Uczulenie na różne rodzaje orzechów - objawy i leczenie
Autor: Piotr Brzózka
Uczulenie na orzechy może prowadzić nawet do śmiertelnego w skutkach wstrząsu anafilaktycznego. Szczególnie niebezpieczne dla alergików są orzechy ziemne (arachidowe).
Jakie inne odmiany orzechów są groźne dla alergików? Jakie objawy ma uczulenie na orzechy? Czy tego typu alergię można leczyć?
Uczulenie na orzechy
Uczulenie na orzechy jest jednym z najczęściej występujących w populacji. Naukowcy stwierdzili, że działanie alergizujące ma 15 odmian orzechów, przy czym za ponad 50 procent uczuleń odpowiadają orzechy ziemne (arachidowe), czyli popularne fistaszki. Oprócz tego uczulenie powodować mogą między innymi:
- orzechy włoskie,
- orzechy laskowe,
- migdały,
- kasztany.
W większości przypadków czynnikiem uczulającym są różne rodzaje białek, w które bogate są orzechy. W wyniku reakcji z nimi, system immunologiczny osoby uczulonej zaczyna wytwarzać przeciwciała IgE, co w efekcie prowadzi do powstania odczynu alergicznego.
Alergia na orzechy ziemne (fistaszki)
Orzechy ziemne są owocami drzewa Arachia hypogea, wywodzącego się z Brazylii, dziś na skalę przemysłową hodowanego także m.in. w USA. Szacuje się, że uczulenie na orzechy arachidowe wykazuje w społeczeństwach zachodnich od 0,5 do 1,5 procent całej populacji.
Silnie alergizujące działanie związane jest przede wszystkim z obecnością białek nazwanych Ara h 1 i Ara h 2. Pamiętać należy, że orzeszki ziemne są powszechnie stosowane w przemyśle spożywczym. W sprzedaży znajdują się zarówno jako oddzielny produkt, jak też dodatek oraz surowiec bazowy.
Znajdziemy je między innymi w czekoladach, wytwarza się też z nich masło orzechowe, często stanowiące element dziecięcego menu (m.in. stąd wyższy odsetek alergii na orzechy u dzieci, niż u dorosłych).
Uczulenie na orzechy włoskie, laskowe i inne
W Polsce relatywnie często odnotowywane jest też uczulenie na orzechy włoskie i laskowe, a więc te odmiany, które są hodowane lub rosną dziko w naszych szerokościach geograficznych. I w tym przypadku substancjami uczulającymi są głównie alergeny białkowe, choć nie tylko.
W przypadku np. orzecha laskowego wymienić wśród nich można między innymi rybonukleiny, profilinę, globulinę czy wicylinę. Co istotne, w przypadku orzechów często mówimy o alergicznych reakcjach krzyżowych – przykładowo zdecydowanie wyższy odsetek osób, u których notuje się uczulenie na orzechy laskowe występuje w tych rejonach, gdzie występuje duże pylenie z brzóz.
Objawy uczulenia na orzechy
Uważa się, że najsilniejsze objawy przynosi uczulenie na orzechy arachidowe. W ich właśnie przypadku odnotowuje się najwięcej ciężkich odczynów anafilaktycznych, potencjalne grożących nawet śmiercią. Co więcej, uważa się, że te właśnie orzechy stanowią pierwszą przyczynę tego typu wstrząsów, jeśli chodzi o wszystkie alergie pokarmowe.
Inne możliwe objawy uczulenia na orzechy są typowe i umiarkowanie najwyżej natężone. Zaliczyć do nich można takie symptomy, jak:
- pokrzywka skórna – występuje w różnych miejscach, najczęściej w okolicy ust, ale też na rękach, nogach, plechach;
- zapalenie spojówek, łzawienie i szczypanie oczu;
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe, nudności, biegunka.
Jak się diagnozuje uczulenie na orzechy?
Tego typu objawy są jednym z pierwszych wskaźników świadczących o możliwości występowania alergii, pod warunkiem, że zostaną przez pacjenta lub jego lekarza skojarzone z uprzednim spożyciem orzechów.
Dla potwierdzenia podejrzeń, wykonuje się kilka rodzajów testów diagnostycznych, w tym między innymi popularne testy skórne. Polegają one na naniesieniu na skórę ręki kilkunastu kropel płynu z próbką alergenu, a następnie nakłuciu ich cienkim lancetem.
Po około 20 minutach bada się wielkość odczynu, potwierdzającego lub wykluczającego alergię.
Jak leczyć uczulenie na orzechy?
Nie istnieje skuteczna metoda leczenia uczulenia na orzechy. Można próbować stosować immunoterapię, ale tak jak w przypadku innych alergii pokarmowych, podstawowym zaleceniem jest unikanie kontaktu z alergenami.
W przypadku orzechów podstawą jest więc dieta eliminacyjna. Z codziennego menu należy wyrugować orzechy w czystej postaci, ale też będące składnikiem innych produktów, jak czekolada orzechowa, batony, ciasta, masło orzechowe itd.
Co ważne, osoby uczulone na orzechy powinny otrzymać od alergologa schemat możliwych reakcji krzyżowych (np. z pyłkami brzozy) – schemat ten ustalany jest na podstawie badań indywidualnie dla każdego pacjenta.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Alergia i jej rodzaje. Na co można mieć uczulenie?
- Na czym polega odczulanie i ile kosztuje? Skuteczność
- Testy alergiczne z krwi, płatkowe czy wziewne? Rodzaje
- Alergeny pokarmowe, krzyżowe, wziewne - rodzaje i lista
Źródła:
- Edward Rudzki, Alergia pokarmowa, Część III – Orzechy, Post Dermatol Alergol 2006; XXIII, 2
- Barbara Wróblewska, Lucjan Jędrychowski, Orzechy archaidowe (arachis hypogea) – popularne źródła alergii pokarmowej, http://journal.pttz.org
- Krzysztof Buczyłko, Nie tylko alergeny: orzech laskowy, www.alergia.org.pl
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
