Malaria w Polsce. Jakie choroby przenoszą komary w Polsce?
Autor: Piotr Brzózka
Malaria w Polsce? Tak to możliwe. Przekonała się o tym na własnej skórze mieszkanka Opola, która wróciła do kraju po trzymiesięcznym pobycie w Afryce Środkowej. Kobieta trafiła do Kliniki Chorób Tropikalnych w Poznaniu z bardzo wysoką gorączką i dreszczami. Należy jednak podkreślić, że wszystkie przypadki malarii w Polsce są “przywiezione” z krajów o klimacie tropikalnym. Na czym polega malaria? Jak wygląda sytuacja epidemiologiczna w Polsce? Jakie są choroby przenoszone przez komary w Polsce?
Malaria w Polsce
Każdego roku w Polsce diagnozuje się około 40 przypadków malarii. Poza tym Polacy są diagnozowani oraz leczeni na malarię poza granicami kraju. Kilka lat temu media obiegła informacja o chorej na malarię mieszkance Opola. Kobieta wróciła do kraju po trzymiesięcznym pobycie w Afryce Środkowej. Opolanka miała szereg niepokojących objawów - bardzo wysoką gorączkę wynoszącą 41 stopni Celsjusza, dreszcze, ogólne osłabienie organizmu. Zdiagnozowano u niej malarię i trafiła do poznańskiej Kliniki Chorób Tropikalnych, gdzie poddano ją leczeniu. Jak się poźniej okazało kobieta nie poddała się chemioprofilaktyce przeciwmalarycznej przez wyjazdem.
W 2018 roku natomiast w szpitalu w Świnoujściu zmarł mężczyzna, który przypłynął do Polski statkiem z Liberii. Drugi mężczyzna, który płynął tym samym statkiem, trafił do szpitala w Szczecinie, gdzie zdiagnozowano u niego malarię.
Na całym świecie rejestruje się co roku około 200 mln zachorowań na malarię, które w 0,5 mln przypadków kończą się zgonem. Najwięcej zachorowań rejestruje się na terenie Afryki. Na malarię w Polsce umiera od 1 do 2 osób rocznie. Według statystyk jest to wysoka śmiertelność - od 7 do 16 razy większa w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Prawdopodobnie wynika to z niedostatecznej wiedzy polskich lekarzy, zwłaszcza lekarzy pierwszego kontaktu, na temat diagnozowania i leczenia chorób tropikalnych.
Malaria to groźna choroba pasożytnicza wywołana na zarodźce, a przenoszona przez komary. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że jednym z najbardziej rozpowszechnionych komarów w Polsce jest komar widliszek, ten sam, który przenosi malarię w tzw. krajach malarycznych.
Sprawdź: Choroby tropikalne: rodzaje, objawy, gdzie leczyć
Gatunki komarów w Polsce
Komary to rodzina owadów należąca do rzędu muchówek. Na całym świecie występuje około 40 rodzajów komarów i ponad 3 tysiące gatunków. W Polsce wyróżnia się 47 gatunków. Najbardziej rozpowszechniony komar w Polsce to komar brzęczący nazywany także pospolitym (Culex pipiens), który występuje w klimacie tropikalnym, subtropikalnym oraz umiarkowanym. Ten gatunek polskiego komara ma zwykle 6 mm długości. Charakteryzują go przezroczyste skrzydła i dwie podłużne pręgi na grzbiecie.
W Polsce równie często można spotkać komara widliszka (Anopheles maculipennis). Ten polski komar ma od 6 do 8 milimetrów, jest szarobrunatny i można go rozpoznać po czarnych plamkach na skrzydłach. Komary z rodzaju Anopheles, w tym komar widliszek, to komary przenoszące malarię. Jednakże w Polsce nie musimy się obawiać tego komara, gdyż klimat umiarkowany sprawia, że zarodźce odpowiedzialne za malarię nie są w stanie się rozwijać. Naukowcy jednak alarmują, że globalne ocieplenie ma wpływ na cykle rozwojowe i życiowe patogenów oraz owadów. Oznacza to, że w przyszłości malaria oraz inne choroby mogą rozprzestrzeniać się na obszary o chłodniejszych klimacie niż tropikalny i subtropikalny.
Zobacz artykuł:
Szczepionka na malarię - cena. Profilaktyka malariiChoroby przenoszone przez komary w Polsce
Mimo, że w Polsce komary widliszki nie przenoszą zarodźców malarycznych, nie oznacza to, że nie można się od tych owadów zarazić innymi chorobami. Jedną z groźnych chorób przenoszonych przez komary w Polsce jest dirofilarioza - choroba pasożytnicza wywoływana przez nicienie Dirofilaria repens.
O chorobie zrobiło się głośno rok temu, kiedy zdiagnozowano ją u Polaków, którzy nie wyjeżdżali zą granicę. Pasożyty atakują zwierzęta, głównie psy, a komary przenoszą je na ludzi. Nie ma jednak powodów do paniki, gdyż organizm ludzki w większości przypadków jest w stanie zwalczyć pasożyta. Sporadycznie jednak zdarzają się przypadki zachorowania na dirofilariozę.
Nicienie Dirofilaria repens zagnieżdżają się pod skórą. Ich obecność można stwierdzić na podstawie niewielkich guzów skórnych. Konieczna wówczas jest interwencja lekarza chirurga. Inna chorobą przenoszoną przez komary w Polsce może być borelioza, kojarzona głównie z kleszczami. Należy przy tym zaznaczyć, że ryzyko zarażenia się boreliozą od komara jest niewielkie. Zdaniem niektórych specjalistów u 2 procent komarów brzęczących można wykryć krętki boreliozy, ale wciąż brakuje miarodajnych badań na ten temat. Komary mogą także przenosić na ludzi ornitozy, czyli wirusy z ptaków domowych i dziko żyjących.
Czytaj więcej: Leki na malarię: konsultacja lekarska
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.