Czy e-papieros może pomóc w rzuceniu palenia tytoniu?

Jak rzucić palenie? Czy palenie e-papierosów pomoże rozstać się z tytoniem? Zobacz, co na ten temat mówią najnowsze doniesienia naukowe.

Jak rzucić palenie: e-papieros czy NTZ?

W 2019 roku świat obiegły wyniki zakrojonych na szeroką skalę badań klinicznych przeprowadzonych pod kierownictwem Petera Hajeka z Queen Mary University of London, mających na celu naukową weryfikację poglądu, jakoby palenie e-papierosa było skutecznym sposobem na rozstanie z nikotynowym nałogiem.

Badaniom poddano blisko 900 pacjentów, którzy zdecydowali się zerwać z uzależnieniem. Połowa z nich otrzymała wsparcie w postaci e-papierosów, druga zaś część korzystała z tzw. nikotynowej terapii zastępczej (NTZ), czyli tabletek, gum i plastrów zawierających kontrolowane, lecznicze dawki nikotyny.

Wspomaganie było otrzymywane przez 3 miesiące, po 12 miesiącach zaś naukowcy sprawdzili skalę i trwałość rezultatów. Który ze środków okazał się wydatniejszy, jeśli chodzi o skuteczne rzucanie palenia?

Rzucanie palenie jest łatwiejsze z e-papierosem, ale…

Uzależnienie od nikotyny jest niezwykle silne – choć z nałogiem chce zerwać około 80 procent osób pozostających w jego szponach, w czasie pojedynczej próby udaje się to zaledwie garstce. Dlatego nie dziwi, że wśród osób przebadanych przez zespół Petera Hajeka, odsetek terapii zakończonych sukcesem nie był wielki.

Jednocześnie jednak – co istotne ze względu na postawione wyżej pytanie – w jednej z badanych grup uzyskane wyniki były znacznie lepsze, niż w drugiej. W opublikowanej na łamach The New England Journal of Medicine pracy, naukowcy podają, że po 12 miesiącach od rozpoczęcia eksperymentu:

• do nałogu nie wróciło 18 procent pacjentów, którzy rzucanie palenia przez 3 miesiące wspomagali za pomocą e-papierosów.
• terapia okazała się skuteczna w przypadku zaledwie 9 procent osób korzystających z ntz.

Wniosek wydaje się więc prosty – palenie e-papierosów skuteczniej wspomaga rzucanie palenia, aniżeli nikotynowa terapia zastępcza. Na tym jednak twierdzeniu naukowcy nie poprzestali. Cieniem na wyniku badań kładzie się bowiem jedno istotne „ale”.

Palenie e-papierosa uzależnia?

Okazało się, że palenie e-papierosów, które miało być jedynie wspomaganiem walki z uzależnieniem od nikotyny, samo w sobie stało się nałogiem i to dla przeważającej części badanych osób. Wyniki badań są w tej materii wystarczająco jednoznaczne.

• Po 1 roku do regularnego palenia e-papierosów przyznało się aż 80 procent pacjentów, którzy 12 miesięcy wcześniej zaczęli używać tego środka do walki z papierosami tradycyjnymi.
• Po takim samym czasie odsetek osób wciąż używających środków nikotynowej terapii zastępczej wynosił zaledwie 9 procent.

Wniosek: trudno w takim kontekście jednoznacznie uznać, że e-papieros jest skutecznym sposobem na rzucenie palenia, jeśli jeden nałóg zostaje zastąpiony drugim. Zwolennicy e-papierosów podkreślają ich znacznie mniejszą szkodliwość względem papierosów, nieuzasadnione jednak jest twierdzenie, że pozostają one dla zdrowia obojętne.

Konsekwencje palenia e-papierosa

Nazwa „e-papieros” jest myląca. E-papierosy zawierają bowiem nikotynę i to nawet w dwukrotnie większych dawkach, niż papieros tradycyjny. Mają więc wystarczająco dużo mocy, by powodować uzależnienie. Jak jednak podkreśla Public Health England, czyli angielskie ministerstwo zdrowia, mimo tego szkodliwość palenia e-papierosa jest o 95 procent mniejsza, niż w przypadku papierosów tradycyjnych.

Kilkudziesięciokrotnie niższa jest ilość substancji szkodzących zdrowiu, w tym rakotwórczych. Dym z e-papierosa nie zawiera między innymi dwutlenku węgla. Z drugiej strony, sceptycy podnoszą argument, że z ostateczną oceną należy się wstrzymać 20-30 lat, tyle bowiem często trwają procesy nowotworowe.  

E-papierosy zawierają bowiem w swoim składzie nitrozaminę, substancję chemiczną o silnie rakotwórczym charakterze. Jest ona niebezpieczna zarówno dla czynnych palaczy, jak i osób postronnych, czyli palaczy biernych. Innymi substancjami, które mogą zagrażać zdrowiu są formaldehydy i acetaldehydy, glikol propylenowy oraz gliceryna.

Jak rzucić palenie bez wspomagaczy?

I choć palenie papierosów rekomenduje się często jako skuteczny środek służący do walki z nałogiem nikotynowym (tak czynią m.in. władze Wielkiej Brytanii), rozwiązanie to jest jedynie wyborem tzw. mniejszego zła.

W większości przypadków decydują się na nie osoby, które wprawdzie lękają się o własne zdrowie, ale w rzeczywistości nie chcą zerwać z paleniem papierosów – szukają jedynie bezpieczniejszej formy dostarczania do organizmu nikotyny.

Czy można wybrać inną drogę? Jak rzucić palenie bez wspomagaczy tego typu? Jeśli odrzucimy także wspomaganie farmakologiczne (np. za pomocą cytyzyny), opcją pozostaje:

• Psychoterapia,
• stosowanie technik motywacyjnych na własną rękę,
• zaangażowanie rodziny i znajomych – zapewnienie sobie wsparcia, zwiększenie mobilizacji za pomocą presji otoczenia,
• zorganizowanie „detoksu” – wyjazd w odludne miejsce, bez papierosów, bez dostępu do zaopatrzenia,
• znalezienie w sobie właściwiej motywacji (psychologowie sugerują, że łatwiejsze może być rzucanie palenia dla bliskich osób, niż dla siebie samego).

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

• Jak nie przytyć po rzuceniu palenia
• Leczenie uzależnienia od nikotyny
• Nikotyna - jak działa i dlaczego truje

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

E-recepta online

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.