Czego nie wolno robić przy niedoczynności tarczycy?
Autor: Piotr Brzózka
Czego nie wolno robić przy niedoczynności tarczycy – to pytanie często zadawane lekarzom przez pacjentów zmagających się z hipotyreozą. Podpowiadamy, jakie czynniki środowiskowe mogą zaostrzyć przebieg choroby oraz przyczynić się do jej rozwoju.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) jest zespołem objawów chorobowych powodowanym niedoborem hormonów tarczycy w organizmie. Wśród przyczyn niedoczynności tarczycy wymienia się niedobór jodu.
Jod jest pierwiastkiem niezbędnym tarczycy do produkcji oraz wydzielania hormonów. Pierwiastek ten jest dostarczany do organizmu wraz z pożywieniem, dlatego dieta odgrywa istotą rolę w rozwoju niedoczynności tarczycy.
Poza dietą wymienia się także inne czynniki, które mogą mieć wpływ na produkcję hormonów przez gruczoł tarczowy. Jednym z nich jest palenie papierosów. Dym papierosowy prowadzi do uwalniania się prozapalnym cytokin, które biorą udział w autoimmunizacji. Dlatego palenie papierosów jest szczególnie niewskazane osobom cierpiących na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, które stopniowo wyniszcza gruczoł tarczowy, a w konsekwencji prowadzi do hipotyreozy.
Kolejnym czynnikiem, który wiąże się z rozwojem niedoczynności tarczycy jest stres. Pod wpływem wzmożonego stresu organizm produkuje kortyzol, który w nadmiarze prowadzi do obniżenia metabolizmu, spowolnienia procesów komórkowych oraz zaburzeń czynnościowych tarczycy.
Czego nie wolno robić przy niedoczynności tarczycy?
Zatem czego nie wolno robić przy niedoczynności tarczycy? Przede wszystkim nie należy narażać organizmu na działanie czynników środowiskowych, które mogą zaostrzyć przebieg choroby lub doprowadzić do jej rozwoju. Do takich czynników zaliczają się:
- nieodpowiednia dieta,
- zaburzenia odżywiania,
- nikotynizm,
- stres,
- infekcje wirusowe i bakteryjne,
- obniżenie odporności.
Czego nie jeść przy niedoczynności tarczycy?
Dieta odgrywa ważną rolę w rozwoju chorób tarczycy. Stanowi także ważny element terapii wspomagającej leczenie. Co należy jeść, a czego nie jeść przy niedoczynności tarczycy?
Dietetycy zalecają by ograniczyć spożycie pokarmów, którego mogą zaburzyć wchłanianie jodu. Jod jest bowiem potrzebny tarczycy do prawidłowego funkcjonowania, a niedostateczna podaż tego pierwiastka może doprowadzić do rozwoju hipotyreozy. Według Światowej Organizacji Zdrowia dzienna podaż jodu u osoby dorosłej powinna wynosić 150 mikrogramów. Co warto podkreślić, zapotrzebowanie na jod wzrasta w czasie ciąży do 250 mikrogramów, dlatego ciężarnym zalecana jest suplementacja.
Przy niedoczynności tarczycy niewskazane jest także jedzenie produktów spożywczych, które zawierają goitrogeny - substancje, które hamują wchłanianie składników odżywczych. Ponadto goitrogeny mogą wiązać się z jodem i hamować syntezę hormonów tarczycy.
Produkty niewskazane przy niedoczynności tarczycy
Goitrogeny występują w następujących produktach spożywczych:
- brokuły,
- brukselka,
- kalafior,
- jarmuż,
- gorczyca,
- rzodkiewka,
- brukiew,
- kalarepa,
- soja,
- tofu.
Dietetycy nie zalecają jednak całkowitego wyeliminowania tych produktów z diety, lecz ograniczenie ich spożycia do porcji tygodniowo. Co bardzo istotne, obróbka termiczna zmniejsza zawartość goitrogenów o około 30 procent.
Co jeść przy niedoczynności tarczycy?
Wśród produktów wskazanych przy niedoczynności tarczycy wymienia się przede wszystkim pokarmy, które są źródłem jodu. Pierwiastek występują głównie w rybach, takich jak:
- makrela (100 g porcja zawiera 140 μg jodu),
- dorsz (110 μg jodu w 100 g),
- śledź (30 μg jodu w 100 g),
- łosoś (40 μg w 100 g),
- tuńczyk (30 μg w 100 g).
Ponadto jod występuje też w glonach, skorupiakach, produktach mlecznych oraz wodzie mineralnej (aczkolwiek nie w każdej, dlatego warto sprawdzić etykietę). Źródłem jodu jest także sól kuchenna.
Poza jodem ważnym składnikiem diety przy niedoczynności tarczycy jest selen. Pierwiastek jest niezbędny do syntezy hormonów tarczycy oraz chroni gruczoł tarczowy przed uszkodzeniem w przebiegu choroby Hashimoto.
Wśród pokarmów zawierających selen wymienia się:
- orzechy brazylijskie,
- skorupiaki,
- ryby,
- jaja,
- mleko i jego przetwory.
Kolejny ważny składnik diety to żelazo, które także bierze udział w produkcji hormonów tarczycy. Żelazo występuje m.in. w kurzej wątróbce, wołowinie, migdałach, jajach oraz gotowanej fasoli i soczewicy.
Niedoczynność tarczycy a wysiłek fizyczny
Pacjentom cierpiącym na niedoczynność tarczycy zalecany jest sport. Aktywność fizyczna nie tylko przyspieszy metabolizm, który obniżył się w wyniku choroby, ale także pomoże zredukować stres. Wybór dyscypliny sportowej powinien być podyktowany stanem zdrowia, wiekiem oraz indywidualnymi predyspozycjami organizmu. Przy niedoczynności tarczycy ważna jest pora wykonywania ćwiczeń.
Trening podnosi bowiem poziom kortyzolu, dlatego warto ćwiczyć wtedy, gdy fizjologicznie poziom hormonu stresu w organizmie jest najwyższy, czyli rano oraz po południu. Nie zaleca się natomiast trenować w godzinach wieczornych, kiedy w organizmie naturalnie obniża się stężenie kortyzolu.
Czytaj też:
- Objawy niedoczynności tarczycy u dzieci i dorosłych
- Zioła na niedoczynność tarczycy - zastosowanie w leczeniu
- Nieleczona niedoczynność tarczycy - skutki dla organizmu
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Bibliografia do artykułu
- Hanna Stolińska, Diana Wolańska, Składniki pokarmowe istotne w niedoczynności tarczycy, Żywienie człowieka i metabolizm 2012, XXXIX, nr 3.
- Hanna Mikoś, Czynniki prozapalne, proapoptotyczne i antyapoptotyczne w patogenezie autoimmunologicznej choroby tarczycy. Rozprawa doktorska, Poznań 2013.
- http://www.wszechnica-zywieniowa.sggw.pl/Prezentacje/2017/Slajdy_maj_2017.pdf
Podobne artykuły
