Ostre zapalenie pęcherza: jakie są jego objawy, kogo dotyka i jak je leczyć

Ból podczas oddawania moczu, ciągłe parcie na pęcherz, a niekiedy nawet krwiomocz.

To najczęstsze objawy ostrego zapalenia pęcherza.

Dotyka ono co roku ponad 150 milionów osób na całym świecie.

Chociaż zapalenie pęcherza dotyka najczęściej kobiet w ciąży i po menopauzie, to schorzenie dotyczy także mężczyzn i młodych kobiet.

Co ważne: w grupie ryzyka są też kobiety przyjmujące antykoncepcję hormonalną.

Samo ostre zapalenie pęcherza to choroba uciążliwa i uchodzi za wstydliwą.

Jedno jest jednak pewne: nie należy go bagatelizować.

W tym artykule przeczytasz o objawach ostrego zapalenia pęcherza moczowego, głównych przyczynach, sposobach leczenia oraz możliwych powikłaniach.

 

Nie tylko „choroba miesiąca miodowego”: kluczowe informacje (powody, grupy ryzyka)

Ostre zapalenie pęcherza zalicza się do zakażeń układu moczowego (w skrócie ZUM).

Schorzenie to ma symbol N30.0 (według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych).

Występuje ono najczęściej u kobiet, w szczególności aktywnych seksualnie (może się pojawić po stosunku).

Szacuje się, że nawet 80% przypadków zapalenia pęcherza u kobiet przed menopauzą jest powiązanych z tą aktywnością.

Wynika to z budowy układu płciowo-moczowego kobiet (bliskość ujścia cewki moczowej i odbytu – za zapalenie pęcherza odpowiadają bakterie pochodzące z jelita).

Między innymi stąd wzięła się potoczna nazwa tego zakażenia („choroba miesiąca miodowego”).

Warto dodać, że (według szacunków) zapalenie pęcherza przeszło raz w życiu od 20 do 50% kobiet.

Co ciekawe – ostre zapalenie pęcherza dotyka też mężczyzn, zwłaszcza tych po okresie andropauzy (czyli po 50. roku życia).

W przypadku pojawienia się objawów dojrzali panowie powinni jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Za ostre zapalenie pęcherza odpowiadają najczęściej:

• pałeczki okrężnicy (Escherichia coli), występujące w okolicach odbytu;
• inne bakterie jelitowe (np.: Staphylococcus, Enterococcus);
• rzadziej – infekcje wirusowe i grzybiczne.

Wśród innych drobnoustrojów, które mogą doprowadzić do tej choroby trzeba wymienić:

• dwoinki rzeżączki;
• chlamydie
• mikoplazmy.

Mogą one również doprowadzić do stanów zapalnych cewki moczowej.

Innymi słowy – ostre zapalenie pęcherza mogą powodować również drobnoustroje przenoszone drogą płciową.

Leczenie zapalenia pęcherza – bez powikłań i przy odpowiednio dobranych lekach – trwa do 10 (najczęściej od 3 do 5) dni.

W przypadku nawracających infekcji czas leczenia może się wydłużyć do 14 dni.

 

Różne rodzaje zapalenia pęcherza

Podobnie jak w przypadku innych chorób, również zapalenie pęcherza ma wiele odmian. Każda z nich ma inną klasyfikację oraz charakteryzuje się nieco innym przebiegiem choroby.

Do grupy chorób związanych z zapaleniem pęcherza (N30) zalicza się:

• ostre zapalenie pęcherza moczowego (którego dotyczy ten tekst);
• niepowikłaniowe ostre zapalenie układu moczowego (ostre zapalenie pęcherza i cewki moczowej);
• śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego (przewlekłe) – kojarzone z tak zwanym „zespołem bolesnego pęcherza”. Leczenie tej odmiany choroby może nie przynieść oczekiwanych efektów, a dolegliwości powracać przez długi czas. W procesie leczenia potrzebne są również dodatkowe badania (np. USG układu moczowego, RTG czy tomografię);
• zapalenie trójkąta pęcherza moczowego;
• inne przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego.

 

Mówiąc o infekcjach pęcherza i układu moczowego warto wspomnieć też o bezobjawowej bakteriurii.

Jest to najłagodniejsza kliniczna forma zakażenia układu moczowego.

Może rozwijać się ona bezobjawowo, jednak wymaga ona szczególnej uwagi – nie tylko podczas leczenia ale również na etapie diagnozowania.  

Kiedy pojawia się ból przy oddawaniu moczu: objawy ostrego zapalenia pęcherza

Wśród objawów ostrego zapalenia pęcherza należy wymienić:

• częste oddawanie moczu (tak zwany częstomocz), najczęściej w niewielkich ilościach;
• ciągłe parcie na pęcherz, nawet po oddaniu moczu;
• nieprzyjemny zapach moczu;
• ciemna barwa i niska przejrzystość moczu;
• ból w okolicach pęcherza (lub okolicy nadłonowej) pod koniec oddawania moczu;
• pieczenie i palenie w cewce moczowej;
• krwiomocz (czyli krew obecna w moczu);
• bóle w okolicy lędźwiowej;
• podwyższona temperatura ciała (stany podgorączkowe lub gorączka);
• osłabienie, zmniejszenie apetytu i drażliwość
• u dzieci – mogą pojawić się przypadkowe moczenie w ciągu dnia i wymioty.

Te objawy pozwalają stwierdzić, że z pęcherzem jest jakiś problem i warto skonsultować się z lekarzem.

Nie tylko dlatego, że każdy z tych objawów jest uciążliwy i może znacznie obniżyć komfort życia.

Dla szybkiego wyleczenia choroby ważne są również szybka diagnoza oraz podjęcie leczenia.

I chociaż ostre zapalenie pęcherza nie ma poważnego przebiegu – wbrew nazwie – to warto jak najszybciej się z nim policzyć.

Przymiotnika „ostre” używa się by odróżnić ten rodzaj choroby od bezobjawowych i nawracających form zapalenia pęcherza.

Co ciekawe, to schorzenie określa się też jako „przeziębienie pęcherza”.

Wynika to z osłabienia organizmu przy przeziębieniu lub przemarznięciu, a co za tym idzie – bakterie mogą łatwiej zakazić pęcherz.

 

Możliwe powikłania i nietypowy przebieg choroby

Ostre zapalenie pęcherza może rozwinąć się w ostre odmieniczkowe zapalenie nerek.

Charakteryzuje się ono silnymi bólami w okolicach lędźwiowych i gorączką.

Innym powikłaniem jest zapalenie dróg moczowych –  wymaga ono dłuższego i bardziej skomplikowanego leczenia.

Wszystkie powikłania mogą mieć negatywny wpływ na jakość życia, więc należy jak najszybciej rozpocząć leczenie.

Wczesna diagnoza i przyjęcie odpowiednich leków nie tylko pomoże wrócić do zdrowia, ale też przywrócić komfort życia.

 

Nie ma czego się wstydzić: do jakiego lekarza z ostrym zapaleniem pęcherza?

Lekarzem zajmującym się chorobami nerek i układu moczowego jest urolog.

Nie zmienia to faktu, że w przypadku pojawienia się objawów ostrego zapalenia pęcherza (parcia na mocz, bólu podczas jego oddawania, itp.) należy w pierwszej kolejności skontaktować się z lekarzem rodzinnym.

Na podstawie wywiadu oraz objawów oceni problem i będzie w stanie rozpocząć leczenie.

Najczęściej występującym rodzajem zapalenia pęcherza jest to powodowane przez bakterie.

Oznacza to konieczność rozpoczęcia antybiotykoterapii, którą rozpocząć można po otrzymaniu recepty.

Dla wielu osób wizyta u lekarza z zapaleniem pęcherza może być wstydliwa lub mogą nie mieć czasu.

Zawsze można skorzystać z konsultacji lekarskich on-line.

Ważne: jeśli objawy zapalenia pęcherza pojawiają się u kobiet w ciąży lub mężczyzn po 50. roku życia należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem i rozpocząć leczenie.

Na powikłania po ostrym zapaleniu pęcherza narażone są w szczególności osoby starsze i dzieci.

Głównym powodem jest możliwość przeoczenia choroby lub pomylenia z innym schorzeniem.

 

Leczenie (czyli leki na receptę i bez recepty)

Jak wspomniałem – ostre zapalenie pęcherza nie jest chorobą groźną, jednak dosyć uciążliwą.

Dodatkowo należy jak najszybciej rozpocząć leczenie ze względu na możliwe powikłania.

Leczenie tej choroby polega najczęściej na przyjmowaniu antybiotyków i chemioterapeutyków (wynika to z bakteryjnego charakteru większości infekcji pęcherza).

Najczęściej przepisywane antybiotyki (dostępne na receptę) na zapalenie pęcherza to:

• amoksycylina: jest to półsyntetyczna penicylina. Jest stosowana na ostre zapalenie pęcherza jak również w przypadku odmiedniczkowego zapalenia nerek czy bezobjawowego bakteriomoczu. Jest to antybiotyk o bardzo szerokim zastosowaniu – pomaga również w zwalczaniu bakterii odpornych na inne antybiotyki;
• fosfomycyna: to syntetyczny lek przeciwbakteryjny (pochodna kwasu fosfonowego). Ta substancja aktywna często jest łączona w lekach z trometamolem (substancją zwiększającą rozpuszczalność);
• efaleksyna: to półsyntetyczny antybiotyk z grupy cefalosporyn. Ponieważ wykazuje dużą skuteczność przeciw pałeczkom okrężnicy, przepisywany jest na większość zakażeń układu moczowego, w tym na ostre zapalenie pęcherza.

Co ważne – należy przyjąć zawsze cała dawkę antybiotyku, nawet po pozornym wyzdrowieniu (zwłaszcza, że poprawa samopoczucia pojawia się szybko po przyjęciu pierwszej dawki).

W innym razie bakterie mogą się uodpornić na ten konkretny antybiotyk, a sama choroba może powrócić.

Drugą grupą środków stosowanych na ostre zapalenie pęcherza są chemioterapeutyki (czyli leki dostępne bez recepty).

Mają one silne działanie bakteriobójcze, zbliżone do antybiotyków.

Wśród nich należy wymienić popularne leki bez recepty (zawierające substancje z grupy chemioterapeutyków) na bazie furaginy, cyprofloksacyny i nitroksolina.

Pomagają one łagodzić objawy oraz przyśpieszyć proces leczenia.

Jeśli zapaleniu pęcherza towarzyszy gorączka lub silne bóle lekarz może zalecić przyjmowanie środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych.

Sam proces leczenia ostrego zapalenia pęcherza moczowego trwa do około 10 dni (najczęściej od 3 do 5).

Po zakończeniu leczenia lekarz może polecić wykonanie kontrolnego badania moczu – w celu określenia skuteczności terapii.

 

Domowe sposoby na zapalenie pęcherza: pomocne i przynoszące ulgę

Nie brakuje domowych sposobów na zapalenie pęcherza.

Chociaż przekazywane są one z pokolenia na pokolenie, to często nie zastąpią konsultacji lekarskiej lub przyjęcia leków – nawet bez recepty.

Oczywiście – wiele z tych sposobów pomaga znacznie łagodzić przebieg choroby i przynieść ulgę zarówno przed wizytą u lekarza jak i w trakcie leczenia.

Warto wymienić następujące:

• picie dużej ilości płynów (pomaga wypłukać z pęcherza bakterie – min. 1,5 litra dziennie);
• przyjmowanie preparatów na bazie żurawiny (również jedzenie owoców i picie soku) – działają one moczopędnie, co dodatkowo pomaga oczyszczać organizm; substancje zawarte w żurawinie blokują przyleganie pałeczek okrężnicy do błony śluzowej dróg moczowych;
• ciepłe okłady na brzuch – pomagają rozluźnić mięśnie i zmniejszyć odczucie dyskomfortu (termofor lub koc elektryczny);
• gorąca kąpiel – podobnie jak termofor, pomaga w łagodzeniu objawów;
• dbanie o higienę intymną;
• nasiadówki z ziół o działaniu antyseptycznym, np.: rumianek, skrzyp polny czy szałwię;
• do czasu zakończenia leczenia – wstrzymanie aktywności seksualnej.

Jest również wiele „babcinych sposobów” na ostre zapalenie pęcherza: płukanek, itp. Więcej na temat domowych sposobów na zapalenie pęcherza, nie tylko ostre.

 

Żeby znowu nie zachorować (profilaktyka zapalenia pęcherza)

Ostre zapalenie pęcherza jest jedną z chorób, której można zapobiegać dzięki higienie – nie tylko intymnej, ale też życia.

Oznacza to, że dbanie o to, żeby nie zachorować ponownie na zapalenie pęcherza może mieć też bardzo pozytywny wpływ na samopoczucie.

Wśród rzecz, które warto robić, żeby uniknąć zachorowania (też ponownego) warto wymienić:

• picie dużych ilości płynów (minimum to zalecane dla dorosłego człowieka min. 1,5 litra dziennie);
• warto wzbogacić dietę o produkty bogate w witaminę C (cytrusy, żurawinę, itp.) – pomaga ona w zakwaszeniu moczu, dzięki czemu blokuje rozwój bakterii odpowiedzialnych za zapalenie pęcherza;
• dbanie o higienę intymną;
• regularne oddawanie moczu – również przed snem i po seksie;
• wycieranie okolic krocza od przodu do tyłu, również po myciu – pomaga to zapobiec przemieszczaniu się bakterii z okolic odbytu w kierunku ujścia cewki moczowej;
• noszenie wygodnej, nieobcisłej bielizny i odzieży (z naturalnych materiałów).

 

Niekiedy profilaktykę można rozszerzyć o korzystanie z różnych preparatów i leków (część z nich powinna być wypisana przez lekarza).

Wśród nich warto wymienić preparaty z estrogenem (dla kobiet po menopauzie) czy preparaty dopochwowe z bakteriami kwasu mlekowego.

 

Potrzebujesz konsultacji związanej ze zdrowiem Twojego układu moczowego?

Możesz ją zacząć bez wychodzenia z domu w przychodni online Dimedic.

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.