Spis treści:
1. Gadovist - działanie
2. Gadovist - wskazania
3. Gadovist - przeciwwskazania
4. Gadovist - dawkowanie
5. Gadovist - interakcje z innymi lekami
6. Gadovist - ciąża
7. Gadovist - skutki uboczne
8. Gadovist - środki ostrożności
9. Gadovist - producent

Działanie

Gadovist - Paramagnetyczny środek kontrastowy do badań z zastosowaniem rezonansu magnetycznego. Wzmocnienie kontrastowe obrazu zależy od gadobutrolu, obojętnego (niejonowego) kompleksu składającego się z gadolinu (III) i makrocyklicznego ligandu kwasu dihydroksy-hydroksymetylopropylotetraazacyklododekanotrójctowego (butrolu). Podczas wykonywania sekwencji T1-zależnych z zastosowaniem protonowego rezonansu magnetycznego, wywołane przez jon gadolinu skrócenie czasu relaksacji spinowo-sieciowej (typu spin-siatka) wzbudzonych jąder atomowych prowadzi do zwiększenia intensywności sygnału, a co za tym idzie, do wzmocnienia kontrastu obrazu określonych tkanek. Z drugiej strony, w obrazach T2-zależnych, indukcja niehomogeniczności lokalnych pól magnetycznych przez wysoki moment magnetyczny gadolinu w dużych stężeniach (po podaniu dawki w bolusie), prowadzi do spadku intensywności sygnału. Gadobutrol prowadzi do skrócenia czasów relaksacji protonów w wodzie obecnej w tkankach. Gadobutrol zachowuje się w organizmie tak, jak każdy inny, wysoce hydrofilny, biologicznie obojętny związek wydalany za pośrednictwem nerek (np. mannitol lub inulina). Po podaniu dożylnym ulega szybkiej dystrybucji w przestrzeniach zewnątrzkomórkowych. Wiązanie z białkami jest pomijalnie małe. Gadobutrol nie jest związkiem metabolizowanym. Ulega usunięciu z osocza wykazując okres półtrwania równy 1,81 h (zakres: 1,33 –2,13 h);  jest wydalany przez nerki w postaci nie zmienionej, drogą filtracji kłębuszkowej. Ponad 50 % podanej dawki ulega wydaleniu z moczem w czasie 2 h po podaniu dożylnym. Gadobutrol ulega całkowitemu usunięciu z organizmu w czasie 24 h. Mniej niż 0,1% ulega wydalaniu z kałem.

Wskazania

Gadovist - Preparat przeznaczony wyłącznie do diagnostyki u osób dorosłych oraz dzieci i młodzieży w każdym wieku (w tym u noworodków donoszonych) w następujących wskazaniach: wzmocnienie kontrastowe w badaniu metodą rezonansu magnetycznego (ang. MRI) głowy i rdzenia kręgowego; wzmocnienie kontrastowe w badaniu (MRI) całego ciała, w tym głowy i szyi, klatki piersiowej, piersi, brzucha (trzustki, wątroby i śledziony), miednicy (gruczołu krokowego, pęcherza moczowego, macicy), przestrzeni zaotrzewnowej (nerek), kończyn i układu mięśniowo-szkieletowego; wzmocnienie kontrastowe w angiografii przy użyciu rezonansu magnetycznego (ang. CE-MRA); wzmocnienie kontrastowe w badaniu (MRI) w tym ocena perfuzji mięśnia sercowego w warunkach obciążenia farmakologicznego i ocena żywotności mięśnia sercowego („wzmocnienie opóźnione”). Preparat Gadovist ułatwia zobrazowanie zaburzeń w strukturze lub zmian i pomaga w różnicowaniu tkanki zdrowej i patologicznie zmienionej. Preparat należy stosować wyłącznie, jeśli informacje diagnostyczne są niezbędne i nie można ich uzyskać stosując obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) bez wzmocnienia kontrastowego.

Przeciwwskazania

Gadovist - Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

Dawkowanie

Gadovist - Dożylnie. Preparat powinien być podawany przez fachowych pracowników służby zdrowia z doświadczeniem w wykonywaniu badań metodą rezonansu magnetycznego (MRI). Po podaniu preparatu należy obserwować pacjenta przez co najmniej 30 min, ponieważ w tym okresie występuje większość działań niepożądanych. Należy stosować najmniejszą dawkę zapewniającą wzmocnienie kontrastowe wystarczające dla celów diagnostycznych. Dawkę należy obliczyć w oparciu o masę ciała pacjenta i nie należy jej przekraczać. Dorośli. Dawka zależy od wskazania. Pojedyncze wstrzyknięcie preparatu 0,1 mmol/kg mc. jest zasadniczo wystarczające. Całkowita, maksymalna dawka to 0,3 mmol/kg mc. Badanie OUN. Zazwyczaj wystarczającą dawką jest 0,1 mmol/kg mc. Odpowiada to 0,1 ml/kg mc. roztworu o stężeniu 1,0 M. Jeśli pomimo ujemnego wyniku badania MRI nadal istnieje istotne kliniczne podejrzenie obecności zmiany chorobowej lub jeśli uzyskanie dokładniejszych informacji może wpłynąć na leczenie chorego, można wykonać drugie wstrzyknięcie preparatu wyrównując dawkę do dawki maksymalnej czyli 0,2 ml/kg mc. w ciągu 30 min od pierwszego podania. W badaniach obrazowych OUN minimalna dawka, którą można podawać to 0,075 mmol gadobutrolu na kg mc. (co odpowiada 0,075 ml preparatu na kg mc.). Badanie metodą MRI całego ciała (z wyjątkiem CE-MRA). W celu postawienia diagnozy, zazwyczaj wystarczającą dawką jest 0,1 ml/kg mc. Badanie angiograficzne. Przy obrazowaniu 1 pola widzenia: 7,5 ml roztworu dla masy ciała <75 kg oraz 10 ml dla masy ciała ≥75 kg; przy obrazowaniu więcej niż 1 pola widzenia: 15 ml roztworu dla masy ciała <75 kg oraz 20 ml dla masy ciała ≥75 kg. Dzieci i młodzież. U dzieci w każdym wieku (w tym u noworodków donoszonych) zalecana dawka wynosi 0,1 mmol/kg mc. we wszystkich wskazaniach. Szczególne grupy pacjentów. Gadobutrol można stosować u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (GFR <30 ml/min/1,73 m²) oraz u pacjentów w okołooperacyjnym okresie przeszczepienia wątroby jedynie po starannej ocenie stosunku korzyści do ryzyka oraz jeśli informacja diagnostyczna jest niezbędna i nie można jej uzyskać w badaniu metodą MRI bez wzmocnienia środkiem kontrastowym. Jeśli użycie preparatu jest konieczne, nie należy stosować dawki większej niż 0,1 mmol/kg mc. Nie należy stosować więcej niż jednej dawki podczas obrazowania. Ze względu na brak danych dotyczących podawań wielokrotnych, wstrzyknięć nie należy powtarzać, chyba że przerwy pomiędzy wstrzyknięciami wynoszą co najmniej 7 dni. Dotyczy to również noworodków do 4 tyg. życia oraz  niemowląt do 1. rż. ze względu na niedojrzałą funkcję nerek; gadobutrol należy stosować tylko po starannym rozważeniu, w dawce nie większej niż 0,1 mmol/kg mc. U pacjentów w podeszłym wieku dostosowanie dawkowania nie jest uważane za konieczne; należy zachować ostrożność. Sposób podania. Wymaganą dawkę należy podawać w pojedynczym szybkim wstrzyknięciu dożylnym. Badanie MRI z zastosowaniem środka kontrastowego można rozpocząć bezpośrednio po wstrzyknięciu (lub krótko po wstrzyknięciu, w zależności od zastosowanych sekwencji impulsów i protokołu badania) ze względu na szybkie wystąpienie efektu wzmocnienia pokontrastowego. Optymalne działanie środka kontrastowego występuje w trakcie pierwszego przejścia tętniczego w przypadku badania angiograficznego (CE-MRA) i w ciągu ok. 15 min po wstrzyknięciu preparatu w przypadku oceny OUN (czas zależy od rodzaju zmiany chorobowej i rodzaju tkanki). Do badań ze wzmocnieniem kontrastowym szczególnie przydatne jest wykonanie skanów w sekwencji T1-zależnej.

Interakcje z innymi lekami

Gadovist - Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji.

Ciąża

Gadovist - Dane dotyczące stosowania środków kontrastujących zawierających związki gadolinu, w tym gadobutrol u kobiet w ciąży są ograniczone. Gadolin może przenikać przez łożysko. Nie wiadomo, czy narażenie na gadolin wiąże się z niepożądanym działaniem na płód. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję po wielokrotnym zastosowaniu dużych dawek. Preparatu nie należy stosować w okresie ciąży, jeśli stan kliniczny kobiety nie wskazuje na konieczność stosowania gadobutrolu. Preparaty zawierające gadolin przenikają w bardzo małych ilościach do mleka matki. W dawkach klinicznych nie należy spodziewać się wpływu na niemowlę ze względu na małą ilość wydalaną z mlekiem i słabe wchłanianie z jelita. Lekarz wraz z karmiącą matką powinni podjąć decyzję o kontynuowaniu karmienia piersią lub o jego przerwaniu na okres 24 h po podaniu środka kontrastowego. Płodność. Badania na zwierzętach nie wykazały negatywnego wpływu na płodność.

Skutki uboczne

Gadovist - Często: ból głowy, nudności. Niezbyt często: nadwrażliwość, reakcja rzekomoanafilaktyczna (np. wstrząs rzekomoanafilaktyczny), zapaść naczyniowa, zatrzymanie oddechu, obrzęk płuc, skurcz oskrzeli, sinica, obrzęk jamy ustnej i gardła, obrzęk krtani, niedociśnienie, wzrost ciśnienia krwi, ból w klatce piersiowej, pokrzywka, obrzęk twarzy, obrzęk naczynioruchowy, zapalenie spojówek, obrzęk powiek, uderzenie gorąca, nadmierne pocenie się, kaszel, kichanie, uczucie pieczenia, bladość, zawroty głowy, zaburzenia smaku, parestezje, duszność (w tym przypadki zagrożenia życia i/lub przypadki zgonów), wymioty, rumień, świąd (w tym uogólniony), wysypka (w tym uogólniona, plamkowa, grudkowa, wysypka ze świądem), reakcje w miejscu wstrzyknięcia (wynaczynienia, pieczenie, uczucie zimna, uczucie ciepła, rumień lub wysypka, ból, krwiak), uczucie gorąca. Rzadko: utrata świadomości (w tym przypadki zagrożenia życia i/lub przypadki zgonów), drgawki, omamy węchowe, tachykardia, kołatanie serca, suchość w jamie ustnej, złe samopoczucie, uczucie zimna. Częstość nieznana: zatrzymanie akcji serca (w tym przypadki zagrożenia życia i/lub przypadki zgonów), zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS , obrzęk płuc, nerkopochodne zwłóknienie układowe (NSF). Po podaniu gadobutrolu obserwowano wahania parametrów czynności nerek, w tym wzrost stężenia kreatyniny w surowicy.

Środki ostrożności

Gadovist - Nie podawać gadobutrolu dokanałowo. Po podaniu dokanałowym notowano przypadki poważnych, zagrażających życiu i zakończonych zgonem reakcji, głównie neurologicznych (np. śpiączka, encefalopatia, drgawki). Podczas stosowania leku obowiązują standardowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa prowadzenia badań metodą rezonansu magnetycznego, zwłaszcza dotyczące wykluczenia materiałów ferromagnetycznych. Wstrzykiwanie preparatu do żył o małym świetle niesie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zaczerwienienie i obrzęk. Tak jak w przypadku innych środków kontrastowych, stosowanie gadobutrolu może być związane z reakcjami anafilaktoidalnymi/nadwrażliwości lub innymi reakcjami idiosynkratycznymi (np. zespół ostrej niewydolności oddechowej/obrzęk płuc jako reakcja nadwrażliwości lub o innym podłożu), charakteryzującymi się objawami ze strony układu krążenia, oddechowego lub objawami skórnymi, do ciężkich reakcji, w tym wstrząsu. Ogólnie, pacjenci z chorobami układu krążenia są bardziej podatni na wystąpienie poważnych objawów, nawet zgonu w wyniku ciężkich reakcji nadwrażliwości. Ryzyko wystąpienia reakcji nadwrażliwości może się zwiększyć w przypadku: występujących w przeszłości reakcji na środki kontrastowe, astmy oskrzelowej i /lub chorób alergicznych w wywiadzie. U pacjentów ze skłonnością do alergii decyzja o zastosowaniu preparatu musi zostać podjęta po szczególnie uważnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka. Większość reakcji występuje w ciągu 30 min od podania kontrastu. Dlatego zalecane jest obserwowanie pacjenta po wykonaniu badania. Konieczne jest zapewnienie dostępu do preparatów stosowanych w leczeniu nadwrażliwości lub innych reakcji idiosynkrazji, a także przygotowanie do podjęcia natychmiastowych działań doraźnych, w tym odpowiedniej aparatury. Rzadko obserwowano reakcje opóźnione (po upływie godzin do kilku dni). Przed podaniem gadobutrolu zalecane jest wykonanie wszystkim pacjentów badań laboratoryjnych dotyczących zaburzeń czynności nerek. Zgłaszano przypadki nerkopochodnego zwłóknienia układowego (NSF) związanego ze stosowaniem niektórych preparatów zawierających gadolin u pacjentów, u których występuje ostre lub przewlekłe ciężkie zaburzenie czynności nerek (GFR <30 ml/min/1,73m². Pacjenci poddani zabiegowi przeszczepienia wątroby są szczególnie narażeni, ponieważ ryzyko wystąpienia ostrej niewydolności nerek w tej grupie pacjentów jest duże. Ze względu na możliwość wystąpienia NSF podczas stosowania gadobutrolu, preparat można stosować u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek oraz u pacjentów w okołooperacyjnym okresie przeszczepienia wątroby jedynie po starannej ocenie stosunku korzyści do ryzyka oraz jeśli informacja diagnostyczna jest niezbędna i nie można jej uzyskać w badaniu metodą MRI bez wzmocnienia środkiem kontrastowym. Hemodializa zaraz po podaniu preparatu może ułatwić jego usunięcie z organizmu. Brak dowodów uzasadniających rozpoczęcie hemodializy w celu zapobiegania lub leczenia nerkopochodnego zwłóknienia układowego (NSF) u pacjentów niepoddawanych jeszcze hemodializie. Noworodki i niemowlęta. Ze względu na niedojrzałą funkcję nerek u noworodków do 4 tygodnia życia oraz u niemowląt do 1. roku życia, preparat należy stosować tylko po starannym rozważeniu. Ponieważ klirens nerkowy gadobutrolu może ulec zmniejszeniu u pacjentów w podeszłym wieku, szczególnie ważne jest obserwowanie pacjentów w wieku ≥65 lat w zakresie zaburzeń czynności nerek. Drgawki. Podobnie jak w przypadku innych preparatów zawierających gadolin, u chorych z niskim progiem drgawkowym konieczne jest zachowanie szczególnych środków ostrożności. Analiza przeprowadzona przez Europejską Agencję Leków (EMA) potwierdziła, że po stosowaniu gadolinowych środków kontrastowych, w tkankach  mózgu gromadzą się niewielkie ilości gadolinu; stwierdzono przy tym, że większa ilość gadolinu  gromadzi się w mózgu w przypadku stosowania liniowych środków gadolinowych niż środków o budowie  pierścieniowej (makrocyklicznej). Do chwili obecnej nie ma dowodów na to, że gromadzenie się w mózgu gadolinu pochodzącego z któregokolwiek preparatu jest szkodliwe dla pacjentów. Gadobutrol jest pierścieniowym środkiem gadolinowym. Preparat zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na dawkę (obliczonej na podstawie średniej ilości podawanej osobie o masie ciała 70 kg), to znaczy, że uznaje się go za „wolny od sodu”.

Producent

Bayer