Kłykciny kończyste: jak je leczyć (skuteczne leki i konsultacja online)
Chociaż na hasło choroby weneryczne najczęściej przychodzą Ci do głowy te bakteryjne (kiła, rzeżączka, chlamydioza), to wśród nich są też wirusowe – jak na przykład kłykciny kończyste.
Chorobę tę powoduje wirus HPV (brodawczaka ludzkiego), jednak za występowanie kłykcin kończystych w okolicach narządów płciowych odpowiada tylko kilka z ponad 100 (znanych obecnie) rodzajów.
Nieleczenie i ignorowanie kłykcin kończystych może prowadzić do innych schorzeń oraz mogą wpływać na rozwój chorób nowotworowych (za tymi badaniami).
Pozostaje zatem pytanie: jak wygląda leczenie kłykcin kończystych i czy zawsze możliwe jest całkowite pozbycie się z organizmu powodującego je wirusa HPV?
Kłykciny kończyste – jak mogą się pojawić na Twoim ciele (i co je powoduje)?
Kłykciny kończyste, nazywane czasem brodawkami wenerycznymi lub płciowymi (ICD-10: A63.0), to zmiany skórne w postaci grudek lub brodawek wywoływane przez niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego – HPV.
Samą chorobę zalicza się do grupy chorób przenoszonych drogą płciową – szacuje się, że zakażenie HPV są jedną z najczęściej występujących chorób wenerycznych.
Obecnie medycyna zidentyfikowała ponad 100 typów wirusa HPV, przy czym tylko kilka rodzajów może powodować wystąpienie brodawek płciowych:
- HPV 6;
- HPV 11;
- HPV 16 i 18 (rzadziej powodują kłykciny kończyste, ale dwa te wirusy odpowiadają za około 70% przypadków raka szyjki macicy);
- HPV 2 (odpowiedzialny za pojawienie się brodawek na rękach, czyli brodawek zwykłych, jednak w rzadkich sytuacjach może być odpowiedzialny za pojawienie się kłykcin kończystych).
Na to, jak wygląda rozwój kłykcin kończystych po zakażeniu, ogromny wpływ ma siła reakcji obronnej organizmu, czyli działanie układu odpornościowego.
Dlatego, jeśli doszło do zakażenia, a Twój układ odpornościowy radzi sobie z objawami wirusa HPV, możesz nie mieć żadnych objawów.
Jednak w okresie osłabienia (nadmiar stresu, długotrwała antybiotykoterapia, długotrwałe chorowanie, zmiana pogody… lista jest długa), mogą pojawić się objawy kłykcin kończystych, chociaż wcześniej nic nie wskazywało na to, że doszło do zakażenia.
Warto dodać, że około 30 typów wirusa HPV jest przekazywanych drogą płciową.
Objawy kłykcin kończystych – jak je rozpoznać i gdzie szukać
Samo zakażenie wirusem HPV może przebiegać bezobjawowo – możesz nie wiedzieć, że doszło do zakażenia, bo nie pojawiają się żadne niepokojące zmiany skórne ani inne objawy.
Mówi się o trzech rodzajach przebiegu chorowania na kłykciny kończyste:
- pełnoobjawowym, czyli wirus HPV rozwija się w oczywisty sposób, powodując pojawienie się brodawek w okolicach układu rozrodczego lub wewnątrz jamy ustnej;
- subklinicznym, czyli nie ma oczywistych objawów, a zmiany skórne towarzyszące kłykcinom nie są jednoznaczne. W takich przypadkach lekarz może postawić diagnozę dopiero po przeprowadzeniu badań (np. cytoskopii, kolonoskopi, badań w kierunku stwierdzenia obecności wirusa HPV i jego szczepów w organizmie);
- bezobjawowo, czyli mimo zakażenia wirusem HPV powodującym kłykciny kończyste nie pojawiają się żadne objawy towarzyszące chorobie.
Kłykciny kończyste, w formie pełnoobjawowej, możesz rozpoznać przez pojawienie się charakterystycznych brodawek na skórze.
Mogą być płaskie, nieznacznie wyższe od poziomu skóry lub kalafiorowate – sam kolor zmian może być różny (od brunatnego i czerwonego do identycznego z kolorem skóry).
W skrajnych przypadkach (długie ignorowanie objawów i osłabienie organizmu) może dojść do pojawienia się całych skupisk brodawek z dużymi przerostami.
Tak duże zmiany nazywa się kłykcinami Buschkiego- Löewensteina i mogą one przerodzić się w zmiany onkologiczne, które są niebezpieczne nie tylko dla zdrowia, ale też groźne dla życia.
Niemniej, pojawienie się tego typu zmian niewiadomego pochodzenia (na przykład wiesz, że wcześniej nie doszło do żadnych urazów mechanicznych w tych okolicach, na przykład po długiej trasie na rowerze po wertepach) może być sygnałem, że warto skontaktować się z lekarzem lub przeprowadzić test w kierunku obecności wirusa HPV w organizmie.
U kobiet kłykciny kończyste mogą pojawiać się w następujących obszarach ciała:
U mężczyzn kłykciny kończyste mogą występować:
- na napletku;
- na trzonie prącia i żołędzi;
- w okolicach odbytu.
Są to zmiany, które często łatwiej wyczuć pod palcem niż zidentyfikować wizualnie, więc jeśli czujesz, że na Twoich organach płciowych pojawiają się takie niepokojące zmiany – koniecznie skontaktuj się z lekarzem.
Może być to ginekolog (w przypadku kobiet), androlog (w przypadku mężczyzn), dermatolog (obie płcie) czy wenerolog.
Możesz też skorzystać z konsultacji lekarskiej online w Dimedic.eu – nasze konsultacje są dostępne całą dobę.
Dodatkowo, kłykcinom kończystym – poza oczywistymi zmianami na skórze – mogą towarzyszyć następujące objawy:
- mniej lub bardziej dokuczliwe swędzenie i pieczenie;
- krwawienie lub niewielkie wysięki z brodawek;
- ból w czasie stosunku;
- w przypadku większych zmian chorobowych – możesz odczuwać ucisk w obszarach objętych chorobą, a nawet mieć problemy z oddawaniem moczu lub stolca (te objawy zależą od okolic, które są objęte zmianami).
Jak rozpoznać kłykciny kończyste i do jakiego lekarza warto się wybrać (charakterystyczne objawy)
Diagnostyka kłykcin kończystych jest uzależniona od tego, jaką formę przyjmuje choroba.
W przypadku zmian o łagodnym charakterze (niewielkie brodawki), subklinicznych lub bezobjawowego przebiegu – zakażenie wirusem HPV i jego objawy mogą być stwierdzone przypadkiem.
Na przykład przeprowadzasz test na choroby weneryczne lub lekarz – w czasie rutynowej kontroli (na przykład okresowej cytologii lub badania prostaty) zauważy coś, co wzbudzi jego niepokój.
W takiej sytuacji jednym z pierwszych sposobów identyfikowania zmian jest wykorzystanie kwasu octowego, pod którego wpływem brodawki są lepiej widoczne.
U kobiet, poza badaniem ginekologicznym, często przeprowadzana jest cytologia lub kolonoskopia – te badania pomagają określić obszar zakażenia oraz wdrożyć skuteczne leczenie kłykcin kończystych.
Badając okolice warg sromowych, wnętrze pochwy czy wreszcie szyjkę macicy, lekarz może stwierdzić ewentualne powstanie zmian neoplazmatycznych..
Kto jest szczególnie narażony na pojawienie się kłykcin kończystych (i co robić, żeby nie zachorować)?
Kłykciny kończyste są chorobą przenoszoną drogą płciową, co oznacza, że grupa ryzyka jest podobna, co w przypadku innych schorzeń tego typu.
Jeśli często zmieniasz partnerów lub partnerki seksualne, uprawiasz spontaniczny seks (czasem bez zabezpieczeń) lub prowadzisz eksploatujący tryb życia (dużo pracy, mało odpoczynku) – jesteś w grupie ryzyka zakażenia kłykcinami kończystymi lub rozwoju utajonej choroby w pełnoobjawową.
Co możesz zrobić, żeby uchronić się przed zachorowaniem:
- uprawiając seks z nowym partnerem lub partnerką ZAWSZE pamiętaj o prezerwatywie i jej dobrym nałożeniu na penisa – chociaż nie daje to stuprocentowej ochrony przed zakażeniem, to znacznie je zmniejsza (a przy okazji chroni przed nieplanowaną ciążą);
- w czasie seksu z nowym partnerem lub nową partnerką – zastanów się, czy nie warto zrezygnować z pieszczot oralnych lub nie używać w ich trakcie chusteczki lateksowej lub prezerwatywy (chusteczkę lateksową możesz zrobić z prezerwatywy). Po pettingu staraj się unikać kontaktu dłoni ze swoimi organami płciowymi (może dojść do zakażenia);
- jeśli widzisz u partnera lub partnerki charakterystyczne zmiany w okolicach intymnych – odpuść seks lub odrocz go do momentu stwierdzenia, czy to nie są zmiany chorobowe, które mogą sprawić, że się zarazisz kłykcinami kończystymi lub inną chorobą;
- przed przejściem z prezerwatyw na inne (wygodniejsze) metody antykoncepcji z nowym partnerem lub partnerką – przebadajcie się wspólnie; to niewielki koszt (pakiety badań na choroby weneryczne są dostępne w wielu laboratoriach a nawet w formie samodzielnych testów), a da Wam spokój, że wszystko jest OK (lub pomoże szybciej wdrożyć skuteczne leczenie);
- dbaj o higienę intymną – zła higiena intymna lub uszkodzenia błony śluzowej mogą powodować łatwiejsze zakażenie;
- jeśli możesz – zaszczep się przeciw HPV (w wielu miastach jest ona darmowa, jednak jeśli w Twojej okolicy nie jest refundowana – może warto rozważyć ten wydatek).
Pamiętaj: tabletki antykoncepcyjne ani inne metody antykoncepcji (poza prezerwatywami) nie zapewniają ochrony przed zakażeniem.
Jakie leki na kłykciny kończyste i jak wygląda proces leczenia (oraz kiedy leki mogą nie wystarczyć)?
Kłykciny kończyste powodują różne typy wirusa HPV, co oznacza, że w leczeniu tej choroby nie sprawdzają się antybiotyki (które mają działanie przeciwbakteryjne).
W leczeniu kłykcin kończystych stosuje się specjalne leki, najczęściej w formie kremów, stosowane bezpośrednio na obszary dotknięte zmianami (czyli – na brodawki, które pojawiły się w okolicach organów płciowych).
Musisz pamiętać, że wdrożone leczenie jest uzależnione od stopnia zaawansowania zmian, jednak samo leczenie jest w dużej mierze zachowawcze.
Obecnie w terapii kłykcin kończystych stosuje się trzy główne rodzaje substancji aktywnych:
- podofilotoksyna (Podophyllotoxinum), w formie maści lub roztworu na skórę (na przykład w Condyline). Główną rolą podofilotoksyny jest doprowadzenie do martwicy kłykciny, na którą zostanie naniesiony lek z substancją aktywną. Dlatego tak ważne jest precyzyjne aplikowanie leku wyłącznie na skórę dotkniętą zmianami. Po aplikacji na dotknięte zmianami obszary ciała należy zostawić lek do wyschnięcia, żeby uniknąć przeniesienia na inne obszary ciała. Leki z tej grupy stosuje się zazwyczaj 2 razy na dobę przez 3 kolejne dni, jednak precyzyjne wytyczne dotyczące terapii otrzymasz od swojego lekarza. Rzadko się zdarza, żeby leczenie trwało dłużej niż kolejnych 5 tygodni;
- imiquimod, który nakłada się na skórę objętą zmianami 3 razy w ciągu tygodnia, na noc, a rano należy zmyć lek ze skóry;
- sinekatechina, czyli ziołowy lek oparty o wyciąg liści z zielonej herbaty. Jest on dosyć skuteczny w leczeniu kłykcin kończystych u osób z poprawną odpowiedzią układu odpornościowego, jednak – podobnie jak inne leki z tej listy – jest wydawany wyłącznie z przepisu lekarza.
Dodatkowo lekarz może podjąć decyzję o leczeniu indukującym odpowiedź immunologiczną (czyli wzmacniającym działanie układu odpornościowego, który może samodzielnie doprowadzić do zniknięcia brodawek) – na przykład przy pomocy interferonu alfa, wstrzykiwanego do zmian.
Może się jednak okazać, że leczenie kłykcin kończystych przy pomocy leków nie przynosi efektu, a brodawki w okolicach intymnych się nie zmniejszają.
Jeśli po przepisanej przez lekarza terapii lekami na kłykciny kończyste nie następuje oczekiwana poprawa lub zmiany są poważne, lekarz może zalecić mechaniczne usunięcie brodawek.
Leczenie zabiegowe kłykcin kończystych – od operacji, przez zamrażanie, aż do lasera
Jak wspomniałem, w przypadku nieskuteczności lub wysokiego zaawansowania kłykcin kończystych, lekarz może zalecić leczenie zabiegowe.
Obecnie medycyna stosuje cztery główne sposoby zabiegowego leczenia kłykcin kończystych, których głównym zadaniem jest fizyczne usunięcie lub zniszczenie brodawek:
- elektroagulacja – czyli uszkodzenie brodawek przy pomocy prądu. Łuk elektryczny, stosowany podczas zabiegu, doprowadza do ścinania białka w obszarach dotkniętych kłykcinami kończystymi, a w efekcie – to martwicy zmian;
- laseroterapia – powinna być przeprowadzana przy znieczuleniu ogólnym, często stosowana przy leczeniu kłykcin kończystych w obszarze odbytu;
- krioterapia – zamrażanie kłykcin kończystych. To dosyć bezpieczny zabieg (może być zalecony również kobietom w ciąży);
- kwas trójchlorooctowy – który sprawdza się najlepiej w przypadku niewielkich zmian.
Musisz pamiętać, że może dojść do reemisji kłykcin kończystych, nawet po zabiegu chirurgicznym.
Terapie uzupełniające w trakcie leczenia, czyli domowe sposoby
Domowe leczenie kłykcin kończystych jest nieskuteczne – należy to powiedzieć wprost.
Jeśli zauważysz u siebie niepokojące zmiany przypominające kłykciny, musisz skontaktować się z lekarzem, który wdroży odpowiednie leczenie – tu nie ma żadnych wątpliwości.
Niemniej, jeśli już masz wdrożone leczenie i stosujesz przepisane przez lekarza leki, możesz wspomagać się stosowaniem okładów z zielonej herbaty, które mogą łagodzić nieprzyjemne objawy.
Pamiętaj jednak, że jakiekolwiek dodatkowe „domowe sposoby na kłykciny kończyste” warto skonsultować z lekarzem.
Często w zaleceniach dodatkowych znajdziesz też informacje o innych metodach, które wspomagają terapię.
Jednak najważniejszą rzeczą, którą możesz zrobić, żeby przyspieszyć proces leczenia, jest po prostu zadbanie o siebie i swoje zdrowie – wzmacnianie układu odpornościowego, odpowiednia dieta, dbanie o higienę intymną czy zwyczajna troska o siebie i dobre samopoczucie.
Condyline 