Zapalenie oskrzeli – choroba dolnych dróg oddechowych

Dodano: 21-03-2022 | Aktualizacja: 02-09-2024
Autor: Magdalena Sroka / artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Zapalenie oskrzeli jest chorobą dolnych dróg oddechowych, w większości przypadków wywoływaną przez wirusy.

Łatwo je pomylić z przeziębieniem lub grypą, przynajmniej w początkowej fazie.

Często zdarza się, że to właśnie niedoleczone przeziębienie przeradza się w zapalenie oskrzeli.

A jakie są objawy choroby?

Czym jest ostre zapalenie oskrzeli?

I czy palenie papierosów może wpływać na rozwój przewlekłego zapalenia oskrzeli?

 

Zapalenie oskrzeli – co je powoduje? Adenowirusy, koronawirusy i wirus paragrypy

Zapalenie oskrzeli jest chorobą dolnych dróg oddechowych, wywołaną przez stan zapalny błony śluzowej oskrzeli.

Oskrzela są elementem układu oddechowego.

Znajdują się między tchawicą a oskrzelikami, a ich głównym zadaniem jest doprowadzanie i odprowadzanie powietrza z płuc.

Zapalenie oskrzeli często wywołują te same wirusy, co przeziębienie czy grypę, stąd tak łatwo pomylić tę chorobę z nimi – szczególnie w jej początkowej fazie.

Jednak konkretne objawy i czas trwania infekcji pozwala lekarzowi odróżnić zapalenie oskrzeli od innych chorób.

Czasem jednak to właśnie nieleczone przeziębienie lub grypa doprowadzają do zapalenia oskrzeli.

Za zapalenie oskrzeli odpowiadają wirusy takie jak:

  • wirus paragrypy,
  • wirusy grypy typu A i B,
  • adenowirusy,
  • rinowirusy,
  • koronawirusy

lub bardzo rzadko – bakterie tj.:

  • Haemophilus influenzae,
  • Mycoplasma pneumoniae,
  • Streptococcus pneumoniae,
  • Moraxella catarrhalis,
  • Mycobacterium tuberculosis.

 

Czynnikami środowiskowymi, które także mogą przyczyniać się do wywołania zapalenia oskrzeli, są m.in.:

  • zanieczyszczone powietrze,
  • źle wietrzone mieszkanie,
  • chemikalia,
  • palenie tytoniu,
  • nawracające infekcje dróg oddechowych.

 

Wiesz już, że zapalenie oskrzeli powodują wirusy (najczęściej), bakterie oraz czynniki zewnętrzne.

Jednak zapalenie oskrzeli nie jedno ma imię.

W zależności od czasu trwania choroby – zapalenie oskrzeli może być ostre lub przewlekłe.

 

Zapalenie oskrzeli – ostre i przewlekłe. Objawy choroby

Ostre zapalenie oskrzeli (ICD-10: J20) jest spowodowane zakażeniem dróg oddechowych i przebiega z przekrwieniem i złuszczaniem się nabłonka oddechowego.

Trwa ono zwykle mniej niż 3 tygodnie i ustępuje samoistnie.

Główną cechą charakterystyczną tego schorzenia jest kaszel: początkowo suchy, a następnie wymagający odkrztuszania wydzieliny (plwociny).

Jeśli zapalenie oskrzeli utrzymuje nawet przez 3 miesiące w roku i nawraca w okresie kolejnych dwóch lat – oznacza to, że doszło do przewlekłej postaci zapalenia oskrzeli. 

Przewlekłe zapalenie oskrzeli (ICD-10: J41) objawia się głównie kaszlem, odkrztuszaniem plwociny, oraz występowaniem świstów i furczeń (które są słyszalne podczas badania osłuchowego klatki piersiowej).

Przyczynami przewlekłego zapalenia oskrzeli mogą być:

  • palenie papierosów,
  • częste infekcje dróg oddechowych – szczególnie te niedoleczone,
  • zanieczyszczenie środowiska.

 

A jakie są ogólne objawy zapalenia oskrzeli?

Podobnie, jak w przypadku innych infekcji, będzie to przede wszystkim ogólne złe samopoczucie, czasem także gorączka i ból mięśni, a nawet ból w klatce piersiowej.

Jednak najbardziej charakterystyczny (dla obu rodzajów zapalenia oskrzeli) jest uporczywy i męczący kaszel, któremu towarzyszy zielonkawa wydzielina.

Jej obecność pomaga w diagnozie zapalenia oskrzeli.

W przypadku zapalenia oskrzeli u dzieci – mogą wystąpić także wymioty, nieżyt nosa i gardła.

A jak wygląda leczenie zapalenia oskrzeli?

Zapalenie oskrzeli – jak wygląda leczenie choroby? Domowe sposoby

Leczenie zapalenia oskrzeli w dużej mierze opiera się na obserwacji choroby oraz łagodzeniu objawów.

W okresie choroby najważniejsze jest przyjmowanie dużej ilości płynów, odpoczynek i sen.

Organizm w tym czasie potrzebuje spokoju i regeneracji, żeby poradzić sobie z chorobą.

Jeśli występuje gorączka, warto zbijać ją paracetamolem (który jest bezpieczny także dla kobiet w ciąży – jednak w przypadku kobiet ciężarnych ważne jest konsultowanie każdego leku z lekarzem rodzinnym).

Jeśli podłożem choroby jest zakażenie wirusowe – nie przepisuje się antybiotyku (antybiotyki nie działają na wirusy).

Leczenie opiera się na doraźnych środkach farmakologicznych.

Stosuje się leki przeciwkaszlowe, wykrztuśne oraz przeciwgorączkowe.

Ponieważ przy infekcjach wirusowych nie stosuje się konkretnego leku (antybiotyku), duże znaczenie mają domowe sposoby na zapalenie oskrzeli.

Wśród takich sposobów jest właśnie:

  • odpowiednie nawadnianie organizmu,
  • odpoczynek i sen,
  • zbijanie temperatury np. za pomocą zimnych okładów,
  • wdychanie olejków eterycznych,
  • robienie domowych inhalacji,
  • nawilżanie powietrza w pomieszczeniach (ręcznik na kaloryferze lub dyfuzor),
  • nacieranie klatki piersiowej olejkiem.

 

Z produktów spożywczych można stosować:

  • kurkumę np. rozpuszczoną w mleku (kurkuma ma właściwości przeciwzapalne),
  • napar z eukaliptusa (ze względu na jego działanie wykrztuśne i udrożniające drogi oddechowe),
  • napar z majeranku,
  • oregano z miodem (oregano jest antyoksydantem o działaniu napotnym, wykrztuśnym i ułatwiającym trawienie).

 

Pamiętaj o piciu wody – minimum 2 litrów, a przy gorączce nawet więcej. Jeśli nie smakuje Ci czysta woda, pij ją z cytryną.

Gdy objawy nie ustępują, ostatnią deską ratunku może być leczenie klimatyczne.

Na przykład w klimacie górskim, który jest suchy i sprzyja podnoszeniu odporności oraz zapobiega infekcjom.

Między innymi dlatego osoby zmagające się z przewlekłym zapaleniem oskrzeli często są wysyłane do sanatoriów klimatycznych.

Mikroklimat górski pomaga w łagodzeniu objawów, a specjalne zabiegi (np. inhalacje) mogą realnie poprawić stan dróg oddechowych.

A co może się stać, jeśli zaniedba się leczenie zapalenia oskrzeli?

 

Zapalenie oskrzeli – możliwe powikłania

Wśród możliwych powikłań długotrwałego i niedoleczonego zapalenia oskrzeli wymienia się przede wszystkim przedłużony kaszel, który utrzymuje się nawet kilka tygodni po chorobie.

Jednak zazwyczaj choroba ta nie powoduje groźnych powikłań, jeśli jesteś zdrowy i nie cierpisz z powodu innych chorób współistniejących.

Osoby cierpiące na przewlekłe choroby układu oddechowego mogą przechodzić chorobę znacznie gorzej.

Co gorsza, w przypadku zaniedbania leczenia lub osłabienia organizmu może dojść do zaostrzenia przebiegu zapalenia oskrzeli, a nawet do rozwinięcia się zapalenia płuc.  

Zapalenie oskrzeli to uciążliwa choroba, której można zapobiegać m.in dbając o układ odpornościowy odporność i odpowiednie leczenie chorób takich jak przeziębienie i grypa.

Ważne jest także rzucenie palenia.

Palenie tytoniu może doprowadzić do zachorowania na  przewlekłe zapalenie oskrzeli.

Wiąże się to z ciągłym podrażnianiem układu oddechowego (a przez to oskrzeli), co może prowadzić do osłabienia reakcji odpornościowej organizmu.

Dodatkowo flegma, odksztuszana przez palących (nazywana kaszlem palacza) jest znakomitym środowiskiem rozwoju bakterii, które mogą powodować bakteryjne zapalenie oskrzeli.

Co ważne: bierne palenie jest jednym z częstych powodów rozwinięcia się przewlekłego zapalenia oskrzeli u dzieci i dorosłych.


Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:




Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.