Migdałki – rodzaje, lokalizacja. Jakie są choroby migdałków?

Migdałki, szczególnie w pierwszych latach życia, stanowią obronę immunologiczną dla organizmu dziecka.

To tzw. tarcza ochronna przed bakteriami, wirusami i innymi drobnoustrojami.

Niekiedy jednak następuje przerost migdałków, który zarówno dzieciom, jak i dorosłym, utrudnia funkcjonowanie i może powodować wiele powikłań.

Jakie są rodzaje migdałków w organizmie człowieka?

Jakie objawy wywołują chore migdałki i kiedy konieczne jest ich wycięcie?

 

Migdałki – lokalizacja i funkcje migdałków

Migdałek jest elementem układu limfatycznego gardła.

Odpowiada on za usuwanie toksyn i szkodliwych substancji z organizmu.

Z kolej migdałki są odpowiedzialne za transport wdychanych cząstek do układu limfatycznego i ich neutralizację.

Migdałki są zlokalizowane w różnych miejscach w gardle.

Gdy mówimy o migdałkach, najczęściej mamy na myśli migdałki podniebne, które znajdują się między grzbietem języka, a języczkiem (po obu stronach gardła).

Poza migdałkiem podniebnym wyróżnia się także:

• migdałek gardłowy (tzw. trzeci migdałek),
• językowy,
• trąbkowy.

 

Migdałek gardłowy znajduje się w nosowej części gardła, językowy jest zlokalizowany za językiem, a trąbkowy jest ulokowany w ujściu trąbki słuchowej do gardła.

Wszystkie wymienione rodzaje migdałków wchodzą w skład pierścienia gardłowego Waldeyera, który jest częścią układu odpornościowego błon śluzowych.

Głównym zadaniem migdałków jest ochrona przed wirusami, bakteriami i innymi drobnoustrojami, które mogą być szkodliwe dla organizmu człowieka.

Czyli podstawową funkcją migdałków jest funkcja obronna (związana z produkcją przeciwciał).

Migdałki pełnią najważniejszą rolę w wieku dziecięcym.

Niestety w wieku dorosłym mogą być źródłem zakażeń (szczególnie podniebne, to właśnie na nich pojawiają się stany zapalne).

Jakie więc mogą być choroby dotykające migdałków?

 

Migdałki i ich schorzenia – zapalenie migdałków podniebiennych, przewlekłe zapalenie migdałków i ropień okołomigdałkowy

Migdałki podniebne są szczególnie narażone na infekcje (są podatne na zakażenie bakteriami, wirusami i drobnoustrojami).

Każdą infekcję zwykle rozpoczyna charakterystyczny ból migdałków, który może zwiastować m.in.:

• anginę, czyli zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła,
• przewlekłe zapalenie migdałków,
• ropień okołomigdałkowy.

 

Angina (ICD-10: J03) to inaczej zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła, wywołane przez bakterie paciorkowce β-hemolizujące z grupy A.

Bakteryjna postać anginy nosi nazwę anginy ropnej.

Angina jest chorobą zakaźną przenoszoną drogą kropelkową i jej ropna odmiana ma zwykle gwałtowny przebieg (bardziej odczuwalne objawy).

Objawami anginy są:

• bardzo silny ból gardła promieniujący do uszu, który może znacznie utrudniać przełykanie, a nawet mówienie,
• zaczerwienienie tylnej ściany gardła,
• obrzęk i rozpulchnienie błony śluzowej gardła,
• powiększenie i przekrwienie migdałków podniebiennych,
• czerwony i opuchnięty języczek podniebienny,
• osłabienie, uczucie rozbicia i ogólne złe samopoczucie.

 

W zależności od podłoża choroby, infekcję leczy się antybiotykiem (angina bakteryjna) lub objawowo, bez antybiotyku (angina wirusowa).

Leczenie infekcji wirusowej polega na:

• odpowiedniej dawce odpoczynku i snu,
• spożywaniu dużej ilości płynów,
• przyjmowaniu doustnych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych,
• stosowaniu miejscowych farmaceutyków łagodzących ból i zapalenie gardła.

 

Innym rodzajem choroby, która może dotykać migdałków podniebnych, jest przewlekłe zapalenie migdałków.

Przewlekłe zapalenie migdałów jest zwykle następstwem nawracających zapaleń, a ich przyczyną może być zakażenie bakteriami tlenowymi i beztlenowymi.

Objawami przewlekłego zapalenia migdałków mogą być:

• częste i stale nawracające bóle gardła,
• nieprzyjemny zapach z ust,
• osłabienie i zmęczenie,
• podwyższona temperatura ciała.

 

Leczenie choroby może mieć różny przebieg.

Niekiedy wystarczy płukanie jamy ustnej preparatami dostępnymi na receptę lub w aptece bez recepty.

Czasem, gdy dolegliwości są nasilone, konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii.

W przypadku braku poprawy nie wyklucza się leczenia chirurgicznego – tj. usunięciu migdałków podniebnych.

Migdałki mogą być także narażone na ropień okołomigdałkowy, który jest powikłaniem nieleczonej lub niedostatecznie wyleczonej anginy.

Ropień ten jest tzw. zbiornikiem z treścią ropną i znajduje się w okolicy migdałków między torebką otaczającą migdałek podniebienny a boczną ścianą gardła.

Schorzenie to charakteryzuje się:

• intensywnym, jednostronnym bólem gardła i jego zaczerwienieniem,
• opuchlizna gardła i języczka,
• trudnościami w połykaniu,
• powiększeniem węzłów chłonnych.

 

Niestety, nawracający ropień okołomigdałkowy jest jednym ze wskazań do usunięcia migdałków podniebnych.

A jakie są inne wskazania?

Kiedy należy usunąć migdałki?

Przerost migdałków podniebnych i tzw. trzeci migdał

Z usunięciem migdałków zwykle kojarzy nam się zabieg usunięcia tzw. trzeciego migdałka.

Trzeci migdał, czyli migdał gardłowy, jest częścią układu odpornościowego małych dzieci i bierze czynny udział w walce z infekcjami.

W późniejszych latach życia – zanika lub jest ledwo widoczny i nie pełni żadnych funkcji.  

A jak to się dzieje, że trzeci migdał przerasta?

To właśnie jedna z konsekwencji częstych infekcji górnych dróg oddechowych i zapaleń migdałków, choć może przerastać w wyniku alergii pokarmowych czy innych chorób.

Objawami przerośniętego migdałka są:

• zatkany i niedrożny nos,
• problemy ze spaniem i chrapanie,
• ból gardła,
• powiększone węzły chłonne,
• wysiękowe zapalenie ucha.

Trzeci migdał może powodować także problemy z oddychaniem i bezdechy, zwłaszcza u małych  dzieci. Wtedy wskazaniem jest usunięcie trzeciego migdałka, czyli adenotomia.

Adentomia jest krótkim zabiegiem, który wykonuje lekarz laryngolog.

Po takim zabiegu u dzieci poprawia się drożność nosa i nosogardła, dzięki czemu mogą one swobodnie oddychać przez nos.

Ustępują także bezdechy w czasie snu.

Jednak nie tylko migdał gardłowy (tzw. trzeci migdał) potrafi przerastać.

W medycynie spotyka się także zjawisko przerostu migdałków podniebnych.

I jego także nie należy bagatelizować.

Masz problemy z migałkami lub potrzebujesz pomocy lekarskiej w związku z rozwijającą się infekcją w okolicy gardła? 

Skorzystaj z dedykowanej konsultacji lekarskiej na infekcje dróg oddechowych, dostępnej nawet w niedziele i święta!

Podobnie jak w przypadku trzeciego migdałka, przerost migdałków podniebnych może powodować bezdechy senne.

Objawy także są podobne, tj.: trudności w połykaniu i oddychaniu, chrapanie, czy bardzo częste infekcje górnych dróg oddechowych.

I również z tym zjawiskiem należy się zgłosić do lekarza laryngologa.

Migdałki zostają wycięte jedynie w sytuacji, gdy jest to konieczne i zawsze wiąże się to z dokładną diagnozą lekarza laryngologa.

Wskazaniami do wycięcia migdałków są przede wszystkim:

• częste stany zapalne zatok,
• nawracające ropnie,
• przewlekły ból gardła,
• nawracające infekcje ucha,
• problemy ze słuchem,
• niepoprawna wymowa.

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

E-recepta online

Lekarz rodzinny

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.