Żylaki – rodzaje, objawy, przyczyny występowania. Jak leczyć żylaki?
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
Żylaki, czyli nadmiernie rozszerzone żyły, szpecą i są powodem obolałych i obrzękniętych nóg.
Dodatkowo wyglądają nieestetycznie i mogą powodować pęknięcia ścianek żył i owrzodzenia.
Jednak, czy wiesz że żylaki mogą dotyczyć także innych miejsc? Medycyna zna przypadki występowania żylaków warg sromowych, odbytu, a nawet gardła!
Czy tę uciążliwą chorobę da się skutecznie wyleczyć? Czy nieleczone żylaki mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia?
Żylaki – czym są?
Żylaki to rozszerzone żyły o krętym przebiegu, które są widoczne pod skórą.
Te charakterystyczne uwypuklenia są elementem niewydolności żylnej, a za ich rozwojem stoi nadciśnienie żylne powstałe z powodu niedrożności lub ucisku na żyły.
Krew, która zalega w naczyniach krwionośnych, doprowadza do rozszerzenia żył i tak tworzą się żylaki lub pajączki pod skórą (wszystko zależy od stadium rozwoju choroby).
Żylaki mogą powodować czynniki genetyczne, takie jak wrodzony brak zastawek, kolagenu i elastyny w ścianach żył i inne.
Możesz zauważyć żylaki pojawiające się u rodziców i dziadków – to wskazuje na predyspozycje genetyczne do wytworzenia się żylaków.
I niestety – ten problem (statystycznie) częściej dotyka kobiet.
Innymi czynnikami sprzyjającymi tworzeniu się żylaków są czynniki środowiskowe, czyli związane z naszym stylem życia:
- wielogodzinne przebywanie w pozycji siedzącej lub stojącej,
- brak aktywności fizycznej,
- palenie papierosów,
- częste wizyty w saunie,
- zażywanie gorących kąpieli,
- otyłość lub nadwaga,
- niewłaściwa dieta, sprzyjająca powstawaniu zaparć.
Jakie są rodzaje żylaków?
Najczęściej występującymi żylakami są żylaki kończyn dolnych (ICD-10: I83).
Są one bardzo charakterystycznie poskręcane i niestety mocno widoczne przez skórę.
Żylaki kończyn dolnych mogą tworzyć się u osób mających zmniejszoną ilość tkanki sprężystej w ściankach naczyń żylnych, spożywających alkohol, podnoszących ciężkie przedmioty, po przebytej ciąży itp.
Taki przyczyny występowania żylaków kończyn dolnych należą do grupy żylaków pierwotnych.
Żylaki pojawiające się u osób cierpiących na niedrożność żył głębokich to tzw. żylaki wtórne.
Ostatnim rodzajem żylaków kończyn dolnych są żylaki o rzadkiej etiologii i pojawiają się u osób z wadami wrodzonymi.
Innym przykładem często występujących żylaków, są żylaki odbytu (ICD-10: I84).
Żylaki odbytu bardzo często występują w wyniku długotrwałych zaparć, jednak mogą pojawić się także w czasie ciąży, u osób mających wysoki poziom cholesterolu itp.
Jednak przyczyn ich powstawania może być naprawdę wiele i ciężko ustalić jeden, konkretny powód.
Żylaki odbytu dzielą się na: wewnętrzne i zewnętrzne.
Pierwsze z nich mogą powodować bezbolesne krwawienie, z kolei żylaki zewnętrzne dają o sobie znać, gdy rozwinie się stan zapalny.
Wtedy może pojawić się ból i obrzęk, a w kolejnej fazie rozwoju także zakrzep.
Żylaki mogą pojawić się także w przełyku (ICD-10:185) – powoduje je nadciśnieniem wrotne oraz nadmierna ilością przepływającej krwi w splocie żołądkowo-przełykowym.
Krwawienie z przełyku jest niestety najgroźniejszym i pierwszym, jasnym objawem występowania żylaków przełyku i równocześnie powikłaniem.
Rzadziej występującymi żylakami są:
Objawy żylaków kończyn dolnych: jak je rozpoznać
W zależności od rodzaju i miejsca występowania żylaków, będą dawały one różne objawy.
Najczęściej pojawiającymi się żylakami są żylaki kończyn dolnych i to te objawy najczęściej dają o sobie wyraźnie znać.
Na przykład poprzez:
- uczucie ciężkich, bardzo zmęczonych nóg,
- swędzenie, mrowienie, a nawet pieczenie nóg i stóp,
- obrzęki kostek,
- silne bóle,
- widoczne na nogach poszerzone żyły powierzchniowe.
Jakie badania należy wykonać i do kogo się zgłosić, by potwierdzić, czy towarzyszące dolegliwości są związane z chorobą żył?
Żylaki – diagnostyka i leczenie
Pierwszym krokiem diagnozowania żylaków będzie na pewno lekarz rodzinny – na podstawie objawów będzie mógł skierować do jednego z lekarzy specjalistów.
W przypadku diagnostyki i leczenia żylaków najlepszym wyborem jest lekarz flebolog, specjalizujący się w leczeniu żył.
To właśnie do niego powinniśmy się zgłosić jeśli odczuwamy ciężkie, opuchnięte i zmęczone nogi.
Podobną specjalizację ma lekarz aniolog, który zajmuje się leczeniem chorób naczyń krwionośnych i limfatycznych.
Jego diagnoza może okazać się pomocna, gdy odnalezienie przyczyn występowania żylaków jest szczególnie problematyczne.
Czasem ostatecznością jest konsultacja z chirurgiem naczyniowym, który zajmuje się ostrymi i przewlekłymi stanami oraz udrażnianiem chorych naczyń.
Jednak wszyscy trzej lekarze często ściśle ze sobą współpracują.
Podstawową metodą diagnostyczną żylaków jest zwykle badanie ultrasonograficzne, które pozwala na wykluczenie zakrzepicy i sprawdzenie przepływu krwi.
Leczenie żylaków
Leczenie żylaków może odbywać się na kilka sposobów:
- poprzez noszenie specjalnie dobranych rajstop lub pończoch uciskowych, które pobudzają pracę naczyń krwionośnych, łagodzą dolegliwości bólowe oraz zmniejszają obrzęki (jest to tzw. metoda uciskowa),
- przy pomocy skleroterapii, która polega na ostrzykiwaniu żylaków specjalnym środkiem (płynem lub pianką) obliterującym, czyli takim, który doprowadza do zamknięcia światła naczyń. Zabieg skleroterapii trwale usuwa chorobowo zmienioną żyłę,
- przy użyciu lasera, który ma za zadanie wytworzyć energię cieplną i obkurczyć chore żyły, co doprowadza do zamknięcia naczynia i odpływu krwi do innych żył,
- przy pomocy farmakologii, która wspiera leczenie poprzez uszczelnianie naczyń i napięcie ścian żylnych. Niestety ani tabletki na żylaki, ani maść nie zlikwidują już istniejących zmian.
Jak zapobiegać żylakom?
Jeżeli nie cierpimy na genetyczne skłonności do powstawania żylaków, mamy duży wpływ na ich występowanie.
Jednak osobom w tzw. grupie ryzyka także przyda się profilaktyka.
Zatem, co robić, żeby zapobiegać powstawaniu żylaków (nowych i kolejnych)?
- Dbać o aktywność fizyczną. Częste siedzenie i pozostawanie w jednej pozycji nie sprzyja naszym nogom. Wtedy krew nie ma szansy równomiernie przepływać. Aktywnością mogą być spacery, bieganie, ale także gimnastyka czy nawet joga.
- Utrzymywać zdrową dietę i wagę w normie (unikać nadwagi i otyłości).
- Stosować naprzemienny prysznic – raz ciepłą, raz zimną wodą (dla poprawy krążenia krwi) oraz unosić nogi do góry, co także wpływa na lepsze krążenia.
- Nosić wygodne buty i unikać butów na wysokim obcasie (które mogą przyczyniać się do pojawienia żylaków).
Co może się stać, jeśli zaniedbamy istniejące żylaki i nie wdrożymy leczenia?
Żylaki – konsekwencje zaniedbania leczenia (powikłania)
Nieleczone żylaki mogą doprowadzić do poważnych powikłań np. do zakrzepicy, do której dochodzi najczęściej.
Zakrzepy powstałe w żyłach mogą prowadzić do ich zatkania lub przemieszczać się po ciele (np. w stronę serca, co jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia).
Objawami zakrzepicy są skurcze mięśni, bóle odczuwane podczas chodzenia, czy podwyższona temperatura nóg.
Niestety leczenie zakrzepicy jest procesem długotrwałym.
Innym powikłaniem nieleczonych żylaków może być owrzodzenie, do którego dochodzi w wyniku nieprawidłowego przepływu krwi.
Sygnałem, że chorujemy na owrzodzenie żylne może być długotrwałe gojenie się ran i jest to moment, w którym jak najszybciej należy udać się do lekarza.
Zaawansowane stadium owrzodzenia żył może doprowadzić nawet do amputacji kończyny dolnej.
Aby uniknąć rozwojowi zakrzepicy i innych groźnych powikłań należy w porę wdrożyć profilaktykę i leczenie żylaków.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
