HTZ w okresie menopauzy - leki a skutki uboczne

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Hormonalna terapia zastępcza, jak każde stosowanie leków, niesie za sobą pewne ryzyko działań niepożądanych. Zalety HTZ w łagodzeniu objawów menopauzy i zapobieganiu licznym chorobom znacznie przewyższają jednak jej wady. Stosowanie tej terapii prowadzi do polepszenia komfortu życia pacjentek. Pamiętajmy jednak, że stosowanie HTZ powinno być stale monitorowane przez lekarza.

Hormonalna Terapia Zastępcza (HTZ) jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia objawów menopauzy. Wciąż trwają badania na temat bezpieczeństwa tej metody i ewentualnego ryzyka towarzyszącego stosowaniu HTZ. Do tej pory nie udało się jednak wynaleźć skutecznej alternatywy dla terapii hormonalnej, która w równy sposób radziłaby sobie z typowymi bolączkami okresu przekwitania.

Niedobór estrogenów w organizmie kobiety, która wkracza w okres menopauzy bardzo często z jednej strony powoduje nieprzyjemne dolegliwości, z drugiej zaś może prowadzić do poważnych chorób. Szacuje się, że około 85 procent pań w tym czasie odczuwa krępujące uderzenia gorąca i nadmierną potliwość, 57 procent zmaga się ze stanami depresyjnymi, 52 procent ma zaburzenia snu, u 37 procent występuje osłabienie lub całkowity brak libido.

HTZ - wskazania

HTZ może poprawić nie tylko jakość życia, opóźnić naturalne procesy starzenia, ale przede wszystkim zapobiec wielu chorobom, które występują w okresie po menopauzie, a pamiętajmy, że niedobory estrogenów mogą spowodować także zmiany w kościach, niekorzystne zmiany w metabolizmie lipidów i węglowodanów.  Lista zalet HTZ jest o wiele dłuższa, u pań stosujących kurację hormonalną zmniejsza się ryzyko:

• miażdżycy
• zawału serca
• udaru
• choroby Alzheimera
• raka jelita grubego
• osteoporozy
• nietrzymania moczu
• uderzeń gorąca i potliwości
• bezsenności
• suchości pochwy
• utraty libido
• obniżenia sprawności umysłowej.

HTZ korzystnie wpływa również na koncentrację i pamięć, kobiety są sprawniejsze intelektualnie i fizycznie, lepiej wygląda ich skóra, włosy.

Z niektórych badań wynika nawet, że kobiety stosujące HTZ później mogą zapaść na chorobę Parkinsona i znosić ją łagodniej niż te panie, które nie stosowały kuracji hormonalnej.

Według najnowszych zaleceń HTZ powinno rozpoczynać się jak najwcześniej, gdy tylko zacznie spadać jakość życia kobiety w okresie klimakterium. Wskazaniem do stosowania hormonalnej terapii zastępczej jest także niezależnie od wieku kobiety całkowite usunięcie narządów rodnych włącznie z jajnikami.

HTZ - przeciwwskazania

Podobnie jak wszystkie hormonalne terapie, przed zapisaniem HTZ lekarz musi przeprowadzić bardzo szczegółowy wywiad z pacjentką i zlecić jej szereg badań, w tym:

• pomiar ciśnienia
• pomiar wagi
• mammografia
• USG dopochwowe
• cytologia

Wywiad lekarski ma wykluczyć przypadki chorób, które są przeciwwskazaniami do stosowania hormonalnej terapii zastępczej. Pacjentka nie może cierpieć na:

• chorobę zakrzepowo-zatorową,
• niestabilną chorobę wieńcową,
• cierpieć na nowotwory, w tym raka sutka.

Nie stosuje się HTZ także u kobiet, u których występują niezdiagnozowane krwawienie z narządów płciowych, niewydolność wątroby czy anemia sierpowata.Nie rozpoczyna się HTZ także u pań powyżej 60. roku życia, bo terapia rozpoczęta zbyt późno może zwiększać ryzyko powstawania zatorów i zakrzepów, zwłaszcza u otyłych kobiet.

HTZ - jak długo stosować?

Długość hormonalnej terapii zastępczej powinna być ustalana indywidualnie dla pacjentki, która musi być pod stałą kontrolą lekarza. Co roku powinno się wykonywać badania i na ich podstawie decydować o ewentualnym przedłużeniu stosowania HTZ.

Zobacz: Jakie hormony badać przy menopauzie. Objawy zaburzeń

HTZ - preparaty

HTZ  polega na przyjmowaniu preparatów z syntetycznymi hormonami. Pacjentka może otrzymywać 17 beta-estradiol, estrogeny skoniugowane, estriol, związki steroidowe działające estrogennie. Preparaty HTZ mogą mieć różne formy. Lekarz może zalecić stosowanie:

tabletek

plastrów

zastrzyków

żeli

podskórnych implantów

kremów i globulek dopochwowych.

Preparaty HTZ mogą mieć postać złożoną (zawierają wtedy estrogen i gestagen, który zapobiega przerostowi endometrium) lub jednoskładnikową (zawierają albo estrogen albo gestagen).

Zobacz: Dieta w menopauzie. Co jeść w okresie klimakterium?

HTZ - skutki uboczne

W pierwszych miesiącach stosowania HTZ mogą pojawić się przejściowe dolegliwości, przez pierwsze 3-4 miesiące kobieta może odczuwać tkliwość piersi, do tego mogą pojawić się nudności, bóle brzucha i bóle i zawroty głowy, plamienia z pochwy, czasem obserwuje się także podwyższone ciśnienie krwi. Gdy objawy te utrzymują się dłużej, trzeba je skonsultować z ginekologiem i wprowadzić modyfikacje w stosowaniu hormonalnej terapii zastępczej.

W 2002 r. wyniki wieloletniego amerykańskiego studium pt. Women's Health Initiative (WHI), wykazały, że terapia składająca się z estrogenu i progestagenu zwiększa ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej, udaru mózgu i zawału serca, a nawet ryzyko zachorowania na raka piersi, co potwierdzono następnie w badaniu pt. Million Women Study. Tymczasem późniejsze analizy wykazały, że wzrost ryzyka dotyczy przede wszystkim pań stosujących HTZ w starszym wieku, gdy teoretycznie nie ma już takiej potrzeby.

Najnowsze wyniki szwedzkich badań opublikowanych pod koniec 2017 roku w piśmie „PLOS Medcicine” też są optymistyczne. Naukowcy z Karolinska Institutet w Sztokholmie w Szwecji wykazali, że hormonalna terapia zastępcza stosowana w okresie okołomenopauzalnym nie zwiększa ryzyka udaru mózgu, jeśli kobieta podejmuje hormonalne leczenie odpowiednio wcześnie, w ciągu pięciu lat od pojawienia się objawów przekwitania.

Stosowanie HTZ przeanalizowali ostatnio także naukowcy  z Harvard Medical School w Bostonie (Massachusetts, USA). Z badań opublikowanych w czasopiśmie „JAMA"wynika, że odsetek zgonów z różnych przyczyn, ale też z powodu raka i z powodu chorób układu krążenia, był podobny wśród kobiet stosujących i niestosujących HTZ. Co ciekawe w grupie pacjentek, które wcześniej rozpoczęły stosowanie HTZ (50-59 lat) - odsetek zgonów był o 30 proc. niższy niż wśród ich rówieśniczek niestosujących terapii hormonalnej.

Sprawdź: Menopauza u mężczyzn – objawy i leczenie

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link