Trądzik hormonalny - leczenie naturalne i lekami. Objawy
Autor: Joanna Woźniak
Trądzik hormonalny może się pojawić w każdym wieku. Dotyka młodzież w okresie dojrzewania, kobiety w wieku rozrodczym oraz po menopauzie. Sprawdź, jak się objawia trądzik hormonalny oraz jak można go wyleczyć.
Trądzik hormonalny
Trądzik hormonalny - każdy z nas prawdopodobnie nie raz spotkał się z takim określeniem, jednakże w terminologii medycznej nie jest ono używane. Dermatolodzy wyróżniają kilkanaście odmian trądziku, co jest niewątpliwie związane z różnorodnych obrazem klinicznym tej dermatozy oraz jej wieloczynnikowym podłożem.
W literaturze medycznej można znaleźć wiele klasyfikacji trądziku. Większość autorów skupia się na trądziku pospolitym i jego licznych odmianach: trądzik młodzieńczy (w tym trądzik zaskórnikowy, grudkowo-krostkowy i guzkowo-cystowy), ropowiczy, skupiony, bliznowcowy, odwrócony, pioronujący, martwiczy.
Wymienia się także szczególne postaci trądziku pospolitego (niemowlęcy, samouszkadzający, wywołany) oraz trądzik różowaty i trądzik późny. Na próżno jednak szukać trądziku hormonalnego jako osobniczej odmiany.
Określenie trądzik hormonalny funkcjonuje głównie w odniesieniu do wykwitów skórnych, które pojawiły się na skórze na skutek zaburzeń hormonalnych. Innymi słowy termin ten jest używany w kontekście przyczyny powstania zmian skórnych.
Hormony a trądzik
Trądzik jest chorobą skóry o wieloczynnikowym podłożu. Wśród przyczyn wymienia się przede wszystkim:
- uwarunkowania genetyczne,
- nadmierną produkcję sebum przez gruczoły łojowe,
- zaburzenia hormonalne,
- wpływ bakterii beztlenowych (Propionibacterium acnes),
- nieprawidłowe rogowacenie ujść mieszków,
- inne czynniki prowokujące występowanie wykwitów na skórze (dieta, palenie papierosów).
U podłoża wszystkich zmian trądzikowych leży łojotok skóry, który prowadzi do powstawania zmian niezapalnych (zaskórników), które w miarę postępu choroby przeistaczają się w zmiany zapalne. Za wydzielanie łoju oraz rozrost gruczołów łojowych odpowiadają hormony androgenowe. Można zatem wysnuć wniosek, że każda odmiana trądziku ma związek z hormonami.
Dowodem na potwierdzenie tej tezy jest fakt, że największa zachorowalność na trądzik występuje u młodzieży w okresie dojrzewania, czyli kiedy znacząco wzrasta poziom androgenów.
Z drugiej jednak strony tylko u nielicznych pacjentów cierpiących na trądzik pospolity badania laboratoryjne potwierdzają zaburzenia hormonalne. Wśród pacjentów cierpiących na endokrynopatię często obserwuje się zmiany skórne, ale głównie są to bakteryjne lub grzybicze zakażenia skóry, owrzodzenia, włókniaki, przebarwienia czy rumień.
Trądzik obserwuje się głównie wśród kobiet z hiperandrogenizmem. Pojawia się też u pacjentów z zespołem Cushinga, ale jest zwykle reakcją na leczenie (trądzik posteroidowy).
Kto jest narażony na trądzik androgenny?
Zmiany trądzikowe związane ze zwiększonym stężeniem androgenów w organizmie obserwuje się głównie u młodzieży w okresie dojrzewania, u kobiet cierpiących na
hiperandrogenizm. Trądzik androgenny ma także związek ze stresem. Przewlekły stres prowadzi bowiem do zwiększenia sekrecji androgenów nadnerczowych.
Coraz więcej uwagi poświęca się także zagadnieniu trądziku późnego, który dotyka głównie kobiet w wieku rozrodczym (powyżej 25 roku życia). Większość kobiety dotkniętych późnym trądzikiem obserwuje nasilenie zmian trądzikowych przed miesiączką, co także ma związek ze stężeniem hormonów płciowych w organizmie. Hormonalne zmiany trądzikowe obserwuje się także u kobiet w okresie menopauzy, kiedy znacząco spada poziom estrogenów.
Objawy trądziku hormonalnego
Trądzik hormonalny ma różnorodny obraz kliniczny. Jeśli zmiany trądzikowe pojawiają się po raz pierwszy w okresie dojrzewania, przybierają zwykle postać zaskórników, grudek oraz krost. Wykwity skórne lokalizują się głównie na twarzy (w tzw. strefie T), a także plecach i klatce piersiowej.
Nieco inne objawy ma trądzik późny. Zmiany skórne lokalizują się głównie w okolicy podbródka, żuchwy oraz wokół ust. Niekiedy występują też na ramionach i szyi. Najczęściej przybierają postać grudek, krostek oraz zapalnych guzków, które mają tendencję do bliznowacenia.
Leczenie trądziku hormonalnego
Leczenie trądziku hormonalnego jest uzależnione przede wszystkim od rodzaju wykwitów skórnych oraz stopnia ich nasilenia. Terapia powinna być dopasowana do konkretnego pacjenta. W przypadku łagodnych zmian trądzikowych stosuje się leki na trądzik miejscowe: kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, retinoidy oraz antybiotyki (klindamycynę, erytromycynę oraz tetracyklinę).
W poważniejszych stanach wprowadza się leczenie ogólne prowadzone np. przez lekarza dermatologa. Zastosowanie znajdują antybiotyki z grupy tetracyklin oraz leki antyandrogenne. Według Rekomendacji Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, leczenie antyandrogenami jest wskazane u pacjentek z łojotokiem, łysieniem androgenowy, zespołem SAHA, nieregularnie miesiączkujących, z trądzikiem późnym oraz trądzikiem opornym na standardowe leczenie.
Czytaj też:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Joanna Maj, Alina Jankowska-Konsur, Joanna Gruber, Monika Kurek, Małgorzata Tupikowska, Zmiany skórne w endokrynopatiach, Family Medicine & Primary Care Review 2013; 15, 3: 458–461.
- Anita Rokowska-Waluch, Badanie zależności między stresem emocjonalnym a przebiegiem trądziku pospolitego, Rozprawa doktorska, Poznań 2014.
- Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Kompleksowa terapia hormonalna u kobiet z trądzikiem – 2011, Ginekol Pol. 2012, 83, 229-232.
- Paulina Szczurek, Grażyna Kamińska-Winciorek, Radosław Śpiewak, Częstość występowania trądziku późnego oraz jego wpływ na jakość życia młodych kobiet, Estetol Med Kosmetol 2012; 2(2): 58-62
Podobne artykuły
