Tabletki antykoncepcyjne - wady i zalety antykoncepcji

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Antykoncepcja hormonalna jest obecnie najpopularniejszą i jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Jej skuteczność sięga 99 procent. Niestety wysoka skuteczność antykoncepcji hormonalnej wiąże się ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych.

Antykoncepcja hormonalna jest obecnie najpopularniejszą i jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Jej skuteczność sięga 99 procent. Niestety wysoka skuteczność antykoncepcji hormonalnej wiąże się ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Jakie skutki uboczne ma antykoncepcja hormonalna? Jakie są wady i zalety antykoncepcji hormonalnej?

Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna to nie tylko tabletki antykoncepcyjne, ale także:

• plastry antykoncepcyjne,

• krążki dopochwowe,

• spirale wewnątrzmaciczne,

• implanty podskórne,

• zastrzyki.

Wymienione preparaty antykoncepcyjne zawierają syntetyczne odpowiedniki żeńskich hormonów płciowych - estrogenu i progesteronu, które działają na przysadkę mózgową. Przysadka mózgowa wydziela hormony LH i FSH, mające wpływ na cykl miesiączkowy kobiety. Hormon FSH wpływa na dojrzewanie pęcherzyka Graafa, a LH doprowadza do jego pęknięcia i uwolnienia się komórki jajowej.

Innymi słowy hormony LH i FSH są odpowiedzialne za owulację. Antykoncepcja hormonalna zawierająca progestagen (odpowiednik progesteronu) sprawia, że stężenie hormonu LH nie wzrasta w czasie cyklu miesiączkowego, czyli nie dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa. Dodatkowo zmienia śluz w szyjce macicy przez co utrudnia przedostanie się plemników do macicy, a także utrudnia zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w cienkiej, nieprzygotowanej na ciążę błonie śluzowej macicy. Antykoncepcja hormonalna zawierająca odpowiednik estrogenu zmniejsza stężenie hormonu FSH, co uniemożliwia dojrzewanie pęcherzyka w jajniku.

Przeczytaj: Globulki antykoncepcyjne – skuteczność, wady, zalety

Antykoncepcja hormonalna - skutki uboczne

Antykoncepcja hormonalna wpływa nie tylko na układ rozrodczy, ale może wywołać liczne skutki uboczne. U pacjentek stosujących antykoncepcję hormonalną mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

• przyrost masy ciała,
• powiększenie gruczołów piersiowych,
• bolesność i tkliwość piersi,
• wahania nastroju,
• bóle głowy,
• zmniejszenie libido,
• trądzik i inne zmiany skórne,
• wypadanie włosów.

W większości przypadków antykoncepcja hormonalna skutki uboczne ma łagodne i przejściowe, jednak u niektórych kobiet mogą być one tak nasilone, że konieczna jest zmiana metody antykoncepcji.

Tabletki antykoncepcyjne - wady i zalety

Tabletki antykoncepcyjne są najpopularniejszą formą antykoncepcji hormonalnej. Wybiera je ponad 20 procent kobiet zabezpieczających się przed ciążą. Zdecydowanie mniej kobiet decyduje się na plastry antykoncepcyjne, krążki dopochwowe czy implanty podskórne.

Jak działa antykoncepcja hormonalna? Tabletki antykoncepcyjne należy podzielić na jedno i dwuskładnikowe. Tabletki jednoskładniowe zawierają tylko progestagen, a dwuskładnikowe dodatkowo estrogen. Większość tabletek antykoncepcyjnych dostępnych na rynku zawiera dwa składniki - progestagenny i estrogenny, które znajdują się w tabletkach w różnych proporcjach.

Tabletki antykoncepcyjne można też podzielić na jedno, dwu i trzyfazowe. Tabletki jednofazowe mają taki sam skład, a dwu i trzyfazowe różne stężenie hormonów w zależności od dnia cyklu. Tabletki jednofazowe mają takie same przez cały cykl proporcje estrogenów do progesteronu.

Jakie są wady i zalety tabletek antykoncepcyjnych?

Tabletki antykoncepcyjne poza zapobieganiem ciąży, mogą też korzystnie wpływać na zdrowie. Zalety antykoncepcji to m.in.:

• regulowanie cyklu miesiączkowego,
• łagodzenie objawów napięcia przedmiesiączkowego tzw. PMT (premenstrual tension),
• zapobieganie anemii w przypadku obfitych i przedłużających się miesiączek, 
• poprawa stanu cery, zwalczanie trądziku (szczególnie tabletki trzeciej generacji z drospirenonem np. Daylette).

Jednak poza wymienionymi zaletami, iż antykoncepcja hormonalna ma wady. Tabletki antykoncepcyjne, szczególnie te zawierające estrogen, zwiększają krzepliwość krwi, dlatego nie mogą ich zażywać kobiety z zakrzepicą, nadciśnieniem tętniczym i chorobami serca. Zwiększona masa ciała (BMI > 35 kg/ m2) w przypadku stosowania tabletek dwuskładnikowych z estrogenami, zwiększa ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej oraz ryzyko występownia udaru mózgu. Dlatego też każda konsultacja lekarska przy przedłużenia stosowania tabletek antykoncepcyjnych powinna weryfikować informacje odnośnie ciśnienia, wagi i wzrostu oraz tego, czy pacjentka pali papierosy (to dodatkowy czynnik ryzyka chorób serca, chorób zakrzepowo-zatorowych i nowotworów).  

Czytaj: Środki antykoncepcyjne – skuteczność antykoncepcji

Antykoncepcja hormonalna - wady

Najczęściej wskazywane wady antykoncepcji hormonalnej to szereg skutków ubocznych, jakie mogą wywołać. Wiele pań stosujących doustne, hormonalne środki antykoncepcyjne narzeka na przyrost masy ciała. Jest to zwykle związane z zatrzymaniem się wody w organizmie. Częstym negatywnym skutkiem tabletek antykoncepcyjnych są wahania nastrojów. Niektóre pacjentki miewają stany depresyjne, a inne wręcz euforyczne. Jedne narzekają na rozkojarzenie, a inne na pobudzenie umysłowe. Wśród wad antykoncepcji hormonalnej wymienia się bóle głowy. Pamiętajmy jednak, że w przypadku występowania bólów migrenowych z zaburzeniami widzenia, światłowstrętem i innymi objawami tzw. aury, stosowanie tabletek dwuskładnikowych jest absolutnie przeciwwskazane, ze względu na wysokie ryzyko wystąpienia udaru.

Przeczytaj także: Antykoncepcja niehormonalna

Tabletki antykoncepcyjne - zalety

Jakie są główne zalety tabletek antykoncepcyjnych? Z jednej strony powodują przyrost masy ciała, ale z drugiej wpływają na powiększenie gruczołów piersiowych, co wiele pań postrzega jako zaletę doustnej antykoncepcji hormonalnej. Niekiedy tabletki antykoncepcyjne stosuje się w celu wyregulowania cyklu menstruacyjnego lub zmniejszenia dolegliwości związanych z PMS. Zalety tabletek antykoncepcyjnych to także mniejsze ryzyko wystąpienia anemii oraz większa gęstość mineralna kości.

Czytaj: Co osłabia działanie tabletek antykoncepcyjnych?

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link

Przedłuż swoją antykoncepcję online! Kończą Ci się tabletki?

Rozpocznij konsultację