergicznych, przeciwzapalnych oraz stabilizujących błonę, jak również wpływającym na metabolizm węglowodanów, białek i lipidów. Deksametazon jest 7,5-krotnie silniejszym glikokortykosteroidem od prednizolonu i prednizonu oraz 30-krotnie silniejszym od hydrokortyzonu. Praktycznie nie wykazuje działania mineralokortykoidowego. Wywiera biologiczne działanie przez aktywację transkrypcji genów zależnych od kortykosteroidów. Działanie przeciwzapalne, immunosupresyjne i antyproliferacyjne są spowodowane przez różne czynniki, w tym zmniejszone powstawanie, uwalnianie i aktywność mediatorów zapalnych oraz przez hamowanie czynności i migracji specyficznych komórek zapalnych. Dodatkowo, wpływ uczulających limfocytów T i makrofagów na komórki docelowe jest prawdopodobnie hamowany przez glikokortykosteroidy. Deksametazon jest wiązany z albuminami w zależności od dawki. W przypadku podawania bardzo dużych dawek, większa frakcja krąży w postaci wolnej we krwi. T_0,5 wynosi powyżej 36 h, w związku z tym jest to lek długodziałający. Ze względu na długi czas działania, może dochodzić do kumulacji i przedawkowania deksametazonu w wyniku codziennego nieprzerwanego podawania. T_0,5 w fazie eliminacji wynosi 250 min ±80 min. Wydalanie odbywa się w dużym stopniu przez nerki w postaci wolnej. Deksametazon jest częściowo metabolizowany. Metabolity są głównie wydalane przez nerki w postaci glukuronianów lub siarczanów. Uszkodzenie czynności nerek nie wpływa znacząco na wydzielanie deksametazonu. Jednakże okres półtrwania w fazie eliminacji jest wydłużony u pacjentów z ciężkimi chorobami wątroby.

Wskazania

Dexamethasone Krka - Choroby neurologiczne: obrzęk mózgu wywołany guzem mózgu, interwencją neurochirurgiczną, bakteryjne zapalenie opon mózgowych, ropień mózgu. Choroby płuc i dróg oddechowych: napad ciężkiej ostrej astmy. Choroby dermatologiczne: terapia doustna początkowego etapu leczenia rozległych, poważnych, ostrych chorób skóry wrażliwych na działanie glikokortykosteroidów, takie jak erytrodermia, pęcherzyca zwykła, ostry wyprysk. Zaburzenia autoimmunologiczne i choroby reumatyczne: terapia doustna początkowego etapu leczenia chorób autoimmunologicznych, takich jak układowy toczeń rumieniowaty (szczególnie postać trzewna). Poważny postępujący przebieg aktywnego reumatoidalnego zapalenia stawów np. szybko postępujące destrukcyjne formy choroby i (lub) objawy pozastawowe. Choroby zakaźne: ciężkie choroby zakaźne, stany toksyczne (np. w przebiegu gruźlicy, duru brzusznego), tylko wraz z dodatkowym odpowiednim leczeniem przeciwdrobnoustrojowym. Choroby onkologiczne: opieka paliatywna w chorobach nowotworowych. Choroby endokrynologiczne: wrodzony przerost nadnerczy u pacjentów dorosłych.

Przeciwwskazania

Dexamethasone Krka - Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

Dawkowanie

Dexamethasone Krka - Doustnie. Dawka zależy od rodzaju i nasilenia choroby oraz indywidualnej reakcji pacjenta na leczenie. Na ogół poddawane są względnie duże dawki początkowe i muszą one być wyraźnie większe w ostrych, ciężkich postaciach chorób, niż w schorzeniach przewlekłych. Obrzęk mózgu: w zależności od przyczyn i nasilenia choroby, dawka początkowa 8-10 mg (maksymalnie do 80 mg) dożylnie a następnie 16-24 mg (maksymalnie 48 mg)/dobę doustnie, podzielona na 3-4 (maksymalnie 6) dawki pojedyncze przez 4-8 dni. Podczas napromieniowywania i w zachowawczym leczeniu guzów mózgu konieczne może być stosowanie mniejszych dawek leku w dłuższym okresie czasu. Obrzęk mózgu spowodowany bakteryjnym zapaleniem opon mózgowych: 0,15 mg/kg m.c. co 6 h przez 4 dni, dzieci: 0,4 mg /kg mc. co 12 h przez 2 dni, zaczynając przed pierwszym antybiotykiem. Ciężki ostry napad astmy: dorośli: 8-20 mg, następnie, jeśli konieczne 8 mg co 4 h; dzieci: 0,15-0,3 mg/kg mc. Ostre choroby skóry: w zależności od rodzaju i stopnia rozległości choroby, dobowe dawki w zakresie 8-40 mg, po czym powinno nastąpić ograniczanie dawki zgodnie z potrzebami klinicznymi. Aktywna faza układowych chorób reumatycznych: układowy toczeń rumieniowaty 6-16 mg na dobę. Aktywne reumatoidalne zapalenie stawów o poważnym, postępującym przebiegu: szybko postępująca destrukcyjna postać choroby 12-16 mg na dobę, z objawami pozastawowymi 6-12 mg na dobę. Ciężkie choroby zakaźne, stany toksyczne (np. gruźlica, dur brzuszny): 4-20 mg przez kilka dni, tylko z towarzyszącą im terapią przeciwzakaźną. Opieka paliatywna w chorobach nowotworowych: dawka początkowa 8-16 mg na dobę, w dłuższej terapii 4-12 mg na dobę. Wrodzony zespół adrenogenny u dorosłych: 0,25-0,75 mg/dobę jako dawka pojedyncza. W razie potrzeby dodać mineralokortykoid (fludrokortyzon). W przypadku szczególnego stresu fizycznego (np. uraz, zabieg chirurgiczny), zakażenia współistniejące itp., może być wymagany 2- do 3-krotny wzrost dawki, a w stresie ekstremalnym (np. podczas porodu) 10-krotny. Tabletki nie należy dzielić w celu dostosowania dawki. Jeśli pacjent potrzebuje dawki, której nie można uzyskać jedną lub większą ilością tabletek 0,5 mg, należy zastosować inne odpowiednie formy preparatu. Dawkę dobową należy podawać w pojedynczej dawce rano, jeśli to możliwe (leczenie okołodobowe). U pacjentów, którzy ze względu na swoją chorobę wymagają leczenia dużą dawką, wymagane jest przyjmowanie wielu dawek w ciągu doby dla osiągnięcia maksymalnego efektu. W zależności od choroby podstawowej, objawów klinicznych i reakcji na terapię, dawkę można zmniejszyć szybciej lub wolniej, a terapia może zostać przerwana lub pacjent zostaje ustabilizowany w możliwie jak najmniejszej dawce podtrzymującej i, w razie potrzeby, monitorowana jest oś nadnercza. W przypadku długotrwałego leczenia kilku chorób, po terapii początkowej należy dokonać zmiany na prednizon lub prednizolon, w celu ograniczenia hamującego wpływu na korę nadnerczy. W przypadku niedoczynności tarczycy lub marskości wątroby wystarczające mogą być małe dawki lub konieczna może być redukcja dawki. Tabletki należy przyjmować podczas lub po posiłku. Tabletki należy połknąć w całości, z wystarczającą ilością płynu.

Interakcje z innymi lekami

Dexamethasone Krka - Jednoczesne podawanie wodorotlenku glinu lub wodorotlenku magnezu może prowadzić do zmniejszenia wchłaniania preparatu i jego zmniejszonej skuteczności. Należy zachować dwugodzinną przerwę między przyjęciem jednego i drugiego leku. Leki pobudzające CYP3A4, takie jak ryfampicyna, fenytoina, karbamazepina, barbiturany i prymidon mogą osłabiać działanie kortykosteroidów. Spodziewane jest, że jednoczesne podawanie inhibitorów CYP3A, w tym preparatów zawierających kobicystat, zwiększy ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Należy unikać łączenia leków, chyba że korzyść przewyższa ryzyko (w takim przypadku pacjenta należy obserwować). Estrogeny, produkty lecznicze hamujące CYP3A4 (np. ketokonazol, itrakonazol) mogą nasilać działanie kortykosteroidów. Efedryna może zmniejszać skuteczność glikokortykosteroidów. Jednoczesne stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny zwiększa ryzyko zmian morfologii krwi. Działanie glikozydów nasercowych może zostać nasilone na skutek niedoboru potasu. Jednoczesne stosowanie leków moczopędnych nasilających wydalanie sodu, leków przeczyszczających oraz glikokortykosteroidów może zwiększyć wydalanie potasu. Preparat może osłabiać działanie leków przeciwcukrzycowych. Działanie leków przeciwzakrzepowych może być osłabione lub nasilone (może być konieczne dostosowanie dawki antykoagulantu). Jednoczesne stosowanie NLPZ, salicylanów, indometacyny może nasilić ryzyko owrzodzeń żołądka i jelit, oraz krwawień z przewodu pokarmowego. W przypadku stosowania niedepolaryzujących leków zwiotczających mięśnie prążkowane, zwiotczenie mięśni może być wydłużone. Podczas jednoczesnego stosowania z atropiną oraz innymi lekami przeciwcholinergicznymi możliwe jest dodatkowe zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Kortykosteroidy mogą zmniejszać stężenie prazykwantelu we krwi. W przypadku jednoczesnego stosowania z chlorochiną, hydroksychlorochiną, meflochiną istnieje zwiększone ryzyko miopatii i kardiomiopatii. Kortykosteroidy mogą osłabiać działanie somatotropiny (hormonu wzrostu) oraz protyreliny (zwiększenie stężenia TSH może być obniżone). Jednoczesne podanie leków immunosupresyjnych zwiększa podatność na zakażenia oraz możliwe zaostrzenie lub pojawienie się objawów zakażeń utajonych. Stężenie cyklosporyny we krwi może być zwiększone - istnieje zwiększone ryzyko drgawek mózgowych. Jednoczesne podawanie fluorochinolonów może zwiększać ryzyko uszkodzeń ścięgien.

Ciąża

Dexamethasone Krka - Deksametazon przenika przez łożysko. Podczas ciąży a zwłaszcza w I trymestrze preparat może być stosowany wyłącznie po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka. Nie można wykluczyć wystąpienia zaburzeń wzrostu płodu podczas długotrwałego stosowania glikokortykosteroidów w trakcie ciąży. Rozważana jest możliwość zwiększenia ryzyka rozwoju rozszczepienia ust u płodów ludzkich, spowodowanego podawaniem glikokortykosteroidów podczas I trymestru ciąży. Jeśli glikokortykosteroidy podawane są pod koniec ciąży, istnieje ryzyko wystąpienia niewydolności kory nadnerczy u płodów, co może wymagać leczenia substytucyjnego ze stopniowym zmniejszaniem dawki u noworodków. Karmienie piersią. Deksametazon przenika do mleka kobiet karmiących piersią. Preparat może być stosowany podczas karmienia piersią, wyłącznie jeśli jest to bezwzględnie wskazane. Jeśli wymagane jest stosowanie większych dawek ze względu na chorobę, karmienie piersią powinno zostać przerwane. Płodność. Deksametazon osłabia biosyntezę testosteronu i wydzielanie endogennego ACTH, które ma wpływ na spermatogenezę oraz cykl jajnikowy.

Skutki uboczne

Dexamethasone Krka - Częstość nieznana: maskowanie zakażeń, wystąpienie, pogorszenie lub reaktywacja zakażeń wirusowych, grzybiczych, bakteryjnych, pasożytniczych oraz zakażeń patogenami oportunistycznymi, pobudzenie strongyloidozy, umiarkowana leukocytoza, limfopenia, eozynopenia, policytemia, reakcje alergiczne (np. wysypka polekowa), ciężkie reakcje anafilaktyczne, takie jak arytmie, skurcz oskrzeli, obniżenie lub podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi, zapaść krążeniowa, zatrzymanie pracy serca, osłabienie układu odpornościowego, zahamowanie czynności nadnerczy i wywołanie zespołu Cushinga, zatrzymanie sodu, któremu towarzyszy powstawanie obrzęków, zwiększenie wydalania potasu (ryzyko arytmii), zwiększenie masy ciała, obniżenie tolerancji glukozy, cukrzyca, hipercholesterolemia i hipertrójglicerydemia, zwiększenie apetytu, depresja, drażliwość, euforia, zwiększenie napędu, psychoza, mania, omamy, chwiejność emocjonalna, lęk, zaburzenia snu, myśli samobójcze, rzekomy guz mózgu, pojawienie się objawów utajonej padaczki, zwiększenie skłonności do drgawek w padaczce, zaćma (szczególnie zaćma tylna podtorebkowa), jaskra, pogorszenie objawów wrzodu rogówki, nasilenie wirusowych, grzybiczych i bakteryjnych zapaleń oka, pogorszenie bakteryjnego zapalenia rogówki, opadanie powieki, rozszerzenie źrenicy (mydriaza), obrzęk spojówek, jatrogenna perforacja twardówki, w rzadkich przypadkach odwracalny wytrzeszcz, centralna retinopatia surowicza, nieostre widzenie, nadciśnienie tętnicze, zwiększone ryzyko miażdżycy i zakrzepicy, zapalenie naczyń (także jako zespół odstawienia po długotrwałym leczeniu), zwiększona łamliwość naczyń włosowatych, wrzody żołądka i jelit, krwawienie z żołądka lub jelit, zapalenie trzustki, niestrawność, czkawka, rozstępy, zanik skóry, wybroczyny, wylewy krwi, trądzik steroidowy, zapalenie skóry (wokół ust) podobne do trądziku różowatego, miopatia, zanik i osłabienie mięśni, osteoporoza (zależne od dawki, możliwe także podczas krótkotrwałego stosowania), jałowe martwice kości, zaburzenia w obrębie ścięgien, zapalenie ścięgna, zerwanie ścięgna, tłuszczakowatość nadtwardówkowa, zahamowanie wzrostu u dzieci, bóle mięśni i stawów (przy zbyt szybkim zmniejszeniu dawki), zaburzenia wydzielania hormonów płciowych (skutkujące brakiem krwawień miesiączkowych, hirsutyzmem, impotencją), opóźnione gojenie się ran. W przypadku hormonalnej terapii zastępczej istnieje niskie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych po zastosowaniu zalecanych dawek.

Środki ostrożności

Dexamethasone Krka - W zależności od dawki i czasu trwania leczenia niedoczynność kory nadnerczy, spowodowana leczeniem glikokortykosteroidem, może utrzymywać się przez kilka miesięcy a w niektórych przypadkach nawet ponad rok od zakończenia leczenia. Podczas leczenia deksametazonem z powodu szczególnych warunków stresu fizycznego (uraz, zabieg, poród itp.) konieczne może być tymczasowe zwiększenie dawki. Ze względu na potencjalne ryzyko w warunkach związanych ze stresem u pacjentów poddawanych długotrwałej terapii należy oznaczyć stężenie kortyzolu we krwi. W przypadkach wydłużonej niedoczynności kory nadnerczy po zakończeniu leczenia podawanie glikokortykosteroidów może być konieczne w sytuacjach związanych ze stresem fizycznym. Ostra postać niedoczynności kory nadnerczy wywołanej terapią może zostać zminimalizowana dzięki łagodnemu zmniejszaniu dawki do momentu planowanego zakończenia leczenia. Ze względu na działanie immunosupresyjne produkt może prowadzić do zwiększonego ryzyka zakażeń bakteryjnych, wirusowych, pasożytniczych, oportunistycznych oraz grzybiczych. Objawy występującego lub rozwijającego się zakażenia mogą być maskowane, przez co postawienie diagnozy może być utrudnione. Może też dojść do aktywowania utajonego zakażenia, np. gruźlicy lub wirusowego zapalenia wątroby typu B. Leczenie preparatem należy wdrożyć wyłącznie w przypadku najpoważniejszych wskazań i jeżeli to konieczne z dodatkowym celowanym leczeniem przeciwinfekcyjnym w następujących chorobach: ostre infekcje wirusowe (Herpes zoster, Herpes simplex, Varicella, opryszczkowe zapalenie rogówki), przewlekłe aktywne zapalenie wątroby z obecnością antygenu HbsAG, od około 8 tygodni przed do 2 tygodni po szczepieniu z użyciem żywej szczepionki, układowe grzybice i zakażenia pasożytnicze (np. wywołane przez nicienie), u pacjentów z podejrzeniem lub potwierdzeniem strongyloidozy (glikokortykosteroidy mogą prowadzić do aktywowania i znacznego namnażania się pasożytów), polio, zapalenie węzłów chłonnych po szczepieniu BCG, ostre i przewlekłe zakażenia bakteryjne, w przypadku przebytej gruźlicy (ryzyko reaktywacji) stosować tylko pod osłoną leków przeciwgruźliczych. Ponadto leczenie preparatem powinno być prowadzone tylko w przypadku bezwzględnych wskazań medycznych, w razie potrzeby z zastosowaniem dodatkowego swoistego leczenia w przypadku: wrzodów żołądka i jelit, osteoporozy, ciężkiej niewydolności serca, trudnego do wyrównania nadciśnienia tętniczego, trudnej do wyrównania cukrzycy, chorób psychicznych, również w wywiadzie, w tym myśli samobójczych (zalecany jest nadzór neurologiczny lub psychiatryczny), jaskry z wąskim i szerokim kątem przesączania (zalecany jest nadzór okulistyczny i leczenie towarzyszące), owrzodzeń i uszkodzeń rogówki (zalecany jest nadzór okulistyczny i leczenie towarzyszące). Ze względu na ryzyko perforacji jelita deksametazon musi być stosowany wyłącznie z nagłych wskazań i pod odpowiednią kontrolą w przypadku: ciężkiego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego z ryzykiem perforacji (nawet bez objawów podrażnienia otrzewnej), zapalenia uchyłków, zespolenia jelitowo-jelitowego (bezpośrednio po zabiegu). Oznaki podrażnienia otrzewnej po perforacji żołądkowo-jelitowej mogą nie wystąpić u pacjentów otrzymujących duże dawki glikokortykosteroidów. Podczas podawania deksametazonu osobom chorym na cukrzycę należy wziąć pod uwagę większe zapotrzebowanie na insulinę lub doustne leki przeciwcukrzycowe. Podczas leczenia deksametazonem konieczna jest regularna kontrola ciśnienia krwi, zwłaszcza podczas podawania większych dawek leku oraz u pacjentów z nieuregulowanym nadciśnieniem tętniczym. Ze względu na ryzyko zaostrzenia objawów choroby pacjenci z ciężką niewydolnością serca powinni pozostawać pod uważną obserwacją. U pacjentów leczonych dużymi dawkami deksametazonu może wystąpić bradykardia. Mogą wystąpić ciężkie reakcje alergiczne. Ryzyko zaburzeń w obrębie ścięgien, zapalenia ścięgna i zerwania ścięgna jest zwiększone w przypadku jednoczesnego podawania fluorochinolonów i glikokortykosteroidów. Podczas leczenia może początkowo nasilić się współistniejąca miastenia. Zasadniczo szczepienia inaktywowanymi szczepionkami są dopuszczalne. Należy jednak zwrócić uwagę, że odpowiedź immunologiczna, a tym samym efekt szczepienia, mogą być zmniejszone po większych dawkach kortykosteroidów. Podczas długotrwałej kuracji deksametazonem zalecane są regularne kontrolne wizyty lekarskie (obejmujące badania wzroku raz na 3 mies.). Podczas podawania dużych dawek należy kontrolować przyjmowanie właściwej ilości wapnia, ograniczenie spożycia sodu, a także stężenie potasu w surowicy. W zależności od czasu trwania terapii oraz przyjmowanej dawki można oczekiwać negatywnego wpływu na metabolizm wapnia, co oznacza potrzebę wprowadzenia profilaktyki osteoporozy. Dotyczy to przede wszystkim pacjentów ze współistniejącymi czynnikami ryzyka, takimi jak predyspozycje genetyczne, podeszły wiek, po menopauzie, niedobór białek i wapnia w diecie, nałogowe palenie papierosów, nadmierne spożycie alkoholu, a także zbyt mała aktywność fizyczna ((profilaktyka obejmuje spożywanie właściwej ilości wapnia i witaminy D oraz aktywność fizyczną; należy rozważyć zastosowanie dodatkowego leczenia w przypadku zdiagnozowanej wcześniej osteoporozy). W trakcie zakończenia długotrwałego leczenia glikokortykosteroidami należy rozważyć ryzyko wystąpienia następujących sytuacji: zaostrzenie lub nawrót choroby podstawowej, ostra niewydolność kory nadnerczy, zespół odstawienia kortyzonu. Przebieg niektórych chorób wirusowych (ospa wietrzna, odra) może być szczególnie ciężki u pacjentów leczonych glikokortykosteroidami. W przypadku kontaktu takich pacjentów, będących w trakcie leczenia preparatem z osobami chorującymi na odrę lub ospę wietrzną należy zastosować odpowiednie leczenie profilaktyczne. Należy podjąć odpowiednie środki ostrożności i ściśle kontrolować pacjentów z grupy wysokiego ryzyka zespołu rozpadu guza, do której należą pacjenci z wysokim indeksem proliferacyjnym, dużym rozmiarem guza oraz o dużej wrażliwości na leki cytotoksyczne. Jeżeli u pacjenta wystąpią takie objawy, jak nieostre widzenie lub inne zaburzenia widzenia, należy rozważyć skierowanie go do okulisty w celu ustalenia możliwych przyczyn, do których może należeć zaćma, jaskra lub rzadkie choroby, takie jak centralna retinopatia surowicza  (CSCR), którą notowano po ogólnoustrojowym i miejscowym stosowaniu kortykosteroidów. Kortykosteroidy należy stosować tylko po odpowiedniej ocenie stosunku korzyści do ryzyka w przypadku pacjentów, u których podejrzewa się lub stwierdzono występowanie guza chromochłonnego - zgłaszano przypadki przełomu guza, który może być śmiertelny. W fazie wzrostu dzieci należy dokładnie rozważyć stosunek korzyści do ryzyka związanego z leczeniem. Leczenie powinno być ograniczona czasowo lub w przypadku leczenia długotrwałego powinno być przeprowadzane naprzemiennie. Dostępne dane wskazują na występowanie długotrwałych zdarzeń niepożądanych wpływających na rozwój neurologiczny wcześniaków z przewlekłą chorobą płuc po rozpoczęciu wczesnego leczenia (<96 godzin) w dawce początkowej 0,25 mg/kg masy ciała dwa razy na dobę. Pacjenci w podeszłym wieku są narażeni na większe ryzyko osteoporozy, należy dokładnie rozważyć stosunek korzyści do ryzyka związanego z leczeniem preparatem. Preparat zawiera laktozę i nie powinni go przyjmować pacjenci z dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Producent

Krka