Ropne zapalenie spojówek u dzieci i dorosłych - leczenie

Ropne zapalenie spojówek rozwija się wskutek zakażeń bakteryjnych (paciorkowce, gronkowce, dwoinka rzeżączki) oraz chlamydiowych. Na ropne zapalenie oka chorują dorośli i dzieci, w tym nawet noworodki. Jak przebiega choroba, jak należy ją leczyć?

Zapalenie spojówek jest stanem chorobowym obejmującym błonę śluzową, która pokrywa wewnętrzną część powiek oraz część gałki ocznej. Schorzenie to ma niezwykle zróżnicowaną etiologię. 

Wyróżnia się wiele typów zapalenia spojówek, m.in.:

• bakteryjne zapalenie spojówek, 
• wirusowe zapalenie spojówek, 
• chlamydiowe zapalenie spojówek,
• grzybicze zapalenie spojówek, 
• alergiczne zapalenie spojówek.

Każda cechuje się odmiennym przebiegiem oraz sposobem leczenia.

Termin ropne zapalenie spojówek nie jest pojęciem zaczerpniętym z nomenklatury medycznej, lecz potocznym i zbiorczym, obejmującym grupę schorzeń oczu, będących wynikiem zakażenia bakteriami lub chlamydiami, których wspólnym mianownikiem jest występowanie ropnej lub śluzowo-ropnej wydzieliny.

Ropne zapalenie spojówek

Mianem ropnego zapalenia spojówek najczęściej określa się ciężkie infekcje wywoływane przez dwoinkę rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae), a także bakterie maczugowaca błonicy (Corynebacterium diphther). O ile zagrożenie ze strony tych drugich zostało w Polsce praktycznie wyeliminowane za sprawą powszechnych szczepień noworodków, o tyle tzw. nadostre rzeżączkowe zapalenie spojówek wciąż występuje. Dotyka dwie grupy pacjentów – osoby dorosłe aktywne seksualnie oraz noworodki. Bakterie rzeżączki przenoszone są drogą płciową lub przez drogi rodne matki w czasie porodu.

Szczególnie u noworodków choroba ta ma bardzo ciężki przebieg, a jednym z jej typowych objawów jest masywny wyciek ropnej wydzieliny, która w tym przypadku ma zabarwienie przechodzące z żółtego w zielonkawe.

Ropne zapalenie spojówek manifestuje się też bardzo dużym obrzękiem powiek i znacznym dyskomfortem. Możliwe są powikłania w postaci uszkodzenia rogówki i częściowej lub całkowitej utraty wzroku.

Śluzowo-ropne zapalenie spojówek

Śluzowo-ropne zapalenie spojówek – pod tym pojęciem kryje się grupa schorzeń o nieco lżejszym przebiegu, wywoływanych przez:

• paciorkowce (β-hemolizujący, zieleniejący, dwoinka zapalenia płuc),
• gronkowce (złocisty, skórny),
• bakterie Gram-ujemne,
• chlamydie.

Paciorkowcowe zapalenie spojówek zazwyczaj ma przebieg umiarkowanie intensywny, dla którego typowa jest przeciętna ilość wydzieliny ropno-śluzowej, a także zaczerwienienie oczu, świąd, szczypanie, łzawienie. W przypadku infekcji wywołanej przez bakterie Gram-ujemne (Haemophilus influenzae), do powyższych symptomów dodać można jeszcze powikłania o charakterze grypopodobnym, z bólem gardła i gorączką. Natomiast gronkowcowe śluzowo-ropne zapalenie spojówek od powyższych odróżnia się zazwyczaj bardziej przewlekłym charakterem (powyżej 3 tygodni i ze skłonnością do nawracania).

Ropne zapalenie spojówek u dzieci

Śluzowo-ropne, a także ropne zapalenie spojówek u dzieci w szczególności niebezpieczne jest w wieku noworodkowym. Tak jak wspomniano, najgroźniejszą jego odmianą jest infekcja rzeżączkowa.

Należy jednak pamiętać, że maluchy narażone są też na infekcje ze strony innych drobnoustrojów przenoszonych drogą płciową lub w czasie porodu - m.in. chlamydii. Są to szczególne bakterie wewnątrzkomórkowe, które u dorosłych wywołują przede wszystkim chlamydiozę narządów rozrodczych, u maluchów zaś zapalenie spojówek. W tym przypadku wydzielina ma charakter ropno-śluzowy, a towarzyszy jej obrzęk powiek, odczyn brodawkowy oraz tzw. błony rzekome.

Oprócz rzeżączki i chlamydii, noworodkom w oczywisty sposób zagrażają także inne bakterie, a także wirusy, w tym w szczególności paciorkowce, gronkowce oraz wirus opryszczki HSV2.

Leczenie ropnego zapalenie spojówek

Leczenie ropno-śluzowego oraz ropnego zapalenia spojówek w większości przypadków wymaga miejscowego lub ogólnoustrojowego użycia antybiotyków na zapalenie spojówek - leków o silnym działaniu biologicznym, wydawanych jedynie na receptę. Ich stosowanie wymaga konsultacji lekarskiej. Należy pamiętać, że schorzenia oczu o różnej etiologii wymagają odpowiednich antybiotyków. Leczenie ropnego zapalenie spojówek wywołanego przez dwoinkę rzeżączki polega na aplikacji środków takich jak:

• benzylopenicylina – antybiotyk z grupy penicylin, hamujący syntezę ścian komórek bakterii, ale nie wnikający do ich wnętrza (nie nadaje się zatem do niszczenia bakterii wewnątrzkomórkowych, jakimi są chlamydie);
• cefuroksym - antybiotyk bakteriobójczy, będący cefalosporyną drugiej generacji, blokujący ostatni etap biosyntezy ścian komórkowych bakterii.

Leczenie ropno-śluzowego zapalenia spojówek

Leczenie ropno-śluzowego zapalenia spojówek wywołanego przez paciorkowce, gronkowce oraz bakterie Gram-ujemne wymaga stosowania takich leków, jak:

• lewofloksacyna – chemioterapeutyk z grupy fluorochinolonów III generacji, działający na kompleks gyraza DNA – DNA oraz na topoizomerazę IV;
• azytromycyna – antybiotyk z grupy makrolidów, pochodna erytromycyny - ma działanie bakteriostatyczne, hamuje syntezę białek bakteryjnych;
• tobramycyna – antybiotyk z grupy aminoglikozydów - przenika do wnętrza komórki bakterii, gdzie stymuluje produkcję nieprawidłowych białek. Te zaś, po wbudowaniu w błonę komórkową, zwiększają jej przepuszczalność, doprowadzając do śmierci bakterii.

Natomiast na ropno-śluzowe zapalenie spojówek pochodzenia chlamydiowego, najczęściej stosuje się erytromycynę (ogólnoustrojowo lub miejscowo) lub jej pochodną – azytromycynę (miejscowo).

Czytaj też:

• Domowe sposoby na zapalenie spojówek - co się sprawdza?

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny online

Lekarz pediatra online

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.