Trądzik grudkowy: leczenie, maść i dieta. Jak się pozbyć?
Autor: Joanna Woźniak
Trądzik grudkowy, inaczej podskórny, należy do łagodnych odmian trądziku pospolitego. Zwykle jest kolejnym stadium trądziku zaskórnikowego. Sprawdź, jakie są przyczyny trądziku podskórnego oraz jak można go wyleczyć.
Trądzik grudkowy
Trądzik grudkowy jest jedną z odmian trądziku pospolitego – najczęściej występującej choroby skóry na świecie.
Trądzik pospolity charakteryzuje się różnego rodzaju wykwitami skórnymi – zaskórnikami, krostami, grudkami, guzkami, torbielami lub ropniami, które lokalizują się głównie na twarzy, klatce piersiowej oraz plecach. Ze względu na różnorodny obraz kliniczny wyróżnia się wiele odmian trądziku pospolitego:
- trądzik młodzieńczy: zaskórnikowy - u pacjentów obserwuje się głównie zaskórniki otwarte i zamknięte, grudkowo-krostkowy - poza zaskórnikami obserwuje się także grudki i krosty, guzkowo-cystowy - poza wymienionymi wyżej wykwitami, występują też guzy i cysty,
- ropowiczy - charakteryzuje się występowaniem ropnych torbieli,
- skupiony - na skórze tworzą się głębokie nacieki i zlewające się torbiele ropne, zmiany występują też na pośladkach, ramionach czy brzuchu,
- bliznowcowy - w miejscu wykwitów tworzą się bliznowce,
- odwrócony - tworzą się przetoki i bliznowacenia,
- pioronujący - charakteryzuje się występowaniem ropni, martwicy oraz innych objawów takich jak gorączka, bóle mięśniowe,
- martwiczy – występuje na owłosionej skórze głowy.
Co warto podkreślić, w literaturze medycznej można się spotkać z różnymi klasyfikacjami trądziku pospolitego. Niektórzy autorzy do trądziku młodzieńczego zaliczają:
- trądzik zaskórnikowy,
- trądzik grudkowy (podskórny),
- trądzik krostkowy,
- trądzik zaskórnikowo-grudkowy,
- trądzik grudkowo-krostkowy etc.
Przyczyny trądziku podskórnego
Trądzik grudkowy (inaczej podskórny) należy do łagodnych odmian trądziku młodzieńczego. Zwykle jest kolejnym stadium trądziku zaskórnikowego. U większości pacjentów z trądzikiem młodzieńczym początkowo obserwuje się też zaskórnikowy. Można go rozpoznać po pojawiających się w tzw. strefie T (czoło, nos, broda) niewielkich wykwitach skórnych o charakterze niezapalnym, nazywanych zaskórnikami.
Zaskórniki powstają na skutek nadmiernego nagromadzenia się korneocytów w ujściach mieszków włosowych. Najpierw na skórze tworzą się zaskórniki zamknięte – są to czopy mas rogowych, zatykające mieszki włosowe. Z czasem dochodzi do ich pęknięcia – wówczas tworzą się zaskórniki otwarte o ciemnym zabarwieniu nazywane potocznie wągrami. Jeśli dojdzie do uszkodzenia ścian mieszków włosowych rozwinie się stan zapalny. Stan zapalny umiejscowiony płytko objawia się występowaniem krost na skórze. Jeśli natomiast powstanie w głębszych warstwach skóry, wówczas pojawią się grudki.
Trądzik krostkowy i krostkowo-grudkowy
Co warto podkreślić, rzadko na twarzy pacjenta występuje tylko jeden rodzaj wykwitów skórnych. Z reguły zmiany o charakterze niezapalnym (zaskórniki), przekształcają się zmiany zapalne – najpierw krostki lub grudki, które z kolei mogą przeistoczyć w twarde guzki (torbiele) lub ropnie, charakterystyczne dla innych znacznie poważniejszych odmian trądziku.
Lekarz stawia diagnozę na podstawie dominujących zmian skórnych. Jeśli na skórze występują głównie zaskórniki, stwierdza trądzik zaskórnikowy. Jeśli większość wykwitów stanowią grudki, diagnozuje trądzik grudkowy. Z kolei przeważająca ilość krostek daje postawy do zdiagnozowania trądziku krostkowego. Warto pamiętać, że twarz pacjenta może być w równym stopniu pokryta grudkami i krostami, co skłania do rozpoznania postaci krostkowo-grudkowej.
Leczenie trądziku grudkowego
Leczenie trądziku młodzieńczego oraz wszelkich innych odmian jest uzależnione od rodzaju wykwitów skórnych. Łagodne postaci dermatozy, takie jak trądzik zaskórnikowy czy grudkowy nie wymagają skomplikowanego leczenia. Również ryzyko powstania blizn w przypadku tych odmian choroby jest niewielkie.
W leczeniu trądziku grudkowego zastosowanie znajdują przede wszystkim leki na trądzik miejscowe w formie maści, kremu lub żelu, część z nich dostępna jest jedynie na receptę, po wizycie np. u dermatologa. Poza lekami miejscowymi pacjent musi odpowiednio pielęgnować skórę, najlepiej z użyciem dermokosmetyków przeznaczonych do cery trądzikowej. Dermokosmetyki nie zawierają bowiem żadnych środków drażniących, które mogłyby podrażnić skórę.
Skóra trądzikowa wymaga przede wszystkim oczyszczania z nadmiaru sebum, jednakże wiele kosmetyków oczyszczających, zwłaszcza dostępnych w drogeriach, może przesuszyć skórę, co z kolei prowadzi do większej produkcji łoju. W takiej sytuacji nie należy zapominać o stosowaniu kosmetyków nawilżających.
Maść na trądzik grudkowy
Wśród leków miejscowych na trądzik grudkowy, pacjenci najczęściej stosują preparaty w formie maści. Zastosowanie znajdują głównie maści zawierające:
- kwas azelainowy,
- nadtlenek benzoilu,
- antybiotyki,
- retinoidy.
Zwykle lekiem pierwszego wyboru jest maść z nadtlenkiem benzoilu o działaniu przeciwbakteryjnym, keratolityczym, przeciwzapalnym i sebostatycznym. Podobne działanie wykazują preparaty z kwasem azelainowym.
Czytaj też:
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Janda K., Chwiłkowska M., Trądzik pospolity – Etiologia, klasyfikacja, leczenie, Annales Academiae Medicae Stetinensis Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2014, 60, 2, 13–18.
- Zaczyńska-Janeczko J., Trądzik pospolity [w:] Ekspert Anti-Aging styczeń/luty 2007 (nr 7)