Uczulenie na chlor - objawy i leczenie alergii na chlor
Autor: Piotr Brzózka
Uczulenie na chlor dotyka przede wszystkim osoby korzystające z basenów. Zdecydowanie rzadziej powodem wystąpienia objawów skórnych i żołądkowo-jelitowych jest woda z kranu, która jest wprawdzie chlorowana, ale w bardzo niskim stężeniu.
Na czym polega uczulenie na chlor, jakie są jego objawy, w jaki sposób można je leczyć? I czy coś takiego, jak alergia na chlor w ogóle istnieje?
Czy alergia na chlor istnieje?
Chlor jest pierwiastkiem z grupy fluorowców. W czystej postaci jest to gaz o silnie trujących właściwościach (w czasie pierwszej wojny światowej używany był nawet jako środek bojowy).
W reakcji z wodą tworzy mieszankę dezynfekującą, którą człowiek nauczył się wykorzystywać do celów praktycznych. Od dziesiątek lat związki chloru wykorzystywane są do uzdatniania wody (po jej uprzednim oczyszczeniu), przede wszystkim w komunalnych wodociągach, a także na basenach. Chlorowanie wody pozwala się pozbyć bytujących w niej bakterii, wirusów i grzybów. Stosowane stężenia podchlorynu, chloraminy, czy dwutlenku chloru nie stanowią jako takie zagrożenia dla życia człowieka.
Dla zdrowia zazwyczaj też nie, istnieje jednak niewielki odsetek osób, u których stwierdza się uczulenie na chlor. Czy jest ono jednak alergią? Z medycznego punktu widzenia - nie.
Uczulenie na chlor nie jest alergią
Istnieje szereg dowodów na wystąpienie reakcji skórnych, żołądkowych i innych w wyniku kontaktu skóry bądź układu pokarmowego z zawartym w wodzie chlorem.
Przeważnie ma to związek z kąpielą w źle przygotowanym basenie, rzadziej chodzi o chlorowanie wody pitnej (stosuje się w Polsce stężenia zdecydowanie niższe, niż stanowią dopuszczalne normy). Nawet jednak w przypadku stwierdzenia niepożądanych objawów, nie można ich uznać za odczyny alergiczne. Z prostej przyczyny – chlor nie jest alergenem.
W definicji alergenu mieszczą się te substancje, które mają właściwości antygenowe i u określonych osób prowadzą do wytworzenia przez układ odpornościowy przeciwciał IgE, czego efektem są odczyny alergiczne – wysypki i inne. Chlor powoduje podobne objawy, ale nie są one rezultatem zaistnienia tego typu mechanizmu. W przypadku chloru, pojęcie uczulenia stosowane jest więc w znaczeniu potocznym.
Objawy uczulenia na chlor
Chlor w zbyt dużym stężeniu powoduje symptomy występujące bezpośrednio w miejscu kontaktu z substancją drażniącą. Typowe objawy skórne uczulenia na chlor to między innymi:
- wysypka skórna, świąd, uczucie pieczenia,
- zaczerwienienie, obrzęk,
- wysuszenie, łuszczenie się skóry.
W kontakcie z układem pokarmowym chlor może wywołać takie reakcje, jak silny ból brzucha, biegunka, wymioty, nudności. Do tego liczyć się można z reakcjami ze strony podrażnionych błon śluzowych ust, czy spojówek oczu (ból gardła, kaszel, katar alergiczny, łzawienie).
Uczulenie na chlor w basenie
Uczulenie na chlor najczęściej spotyka osoby korzystające z basenów, gdzie związki tego pierwiastka intensywnie wykorzystywane są do oczyszczania wody. Wiele zależy w tej materii od ogólnego stanu sanitarnego i technicznego danego ośrodka, a także profesjonalizmu jego obsługi.
Sytuacja zazwyczaj lepiej przedstawia się w przypadku komunalnych wodociągów, które od lat systematycznie są modernizowane w celu poprawy parametrów wody.
W wielu miejscowościach woda z kranu nadaje się do picia, do czego mieszkańcy są wprost zachęcani – na przykład w Łodzi. Jak podawało kilka lat temu Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Krakowie, stężenie chloru w tamtejszej sieci wynosi od 0,1 do 0,2 mg/dm3 przy dopuszczalnej normie 0,3 mg/dm3 (dane z 2013 r.).
Jak obrazowo tłumaczono, tej wielkości stężenie odpowiadało jednej kropli chloru na 1000 litrów wody, czyli 5 pełnych wanien. Według wodociągowców – to dawka całkowicie bezpieczna, nawet jeśli osoby zażywające kąpieli czują zapach chloru.
Jak leczyć uczulenie na chlor?
Ponieważ uczulenie na chlor nie jest alergią, nie ma możliwości zastosowania w jego przypadku tak zwanej immunoterapii, czyli odczulania polegającego na przyzwyczajaniu pacjenta do coraz większych dawek drażniącej substancji. Można natomiast w przypadku wystąpienia zmian skórnych stosować leki przeciwhistaminowe.
Nie są one szczególnie cenione w kontekście prawdziwych alergii, jako że łagodzą jedynie objawy, nie zwalczając przyczyn, w przypadku jednak uczulenia na chlor czynnik ten pozostaje bez znaczenia. Istotna jest skuteczność na poziomie objawów. Jednak za podstawowe działanie, które ordynowane jest osobom wrażliwym na chlor, uważa się profilaktykę.
W dużej mierze sprowadza się ona do ograniczenia kontaktu z substancją drażniącą. W przypadku osób korzystających z basenów, oznacza to rezygnację z tej przyjemności, lub korzystanie z tych pływalni, gdzie woda nie jest chlorowana lecz ozonowana. Jeśli chodzi natomiast o picie wody – należy korzystać z butelkowanej lub przegotowanej.
Czytaj też:
- Alergia i jej rodzaje. Na co można mieć uczulenie?
- Na czym polega odczulanie i ile kosztuje? Skuteczność
- Testy alergiczne z krwi, płatkowe czy wziewne? Rodzaje
- Alergeny pokarmowe, krzyżowe, wziewne - rodzaje i lista
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Tadeusz Bochnia, Romuald Siuta, Chlor w wodzie – dobrodziejstwo czy zagrożenie?, Woda i my, nr 67/2013
Podobne artykuły
