Biocenoza pochwy - kiedy zrobić badanie czystości pochwy?
Autor: Piotr Brzózka
Biocenoza pochwy to – z biologicznego punktu widzenia, ogół drobnoustrojów bytujących w pochwie. Natomiast z punktu widzenia diagnostycznego, biocenoza pochwy jest skrótem myślowym oznaczającym badanie biocenozy, czy też mówiąc inaczej – badanie czystości pochwy. Biocenoza pochwy określana jest też niekiedy jako wymaz z pochwy. O czym nam mówi badanie biocenozy pochwy, jak się je przeprowadza, jakie są stopnie czystości pochwy, w jakich okolicznościach należy zbadać czystość pochwy?
Co to jest biocenoza pochwy?
Pojęcie biocenozy pochwy umiejscowione jest w dwóch porządkach. W ujęciu biologicznym, biocenoza pochwy jest swego rodzaju ekosystemem, składającym się z mikroorganizmów żyjących w nabłonku pochwy. Wśród owych drobnoustrojów wymienić można przede wszystkim pałeczki kwasu mlekowego stanowiące zdecydowaną większość we florze bakteryjnej zdrowej kobiety, ale też należy pamiętać, że w skład biocenozy wchodzą dziesiątki innych drobnoustrojów, w tym bakterii tlenowych i beztlenowych, oraz grzybów (zwłaszcza drożdżaków Candida). Istota leży w proporcjach.
I właśnie określeniu składu i proporcji flory służy badanie nazwane potocznie biocenozą pochwy – w tym sensie jest to termin nie biologiczny, a z zakresu diagnostyki, oznacza pewne działanie, które wykonuje się w laboratorium mikrobiologicznym. Badanie czystości pochwy lub inaczej biocenozy pochwy wykazuje, czy we florze bakteryjnej występuje równowaga, czy nie doszło do nadmiernego namnożenia się chorobotwórczych bakterii i grzybów, czy nie ma w pochwie infekcji.
Wymaz z pochwy – kiedy wykonać?
Wskazaniem do zlecenia wymazu z pochwy są wszelkie stany zapalne pochwy. Badanie czystości pochwy pozwoli określić naturę i przyczynę zapalenia – czy jest ono wywołane przez bakterie czy grzyby, a jeśli tak – to jakie. Niezwykle ułatwi to zaordynowanie odpowiedniego leczenia.
Niepokojące objawy, które powinny nas skłonić do wizyty u ginekologa i wykonania biocenozy pochwy, to:
- pieczenie lub świąd okolic pochwy i sromu,
- występowanie upławów,
- ból lub pieczenie podczas oddawania moczu, bolesne parcie na pęcherz – stanom zapalnym dróg moczowych towarzyszą też często zaburzenia równowagi bakteryjnej w drogach rodnych.
Wymaz z pochwy może być szczególnie przydatny ciąży, bowiem infekcje intymne w tym okresie stanowią duże zagrożenie dla matki i płodu.
Badanie wykonuje się też podczas leczenia stanu zapalnego pochwy lub sromu – aby potwierdzić skuteczność terapii.
Badanie czystości pochwy – jak się przygotować?
Aby nie dopuścić do zanieczyszczeń próbki i tym samym zniekształcenia wyników, do badania biocenozy pochwy kobieta powinna się przygotować. Nie chodzi tu o żadne wielkie starania, nie mniej jednak, na kilka dni przed pobraniem wymazu z pochwy powinno się zrezygnować ze współżycia. Przed wykonaniem biocenozy pochwy nie powinno się też intensywnie podmywać, ani używać leków dopochwowych. Zazwyczaj nie przeprowadza się badania w czasie okresu, ani w trakcie przyjmowania antybiotyków.
Jak wygląda badanie czystości pochwy?
Wymaz z pochwy pobiera lekarz ginekolog – należy rozebrać się od pasa w dół i usiąść na fotelu ginekologicznym. Lekarz za pomocą cienkiego drucika (ezy) lub wacika pobierze wymaz z tylnego sklepienia pochwy. Badanie trwa kilka sekund i jest zupełnie bezbolesne.
W następnej kolejności próbka wędruje do laboratorium mikrobiologicznego, gdzie poddana jest ocenie mikroskopowej. Pacjentce pozostaje czekać na wyniki. Zazwyczaj można je otrzymać po upływie kilku dni.
Badanie czystości pochwy – interpretacja wyników
Wyniki biocenozy pochwy ujmuje się w stopniach czystości pochwy. Posługując się najbardziej upowszechnioną skalą, wyróżniamy cztery stopnie czystości pochwy. Interpretacja wyników jest następująca:
- Pierwszy stopień czystości pochwy – oznacza prawidłowy stan biocenozy pochwy, w tym przede wszystkim pałeczki kwasu mlekowego w odpowiedniej ilości, które dbają o kwasowość środowiska pochwy, chroniąc ją tym samym przed namnażaniem się szkodliwych drobnoustrojów.
- Drugi stopień czystości pochwy – we florze bakteryjnej wciąż obecne są liczne pałeczki kwasu mlekowego, są pojawiły się też inne bakterie oraz białe krwinki (leukocyty). Leukocyty w pochwie mogą świadczyć o powstaniu stanu zapalnego.
- Trzeci stopień czystości pochwy – to przewaga innych bakterii i leukocytów nad pałeczkami kwasu mlekowego. Jest to już istotne zachwianie równowagi we florze bakteryjnej.
- Czwarty stopień czystości pochwy – to całkowity brak pałeczek kwasu mlekowego, którego miejsce zajęły inne bakterie (zazwyczaj beztlenowe) a także grzyby.
Biocenoza pochwy – cena
Wymaz z pochwy nie jest badaniem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia, więc każdorazowo trzeba za nie zapłacić. Na szczęście biocenoza pochwy jest stosunkowo tania, można ją wykonać za około 20-50 złotych. Aby wykonać badanie nie jest potrzebne skierowanie lekarza.
Czytaj też:
- Domowe sposoby na grzybicę pochwy (swędzenie pochwy)
- Grzybica pochwy - leki bez recepty i probiotyki ginekologiczne
- Zapalenie pochwy - przyczyny i skutki
- Dieta przy grzybicy pochwy (candida dieta) - co jeść?
- Czy prawidłowe pH pochwy może chronić przed infekcjami?
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
