Trądzik zaskórnikowy - leczenie i kosmetyki. Krem i leki
Autor: Joanna Woźniak
Trądzik zaskórnikowy to najłagodniejsza odmiana trądziku młodzieńczego. Pierwsze objawy dermatozy pojawiają się okresie dojrzewania i z reguły samoistnie ustępują, bez pozostawienia blizn. Leczenie trądziku zaskórnikowego nie jest skomplikowane - opiera się głównie na stosowanie leków miejscowych i odpowiedniej pielęgnacji skóry.
Trądzik zaskórnikowy
Trądzik zaskórnikowy jest najłagodniejszą odmianą trądziku młodzieńczego – najczęściej występującej dermatozy na świecie. Szacuje się, że trądzik pospolity dotyka 80-100 proc. populacji młodzieży w okresie dojrzewania. Choroba charakteryzuje się występowaniem różnego rodzaju wykwitów skórnych.
Początkowo niezapalnych, które z czasem przeistaczają się zmiany zapalne. Do wykwitów skórnych o charakterze niezapalnym należą zaskórniki, natomiast zmiany zapalne to krostki i grudki, które w miarę postępu choroby, mogę przybrać postać guzów oraz cyst.
Ze względu na rodzaj wykwitów skórnych wymienia się następujące odmiany trądziku młodzieńczego:
- trądzik zaskórnikowy,
- trądzik krostkowy,
- trądzik grudkowy,
- trądzik grudkowo-krostkowy.
Co warto podkreślić, mnogość zmian skórnych sprawia, że trądzik doczekał się wielu klasyfikacji. Autorzy różnie go definiują oraz podają odmienne podziały klasyfikacyjne.
Trądzik zaskórnikowy zamknięty i otwarty
Trądzik zaskórnikowy zgodnie z powyższą klasyfikacją jest najłagodniejszym stadium trądziku młodzieńczego. Można go rozpoznać na podstawie niewielkich, 1-2 milimetrowych wykwitów skórnych o charakterze niezapalnym, nazywanych zaskórnikami. Zaskórniki występują głównie na twarzy, a konkretnie w tzw. strefie T, obejmującej czoło, nos oraz brodę. Dzieli się je na zamknięte oraz otwarte.
Początkowo na twarzy pojawiają się zaskórniki zamknięte, które są efektem nadmiernego gromadzenia korneocytów (martwych keratynocytów) w ujściach mieszków włosowych. Innymi słowy niezłuszczone i nagromadzone korneocyty zaczynają zatykać mieszki włosowe. Powstaje w ten sposób zbity czop, czyli zaskórnik zamknięty. Z reguły nie jest on widoczny na pierwszy rzut oka. Dopiero po naciągnięciu skóry uwidacznia się niewielka grudka o lekko białym zabarwieniu.
Dalsze gromadzenie się korneocytów, łoju oraz bakterii prowadzi do rozwoju zaskórnika otwartego, czyli charakterystycznego czarnego punktu na skórze, nazywanego potocznie wągrem. Z czasem w zaskórnikach może rozwinąć się stan zapalny na skutek uszkodzenia ścian mieszków włosowych. W ten sposób tworzą się krostki i grudki - krostki wtedy, gdy stan zapalny jest płytko umiejscowiony; jeśli natomiast rozwinie się głębiej, wówczas powstaną grudki. Z czasem krostki lub grudki mogą przeistoczyć się w twarde guzki (torbiele) lub ropnie, charakterystyczne dla znacznie poważniejszych odmian trądziku.
Trądzik zaskórnikowy, a inne postaci trądziku młodzieńczego
Trądzik zaskórnikowy, krostkowy oraz grudkowy należą do łagodnych odmian trądziku pospolitego. W dermatologii wyróżnia się jeszcze odmiany umiarkowane, do których należy trądzik grudkowo-krostkowy oraz ciężkie, takie jak:
- trądzik guzkowy,
- trądzik ropowiczy,
- skupiony,
- piorunujący,
- bliznowaty (bliznowcowy),
- odwrócony.
Leczenie trądziku zaskórnikowego
Leczenie trądziku jest uzależnione przede wszystkim od odmiany choroby. Trądzik zaskórnikowy jest najłagodniejszą odmianą dermatozy, dlatego leczenie nie jest skomplikowane. Co warto podkreślić, pierwsze objawy pojawiają się w okresie pokwitania i często samoistnie ustępują wraz z końcem dojrzewania.
Leczenie trądziku zaskórnikowego polega głównie na zahamowaniu łojotoku i wzrostu bakterii, a także złuszczaniu martwego naskórka za pomocą leków miejscowych oraz kosmetyków.
Do leków stosowanych miejscowo w leczeniu trądziku należą:
- kwas azelainowy,
- nadtlenek benzoilu,
- antybiotyki,
- retinoidy.
Postać zaskórnikowa jest leczona zwykle nadtlenkiem benzoilu, który działa przeciwbakteryjne, keratolitycznie, przeciwzapalnie oraz hamuje nadmierne wydzielanie łoju. W leczeniu łagodnych postaci trądziku stosuje się także kwas azelainowy, który wykazuje działanie przeciwzapalne, bakteriostatyczne, keratolityczne i sebostatyczne.
Preparaty z nadtlenkiem benzoilu i z kwasem azelainowym skutecznie redukują liczbę zaskórników.
Przy poważniejszych zmianach może być niezbędne wprowadzenie leczenia przez lekarza dermatologa, przy pomocy leków na receptę.
Trądzik zaskórnikowy, a kosmetyki
Dużo rolę w procesie leczenia trądziku zaskórnikowego odgrywa pielęgnacja skóry. Pacjenci powinni używać kosmetyków przeznaczonych do cery trądzikowej, gdyż zawierają one substancje, które skutecznie usuwają nadmiar łoju i przywracają skórze odpowiednie pH, a przy tym nie zatykają porów.
Najlepiej postawić na dermokosmetyki, które nie mają w składzie żadnych substancji drażniących (m.in. alkoholu), które mogą przyczynić się do nadmiernego wysuszenia skóry. Warto jednak mieć na uwadze, że preparaty o działaniu oczyszczającym mogą przesuszyć cerę trądzikową, dlatego nie powinno się zapominać o stosowaniu kremów nawilżających.
Sucha skóra trądzikowa będzie bowiem produkować jeszcze większą ilość sebum. Kosmetyki nawilżające do cery trądzikowej nie powinny zawierać tłuszczu.
Czytaj też:
- Trądzik u dorosłych - jakie kosmetyki stosować? Leczenie
- Dieta na trądzik i jego różne odmiany. Czego nie jeść?
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Janda K., Chwiłkowska M., Trądzik pospolity – Etiologia, klasyfikacja, leczenie, Annales Academiae Medicae Stetinensis Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2014, 60, 2, 13–18.
- Zaczyńska-Janeczko J., Trądzik pospolity [w:] Ekspert Anti-Aging styczeń/luty 2007 (nr 7)
Podobne artykuły
