Choroby tarczycy - objawy i przyczyny. Jak rozpoznać?

Choroby tarczycy kryją się za objawami niespecyficznymi, występującymi w wielu jednostkach chorobowych. Zanim zostaną wykryte, rozwijają się latami, siejąc spustoszenie w organizmie. Na jakie choroby tarczycy zapadamy najczęściej. Jakie mają objawy? Jak je rozpoznać?

Choroby tarczycy

Choroby tarczycy należą do najbardziej podstępnych. Kryją się za objawami nieswoistymi, występującymi w wielu jednostkach chorobowych. To sprawia, że są zazwyczaj identyfikowane z innymi schorzeniami lub zrzucane na karb przemęczenia lub niewłaściwego odżywiania. W efekcie schorzenia tarczycy rozwijają się latami, siejąc spustoszenie w organizmie.

Pacjenci w poszukiwaniu przyczyny odwiedzają lekarzy wielu specjalizacji – kardiologów, gastroenterologów, dermatologów, psychiatrów, zanim trafią do endokrynologa, który postawi właściwą diagnozę.

Do najczęstszych chorób gruczołu tarczowego należą:

• niedoczynność tarczycy
• nadczynność tarczycy
• choroba Hashimoto.

W diagnostyce wymienionych schorzeń tarczycy wykonuje się głównie badania laboratoryjne.

Nadczynność i niedoczynność tarczycy można rozpoznać na podstawie wyników badań krwi sprawdzających poziom TSH – czyli tyreotropiny wydzielanej przez przysadkę mózgową. TSH stanowi najczulszy wskaźnik zaburzeń czynnościowych gruczołu tarczowego. By wykryć chorobę Hashimoto niezbędne są badania na oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) i przeciwko tyreoglubulinie (anty-TG) w surowicy krwi.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) jest zespołem objawów chorobowych związanym z niedoborem hormonów tarczycy (HT) w organizmie.

Choroba może być spowodowana zaburzeniami w samym gruczole tarczowym (niedoczynność pierwotna) lub w układzie podwzgórzowo-przysadkowym, który reguluje czynność tarczycy (niedoczynność wtórna). Hipotyreozę dzieli się także na wrodzoną, czyli manifestująca się w okresie płodowym lub tuż po urodzeniu oraz nabytą, objawiającą się w późniejszym życiu. Wśród przyczyn choroby najczęściej wymienia się:

• zaburzenia rozwojowe,
• dyshormonogenezę,
• niedoczynność jatrogenną, powstałą na skutek radioterapii, zabiegu chirurgicznego, leczenia jodem promieniotwórczym lub zażywania leków,
• choroby autoimmunologiczne - zwłaszcza chorobę Hashimoto,
• limfocytarne zapalenie przysadki,
• niedobór jodu.

Niedoczynność tarczycy jest najczęstszą chorobą gruczołu tarczowego. Szacuje się, że występuje u 5-7 proc. kobiet oraz u 1 proc. mężczyzn.

Objawy niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy (hipertyreoza) objawia się:

• zaparciami,
• zwiększeniem masy ciała (nadwaga/otyłość),
• wodobrzuszem,
• bradykardią,
• zmniejszoną tolerancją wysiłku,
• płynem w worku osierdziowym,
• niedokrwistością,
• sennością,
• zaburzeniami pamięci i koncentracji,
• spowolnieniem ruchów i mowy,
• osłabieniem siły mięśniowej,
• obfitą miesiączką i cyklami bezowulacyjnymi u kobiet,
• suchymi, łamliwymi i nadmiernie wypadającymi włosami.

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy jest zespołem objawów chorobowych związanym z nadmiarem hormonów tarczycy w organizmie. Schorzenie zazwyczaj jest spowodowane:

• chorobą Gravesa-Basedowa,
• wolem wieloguzkowym nadczynnym,
• autonomicznym guzkiem nadczynnym tarczycy,
• zapaleniem tarczycy.

Nadczynność tarczycy występuje u 2-3 proc. populacji dorosłych. Podobnie jak w przypadku niedoczynności tarczycy częściej chorują kobiety.

Jakie są objawy nadczynności tarczycy?

Do objawów nadczynności tarczycy zaliczają się:

• tachykardia,
• spadek masy ciała,
• rozdrażnienie,
• płaczliwość,
• nerwowość,
• niepokój,
• drżenie rąk,
• osłabienie mięśniowe,
• biegunki,
• bezsenność,
• wytrzeszcz oczu,
• nadmierna potliwość,
• skąpe miesiączki.

Choroba Hashimoto

Choroba Hashimoto, inaczej przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, należy do chorób autoimmunologicznych. Schorzenie jest wynikiem zaburzonej pracy układu immunologicznego, który traktuje gruczoł tarczowy jako ciało obce, które trzeba zwalczyć.

W przebiegu choroby układ odpornościowy produkuje przeciwciała, które atakują komórki tarczycy, prowadząc do stopniowego wyniszczenia gruczołu. Dochodzi do zaburzeń w produkcji i wydzielaniu hormonów. Początkowo może się rozwinąć łagodna lub umiarkowana nadczynność tarczycy, a w konsekwencji niedoczynność tarczycy.

Choroba Hashimoto jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy i zarazem najpowszechniejszą chorobą gruczołu tarczowego. Z amerykańskich badań epidemiologicznych wynika, że na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy choruje 5 proc. populacji. Według raportu sporządzonego przez GUS kobiety zapadają na chorobę Hashimoto 8 razy częściej niż mężczyźni.

Czytaj też:

• Zioła na niedoczynność tarczycy - zastosowanie w leczeniu
• Nieleczona niedoczynność tarczycy - skutki dla organizmu

---

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny online

Lekarz internista

E-recepta online

Leki na niedoczynność tarczycy: konsultacja

---

Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.