E-zdrowie: technologie informacyjne w służbie zdrowia
Autor: Piotr Brzózka
Portal pacjenta, e-recepta, e-zwolnienia i dziesiątki innych mniejszych lub większych rozwiązań informatycznych, medycznych oraz prawnych – tak wygląda dziś e-zdrowie.
Technologie informacyjne w służbie zdrowia odgrywają coraz większą rolę, jednak mniej świadomy pacjent może się pogubić w gąszczu nowości. Dlatego wyjaśniamy podstawowe pojęcia, takie jak: Zintegrowany Informator Pacjenta, Internetowe Konto Pacjenta, EWUŚ, e-recepta czy e-zwolnienia.
Dzięki temu rozwojowi telemedycyny pacjenci mogą korzystać z usług lekarza online oraz otrzymywać recepty wystawione podczas konsultacji internetowych.
E-zdrowie
Polski pacjent w coraz większym stopniu staje się e-pacjentem. Służba zdrowia przechodzi od kilku lat proces informatyzacji usług i digitalizacji danych, w zamian za czym postępują też zmiany prawne i mentalnościowe, dotyczące między innymi relacji lekarz – pacjent. Coraz częściej używane jest pojęcie e-zdrowie. To szeroki termin, pod którym kryje się i nowa filozofia leczenia, i wielość programów oraz systemów informatycznych służących obsłudze pacjenta. Powstające rozwiązania w zamierzeniach mają uprościć życie pacjentów i lekarzy, poprawić jakość leczenia, zracjonalizować wydatki, skrócić kolejki do specjalistów.
Jednocześnie mnogość systemów może powodować chaos informacyjny. Pacjenci mają dziś do czynienia z takimi rozwiązaniami o zasięgu ogólnopolskim, jak Zintegrowany Informator Pacjenta (ZIP), Internetowe Konto Pacjenta (IKP), Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorcy (EUWUŚ), e-recepta, e-zwolnienie, e-skierowanie i e-zlecenie. Do tego funkcjonują rozwiązania lokalne, o zwyczajowych nazwach, takich jak e-zdrowie, e-pacjent, e-rejestracja. Są one wdrażane przez Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, poszczególne samorządy, szpitale, poradnie oraz firmy medyczne.
Portal pacjenta ZIP (NFZ)
Zintegrowany Informator Pacjenta (ZIP) NFZ wprowadził w 2013 roku. Jest to ogólnopolski system zbierający i udostępniający dane dotyczące historii leczenia poszczególnych pacjentów. Platformę ZIP NFZ podzielił na dwie części. Ogólnodostępna zawiera między innymi wyszukiwarkę placówek opieki zdrowotnej, w której można się leczyć za darmo korzystając z refundacji Funduszu.
W części indywidualnej, do której dostęp mają tylko zalogowani użytkownicy, znajdują się informacje dotyczące udzielonych świadczeń i przepisanych leków, a także kwot, które były wydatkowane na leczenie danego pacjenta. Zintegrowany Informator Pacjenta ma 1,5 miliona użytkowników. Dostępny jest pod adresem https://zip.nfz.gov.pl
Internetowe Konto Pacjenta
Portal pacjenta NFZ docelowo ma zostać zintegrowany z innym tego typu narzędziem, jaki jest Internetowe Konto Pacjenta. Przygotowywana przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia platforma również ma agregować i udostępniać dane dotyczące pacjentów i historii ich leczenia – świadczeń, przepisywanych leków, wystawianych zwolnień czy skierowań. Pacjenci będą tu mogli sprawdzić także terminy umówionych wizyt, czy sposób dawkowania przepisanego leku.
Internetowe Konto Pacjenta w przyszłości ma zawierać informacje zbierane w ramach programów elektronicznej recepty, zwolnienia, skierowania i zlecenie. IKP dostępne jest pod adresem www.pacjent.gov.pl. Podobnie jak w przypadku ZIP, w IKP należy się zarejestrować i każdorazowo logować.
E-recepta
E-recepta jest jednym ze sztandarowych programów informatyzujących polską służbę zdrowia. W istocie jest to jednak coś więcej, niż tylko system informatyczny, bowiem za zmianami technologicznymi idą zmiany w prawodawstwie oraz filozofii postrzegania relacji lekarz – pacjent. W ramach programu, każdy lek w Polsce, począwszy od 1 stycznia 2020 r., powinien być przepisywany w formie elektronicznej. Dane te trafią do ogólnopolskiego systemu, a dla pacjenta są dostępne poprzez sms lub e mail (lek będzie wydawany po zeskanowaniu kodu z ekranu telefonu komórkowego lub tabletu).
Wyeliminuje to ryzyko pomyłek przy odczytywaniu recept i wydawaniu leków. Ponadto, dzięki e-recepcie, pacjenci będą mogli wykupywać leki zapisane w jednym dokumencie w kilku aptekach bez konieczności brania odpisów. E-recepta umożliwia lekarzowi wgląd w historię leczenia, a tym samym – trafniejsze celowanie kolejnych przepisywanych leków.
Dodatkowo wprowadzeniu e-recepty towarzyszą zmiany prawne, które w jeszcze większym stopniu umożliwiają świadczenie usług telemedycznych – konsultacje lekarskie online i wypisywanie recepty zaocznie, przedłużanie recepty na przyjmowany już lek, bez kontaktu lekarza z pacjentem.
E-zwolnienia
Od 1 grudnia 2018 roku wszystkie zwolnienia w Polsce powinny być wypisywane w postaci elektronicznej. Tzw. e-zwolnienia spełniają tę samą funkcję, co tradycyjne L4, czyli stanowią podstawę do wypłacenia świadczeń zdrowotnych a także usprawiedliwiają nieobecność pracownika. Niosą jednak znaczną ilość innowacji, nie tylko technologicznych.
Najistotniejsza zmiana z punktu widzenia pracownika polega na zniesieniu obowiązku dostarczania papierowego blankietu zwolnienia lekarskiego do pracodawcy w ciągu 7 dni pod rygorem zmniejszenia świadczenia o 25 procent. Dzięki e-zwolnieniom i dostępowi do specjalnego systemu (Platforma Usług Elektronicznych ZUS), pracodawca w trybie natychmiastowym uzyskuje wiedzę o absencji pracownika. Pozwala to na lepsze zarządzanie kadrami, ale też szybsze skierowanie wniosku do ZUS o skontrolowanie zasadności wystawienia danego zwolnienia.
EWUŚ
Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorcy (EWUŚ) została wprowadzona w 2013 roku. Jest to system zbudowany w celu weryfikacji uprawnień poszczególnych pacjentów do bezpłatnej opieki zdrowotnej. EWUŚ nie do końca spełniał oczekiwania pacjentów, pojawiły się w nim błędy, w 2015 roku, czyli 2 lata po wdrożeniu, zaczęto mówić o konieczności jego likwidacji, tudzież stopniowego wygaszenia.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- E-skierowanie. Na jakie badania elektroniczne skierowanie?
- E-rejestracja. Elektroniczne zapisy do lekarza online
Źródła:
- Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem e-recepty (Dz.U. z 2018 r. poz. 697)
- Czym jest E-recepta – www.pacjent.gov.pl
- Przepisy dotyczące wystawiania i realizacji E recepty – www.nfz-lodz.pl
- Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza. Dz.U. 1997 nr 28 poz. 152
- Ustawa z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw Dz.U. 2014 poz. 1138
- Elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA) – www.zus.pl
- Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 1999 Nr 60 poz. 636)
- Dowiedz się więcej o IKP – www.pacjent.gov.pl
- Jak uzyskać dostęp do ZIP, http://www.nfz.gov.pl
- Czym jest ZIP, https://zip.nfz.gov.pl
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
