Spis treści:
1. Metronidazole B. Braun - działanie
2. Metronidazole B. Braun - wskazania
3. Metronidazole B. Braun - przeciwwskazania
4. Metronidazole B. Braun - dawkowanie
5. Metronidazole B. Braun - interakcje z innymi lekami
6. Metronidazole B. Braun - ciąża
7. Metronidazole B. Braun - skutki uboczne
8. Metronidazole B. Braun - środki ostrożności
9. Metronidazole B. Braun - producent

Działanie

Metronidazole B. Braun - Chemioterapeutyk, pochodna 5-nitroimidazolu o działaniu przeciwpierwotniakowym i przeciwbakteryjnym. Często wrażliwe gatunki: beztlenowe - Bacteroides fragilis, Clostridium difficile, Clostridium perfringens (tylko dla pacjentów uczulonych na penicylinę), Fusobacterium spp., Peptoniphilus spp., Peptostreptococcus spp., Porphyromonas spp., Prevotella spp., Veillonella spp.; inne drobnoustroje - Entamoeba histolytica, Gardnerella vaginalis, Giardia lamblia, Trichomonas vaginalis. Gatunki, których odporność nabyta może stanowić problem: Helicobacter pylori. Mikroorganizmy samoistnie oporne: wszystkie bezwzględne tlenowce, Enterococcus spp., Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Enterobacteriaceae, Haemophilus spp. Biodostępność wynosi 100%. Po wstrzyknięciu metronidazol rozmieszcza się w wielu tkankach i płynach ustrojowych, w tym w żółci, kościach, ropniu mózgu, płynie mózgowo- rdzeniowym, wątrobie, ślinie, nasieniu i wydzielinach pochwy, osiągając stężenia podobne do stężeń w osoczu. Przenika też przez łożysko i do mleka kobiecego w stężeniach odpowiadających stężeniom w surowicy krwi. Wiązanie z białkami wynosi poniżej 20%. Metronidazol jest metabolizowany w wątrobie; głównym metabolitem w osoczu jest metabolit hydroksylowy, natomiast w moczu - metabolit kwasowy. Około 80% substancji wydalane jest z moczem, przy czym mniej niż 10% w postaci niezmienionej. Niewielkie ilości wydalane są przez wątrobę. T_0,5 wynosi 8 h (6-10 h).

Wskazania

Metronidazole B. Braun - Leczenie i zapobieganie rozwojowi zakażeń wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na działanie metronidazolu (głównie bakterie beztlenowe). Metronidazol jest wskazany w leczeniu następujących chorób u dorosłych i dzieci: zakażenia ośrodkowego układu nerwowego (np. ropień mózgu, zapalenie opon mózgowych), zakażenia płuc i opłucnej (np. martwicze zapalenie płuc, zachłystowe zapalenie płuc, ropień płuca), zapalenia wsierdzia, zakażenia układu pokarmowego i jamy brzusznej (np. zapalenie otrzewnej, ropień wątroby, zakażenia po zabiegach chirurgicznych okrężnicy lub odbytnicy, choroby ropne jamy brzusznej i miednicy), zakażenia ginekologiczne (np. zapalenie błony śluzowej macicy, stany po histerektomii lub cesarskim cięciu, gorączka połogowa, poronienie septyczne), zakażenia uszu, nosa, gardła, zębów, jamy ustnej, szczęki (np. angina Plaut-Vincenta), zakażenia kości i stawów (np. zapalenie kości i szpiku), zgorzel gazowa, posocznica z zakrzepowym zapaleniem żył. W zakażeniu mieszanym bakteriami beztlenowymi i tlenowymi, oprócz metronidazolu należy zastosować antybiotyk odpowiedni do leczenia zakażeń bakteriami tlenowymi. Stosowanie zapobiegawcze jest zawsze wskazane przed zabiegami o wysokim ryzyku zakażenia bakteriami beztlenowymi (zabiegi ginekologiczne i w obrębie jamy brzusznej). Należy uwzględnić oficjalne zalecenia dotyczące odpowiedniego użycia środków przeciwbakteryjnych.

Przeciwwskazania

Metronidazole B. Braun - Nadwrażliwość na metronidazol lub inne pochodne nitroimidazolu lub którąkolwiek z substancji pomocniczych.

Dawkowanie

Metronidazole B. Braun - Dożylnie. Dawkę ustala się indywidualnie, zgodnie z wiekiem, masą ciała, rodzajem i ciężkością choroby oraz reakcją pacjenta na leczenie. Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie beztlenowe. Dorośli i młodzież: zwykle podaje się dawkę 1500 mg w 1. dniu leczenia, a następnie 1000 mg w pojedynczej dawce w dniach kolejnych. Alternatywnie można podawać 500 mg co 8 h. Na początku leczenia można zastosować dawkę nasycającą 15 mg/kg mc., jeżeli istnieją do tego wskazania medyczne. Czas trwania leczenia zależy od jego skuteczności. W większości przypadków leczenie trwające 7 dni okazuje się wystarczające. Jeżeli istnieją wskazania kliniczne, leczenie można przedłużyć. Dzieci >8 tyg. do 12 lat:  zazwyczaj dawka dobowa wynosi 20-30 mg/kg mc./dobę, podawane w jednej dawce lub podzielone na dawki 7,5 mg/kg mc./8 h. Dawkowanie można zwiększyć do 40 mg/kg mc., w zależności od ciężkości zakażenia. Dzieci <8 tyg. życia: 15 mg/kg mc. w postaci jednorazowej dawki dobowej lub podzielone na dawki 7,5 mg/kg mc. co 12 h. U noworodków <40 tyg. wieku ciążowego: do kumulacji metronidazolu może dojść w 1. tyg. życia, dlatego po kilkudniowym leczeniu zaleca się monitorowanie stężenia metronidazolu w surowicy. Leczenie u dzieci trwa zwykle 7 dni. Zapobieganie zakażeniom okołooperacyjnym spowodowanym przez bakterie beztlenowe. Dorośli i młodzież: 500 mg, podawanie należy zakończyć ok. 1 h przed zabiegiem; dawkę należy powtórzyć po 8 h i po 16 h. Dzieci <12 lat: 20-30 mg/kg mc. w postaci pojedynczej dawki podanej 1-2 h przed zabiegiem chirurgicznym. Dzieci <40 tyg. wieku ciążowego: 10 mg/kg mc. w pojedynczej dawce przed zabiegiem chirurgicznym. Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów z zaawansowaną niewydolnością wątroby, T_0,5 w surowicy i klirens osoczowy są wydłużone, dlatego pacjentom z ciężką chorobą wątroby należy podawać mniejsze dawki. U pacjentów z niewydolnością nerek zmniejszenie dawki nie jest konieczne. U pacjentów poddawanych dializie należy zaplanować standardową dawkę metronidazolu po zabiegach hemodializy, w dniach dializowania, aby zrekompensować jego utratę w trakcie procedury. Sposób podania. Podawać dożylnie, w postaci powolnej infuzji, maks. 100 ml, nie krócej niż 20 min, zwykle ponad 1 h. Preparat można także rozcieńczyć przed dożylnym podaniem w 0,9% roztworze chlorku sodu lub 5% roztworze glukozy. Antybiotyki stosowane jednocześnie należy podawać oddzielnie.

Interakcje z innymi lekami

Metronidazole B. Braun - Podczas jednoczesnego stosowania amiodaronu i metronidazolu zaobserwowano wydłużenie odstępu QT i torsade de pointes. W przypadku stosowania amiodaronu razem z metronidazolem może być konieczne monitorowanie odstępu QT za pomocą EKG. Jeżeli pacjent jest leczony ambulatoryjnie, należy go poinformować, że powinien zgłosić się do lekarza w przypadku zaobserwowania takich objawów, jak zawroty głowy, kołatanie serca czy omdlenie, mogących świadczyć o wystąpieniu torsade de pointes. Fenobarbital może zwiększyć tempo metabolizmu metronidazolu w wątrobie, skracając T_0,5 w osoczu do 3 h. Jednoczesne podawanie busulfanu z metronidazolem może znacząco zwiększyć stężenie busulfanu w osoczu krwi - należy unikać jednoczesnego podawania ze względu na możliwość wystąpienia dużej toksyczności i śmiertelności związanej ze wzrostem stężenia busulfanu w osoczu. Metronidazol może zahamować metabolizm karbamazepiny, co może doprowadzić do zwiększenia stężenia karbamazepiny w osoczu. Jednoczesne podawanie cymetydyny może w pojedynczych przypadkach spowolnić eliminację metronidazolu z organizmu, zwiększając jego stężenie w surowicy. Niektóre antybiotyki w pewnych wyjątkowych przypadkach mogą osłabiać działanie doustnych środków antykoncepcyjnych poprzez zakłócenie hydrolizy sprzężonych steroidów zachodzącej w jelitach z udziałem bakterii, a przez to zmniejszenie ponownego wchłaniania niesprzężonych steroidów. Wskutek tego mechanizmu zmniejsza się stężenie aktywnych steroidów w osoczu. Takie nietypowe interakcje mogą wystąpić u kobiet z dużym wydalaniem sprzężonych steroidów z żółcią. Odnotowano przypadki, w których doustne środki antykoncepcyjne w połączeniu z antybiotykami, np. ampicyliną, amoksycyliną, tetracyklinami, a także metronidazolem okazywały się nieskuteczne. Jednoczesne leczenie metronidazolem może nasilać przeciwkrzepliwe działanie pochodnych kumaryny i zwiększać ryzyko krwawienia, będącego skutkiem słabszego metabolizmu w wątrobie. Może wystąpić konieczność skorygowania dawki antykoagulanta. W trakcie równoczesnej terapii cyklosporyną i metronidazolem występuje ryzyko wyższego stężenia cyklosporyny w surowicy - konieczne jest częste monitorowanie stężenia cyklosporyny i kreatyniny. Jednoczesne podawanie disulfiramu może powodować stan splątania, a nawet reakcje psychotyczne - należy unikać łącznego podawania. Metronidazol hamuje metabolizm podawanego jednocześnie fluorouracylu, tzn. zwiększa stężenie fluorouracylu w osoczu. Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym podawaniu metronidazolu z solami litu, ponieważ metronidazol podwyższa stężenie litu. Substancje zmieniające florę układu pokarmowego (np. antybiotyki) mogą obniżać biodostępność doustną kwasu mykofenolowego. Zaleca się przeprowadzenie dokładniejszych badań laboratoryjnych i klinicznych w celu uzyskania dowodu na osłabione immunosupresyjne działanie kwasu mykofenolowego przy badaniach klinicznych i przesiewowych w trakcie jednoczesnej terapii środkami przeciwko zakażeniom. Metronidazol hamuje metabolizm jednocześnie podawanej fenytoiny, a zatem stężenie fenytoiny w osoczu wzrasta. Z drugiej strony skuteczność metronidazolu jest mniejsza przy równoczesnym podawaniu fenytoiny. Jednoczesne podawanie z metronidazolem może spowodować zwiększenie stężenia takrolimusu we krwi. Proponowany mechanizm polega na blokowaniu metabolizmu takrolimusu w wątrobie, za pośrednictwem CYP3A4. Należy systematycznie sprawdzać stężenie takrolimusu we krwi i czynność nerek oraz odpowiednio korygować dawkowanie, w szczególności po rozpoczęciu lub zakończeniu terapii metronidazolem u pacjentów, u których doszło do stabilizacji stanu w wyniku terapii takrolimusem. Należy unikać spożywania napojów alkoholowych w trakcie kuracji metronidazolem, ponieważ łączne stosowanie tych środków wywołuje działania niepożądane, takie jak zawroty głowy lub wymioty (działanie podobne do disulfiramu).

Ciąża

Metronidazole B. Braun - Bezpieczeństwo stosowania metronidazolu w ciąży nie zostało w wystarczającym stopniu dowiedzione. W szczególności sprzeczne są dane dotyczące stosowania preparatu we wczesnym okresie ciąży. Niektóre badania wykazały zwiększoną liczbę zaburzeń rozwojowych. W I trymestrze ciąży preparat można stosować wyłącznie w celu leczenia zakażeń zagrażających życiu, o ile nie ma bezpieczniejszej alternatywy. W II i III trymestrze, preparat można stosować w leczeniu innych zakażeń, jeśli oczekiwane korzyści znacznie przewyższają potencjalne zagrożenia. Ponieważ metronidazol jest wydzielany z mlekiem, podczas leczenia należy przerwać karmienie piersią. Po zakończeniu leczenia metronidazolem karmienia piersią nie należy wznawiać przed upływem 2 do 3 dni, z powodu przedłużonego T_0,5 metronidazolu. Jedynie podczas badań na zwierzętach wskazano potencjalnie negatywny wpływ metronidazolu na układ rozrodczy u samców przy podawaniu dużych dawek znacznie przekraczających maksymalną zalecaną dawkę dla człowieka.

Skutki uboczne

Metronidazole B. Braun - Działania niepożądane są głównie powiązane z długotrwałym stosowaniem lub dużymi dawkami leku. Najczęściej obserwowane działania obejmują mdłości, zaburzenia smaku oraz ryzyko wystąpienia neuropatii w przypadku długotrwałego stosowania. Często: nadkażenie Candida (np. zakażenia narządów płciowych). Niezbyt często: wymioty, nudności, biegunka, zapalenie języka i jamy ustnej, odbijanie się z gorzkim posmakiem, napięcie w nadbrzuszu, metaliczny posmak, obłożony język, dysfagia, bóle stawów, bóle mięśni, ciemny kolor moczu. Rzadko: rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego (które może wystąpić podczas lub po zakończeniu leczenia, objawiające się jako ciężka, uporczywa biegunka), ciężkie, ostre reakcje nadwrażliwości ogólnoustrojowej (anafilaksja, do wstrząsu anafilaktycznego), ciężkie reakcje skórne; zmiany w EKG (takie jak spłaszczenie załamka T). Bardzo rzadko: zmniejszenie liczby leukocytów i płytek krwi (granulocytopenia, agranulocytoza, pancytopenia i małopłytkowość), zaburzenia psychotyczne (w tym stany splątania, omamy), encefalopatia, ból głowy, gorączka, senność, zawroty głowy, zaburzenia widzenia i ruchu, uczucie wirowania, ataksja, upośledzenie wymowy, drgawki, zaburzenia widzenia (np. podwójne widzenie, krótkowzroczność), nieprawidłowe aktywności enzymów wątrobowych i stężenia bilirubiny, zapalenie wątroby, żółtaczka, zapalenie trzustki, alergiczne reakcje skórne, np. świąd, pokrzywka, zespół Stevensa-Johnsona. Częstość nieznana: leukopenia, niedokrwistość aplastyczna, łagodne do umiarkowanych reakcje nadwrażliwości (np. reakcje skórne), obrzęk naczynioruchowy, anoreksja, depresja, senność lub bezsenność, mioklonie, napady padaczkowe, neuropatia obwodowa (objawiająca się w postaci parestezji), ból, odczuwanie jakby dotyku futra i mrowienie kończyn, aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, napadowe przymusowe patrzenie z rotacją gałek ocznych, neuropatia/zapalenie nerwu wzrokowego, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, rumień wielopostaciowy, podrażnienie żył (aż do zakrzepowego zapalenia żył), stany osłabienia, gorączka. Jeśli wystąpią drgawki lub objawy neuropatii obwodowej lub encefalopatii, należy natychmiast poinformować lekarza prowadzącego. Wystąpienie ciężkich reakcji nadwrażliwości, ciężkich reakcji skórnych, zespołu Stevensa–Johnsona lub toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Po rozpoczęciu ogólnoustrojowego stosowania metronidazolu u pacjentów z zespołem Cockayne'a odnotowano przypadki ciężkiej nieodwracalnej hepatotoksyczności lub ostrej niewydolności wątroby, w tym o bardzo szybkim przebiegu, zakończone zgonem. Częstość, typ i ciężkość działań niepożądanych u dzieci są takie same, jak u dorosłych.

Środki ostrożności

Metronidazole B. Braun - U pacjentów z ciężkim uszkodzeniem wątroby lub zaburzeniami tworzenia krwinek (np. granulocytopenią) dożylną infuzję roztworu metronidazolu należy stosować tylko w przypadkach, gdy spodziewane korzyści przewyższają potencjalne zagrożenia. Ze względu na ryzyko pogorszenia się stanu pacjenta z czynną lub przewlekłą ciężką chorobą ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego metronidazol należy podawać także tylko wtedy, gdy spodziewane korzyści przewyższają potencjalne zagrożenia. U pacjentów otrzymujących metronidazol obserwowano występowanie napadów padaczkowych, mioklonii i neuropatii obwodowej, z których ta ostatnia charakteryzowała się głównie drętwieniem lub parestezją kończyn. Pojawienie się nieprawidłowych objawów neurologicznych wymaga natychmiastowej oceny stosunku korzyści do ryzyka dalszego podawania preparatu. W przypadku wystąpienia ciężkiej reakcji nadwrażliwości (np. wstrząs anafilaktyczny) leczenie preparatem należy natychmiast przerwać. Wykwalifikowany personel medyczny powinien rozpocząć odpowiednie leczenie doraźne. Ciężka przedłużająca się biegunka, pojawiająca się podczas leczenia lub w kolejnych tygodniach, może być spowodowana rzekomobłoniastym zapaleniem jelita grubego (w większości przypadków wywołanego przez Clostridium difficile); nie należy podawać leków hamujących perystaltykę. Czas trwania leczenia metronidazolem lub lekami zawierającymi inne nitroimidazole nie powinien przekroczyć 10 dni. Leczenie można przedłużyć wyłącznie w szczególnych przypadkach, jeśli to bezwzględnie konieczne, kontrolując stan kliniczny oraz wyniki badań laboratoryjnych. Powtórne leczenie należy w miarę możliwości ograniczyć do szczególnych przypadków. Ograniczeń tych należy ściśle przestrzegać, ponieważ nie można wykluczyć mutagennego działania metronidazolu i ponieważ w badaniach na zwierzętach zaobserwowano zwiększone występowanie niektórych rodzajów nowotworów. Po rozpoczęciu leczenia metronidazolem w postaci do podawania ogólnoustrojowego u pacjentów z zespołem Cockayne'a, odnotowano przypadki ciężkiej hepatotoksyczności lub ostrej niewydolności wątroby, w tym o bardzo szybkim przebiegu, zakończone zgonem. W tej grupie pacjentów nie należy stosować metronidazolu, chyba że uzna się, że korzyści przewyższają ryzyko oraz jeśli alternatywne sposoby leczenia nie są dostępne. Przed rozpoczęciem terapii, a także w trakcie jej trwania oraz po jej zakończeniu należy wykonać testy wątrobowe, aby upewnić się, że czynność wątroby mieści się w granicach normy lub że został osiągnięty poziom wartości początkowych. Jeśli parametry czynności wątroby będą znacznie podwyższone, należy zaprzestać stosowania leku. Pacjentom z zespołem Cockayne'a należy doradzić, aby natychmiast przerwali przyjmowanie metronidazolu oraz zgłosili swojemu lekarzowi wszelkie objawy, mogące świadczyć o uszkodzeniu wątroby. Wydłużony czas leczenia metronidazolem może łączyć się z hamowaniem czynności szpiku, co prowadzi do zaburzenia tworzenia się krwinek. Należy stale monitorować liczbę krwinek podczas wydłużonego leczenia. Preparat zawiera 322 mg sodu/100 ml, co odpowiada 0,16% zalecanej przez WHO maksymalnej 2 g dobowej dawki sodu u osób dorosłych.

Producent

B. Braun Melsungen