Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe? Jak długo zaraża?
Autor: Piotr Brzózka
Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe? Tak, jeśli ma podłoże bakteryjne lub wirusowe. Przenoszenie drobnoustrojów może odbywać się drogą kropelkową, kontaktową poprzez zakażone przedmioty oraz płciową. Jak długo zaraża osoba chora na zapalenie spojówek? Na którą z licznych postaci choroby należy najbardziej uważać?
Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe?
Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe? To zależy od tego, z jakim typem choroby mamy do czynienia. Zapalenie spojówek występuje w kilkunastu postaciach. Zakaźne wśród nich są wszystkie odmiany nazywane infekcyjnymi, wywoływane przez bakterie, chlamydie, wirusy oraz grzyby. Należą do nich:
- zakażenia bakteryjne:
- ropno-śluzowe ostre zapalenie spojówek (spowodowane przede wszystkim przez paciorkowce);
- ropne nadostre zapalenie spojówek (dwoinka rzeżączki);
- przewlekłe zapalenie spojówek (gronkowce);
- błonicze zapalenie spojówek (maczugowiec błonicy).
- Zakażenia chlamydiowe:
- zapalenie wtrętowe spojówek u dorosłych,
- zapalenie wtrętowe spojówek u noworodków,
- jaglica (trachoma).
- Zakażenia wirusowe:
- nagminne zapalenie spojówek i rogówki (adenowirusy typu 8 9 i 37);
- proste grudkowe zapalenie spojówek (adenowirusy różnych typów);
- gorączka gardłowo-spojówkowa (adenowirusy 3 i 7);
- ostre krwotoczne zapalenie spojówek (pikornawirusy);
- opryszczkowe zapalenie spojówek (wirus opryszczki HSV);
- zapalenie spojówek towarzyszące ospie wietrznej lub półpaścowi ocznemu.
Zaraźliwe nie są natomiast zapalenia spojówek nieinfekcyjne, o podłożu alergicznym (w tym sezonowe, całoroczne oraz atopowe,) a także chemicznym, fizycznym czy biologicznym (podrażnienie substancjami żrącymi, soczewkami kontaktowymi, wiatrem, słońcem etc.).
Zaraźliwe bakteryjne zapalenie spojówek
Bakteryjne zaraźliwe zapalenie spojówek od innych postaci choroby odróżnia się występowaniem ropnej lub ropno-śluzowej wydzieliny. Poza tym możliwe są objawy, takie jak: obrzęk powiek, przekrwienie oczu, świąd i łzawienie (infekcje paciorkowcowe wywoływane przez Streptococcus pyogenes, Streptococcus viridans i Streptococcus pneumoniae).
W przypadku zakażenia dwoinką rzeżączki przebieg jest najcięższy – do wyżej wymienionych symptomów dodać należy bolesność oczu, powiększenie węzłów chłonnych oraz ewentualne uszkodzenia rogówki, skutkujące pogorszeniem widzenia.
Jeśli natomiast chodzi o zakażenia gronkowcowe (Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis ), współwystępują one z zapaleniem powiek, w ich przebiegu pojawiają się też odczyny grudkowe i brodawkowe.
Zaraźliwe wirusowe zapalenie spojówek
Zaraźliwe wirusowe zapalenie spojówek zdecydowanie najczęściej wywoływane jest przez adenowirusy, niezwykle zjadliwe i żywotne patogeny, występujące w przynajmniej kilkudziesięciu szkodliwych dla człowieka odmianach.
Wirusowe zapalenie spojówek stosunkowo często jest też konsekwencją zakażenia Herpes simplex, czyli wirusem opryszczki zwyczajnej (HSV). Inne źródło infekcji, to Varicella zoster virus (VZV), czyli wirus ospy wietrznej i półpaśca.
Najgroźniejsze ze wszystkich jest tzw. nagminne zapalenie spojówek i rogówki, wywoływane przez adenowirusy, w przebiegu którego pojawia się bardzo duży obrzęk powiek, silne przekrwienie spojówek, intensywne łzawienie i światłowstręt. Gdy po kilku dniach choroba, oprócz spojówki, obejmuje też rogówkę, występują podspojówkowe krwawienia oraz pojawiają się zmiany i uszkodzenia w warstwie rogówkowej, skutkujące pogorszeniem widzenia.
Jak można się zarazić zapaleniem spojówek?
Jak można się zarazić zapaleniem spojówek? Istnieje kilka dróg zakażenia, różnych dla odmiennych typów choroby. Adenowirusowe, a także paciorkowcowe i gronkowcowe zapalenie zatok przenosi się drogą kropelkową przez kontakt z wydzielinami osoby chorej, bezpośrednio lub pośrednio. Źródłem zakażenia może być wydzielina z oczu, łzy, ślina, sperma, śluz z pochwy.
Drobnoustroje przenoszone mogą być też poprzez przedmioty, z którymi stykał się chory, takie jak klamki, poręcze, uchwyty, zabawki, źle wysterylizowane narzędzia medyczne, zwłaszcza okulistyczne, stomatologiczne, laryngologiczne i ginekologiczne.
Istnieje też grupa zakażeń przenoszonych drogą płciową w czasie stosunku seksualnego (między partnerami) lub poprzez drogi rodne kobiety w czasie porodu (z matki na dziecko). Należą do nich zapalenia spojówek wywołane przez dwoinkę rzeżączki, chlamydie oraz wirus opryszczki.
Jak długo zaraża zapalenie spojówek wirusowe i bakteryjne?
Jak długo zaraża zapalenie spojówek wirusowe i bakteryjne? Uważa się, że osoby chore mogą stanowić zagrożenie dla otoczenia nawet przez 3 tygodnie począwszy od wystąpienia pierwszych objawów, a więc praktycznie przez cały czas trwania choroby. W tym okresie należy poczynić starania, by w miarę możliwości odizolować pacjenta od innych osób.
Pamiętać też trzeba, że w przypadku zakażeń bakteryjnych antybiotykoterapii powinna być poddana nie tylko osoba chora, ale też profilaktycznie jej partner seksualny lub matka i ojciec (infekcje noworodkowe).
Warto też wiedzieć, że ze wszystkich odmian zapalenia spojówkowego, największe zagrożenie epidemiologiczne stanowi infekcja zwana nagminną, wywoływana przez adenowirusy – zakażenie ma nie tylko najcięższy przebieg, ale też najszybciej i najłatwiej przenosi się z człowieka na człowieka.
Czytaj też:
- Zapalenie spojówek: leczenie różnych odmian zapalenia oka
- Lek na zapalenie spojówek bez recepty i na receptę – jaki?
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Katarzyna Knakiewicz, Adenowirusowe zapalenie spojówek i rogówki, https://www.przegladokulistyczny.pl
- Marzena Mielczarek, Choroby zapalne spojówek, Medycyna Rodzinna » 2/2005
- Zbigniew Zagórski, Bakteryjne zapalenia spojówek, wydawnictwo Czelej