Łuszczyca krostkowa - leczenie, domowe sposoby i dieta
Autor: Piotr Brzózka
Łuszczyca krostkowa – rzadka, ale bardzo ciężka w przebiegu, zwłaszcza w postaci uogólnionej. Jakie są objawy łuszczycy krostkowej dłoni oraz ogólnej? Jak leczyć chorobę? Które z domowych sposobów skutecznie będą wspierać farmakoterapię? Jaką stosować dietę na łuszczycę krostkową?
Łuszczyca krostkowa
Łuszczyca krostkowa (łac.: pustular psoriasis) jest jednym z trzech podstawowych typów choroby (oprócz łuszczycy pospolitej w jej licznych wariantach, a także stawowej), występującym jednak relatywnie rzadko – zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci.
Najbardziej charakterystycznym z jej objawów są skórne wykwity w postaci wypełnionych jałową treścią krost, w zależności od wariantu schorzenia, pokrywających skórę dłoni i stóp lub całego ciała. Wyróżnia się kilka odmian łuszczycy krostkowej, z których część ma bardzo poważny przebieg i stanowi niezwykle trudne wyzwanie terapeutyczne.
- Łuszczyca krostkowa ograniczona, w tym: łuszczyca krostkowa dłoni i podeszw (palmoplantar pustular psoriasis), krostkowe zapalenie skóry palców (acrodermatitis continua Hallopeau);
- Łuszczyca krostkowa uogólniona, w tym: odmiana von Zumbusch, liszajec opryszczkowaty.
Czym charakteryzują się poszczególne postaci choroby? W jaki sposób można je leczyć? Czy istnieją skuteczne domowe sposoby, którymi można wspomóc farmakoterapię?
Łuszczyca krostkowa dłoni
Łuszczyca krostkowa dłoni obejmuje skórę kończyn górnych, a także dolnych – głównie wewnętrzne strony dłoni i podeszw. W jej przebiegu pojawiają się zmiany rumieniowo-złuszczające, stanowiące podłoże do wystąpienia dużych, jałowych krost (niekiedy też wykwity te powstają także na skórze niezmienionej). Mogą się też pojawić różnego rodzaju grudki, strupki, zrogowaciałe łuski oraz pęknięcia. Wysiew krost bywa związany z silną bolesnością. Typowa łuszczyca krostkowa dłoni i podeszw najczęściej dotyka kobiety po 50 roku życia.
Znacznie rzadziej choroba przybiera postać krostkowego zapalenia skóry palców. W tego typu sytuacjach zmiany skórne obejmują paliczki, a także płytki paznokci i tzw. wały paznokciowe.
Łuszczyca krostkowa dłoni jest schorzeniem dolegliwym, ale nieszczególnie groźnym. Inaczej rzecz ma się w przypadku uogólnionej postaci choroby.
Łuszczyca krostkowa uogólniona
Łuszczyca krostkowa uogólniona jest jedną z najcięższych odmian łuszczycy. W jej przebiegu krosty zlokalizowane na rumieniowym podłożu obejmują całą powierzchnię skóry. Z czasem pojawić się też mogą na błonach śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych, a nawet górnych dróg oddechowych. Obserwuje się spełzanie naskórka z dużych połaci ciała.
Nawet po ustąpieniu krost, utrzymuje się stan zapalny skóry, a łuszczyca może przybrać jedną z pozostałych postaci (np. plackowatą). Tak zwana odmiana von Zumbusch charakteryzuje się też wystąpieniem silnych objawów ogólnoustrojowych, takich jak gorączka, dreszcze, osłabienie samopoczucia. Badania krwi wskazują zazwyczaj na tzw. leukocytozę, czyli podwyższony poziom białych krwinek.
Nieprawidłowy jest też wynik OB., odnotowuje się podniesione stężenie CRP, a także ASO oraz IgG lub IgA. Możliwa jest również hipokalcemia, czyli nadmierne obniżenie poziomu wapnia, a także zaburzenia elektrolitowe oraz białkowe. Konsekwencją łuszczycy krostkowej uogólnionej może być uszkodzenie nerek lub amyloidoza, czyli ciężka choroba będąca efektem nadmiernego nagromadzenia się nierozpuszczalnych, włókninowych białek.
Leczenie łuszczycy krostkowej
Leczenie łuszczycy krostkowej jest niezwykle trudne. Stosunkowo niewielka liczba zachorowań nie pozwoliła na wypracowanie jednolitych standardów terapeutycznych, stosowane zaś metody często okazują się mało skuteczne. Nie mniej wiadomo, że w leczeniu łuszczycy krostkowej uogólnionej najlepiej sprawdzają się środki systemowe.
Lekiem na łuszczycę pierwszego wyboru zazwyczaj jest przyjmowana doustnie acytretyna, będąca analogiem kwasu retinowego, która wpływa normalizująco na procesy odnowy, różnicowania i rogowacenia naskórka. Alternatywnie zaleca się stosowanie metotreksatu lub cyklosporyny (także w tabletkach) lub naświetlanie metodą PUVA.
W leczeniu łuszczycy krostkowej uogólnionej z nadzieją spogląda się też na możliwości zastosowania nowoczesnych leków biologicznych, zwłaszcza infliksymabu, ewentualnie też – adalimumabu i etanerceptu. Natomiast leki miejscowe - pochodne witaminy D (kalcypotriol) oraz inhibitory kalcyneuryny (takrolimus) - zaleca się używać wyłącznie w przypadku zmian skórnych o niezbyt dużym nasileniu.
Jeśli natomiast chodzi o leczenie łuszczycy krostkowej ograniczonej do dłoni i stóp, skuteczne zazwyczaj okazuje się miejscowe stosowanie pochodnych witaminy D lub glikokortykosteroidów. Opcjonalnie wykorzystany może zostać takrolimus. Przydatne są też naświetlania PUVA, a wobec braku postępów w leczeniu – użyta doustnie acytretyna.
Domowe sposoby na łuszczycę krostkową
Mimo, że domowe sposoby na łuszczycę krostkową w żaden sposób nie są w stanie zastąpić leczenia farmakologicznego, warto jest wiele rozwiązań z dostępnej palety wprowadzić w życie w charakterze wspomagającym oraz profilaktycznym. Należą do nich:
- kąpiele słoneczne – ekspozycja na naturalne promieniowanie UVA i UVB, ewentualnie korzystanie z solarium,
- kąpiele z dodatkiem płatków owsianych, otrębów pszennych lub soli z Morza Martwego,
- stosowanie kremów, maści i innych kosmetyków z kwasem salicylowym lub mlekowym,
- okłady i maseczki z jeżówki, nasion wiesiołka, aloesu, rumianki, krwawnika, miodu,
- kremy z mocznikiem, alantoiną, lanoliną,
- olej kokosowy, arganowy, masło shea.
Dieta przy łuszczycy krostkowej
Istotnym elementem terapii może też być właściwie skomponowany jadłospis. Dieta przy łuszczycy krostkowej powinna zapobiegać otyłości i być wolna od takich składników, jak nasycone kwasy tłuszczowe, tłuszcze trans, gluten, cukry proste czy ostre przyprawy.
Wyeliminować zatem należy czerwone mięso, pełnotłuste mleko i jego produkty, białe pieczywo, fast foody, dania instant, słodycze, napoje słodzone. Zamiast tego, warto jeść ryby, owoce morza, rośliny strączkowe, orzechy. Największe znaczenie dla pacjentów ma spożywanie dużych ilości odpowiednio zbalansowanych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3 i omega 6.
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Lilianna Kulczycka-Siennicka, Leczenie łuszczycy krostkowej – jakie propozycje przynosi konsensus Narodowej Fundacji ds. Łuszczycy?, Dermatologia po Dyplomie 2013;4(5)
- Joanny Narbutt (red.) Tak, leczę łuszczycę. Poradnik dla pacjenta
- Krystyna Romańska-Gocka, Farmakoterapia łuszczycy, Farm Pol, 2009, 65(9)
Podobne artykuły
