Trądzik na czole: przyczyny i leczenie. Jak się go pozbyć?
Autor: Piotr Brzózka
Trądzik na czole to przypadłość, która dotyka przede wszystkim osoby w wieku dojrzewania. Wypryski na czole są charakterystyczne dla tzw. trądziku pospolitego – choroby o złożonej etiologii, której pozbycie się stanowi nie lada wyzwanie.
Trądzik na czole
Trądzik na czole jest charakterystycznym objawem trądziku pospolitego (Acne vulgaris), w jednej z klasycznych jej postaci, do których zaliczamy między innymi trądzik zaskórnikowy, krostkowy czy grudkowo-krostkowy, czasem też bliznowcowy, ropowiczy czy skupiony.
W każdej z nich wypryski na czole mają inny wygląd i charakter, inny też może być patomechanizm powstawania oraz sposób gojenia się. Schorzenie to typowe jest dla wieku dojrzewania i bardzo często wiąże się z hormonalną burzą, która przetacza się przez organizm w tym okresie.
Zdarza się też, że u podłoża problemów z cerą leży zła dieta, nadmierny poziom stresu, niewłaściwa pielęgnacja skóry oraz nadużywanie alkoholu i papierosów. Pamiętać należy, że trądzik na czole jest chorobą, a nie defektem estetycznym i jako taki wymaga nie tylko stosowania odpowiednich środków kosmetycznych, ale przede wszystkim leczenia.
Jak wyglądają wypryski na czole?
Wypryski na czole w przebiegu trądziku pospolitego mogą przybierać formę wągrów (zaskórników), krost, grudek a nawet ropnych torbieli. W zależności od tego, który rodzaj wyprysków jest dominujący, wyróżniamy między innymi:
- Trądzik zakórnikowy, niezwykle powszechny w wieku młodzieńczym. Charakteryzuje się występowaniem niewielkich wykwitów (kropek o średnicy 1-3 mm), bardzo ciemnych lub niemal niewidocznych, w szczególności w obrębie tzw. strefy T, a więc na czole, nosie i brodzie. W większości przypadków towarzyszy temu intensywny łojotok.
- Trądzik krostkowy – początkowo na skórze pojawia się zaczerwienienie oraz niewielkie guzki. Z czasem wypełniają się one ropą, a skórę obejmuje proces zapalny. W odróżnieniu od zaskórników, krosty trudno się leczą i mogą pozostawiać po sobie głębokie blizny.
- Trądzik grudowo-krostkowy – oprócz krost, na powierzchni skóry pojawiają się twarde wypukłości, wypełnione łojem. Przyczyną ich powstawania jest nadprodukcja sebum i towarzyszące temu zaburzenia procesów złuszczania się naskórka. Grudki z czasem ustępują nie pozostawiając blizn.
Przyczyny trądziku na czole
Skąd się bierze trądzik na czole? Przyczyny choroby są niezwykle zróżnicowane i złożone. Do podstawowych czynników determinujących jej rozwój należą:
- uwarunkowania genetyczne,
- aktywność hormonów płciowych,
- nadmierne wytwarzanie łoju,
- właściwości mieszków włosowych,
- aktywność bakterii Propionibacterium acnes.
Mechanizm genetycznego przekazywania skłonności do trądziku nie został do końca poznany, nie mniej wrodzony charakter schorzenia został udowodniony ponad wszelką wątpliwość - prawdopodobieństwo zachorowania u osób, których oboje rodzice mieli trądzik, wynosi ponad 50 procent. Nakładają się na to intensywne procesy hormonalne typowe dla wieku dojrzewania.
Wzrost poziomu androgenów oraz innych hormonów jajników i nadnerczy wpływa stymulująco na pracę gruczołów łojowych. Jednocześnie dochodzi do nadmiernego rogowacenia komórek przewodów wyprowadzających łój na powierzchnię skóry, skutkiem czego czopują się one, doprowadzając do powstania zaskórników.
Same w sobie wągry mają charakter niezapalny, ale skóra wokół staje się szczególnie podatna na nadkażenia ze strony bakterii Propionibacterium acnes. Konsekwencją tego może być pojawienie się zapalnych krost, grudek i torbieli.
Jak pozbyć się trądziku na czole?
Jak się pozbyć trądziku na czole? Oto kilka przydatnych rad i zasad:
- Należy uświadomić sobie, że trądzik jest poważną chorobą, która mimo podjętych wysiłków może szpecić twarz pacjenta nawet przez wiele lat. Nie oczekujmy więc natychmiastowych efektów terapii;
- Z ostrożnością podchodzimy do wszelkich cudownych, domowych sposobów. Dobrze dobrane kosmetyki, zioła oraz inne tego typu środki mogą pomagać w pielęgnacji skóry, ale nie będą leczyć trądziku. Pamiętajmy – w pielęgnacji skóry trądzikowej stosujemy kosmetyki wyłącznie naturalne, bardzo delikatne, o właściwościach nawilżających, a także w niewielkim stopniu złuszczających. Zabronione jest stosowanie preparatów na bazie alkoholu. Nie powinno się trądziku maskować makijażem.
- Skuteczne i uznane metody eliminacji trądziku polegają na zastosowaniu środków farmakologicznych różnego typu, niekiedy przy wsparciu zabiegów medycyny estetycznej lub kosmetologii (na przykład leczenie laserem lub lampą IPL, peeling kawitacyjny, mikrodermabrazja).
- Wyprysków na czole nie wolno dotykać, ani tym bardziej wyciskać. Jedyną tego konsekwencją mogą być dodatkowe zakażenia i intensyfikacja choroby.
Leczenie trądziku na czole
Farmakologiczne leczenie trądziku na czole (przy pomocy leków na trądzik na receptę) odbywać się powinno pod kontrolą lekarską (najczęściej dermatologa), tym bardziej, że wiele skutecznych środków dostępnych jest wyłącznie na receptę. Na trądzik na czole stosuje się między innymi:
- Metronidazol (na receptę) – chemioterapeutyk, działa bakteriobójczo i pierwotniakobójczo. Skuteczny w przypadku zapalnych postaci trądziku.
- Tetracyklina (na receptę) - antybiotyk o silnym działaniu bakteriostatycznym. Ogranicza łojotok, łagodzi stany zapalne. Idealna w przypadku zmian ropnych.
- Erytromycyna i klindamycyna (na receptę) – antybiotyki działające bakteriostatycznie i przeciwzapalnie. Redukują ilość wolnych kwasów tłuszczowych.
- Kwas azelainowy (bez recepty) – działa przeciwbakteryjnie, złuszcza skórę, likwiduje przebarwienia.
- Izotretynoina, tretinoina, adapalen i tazaroten (bez recepty)– retinoidy, czyli pochodne witaminy A. Skuteczne w walce z trądzikiem zaskórnikowym. Hamują powstawanie wągrów, normalizują proces złuszczania się mieszków włosowych, redukują stany zapalne.
- Nadltlenek benzoilu (bez recepty) – lek przeciwzapalny i przeciwbakteryjny. Złuszcza naskórek i hamuje łojotok. Ma działanie wysuszające. Redukuje uciążliwości, takie jak świąd. Często stosowany razem z innymi środkami na trądzik.
- Ichtiol (bez recepty) – maść ichtiolowa o działaniu bakteriostatycznym i przeciwzapalnym oraz silnych właściwościach ściągających. Pomaga ropnej wydzielinie wydostawać się na powierzchnię skóry.
- Tlenek cynku (bez recepty) – działa przeciwzapalnie, osuszająco, ściągająco i osłaniająco. Dla dodatkowego efektu często łączony z kwasem salicylowym.
Czytaj też:
- Rodzaje trądziku u dorosłych i młodzieńczego – różnice
- Dieta na trądzik i jego różne odmiany. Czego nie jeść?
- Trądzik hormonalny - leczenie naturalne i lekami. Objawy
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Katarzyna Janda, Magdalena Chwiłkowska, Trądzik pospolity, etiologia, klasyfikacja, leczenie, Pomeranian Journal of Life Sciences, wol 60., nr 2 (2014)
- Julia Seniuta, Adam Reich, Miejscowa antybiotykoterapia w leczeniu trądziku, Forum Derm. 2017; 3: 2