Dna moczanowa – wszystko, co musisz o niej wiedzieć
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Dna moczanowa to choroba cywilizacyjna ujawniająca się w postaci ostrego zapalenia stawów.
Może mieć charakter pierwotny lub wtórny, a leczona jest przede wszystkim za pomocą farmakologii, i odpowiedniej diety.
A jak w ogóle dochodzi do powstania dny moczanowej?
Czym może grozić długoletnie zaniedbanie objawów choroby?
I czego unikać, chorując na dnę moczanową?
Co to jest dna moczanowa? Przyczyny powstawania choroby – hiperurykemia
Dna moczanowa to choroba cywilizacyjna o kilku nazwach.
Zwana jest:
- artretyzm, ponieważ bardzo często wiąże się z ostrym zapaleniem stawów,
- podagra, gdy obejmuje duże palce u stóp,
- skaza moczanowa,
- choroba bogatych ludzi (dawniej).
Określenie „choroba bogatych ludzi” było używane w przeszłości i odnosiło się do osób zamożnych, których styl życia charakteryzował się nadmiernym spożyciem alkoholu, niską aktywnością fizyczną i spożywaniem dużej ilości mięsa, co znacznie wpływało na rozwój choroby.
Co dokładnie powoduje tę chorobę i czy to tylko jedzenie nadmiernych ilości mięsa oraz mało ruchu?
Dnę moczanową powoduje odkładanie się złogów kwasu moczowego (w stawach, czy więzadłach), a to z kolej wiąże się ze zwiększonym stężeniem kwasu moczowego we krwi, które nazywane jest hiperurykemią.
Kwas moczowy w organizmie człowieka bierze udział w procesie metabolizmu i jest wydalany razem z moczem, a jego niewielka cześć wraz z kałem.
Jeśli kwas moczowy nie zostanie wydalony i zostanie w Twoim organizmie, doprowadzi to do hiperurykemi.
Hiperurykemia może pojawiać się z kilku powodów. W wyniku:
- nasilonej produkcji kwasu moczowego,
- niedostatecznego wydalania kwasu moczowego,
- nadmiernej produkcja kwasu moczowego przy jednoczesnym zmniejszonym jego wydalaniu.
To właśnie hiperurykemia może być jedną z przyczyn powstania dny moczanowej.
I tutaj warto dodać, że dna moczanowa (ICD-10: M10) może mieć charakter pierwotny lub wtórny.
Hiperurykemia będzie należała do pierwotnego podłoża choroby.
Jeśli dna moczanowa powstała w wyniku współistnienia innych chorób tj. np. niewydolności nerek, nadciśnienia tętniczego, łuszczycy czy białaczki – wtedy mowa o wtórnym podłożu choroby.
Nie wyklucza się także, że przyczyną choroby może być przyjmowanie niektórych leków.
Dodatkowo możliwość wystąpienia choroby mogą zwiększać czynniki takie jak:
- genetyka, ponieważ czynniki genetyczne odpowiadają za około 60% zmienności poziomu kwasu moczowego,
- wiek,
- spożywanie alkoholu,
- odwodnienie (zwłaszcza regularne),
- i inne.
Wiesz już, co to jest dna moczanowa i co ją powoduje. A jakie są jej objawy?
Jak rozpoznać dnę moczanową – objawy. Czym grozi przewlekła dna moczanowa?
Dna moczanowa objawia się zwykle ostrym zapaleniem stawów, które daje o sobie znak w postaci zaczerwienienia, tkliwości i obrzęku w obrębie stawu.
Stawami dotkniętymi chorobą najczęściej są.:
- staw skokowy,
- staw śródstopno-paliczkowy (u podstawy dużego palca u stopy),
- staw kolanowy,
- ale może też obejmować każdy inny staw.
Choroba może ujawnić się regularnie w postaci bólu stawów, który zwykle mija po czterech dniach. Taki ból pojawia się w nocy i jest mniej odczuwalny w dzień w momencie, gdy się ruszasz.
Dodatkowym objawem choroby może być wtedy zmęczenie lub gorączka, a skóra wokół stawu staje się napięta, błyszcząca i łuszczy się.
Napad dny moczanowej może wystąpić:
- po spożyciu dużej ilości alkoholu,
- po przebytym urazie lub zabiegu operacyjnym,
- po przyjęciu niektórych leków.
Nieleczony może trwać od kilku godzin do nawet dwóch tygodni.
A długoletnie zaniedbanie choroby może prowadzić do jej przewlekłej postaci.
Objawy przewlekłej dny moczanowej są spowodowane odkładającymi się przez lata kryształami moczanu sodu, które w postaci złogów doprowadzają do zniszczenia chrząstek i nasad kostnych.
Długoletnie zaniedbanie choroby może prowadzić także do:
- niepełnosprawności,
- zniekształcenia stawów,
- powstanie guzków dnawych (które mogą zająć np. narządy wewnętrzne i naciskać na nerwy),
- kamicy nerkowej.
Jak więc szybko rozpoznać dnę moczanową?
Przede wszystkim po występujących objawach i badaniach diagnostycznych. Są to m.in.:
- badania stężenia kwasu moczowego we krwi,
- analiza płynu stawowego pod mikroskopem,
- RTG i USG stawów.
Kto może zlecić takie badania?
Wczesną diagnostykę oraz monitorowanie leczenia powinien prowadzić twój lekarz rodzinny, zaś szereg badań, zabiegów i planowanie dalszego postępowania – lekarz reumatolog.
A jak w takim razie leczyć chorobę?
Dna moczanowa – farmakologia i dieta w leczeniu dny moczanowej
Leczenie dny moczanowej opiera się przede wszystkim na łagodzeniu objawów tj. uśmierzeniu bólu, oraz unikaniu sytuacji, w których stężenie kwasu moczowego w organizmie może rosnąć.
Dlatego w leczeniu dny moczanowej często przepisuje się leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Leki stosowane przy dnie moczanowej to m.in.:
- kolchicyna,
- ibuprofen,
- naproksen,
- diklofenak,
- ketoprofen,.
Osobom cierpiącym na z nawracające napady dny moczanowej zapisuje się inhibitory oksydazy ksantynowej lub leki urykozuryczne w celu zapobiegania dalszym atakom.
Nie bez znaczenia pozostaje leczenie chorób współwystępujących takich jak otyłość, nadciśnienie czy choroby nerek.
W leczeniu dny moczanowej duże znaczenie ma także stosowana dieta.
Dieta osób chorujących na dnę moczanową powinna koncentrować się na:
- wykluczeniu spożycia alkoholu,
- rezygnacja z produktów bogatych w związki purynowe takich jak podroby, wieprzowina dziczyzna, niektóre ryby morskie,ale także szpinak, herbata, kawa, czy kakao,
- nie zaleca się także spożywania ostrych przypraw i potraw.
A dlaczego osoby chorujące na dnę moczanową powinny stosować dietę ubogopurynową?
Puryny to związki organiczne, które w procesie metabolizmu są przekształcane w kwas moczowy. Hiperurykemia, czyli w wielu przypadkach – przyczyna powstawania dny moczanowej, pojawia się właśnie na skutek zaburzonego metabolizmu puryn.
W kontekście diety, ważne jest także regularne spożywanie posiłków.
Jadłospis powinien być zbilansowany, bogaty w owoce, warzywa i witaminy.
Do picia należy wybierać wodę oraz zioła takie jak skrzyp, pokrzywa czy rumianek.
Do zmiany stylu życia należeć będzie włączenie aktywności fizycznej i rezygnacja z używek – zwłaszcza z palenia papierosów.
Dnę moczanową można wyleczyć, jeżeli w porę zgłosisz się do lekarza i rozpoczniesz leczenie.
Pamiętaj, że dna moczanowa może być chorobą śmiertelną lub powodować inwalidztwo.
Podstawą leczenia jest zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych, a także przyjmowanie odpowiednio dobranych leków.
W porę rozpoznana i leczona choroba może rokować całkowitym zaprzestaniem przyjmowania leków
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
