Fitoestrogeny - naturalne hormony w okresie menopauzy
Z wielu badań wynika, że fitoestrogeny odgrywają ważną rolę w profilaktyce chorób okresu menopauzy, takich jak osteoporoza, nadciśnienie czy nowotwory estrogenozależne. Dlatego kobiety w okresie klimakterium powinny zwrócić szczególną uwagę na produkty, które są bogatym źródłem fitoestrogenów, czyli soję, nasiona roślin strączkowych, winogrona oraz liście zielonej herbaty.
W okresie menopauzy upośledzeniu ulegają funkcje jajników i zaburzona zostaje produkcja żeńskich hormonów. Niedobór progesteronu i zmniejszone wydzielanie estrogenów powodują liczne objawy charakterystyczne dla okresu przekwitania takie, jak uderzenia gorąca, wahania emocjonalne, osłabienie pamięci, bóle i zawroty głowy. Jednocześnie wzrasta ryzyko otyłości, nadciśnienia, wysokiego cholesterolu, osteoporozy, nowotworów narządów rodnych i piersi. Alternatywą dla hormonalnej terapii zastępczej, która uzupełnia niedobory żeńskich hormonów mogą być produkty zawierają fitoestrogen.
Czytaj: Jakie hormony badać przy menopauzie. Objawy zaburzeń
Co to są fitoestrogeny?
Fitoestrogeny zwane też fitohormonami są związkami pochodzenia roślinnego, które w budowie chemicznej przypominają żeńskie hormony wydzielane przez jajniki, zwane estrogenami. Fitohormony można podzielić na:
- lignany (sekoizolaricirezinol i matairezinol)
- stilbeny (resweratrol)
- flawonoidy (izoflawonoidy)
Dobroczynne działanie fitoestrogenów, a w szczególności występujących w soi izoflawonoidów odczuwają mieszkanki rejonów, w których dieta bogata jest w rośliny strączkowe, a uboga w białko zwierzęce. Okazuje się, że popularne dolegliwości okresu menopauzy są mniej dokuczliwe na przykład u Japonek niż mieszkanek Europy czy Stanów Zjednoczonych. Z jednego z badań wynikało, że poziom izoflawonów w próbkach moczu pobranych od Japonek był do 100 razy wyższy niż u kobiet odżywiających się dieta bogatą w produkty mięsne zamieszkujących Stany Zjednoczone i Finlandię. Spożycie izoflawonów w diecie w krajach azjatyckich sięga od 20 do 100 mg/dzień i jest najwyższe na świecie. W USA spożycie izoflawonów nie przekracza 5 mg/dzień.
Zobacz: Leki na menopauzę - skuteczne tabletki na klimakterium
Fitohormony a rak piersi
Ciągle prowadzone są badania nad rolą fitohormonów w profilaktyce chorób związanych z okresem menopauzy. Z tych już zakończonych można jednak wysnuć wnioski, że istnieje zależność między dietą bogatą w produkty zawierające fitoestrogeny a zmniejszoną zachorowalnością u kobiet na niektóre nowotwory, zwłaszcza estrogenozależne, czyli raka piersi, jajników, jelita i macicy. W krajach azjatyckich kobiety chorują na raka piersi cztery razy rzadziej niż mieszkanki krajów zachodnich.Co ciekawe są badania, z których wynika, że emigrantki z Azji, które utrzymały swoje zwyczaje żywieniowe (także wegetarianie i makrobiotycy) również w mniejszym stopniu były narażone na nowotwory piersi.
Sprawdź: Domowe sposoby na menopauzę - naturalne leki i preparaty
Fitohormony a choroby układu krążenia
Kobiety wchodzące w okres przekwitania, u których spada poziom estrogenu są narażone na ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej serca oraz miażdżycy. Z niektórych badań wynika, że skuteczna w profilaktyce tych chorób może być naturalna terapia hormonalna. Fitoestrogeny potrafią bowiem obniżyć poziom całkowitego cholesterolu, poziom frakcji LDL oraz trójglicerydów, a także zwiększyć elastyczność naczyń krwionośnych.
Fitoestrogeny a osteoporoza
Spadający poziom estrogenów powoduje także ubytek masy kostnej i przyczynia się do rozwoju osteoporozy. I z tym radzą sobie fitohormony. Jak wynika z badań, wyższe spożycie izoflawonów przez pół roku zwiększa mineralizację kości o 2,4 proc. oraz zwiększa gęstoścć kości o 2,2 proc. w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. I właśnie dlatego u Azjatek rzadziej dochodzi do pęknięcia kości biodrowej niż u mieszkanek krajów zachodnich. Okazuje się, że jedzenie codziennie 100 mg produktów sojowych ma korzystny wpływ na masę i gęstość tkanki kostnej.
Fitoestrogeny a starzenie się skóry
Deficyt estrogenów negatywnie wpływa także na stan skóry. W okresie menopauzy kobiety obserwują, że ich skóra traci elastyczności i napięcie, zaczyna wiotczeć i przesuszać się. Coraz bardziej widoczne są zmarszczki, a u niektórych kobiet występuje silny łojotok i kłopot z nadmiernym wzrostem włosów na twarzy. Fitoestrogeny sojowe są w stanie poradzić sobie z tymi problemami skórnymi i poprawić nie tylko koloryt skóry, ale także jej nawilżenie, elastyczność i jędrność. Fitohormony stymulują bowiem produkcję kwasu hialuronowego, który pozwala na utrzymanie odpowiedniego nawilżenia skóry.
Zobacz artykuł:
Test na menopauzę - jakie badania na klimakterium?Fitoestrogeny preparaty
Dbając o swoje zdrowie w okresie menopauzy warto szukać produktów bogatych w fitoestrogeny i w ten sposób ubogacać swoja codzienną dietę lub sięgać po preparaty z fitoestrogenami. W preparatach tych zazwyczaj znajdziemy wyciągi z:
Soi uprawnej (ekstrakty z nasion soi są składnikami leków, które są dostępne w formie kapsułek, tabletek i emulsji. Zalecane dawki izoflawonów sojowych wynoszą 50-100 mg dziennie przez okres kilkunastu miesięcy, z przerwami co 3 miesiące)
Pluskwicy groniastej (na rynku są dostępne liczne preparaty zawierające ekstrakt z kłącza pluskwicy w formie tabletek jak i będące wyciągami etanolowymi z kłączy, czyli krople czy nalewki)
Koniczyny czerwonej (preparaty zawierające wyciąg z koniczyny zalecane są w II fazie przekwitania, kiedy to spada produkcja estrogenów i występują objawy z tym związane)
Fitoestrogeny w żywności
A gdzie szukać fitohormonów w żywności? Związki o charakterze fitoestrogenów występują także w warzywach takich jak brokuły, brukselka, kapusta, kalafior, w owocach cytrusowych, kawie, zielonej herbacie, mleku organicznym i jego przetworach. Warto też zwrócić szczególną uwagę na:
- izoflawony, które znajdują się w soi, soczewicy, fasoli, bobie, włoskim i chmielu, zbożach takich, jak jęczmień, żyto i pszenica,
- lignany, którewystępują w olejach z nasion, głównie w oleju lnianym, siemieniu lnianym, ziarnach słonecznika, cebuli, czosnku, wiśniach, gruszkach i jabłkach,
- stilbeny, które znajdują się w skórce owoców, takich jak czerwone winogrona, w morwie, czarnej porzeczce, w orzeszkach ziemnych i czerwonym winie.
Fitoestrogeny - zioła
Łagodzące objawy menopauzę izoflawony i saponiny zawiera także lucerna siewna. Wyciągi z tego ziela działają moczopędnie, przeciwobrzękowo, napotnie, odżywczo, pobudzająco na trawienie oraz apetyt i ogólnie wzmacniająco. Właściwości estrogenne mają również niepokalanek pospolity, wyciąg z kozłka lekarskiego oraz szałwia lekarska.
Szyszki chmielu, szczególnie w połączeniu z zielem zwanym glistnikiem zapobiegają objawom uderzenia krwi do głowy oraz nerwicom w okresie przekwitania. Uspokajająco i przeciw nerwicowo działa natomiast melisa, a naturalnym środkiem przeciwdepresyjnym jest dziurawiec.
Gdy w okresie przekwitania problemem staje się osłabienie pamięci warto sięgnąć po preparaty z miłorzębem japońskim. Pomagają one także przy zmniejszeniu aktywności życiowej, spadku wydolności psychofizycznej i zawrotach głowy.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.