Grzybica pochwy - leczenie partnera. Czy jest konieczne?
Autor: Piotr Brzózka
Grzybica pochwy to jedna z najczęściej występujących infekcji intymnych u kobiet, bez względu na wiek.
Dokuczliwych objawów kandydozy pochwy nie tylko nie sposób nie zauważyć, ale również nie należy ich bagatelizować.
Leczenia grzybicy pochwy nie da się więc uniknąć, ale czy kuracja powinna dotyczyć jedynie kobiety, czy obojga partnerów?
Nawet jeśli mężczyzna nie odczuwa żadnych dolegliwości związanych z infekcją intymną, może być nosicielem chorobotwórczych drobnoustrojów lub mógł się zarazić grzybicą podczas stosunku.
Należy, więc nie tylko wykonać zalecane badania u partnerów, ale w razie konieczności, wprowadzić odpowiednią terapię u obojga.
Grzybica pochwy – objawy i przyczyny
Grzybica pochwy, inaczej drożdżyca pochwy, to popularna nazwa infekcji intymnej zwanej w terminologii medycznej kandydozą pochwy.
Choroba ta, zaraz po bakteryjnym zapaleniu pochwy, należy do najbardziej powszechnych infekcji dróg moczowo-płciowych u większości kobiet, niezależnie od wieku.
I chociaż grzybica pochwy z pozoru wydaje się całkiem niegroźna, to nigdy nie należy jej bagatelizować, bowiem nieleczona może prowadzić do wielu powikłań.
Świąd, pieczenie, białe i gęste upławy o grudkowatej, serowatej konsystencji i słodkawym zapachu, suchość pochwy, zaczerwienienie i obrzęk sromu, dolegliwości bólowe okolic intymnych podczas i po zbliżeniu seksualnym, to część objawów mogących wskazywać na drożdżycę pochwy.
Patogeny, które najczęściej odpowiadają za grzybicze zapalenie pochwy to drożdżaki z gatunku Candida albicans.
Ochronę przed rozwojem infekcji zapewnia prawidłowa mikroflora bakteryjna pochwy, a w szczególności bakterie z rodzaju Lactobacillus.
Swoiste symptomy kandydozy pochwy pojawiają się zazwyczaj na skutek zakażenia na drodze endogennej, co oznacza, że drobnoustroje przyczyniające się do rozwoju infekcji bytują w organizmie człowieka, a przy sprzyjających warunkach pokonują bariery ochronne i powodują stan zapalny.
Owe sprzyjające warunki to zachwianie naturalnej równowagi pomiędzy florą bakteryjną pochwy i układem odpornościowym.
Komórki Candida mają wówczas możliwość namnażania się, zmiany pH pochwy, negatywnego wpływu na mikroflorę, a co za tym idzie, rozwijania drożdżycy pochwy.
W jaki sposób może dojść do zaburzeń prawidłowej mikroflory pochwy i pojawienia się kandydozy?
Przyczyn grzybicy pochwy może być wiele, ale wśród najpopularniejszych wymienia się:
- nieprawidłową higienę okolic intymnych;
- obniżenie odporności organizmu, czy osłabienie spowodowane chorobą;
- przyjmowanie niektórych leków, w szczególności antybiotyków, kortykosteroidów, czy tabletek antykoncepcyjnych;
- zaburzenia hormonalne, przykładowo w okresie ciąży, czy menopauzy;
- cukrzycę;
- awitaminozę;
- infekcje bakteryjne;
- korzystanie z basenów, saun, jacuzzi, czy publicznych toalet;
- noszenie bielizny z tworzyw sztucznych oraz nieprzewiewnych ubrań;
- nieodpowiednią dietę z nadmiarem cukrów prostych;
- partnera seksualnego, który może być nosicielem, chociaż sam nie musi odczuwać nieprzyjemnych objawów infekcji.
Grzybica pochwy – leczenie
Przy początkowych objawach infekcji intymnej większość kobiet sięga w pierwszej kolejności po różnego rodzaju płyny do higieny intymnej, czy preparaty dostępne w aptece bez recepty.
Takie środki mogą złagodzić pierwsze symptomy kandydozy lub wspomagać terapię, jednak nie zastąpią właściwego leczenia.
Grzybicy pochwy nie należy również leczyć domowymi sposobami, czy bez konsultacji z lekarzem, gdyż źle leczona, niedoleczona, czy nawracająca może prowadzić do groźnych powikłań i innych schorzeń.
Właściwą reakcją na pojawienie się nieprzyjemnych symptomów drożdżycy pochwy, jest więc umówienie się na wizytę lekarską.
Badanie ginekologiczne powinno wykazać z jakim rodzajem infekcji intymnej mamy do czynienia.
Jeśli lekarz zdiagnozuje grzybicę pochwy może przepisać receptę na lek na grzybicę pochwy o szerokim spektrum działania na czas całej terapii lub jedynie na początek, po czym zastosować leczenie celowane.
W drugim przypadku, lekarz zleci wykonanie antymykogramu, czyli badania, które pozwoli określić jaki gatunek Candida spowodował zapalenie pochwy.
W leczeniu grzybicy pochwy zastosowanie znajdują różne postaci leków, w tym:
- globulki lub kapsułki dopochwowe o działaniu grzybobójczym;
- leki doustne (tabletki, kapsułki), które często stosuje się w przypadku przewlekłej lub nawracającej postaci kandydozy pochwy;
- maści, kremy i żele przeciwgrzybicze stosowane miejscowo do smarowania okolic intymnych;
- preparaty do irygacji pochwy lub nasiadówek;
- dopochwowe lub doustne probiotyki wspomagające właściwie leczenie grzybicy, zawierające szczepy bakterii Lactobacillus.
Leczenie kandydozy pochwy trwa zazwyczaj od 7 do 14 dni, a długość kuracji uzależniona jest od stopnia zaawansowania choroby.
Należy pamiętać o tym, że nawet jeśli objawy grzybicy pochwy ustąpią przed zakończeniem leczenia, nie należy go przerywać, gdyż może dojść do nawrotu infekcji.
Po kilku dniach od zakończonej terapii ginekolog może zalecić badanie kontrolne.
Grzybica pochwy - leczenie partnera
Grzybica pochwy dotyka wiele kobiet aktywnych seksualnie, stąd też często pojawia się pytanie, czy leczenie kandydozy powinno dotyczyć jedynie osoby ze zdiagnozowaną chorobą, czy również partnera?
Chociaż partner może nie odczuwać żadnych objawów związanych z grzybicą miejsc intymnych, to powinien poddać się leczeniu, a w razie jakichkolwiek wątpliwości wykonać odpowiednie badania.
Z jednej strony, mężczyzna sam może być nosicielem kandydozy i nie zdawać sobie z tego sprawy, z drugiej zaś, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że podczas intymnego zbliżenia mógł się zarazić. I jeśli równocześnie z partnerką nie rozpocznie odpowiedniej kuracji, może przyczynić się do reinfekcji, czyli ponownego zakażenia kobiety grzybicą pochwy.
Mężczyzna nie powinien również ignorować swoistych objawów, które mogą się pojawić w przypadku zakażenia drożdżakiem.
Należą do nich między innymi:
- świąd penisa,
- biały nalot o nieprzyjemnym zapachu pod napletkiem,
- opuchlizna,
- czerwone plamki na prąciu,
- zaczerwienienie napletka,
- łuszczenie się naskórka żołędzi.
Do tego mogą dołączyć dolegliwości bólowe podczas erekcji, pieczenie penisa, częstomocz i bolesne parcie na mocz.
W takim przypadku nie można zwlekać z konsultacją u specjalisty i poinformowaniem o dolegliwościach partnerki.
Niezależnie od tego, czy objawy grzybicy narządów płciowych pojawią się jedynie u kobiety, czy tylko u mężczyzny, leczeniu powinni poddać się oboje, najlepiej w tym samym czasie.
Leczenie grzybicy penisa, polega głównie na przyjmowaniu doustnych leków przepisanych przez lekarza.
Niekiedy wspomagająco zaleca się miejscowe stosowanie odpowiednich kremów, czy maści przeciwgrzybiczych.
Podobnie, jak w przypadku leczenia grzybicy pochwy, terapia może trwać około 14 dni, w zależności od nasilenia objawów.
Kuracji nie należy przerywać, gdyż może to doprowadzić do nawrotu choroby.
Podczas leczenia kandydozy okolic intymnych warto powstrzymać się od kontaktów seksualnych, aż do całkowitego wyleczenia.
Jeśli jednak dojdzie do intymnego zbliżenia, należy używać prezerwatyw.
Bakteryjne zapalenie pochwy - leczenie partnera
Kandydoza pochwy to nie jedyna powszechna dolegliwość należąca do grupy kobiecych schorzeń ginekologicznych.
Poza grzybami z rodzaju Candida, do zapalenia pochwy mogą przyczyniać się chorobotwórcze bakterie, które wywołują bakteryjną waginozę (bakteryjne zakażenie pochwy) lub pierwotniaki prowadzące do rzęsistkowicy.
Wymieniona bakteryjna waginoza to statystycznie najczęściej występująca infekcja pochwy u kobiet po okresie dojrzewania.
Wpływ na pojawienie się bakteryjnego zakażenia pochwy ma jeden z kilku rodzajów drobnoustrojów, do których należą przede wszystkim: Gardnerella vaginalis, Mobiluncus sp., Bacteroides sp., Atopobium vaginae, peptostreptokoki i mikoplazmy.
Podobnie, jak grzyby z gatunku Candida, wymienione bakterie żyją w pochwie w standardowych warunkach i nie powodują chorób, dopóki nie zostanie zachwiana równowaga mikroflory bakteryjnej.
Zmniejszenie liczby pałeczek kwasu mlekowego (bakterii Lactobacillus), które odpowiadają za prawidłowe pH pochwy, prowadzi do zaburzenia równowagi pomiędzy różnymi rodzajami bytujących bakterii i do rozwoju flory tlenowej i beztlenowej.
To sprzyja inwazji chorobotwórczych bakterii, które podrażniają śluzówkę pochwy i sromu, powodują nieprzyjemny zapach z pochwy, a dodatkowo niezbyt obfite szare lub szarobiałe upławy.
Niekiedy zakażeniu może towarzyszyć pieczenie i świąd okolic intymnych, uczucie suchości w pochwie, czy dolegliwości bólowe warg sromowych.
Bakteryjne zapalenie pochwy może również przenieść się na cewkę moczową, co objawia się nieprzyjemnym uczuciem nadmiernego parcia moczu na cewkę.
Przyczyny bakteryjnych infekcji okolic intymnych nie są do końca zdefiniowane, ale do grup ryzyka zakażeniem zalicza się przede wszystkim:
- nieprawidłową higienę miejsc intymnych;
- częste irygacje pochwy;
- częste zmiany partnerów seksualnych;
- korzystanie z basenów, saun, czy jacuzzi;
- urazy pochwy;
- częste podróże;
- stosowanie niektórych leków, w tym antybiotyków;
- suchość pochwy w wyniku zaburzeń hormonalnych;
- zaburzenia hormonalne w ciąży, czy podczas menopauzy;
- osłabienie układu immunologicznego w wyniku chorób lub stresu.
W leczeniu bakteryjnego zapalenia pochwy stosuje się doustne lub dopochwowe antybiotyki oraz pomocniczo preparaty do miejscowego smarowania.
Aby przywrócić równowagę mikroflory pochwy zaleca się również podawanie odpowiednich probiotyków.
Czy w razie wystąpienia bakteryjnego zakażenia pochwy konieczne jest leczenie partnera?
Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że waginoza pochwy rozwinęła się u kobiety w wyniku zarażenia od swojego partnera seksualnego, chociaż podobnie jak w przypadku grzybicy, nie musiał on uprzednio odczuwać żadnych dolegliwości, a być jedynie nosicielem.
W wyniku kontaktu seksualnego bakterie mogły również przenieść się na narządy intymne mężczyzny i doprowadzić do rozwoju infekcji, bądź nie powodować symptomów.
Nawet jeśli objawy bakteryjnej infekcji okolic intymnych dotyczą jednej osoby, należy wykonać badania u obojga partnerów i w razie konieczności zastosować u każdego zalecaną terapię.
W innym wypadku, może dochodzić do ponownych infekcji, rozprzestrzeniania chorobotwórczych drobnoustrojów i nawrotów choroby.
Czy grzybicą można się zarazić od partnera?
Jedną z możliwości rozwoju grzybicy okolic intymnych jest zarażenie się chorobą od partnera seksualnego.
Skoro więc grzybicą pochwy można się zarazić, to można również zarażać innych.
Jeden z partnerów seksualnych, w większości przypadków mężczyzna, może nie być świadomy swojego nosicielstwa, bowiem grzyby bytujące na jego narządach intymnych, mogą nie wywoływać u niego żadnych objawów.
Jednak te same drobnoustroje przeniesione w okolice intymne partnerki, mogą prowadzić u niej do rozwoju grzybicy pochwy.
Warto więc w przypadku wystąpienia infekcji intymnej u jednej z osób, wykonać badania również u partnera i w zależności od wyników, wprowadzić ewentualne leczenie.
Trzeba również pamiętać o tym, że częste zmiany partnera seksualnego wiążą się z większym ryzykiem zakażenia miejsc intymnych, dlatego zawsze należy zabezpieczać się podczas stosunku seksualnego używając prezerwatyw.
Czytaj też:
- Suchość pochwy - przyczyny, leczenie, domowe sposoby
- Nawracająca grzybica pochwy - przyczyny i leczenie
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Mirosława Gałęcka, Patrycja Szachta: Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, Forum Zakażeń 2013;4(2):121-125, Instytut Mikroekologii w Poznaniu.
- Piotr Kochan: Wybrane schorzenia dróg moczowo-płciowych kobiety i leczenie według CDC. Kryteria WHO/FAO dla probiotyków i ich zastosowanie w ginekologii w świetle najnowszych badań. Gin. Prakt. 87, 6, 11-18 (2005).
- Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące etiopatogenezy i leczenia nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu: https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2019/Etiopatogeneza%20i%20leczenie%20nawrotowej%20postaci%20dro%C5%BCd%C5%BCakowego%20zapalenia%20pochwy%20i%20sromu.pdf.
- Irena Paczkowska, Agnieszka Wójtowicz, Anna Malm: Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz. Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej z Pracownią Diagnostyki Mikrobiologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.