Zapalenie cewki moczowej u mężczyzn i kobiet: przyczyny, objawy, leczenie
Autor: Bartek Raducha
Czy wiesz, że zapalenie cewki moczowej dotyka nawet 70% kobiet i 50% mężczyzn? Chociaż mówi się, że u kobiet występuje rzadziej, to właśnie one chorują częściej! Zapalenie cewki moczowej jest raczej nieprzyjemne niż groźne, chociaż nieleczone może mieć (bardzo) poważne konsekwencje.
Dodatkowo – zapalenie cewki moczowej u kobiet rozwija się najczęściej bezobjawowo. U mężczyzn – bardzo szybko daje o sobie znać. Leczenie najczęściej przynosi szybko rezultaty, jednak trzeba jak najszybciej poinformować o chorobie partnerów seksualnych. A to dlatego, że ta choroba jest jedną z przenoszonych droga płciową.
Zapalenie cewki moczowej - przyczyny
Zapalenie cewki moczowej to choroba najczęściej przenoszona drogą płciową. Statystycznie najczęściej dotyka kobiet (70%), jednak to u mężczyzn częściej pojawiają się widoczne objawy. Dzieje się tak z bardzo prostego powodu: u pań ta choroba częściej przebiega bezobjawowo – głównie z powodu budowy damskiej cewki moczowej. Sama cewka moczowa znajduje się na końcu całego układu moczowego; jest to elastyczny przewód, którym mocz jest wydalany z organizmu.
U kobiet ujście cewki moczowej znajduje się z przodu pochwy, a sama cewka moczowa jest bardzo krótka.
U mężczyzn ujście cewki moczowej znajduje się na czubku penisa, a prowadzi do niej znacznie dłuższy odcinek „przewodu moczowego”.
Za zapalenie cewki moczowej najczęściej odpowiadają bakterie, w większości dwoinki rzeżączki (mówi się wtedy o rzeżączkowym zapaleniu cewki moczowej.
Chorobę mogą też wywoływać inne bakterie przenoszone drogą płciową (mówi się wtedy o nierzeżączkowym zapaleniu cewki moczowej):
- chlamydie (najczęściej występujące);
- ureaplasma urealyticum (też przenoszone drogą płciową; mogą powodować zapalenie układu moczowego);
- rzęsistek pochwowy;
- wirus opryszczki.
Samo zapalenie mogą (znacznie rzadziej) wywołać też zakażenia zstępujące (z wyższych punktów układu moczowego) lub substancje wydalane razem z moczem. Wśród dodatkowych (chociaż dużo rzadziej występujących) powodów warto wymienić uszkodzenia mechaniczne cewki moczowej czy reakcje na żele czy inne płyny do higieny intymnej. Istnieje też szansa na przekazanie tej choroby przez brak higieny lub korzystanie z tych samych ręczników. Nie zmienia to faktu, że samo zapalenie cewki moczowej jest nieprzyjemne, zwłaszcza dla mężczyzn.
Zapalenie cewki moczowej - objawy, które dla mężczyzn są bardziej zauważalne
Zapalenia cewki moczowej u mężczyzn nie da się nie zauważyć – jednak u kobiet może ono przejść zupełnie niezauważone. To stwarza dodatkowy problem, o którym napiszę dalej.
O tym, że możesz mieć zapalenie cewki moczowej mogą świadczyć objawy takie jak:
- pieczenie przy oddawaniu moczu (bardzo wczesny objaw);
- zmiany zapalne (zaczerwienienie) w okolicach ujścia cewki moczowej;
- ropna wydzielina z cewki moczowej – można ją zauważyć szybko na bieliźnie; może mieć różne kolory – białawy, żółtawy, zielonawy lub brązowawy; w niektórych przypadkach może pojawić się w tej wydzielinie krew;
- z czasem pojawiają się silne, kłujące bóle w okolicach cewki moczowej, zwłaszcza po oddaniu moczu (może to być też szczypanie lub pieczenie) na końcu penisa lub w okolicach cewki moczowej; najmocniejsze bóle pojawiają się przed pierwszym, porannym oddaniem moczu;
- pojawia się silne parcie na pęcherz oraz – w przypadku mężczyzn – bolesne wzwody oraz uczucie ciężkości jąder (czasem ich silne bóle).
Nie zmienia to faktu, że większość tych objawów dotyczy zapalenia cewki moczowej u mężczyzn. Z racji budowy układu moczowego, przebieg zapalenia cewki moczowej u kobiet – jak i pojawienie się pierwszych objawów – znacznie się różni od męskiej odmiany.
Otóż, u kobiet zapalenie cewki moczowej przebiega bezobjawowo lub same objawy są łatwe do przeoczenia:
- mogą pojawić się upławy;
- bóle w dole brzucha;
- niekiedy międzymiesiączkowe krwawienia, pieczenie podczas oddawania moczu czy bardziej obfite okresy.
Jak pewnie się domyślasz – każdy z tych objawów może być powodowany przez wiele (bardzo wiele) innych chorób czy zaburzeń, o stresie nie wspominając.
Między innymi dlatego pojawienie się pierwszych objawów zapalenia cewki moczowej u kobiet może być bardzo łatwo przeoczone.
Kłopotem jest wysoka zaraźliwość tej choroby – między innymi dlatego należy jak najszybciej zadbać szczególnie o higienę po zauważeniu pierwszych objawów.
Zapalenie cewki moczowej u mężczyzn i kobiet - jak postępować?
Zapalenie cewki moczowej jest zaraźliwą chorobą i – o czym czasem się zapomina – można ją złapać nie tylko przez kontakty seksualne.
Po zauważeniu pierwszych objawów (co dotyczy szczególnie mężczyzn) należy zrobić szybko kilka rzeczy:
- zmienić bieliznę (zwłaszcza gdy zauważysz na niej wydzielinę z cewki moczowej);
- zapisać się do lekarza pierwszego kontaktu lub ginekologa (w przypadku pań);
- na pewno wstrzymać się od seksu do czasu wyzdrowienia;
- poinformować wszystkich partnerów i partnerki seksualne z ostatnich 6 miesięcy o chorobie i o konieczności przebadania się.
Jedno jest pewne: trzeba jak najszybciej skontaktować się z lekarzem – między innymi dlatego, że powikłania po zapaleniu cewki moczowej mogą być bardzo kłopotliwe.
Po wizycie u lekarza i diagnozie bardzo istotny jest ostatni punkt – kontakt z osobami, z którymi miałeś lub miałaś kontakty seksualne (nawet jeśli używaliście prezerwatyw lub innej metody antykoncepcji mechanicznej). Będą one musiały też skontaktować się z lekarzem żeby otrzymać diagnozę oraz – jeśli będzie to potrzebne – rozpocząć leczenie.
Warto też bardziej zadbać o higienę – zmieniać często pościel i ręczniki, a te używane od razu wyprać w temperaturze co najmniej 60 stopni (na pewno przed wizytą u lekarza).
Ciekawostka: jasne, objawy zapalenia cewki moczowej po kilku tygodniach mogą ustąpić bez żadnych śladów. Ale to wcale nie oznacza, że po zniknięciu objawów dalej się nie zaraża – jest wręcz przeciwnie; dopiero wyleczenie (najczęściej powiązane z przyjęciem antybiotyków) z choroby sprawia, że przestaje się zarażać.
Zapalenie cewki moczowej - diagnostyka
Jak wspomniałem – jeśli zauważysz u siebie jakiekolwiek objawy wskazujące na którąkolwiek z chorób układu moczowego – skontaktuj się z lekarzem. Nawet jeśli to będzie jakaś błahostka lub przeczulenie – będziesz mieć aktualne badania i pewność, że jednak nic się nie dzieje. Jakiekolwiek podrażnienia czy stany zapalne w okolicach ujścia cewki moczowej powinny być konsultowane z lekarzem – kropka.
Lekarz na pewno przyjrzy się stanowi Twojej cewki moczowej i wydzielinie oraz przeprowadzi wywiad. Na podstawie zebranej wiedzy zaleci konkretne leczenie.
W większości przypadków lekarz nie ma stuprocentowej pewności, czy to konkretne zapalenie cewki moczowej jest rzeżączkowe czy nierzeżączkowe – dlatego może przepisać antybiotyk, który działa na obie odmiany choroby. Jeśli po 7 dniach leczenia nie pojawi się poprawa (co zdarza się jednak rzadko), będzie to sygnał dla lekarza, że zapalenie cewki moczowej mogło być spowodowane przez rzęsistka pochwowego. To wymaga zmiany leczenia – poinformuje Cię o tym lekarz.
Co ważne: to samo leczenie dotyczy też osób, z którymi uprawiałaś lub uprawiałeś seks w ciągu ostatnich 6 miesięcy (nawet jeśli nie wykazują objawów lub testy nie wykazują choroby – mogą być one fałszywie negatywne).
Zapalenie cewki moczowej u dzieci
Trochę inaczej zapalenie cewki moczowej wygląda u dzieci, zwłaszcza u niemowląt.
Najczęstszą przyczyną u najmłodszych są powikłania po przeziębieniu (zwłaszcza niedoleczonym) lub niezbyt dokładna higiena.
Podobnie jak w przypadku dorosłych – ta choroba dotyka bardziej widocznie chłopców, głównie ze względu na anatomię penisa (i to, że napletek nie zsuwa się z żołędzi).
Warto na to zwrócić uwagę, bo – podobnie jak u dorosłych – zapalenie cewki moczowej u dzieci może prowadzić do nieprzyjemnych komplikacji.
Powikłania po zapaleniu cewki moczowej
Zapalenie cewki moczowej – jak każde zakażenie układu moczowego – może mieć sporo nieprzyjemnych komplikacji. Pierwszą może być to, że od kogoś tę chorobę łapiemy – tutaj nie ma co się wstydzić, musisz skontaktować się z osobami, z którymi miałaś lub miałeś kontakty seksualne i po prostu powiedzieć lub spytać.
Pamiętaj: taka szczerość jest też formą dbania o innych – nie muszą wiedzieć, że chorują (u kobiet trudno zidentyfikować objawy!). Tu nie ma wstydu i nie powinno go być. Inne powikłania mają bardziej zdrowotny charakter.
Nieleczone zapalenie cewki moczowej (jak napisałem – objawy mogą ustąpić po kilku tygodniach lub miesiącach) może prowadzić do całkiem sporej listy komplikacji.
Na liście potencjalnych powikłań po zapaleniu cewki moczowej znajdują się między innymi takie choroby jak:
- ostre zapalenie pęcherza;
- zakażenie układu moczowego;
- zapalenie najądrzy;
- zapalenie gruczoły krokowego (u mężczyzn).
Żadna z tych chorób „dodatkowych” nie jest przyjemna, za to dodatkowo może prowadzić do innych schorzeń. Między innymi dlatego warto poinformować WSZYSTKICH swoich partnerów i partnerki o tym, że ma się zapalenie cewki moczowej. Z drugiej strony – ignorowanie objawów zapalenia cewki moczowej i uprawianie niezabezpieczonego seksu (np. przy użyciu prezerwatyw) może prowadzić do zarażania partnerów i partnerek.
Leczenie zapalenia cewki moczowej
Zapalenie cewki moczowej jest uciążliwe, ale na szczęście niegroźne. Wystarczy w odpowiednim czasie rozpocząć kurację. Chorzy mają do wyboru kilka grup leków, zarówno na receptę jak i bez recepty.
Zapalenie cewki moczowej – leki bez recepty
Zazwyczaj w chorobach dróg moczowych pierwszej kolejności stosuje się leki bez recepty z furaginą (furazyną). Jest to tak zwany chemioterapeutyk (substancja całkowicie syntetyczna) o działaniu zbliżonym do antybiotyku. Furagina blokuje syntezę białek i uszkadza DNA bakterii, hamując ich namnażanie się. Jest skuteczna przeciwko wielu odmianom bakterii, ale w szczególności przeciw pałeczkom E-coli – stąd częstsze jej stosowanie w przypadku zapalenia pęcherza, niż cewki moczowej. Jeśli chodzi o stosowane na zapalenie cewki moczowej, lekarz może zalecić środki moczopędne (paleta jest ogromna, wliczając w to zioła), dezynfekujące (na przykład salicylan metylu) oraz rozkurczowe (np. drotaweryna).
Antybiotyk na zapalenie cewki moczowej
Najczęściej podaje się jednak w przypadku tego schorzenia antybiotyk. Na zapalenie cewki moczowej lekarz może zapisać antybiotyki z różnych grup. Dostępnych jest kilka leków o szerokim spektrum działania, działających na zarówno na bakterie dwoinki rzeżączki jak i chlamydie oraz mikoplazmy.
Jednym z nich jest doksycylina – antybiotyk tetracyklinowy skuteczny przy różnego rodzaju zakażeniach, w szczególności jednak – zakażeniu chlamydią. Inny silny lek to azytromycyna, antybiotyk azalidowy, pochodna erytromycyny, działający bakteriobójczo zwłaszcza na chlamydię. . Jeśli natomiast wyniki badań jednoznacznie wskazują, że zapalenie cewki moczowej zostało wywołane przez dwoinę rzeżączki, można zastosować cyprofloksacynę lub ofloksacynę.
Higiena przy zapaleniu cewki moczowej
Podobnie jak w przypadku innych chorób wymagających leczenia antybiotykami – domowe sposoby na leczenie cewki moczowej mogą co najwyższa łagodzić objawy i zabezpieczyć domowników przed zachorowaniem. Podobnie jak w przypadku innych chorób układu moczowego – musisz zadbać o swoją higienę.
Dokładne mycie okolic ujścia cewki moczowej czy picie większych ilości wody to tylko niektóre z zaleceń, które pomogą Ci szybciej wrócić do siebie.
Warto też stosować domowe sposoby wspomagające leczenie innych chorób układu moczowego – nasiadówki (szczególnie zalecane kobietom), jedzenie owoców i warzyw bogatych w witaminę C oraz zwiększenie ilości wypijanej wody.
Do tego dochodzi regularna zmiana bielizny oraz odpuszczenie obcisłych ubrań.
Z oczywistych względów – warto wstrzymać się z aktywnością seksualną do wyleczenia (czyli do momentu, w którym lekarz da zielone światło – zarówno dla Ciebie jak i drugiej strony).
Jednak pamiętaj – te sposoby mają tylko pomóc Ci uniknąć zarażenia innych, poprawić komfort życia w czasie leczenia oraz zmniejszyć szanse na nawrót choroby.
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Leki na zapalenie pęcherza: konsultacja
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.