Łuszczyca na nogach, kostkach i piszczelach. Objawy, przyczyny i leczenie
Autor: Piotr Brzózka
Łuszczyca na nogach pojawić się może w wielu specyficznych i niespecyficznych lokalizacjach – na stopach, palcach, paznokciach, kolanach, a nawet kostkach i piszczelach. Co robić w takiej sytuacji? Jak leczyć łuszczycę na nogach?
Łuszczyca na nogach
Łuszczyca na nogach zazwyczaj lokuje się na podeszwach stóp, niekiedy też między palcami oraz na samych palcach a także - paznokciach. Mówimy wówczas o jednej z 4 możliwych postaci choroby, takich jak:
- łuszczyca zwykła dłoni i stóp,
- łuszczyca zwykła paznokci,
- łuszczyca krostkowa ograniczona dłoni i stóp,
- krostkowe zapalenie skóry palców.
Powszechnie spotykaną lokalizacją są też kolana, zarówno po ich zewnętrznej, jak też po wewnętrznej stronie. Są to typowe objawy występujące w przebiegu takich schorzeń, jak:
- łuszczyca zwykła plackowata,
- łuszczyca zwykła odwrócona.
Oprócz tego wymienić należy lokalizacje niespecyficzne, które występują bardzo rzadko i które trudno jest bez dokładnego badania lekarskiego przypisać do konkretnej odmiany łuszczycy, takie jak: kostki, piszczele oraz uda.
Zwykła łuszczyca nóg
Łuszczyca nóg najczęściej występuje w postaci zwykłej, zwanej też pospolitą. Choroba ta objawia się w postaci rumieniowo-nacieczonych blaszek, swego rodzaju grudek pokrytych srebrzystymi łuskami, łączących się w większe całości, tworzących zrogowaciałe, twarde, pękające i bolesne skorupy. Tego typu objawy pojawiają się na spodniej stronie stóp.
Przyczyny łuszczycy nóg, tak jak wszystkich innych postaci choroby, nie są do końca znane. Najprawdopodobniej odpowiedzialność rozkłada się pomiędzy czynniki genetyczne, immunologiczne oraz środowiskowe, uruchamiające typowy dla tego schorzenia patomechanizm.
Do powstania zmian skórnych prowadzi nadmierne pobudzenie limfocytów T, produkujących zapalne cytokiny, a także zaburzenie procesów wzrostu i różnicowania komórek naskórka. Co istotne, łuszczyca pospolita może obejmować nie tylko spodnie części stóp, ale też paznokcie, powodując ich osłabienie, kruszenie się, rozdwajanie a nawet odchodzenie od podłoża.
Łuszczyca palców u nóg
Łuszczyca palców nóg jest z kolei jedną z odmian choroby w postaci krostkowej. Typowe dla niej, oprócz występowania zmian rumieniowo-złuszczających się, są też duże, bolesne krosty. Wykwity te obejmują zazwyczaj tzw. dystynalne części palców, a więc ich końce.
Oprócz skóry, łuszczyca tego typu atakuje też paznokcie. Krostkowica stóp może również przybierać nieco inny obraz kliniczny, atakując nie palce, lecz całe podeszwy. Jeśli natomiast zasięg choroby rozszerzy się na inne części ciała, możliwe jest rozpoznanie uogólnionej postaci schorzenia, która jest bardzo niebezpieczna i grozi uszkodzeniem wielu narządów wewnętrznych.
Łuszczyca na kostkach nóg
Łuszczyca na kostkach nóg nie jest typową lokalizacją dla żadnej z odmian łuszczycy, co jest złą wiadomością w kontekście zarówno trafności diagnozy, jak też możliwości skutecznego leczenia.
Jeśli wykwity skórne pojawią się w tym właśnie miejscu, podejrzewać można zaostrzenie się zwykłej lub krostkowej odmiany łuszczycy dłoni i stóp – dokładne rozpoznanie zależeć będzie od charakteru zmian, a więc między innymi tego, czy widoczne są krosty, czy wyłącznie pokryte łuskami grudki. Warto też przyjrzeć się, gdzie jeszcze widoczne są zmiany.
Jeśli rozrzucone są po całym ciele, w grę wchodzić może nawet któraś z uogólnionych postaci choroby (np. erytrodermia łuszczycowa).
Łuszczyca na piszczelach
Także łuszczyca na piszczelach nie jest objawem podręcznikowym. Najbardziej prawdopodobne, że jest ona objawem ekspansji łuszczycy zwykłej plackowatej.
Jest to jedna z najczęściej spotykanych odmian choroby, objawiająca się w postaci brunatnoczerwonych wykwitów pokrytych jasnoszarymi łuskami, występujących przede wszystkim na różnego rodzaju wypukłościach kostnych i stawowych, w miejscach gdzie występuje zwiększone tarcie i takich, które są podatne na urazy.
Należą do nich łokcie, kolana czy okolice krzyżowe na plechach. Sporadycznie zdarza się, że tego typu zmiany objawiają się też na przedramionach oraz na piszczelach właśnie.
Jak leczyć łuszczycę na nogach?
Jak leczyć łuszczycę na nogach? Przede wszystkim pod kontrolą lekarza, po wykonaniu stosowanych badań (koniczne może być przeprowadzenie różnicowania m.in. z grzybicą). Leczenie choroby ma charakter wybitnie farmakologiczny, zazwyczaj miejscowy. W użyciu są leki na łuszczycę przypisywane na receptę należące do wielu grup, w tym między innymi:
- antralina,
- pochodne witaminy D,
- pochodne witaminy A (retinoidy),
- glikortykosteroidy,
- inhibitory kalcyneuryny,
- leki przeciwgrzybicze.
Skuteczność leków na łuszczycę trudno jest określić ze względu na bardzo zindywidualizowane reakcje poszczególnych pacjentów. U dwóch różnych osób efekty zastosowania tego samego leku mogą być zupełnie odmienne – od wyraźnego regresu choroby, po jej zaostrzenie lub wystąpienie niepożądanych efektów ubocznych.
Dodatkowo należy pamiętać, że stosowanie wielu leków na łuszczycę wymaga regularnego wykonywania badań krwi, ze względu na możliwość pogorszenia się określonych parametrów zdrowotnych. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w której leczenie miejscowe okazało się nieskuteczne i niezbędne było sięgnięcie po leki systemowe, przyjmowane doustnie. Szczególną ostrożność trzeba w takiej sytuacji wykazać w czasie przyjmowania metotreksatu oraz retinoidów.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Krystyna Romańska-Gocka, Farmakoterapia łuszczycy, Farm Pol, 2009, 65(9)
- Andrzej Kaszuba, Sebastian Uczniak, Aleksandra Kaszuba, Łuszczyca, Dermatologia geriatryczna, Lublin 2016, Wydawnictwo Czelej
Podobne artykuły
