Spadek produkcji estrogenów przy menopauzie. Czym grozi?

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Między 40. a 60. rokiem życia kobiety wygasa hormonalna czynność jajników, co sprawia, że drastycznie spada produkcja estrogenów. Konsekwencją tego jest pojawienie się typowych objawów okresu przekwitania i zwiększone ryzyko osteoporozy oraz chorób serca. Są jednak sposoby, żeby temu zapobiec.

Estrogeny to żeńskie hormony, które mają ogromny wpływ na to, jak funkcjonuje organizm kobiety. Decydują nie tylko o tym, jak się czuje kobieta (fizycznie i psychicznie), ale także jak wygląda jej sylwetka. W różnych okresach jej życia do głosu dochodzi inny rodzaj estrogenu:

• estradiol jest głównym hormonem estrogenowym i odgrywa największą rolę w całym okresie rozrodczym kobiety
• estronjest hormonem o pięciokrotnie mniejszej aktywności i jego największa aktywność przypada w okresie menopauzy i postmenopauzy
• estrioljest hormonem charakterystycznym dla ciąży

Estrogeny produkowane są głównie w jajnikach, ale nie tylko, w mniejszych ilościach powstają również w tkance łożyskowej i tkance tłuszczowej. Hormony te produkowane są też przez jądra, u mężczyzn estrogeny regulują popęd płciowy i wspomagają dojrzewanie plemników.

Estrogeny - co im zawdzięczamy?

U kobiet estrogeny mają wpływ na wiele funkcji organizmu – odpowiadają za rozwój żeńskich cech płciowych, regulują cykl miesiączkowy. W okresie dojrzewania estrogeny pobudzają rozwój macicy, narządów rozrodczych i gruczołów piersiowych, a w czasie cyklu miesiączkowego, to dzięki nim możliwe jest dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych. Gdy trzeba, estrogeny hamują owulację i przygotowują śluzówkę macicy do ciąży. Potem pomagają we wzroście i rozwoju płodu.

Estrogeny - właściwości:

• podnoszą libido
• pobudzają wątrobę do produkcji białek
• wspomagają mineralizację kości i zapobiegają osteoporozie
• poprawiają ukrwienie mięśnia sercowego
• obniżają ciśnienie krwi
• zwiększają stężenie „dobrego” cholesterolu LDL
• poprawiają jędrność skóry oraz zmniejszają wydzielanie łoju
• rozwijają większe oraz mniejsze wargi sromowe 
• pozwalają dojrzeć komórkom nabłonka pochwy oraz pobudzają ich podział komórkowy
• zwiększają złuszczanie komórek i odpowiadają za zmianę PH środowiska pochwy
• rozszerzają kanał szyjki macicy
• poprawiają nawilżenie pochwy
• odpowiadają za rozrost błony śluzowej
• zwiększają kurczliwość macicy, wpływają na przerost i powstawanie nowych włókien mięśniowych, poprawiają ukrwienie warstwy mięśniowej
• zwiększają drożność jajników
• odpowiadają za rozwój i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych
• stymulują pracę w gruczole mlekowym 
• regulują temperaturę ciała

Zobacz: Menopauza a miesiączka - czy to już ostatni okres?

Estrogen i progesteron

Drugim ważnym kobiecym hormonem wytwarzanym przez jajniki jest progesteron, który umożliwia implantację zarodka w macicy i utrzymanie ciąży, a gdy nie dochodzi do zapłodnienia, jest odpowiedzialny za pojawienie się miesiączki. Niski progesteron, a także niskie stężenie estradiolu mogą wskazywać na to, że kobieta weszła w okres menopauzy.   

Niedobór estrogenów – objawy i konsekwencje

Między 40. a 60. rokiem życia wygasa hormonalna czynność jajników, co sprawia, że drastycznie spada produkcja estrogenów, a spadek poziomu tych hormonów negatywnie odbija się na zdrowiu kobiety. Typowymi zaburzeniami związanymi ze zmniejszeniem wydzielania estrogenów w okresie menopauzy są zmiany zanikowe skóry, błon śluzowych, osłabienia mięśni dna miednicy. W konsekwencji tego kobiety w tym okresie skarżą się na:

• suchość pochwy

• skłonność do zakażeń dróg rodnych

• świąd, pieczenie w okolicach pochwy

• obniżanie się ścian pochwy

• wypadanie macicy

• nietrzymanie moczu.

Niedobory estrogenów powodują pojawienie się też innych typowych dolegliwości okresu menopauzy, takich jak:

• uderzenia gorąca i nadmierne poty

• kołatanie serca

• zmiany skórne (skóra staje się cieńsza, bardziej sucha, pojawiają się zmarszczki)

• zaburzenia nastroju

• problemy ze snem i z libido.

Wraz ze spadkiem poziomu estrogenów pojawia się zwiększone ryzyko osteoporozy, ryzyko udaru, chorób serca i cukrzycy.  

Sprawdź: Test na menopauzę - jakie badania na klimakterium?

Poziom estrogenów – badanie

Jaki powinien być prawidłowy poziom estrogenów? Normy estrogenów dla kobiet różnią się w zależności od okresu jej życia i wynoszą:

• estron (w okresie rozrodczym 17–200 ng/l, w okresie pomenopauzalnym 7–40 ng/l)

• estradiol (faza folikularna: 30–120 ng/l (110–440 pmol/l, owulacja: 130–370 ng/l (477–1358 pmol/l), faza lutealna: 70–250 ng/l (257–917 pmol/l), okres pomenopauzalny:

• estriol (poniżej 80 ng/l).

Badanie poziomu estrogenów wykonuje się pobierając krew z żyły łokciowej. Pacjentka powinna być na czczo, najlepiej, jeśli ostatni posiłek zje 8 godzin przed badaniem.

Jak podnieść poziom estrogenów?

Różne są sposoby na uzupełnienie niedoboru estrogenów. W okresie menopauzy najskuteczniejszą formą jest hormonalna terapia zastępcza, w skład której wchodzą syntetyczne hormony. Nie wszystkie kobiety mogą ją jednak stosować. Nie jest to metoda dla pań, które między innymi chorowały na nowotwory hormonozależne (np. rak piersi, szyjki macicy) lub pań po 60. roku życia, pacjentek z chorobą zatorowo-zakrzepową.

Alternatywą dla syntetycznych hormonów jest estragon naturalny. W trosce o swoje zdrowie można ułożyć na przykład dietę estrogenową, która będzie się składała z produktów zawierających fitoestrogeny. Można też skorzystać z gotowych preparatów zawierających naturalne hormony. Gdzie szukać fitoestrogenów? Przede wszystkim znajdziemy je w:

• soi

• czerwonym winie

• czosnku

• owocach granatu

• czereśniach

• produktach zbożowych

• rabarbarze

• czerwonej koniczynie

Estrogen nadmiar

Pamiętajmy jednak, że nie tylko niedobór tych żeńskich hormonów szkodzi zdrowiu kobiety, ale także nadmiar, dlatego każde przyjmowanie preparatów z naturalnymi estrogenami powinno być skonsultowane z lekarzem. Nadmiar estrogenów najczęściej pojawia się u kobiet otyłych i może objawiać się migrenami, wymiotami, zaburzeniami miesiączkowania, przybieraniem na wadze, w tym powiększaniem się piersi. Nie wolno lekceważyć tych sygnałów, bo nadmiar estrogenów towarzyszy wielu chorobom, w tym cukrzycy, nowotworom jajników, nadciśnieniu tętniczemu, nadczynności tarczycy, marskości wątroby.

 Zobacz też: HTZ w okresie menopauzy - leki a skutki uboczne

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Przedłuż swoje leki online! Potrzebujesz HTZ?

Rozpocznij konsultację