Malaria: występowanie i profilaktyka przed wyjazdem. Mapa

Dodano: 02-07-2019 | Aktualizacja: 02-07-2019
Autor: Joanna Woźniak
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Malaria pozostaje jedną z najbardziej śmiercionośnych chorób świata. Występuje w ponad 100 krajach, ale największe żniwo zbiera w tropikalnej Afryce. Każdego roku na malarię zapada ponad 220 milionów osób, z czego ponad pół miliona umiera. Chorują nie tylko mieszkańcy krajów malarycznych, ale także turyści. Sprawdź, gdzie występuje malaria oraz jak należy się zabezpieczyć przed wyjazdem w tropiki.

Malaria: występowanie

Malaria jest groźną chorobą pasożytniczą przenoszoną przez samice komarów z rodzaju Anopheles. Wywołują ją zarodźce, czyli pierwotniaki z rodzaju Plasmodium, które trafiają do krwioobiegu człowieka po ukąszeniu przez zakażonego komara.

Choroba występuje w ponad 100 krajach na świecie, głównie na tropikalnych obszarach Afryki, Azji Południowo-Wschodniej, Ameryki Środkowej i Południowej oraz na wyspach Południowo-Zachodniego Pacyfiku.

Oto lista krajów malarycznych:

  • Afganistan,
  • Angola,
  • Arabia Saudyjska (głównie emiraty graniczące z Jemenem),
  • Azerbejdżan,
  • Bangladesz,
  • Belize,
  • Benin Bhutan,
  • Birma,
  • Boliwia,
  • Botswana,
  • Brazylia (stany Acre, Amazonas, Amapa, Mato Grosso, Para, Rondonia,Roraima, Tocantins, Maranhato),
  • Burkina Faso,
  • Burundi,
  • Chiny - rejony wiejskie,
  • Czad,
  • Dominikana,
  • Dżibuti,
  • Ekwador,
  • Erytrea,
  • Etiopia,
  • Filipiny – tereny wiejskie,
  • Gabon,
  • Gambia,
  • Ghana,
  • Gujana – rejony wiejskie,
  • Gujana Francuska,
  • Gwatemala – rejony wiejskie,
  • Gwinea,
  • Haiti,
  • Honduras,
  • Indie,
  • Indonezja,
  • Iran – tereny wiejskie,
  • Jemen,
  • Kambodża,
  • Kamerun,
  • Kenia,
  • Kolumbia – rejony wiejskie,
  • Kongo,
  • Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna – południowe prowincje,
  • Korea Południowa – wiejskie tereny na północy,
  • Laos,
  • Liberia,
  • Madagaskar,
  • Majotta,
  • Malawi,
  • Malezja – rejony wiejskie,
  • Mali,
  • Mauretania – na południu kraju,
  • Meksyk – niektóre stany,
  • Mozambik,
  • Namibia – niektóre prowincje,
  • Nepal,
  • Niger,
  • Nigeria,
  • Nikaragua – niektóre dystrykty,
  • Pakistan,
  • Panama,
  • Papua-Nowa Gwinea,
  • Paragwaj – niektóre departamenty,
  • Peru - niektóre departamenty,
  • RPA – niektóre prowincje,
  • Rwanda,
  • Salwador – nieliczne przypadki,
  • Senegal,
  • Sierra Leone,
  • Suazi – przy granicy z Mozambikiem i RPA,
  • Somalia,
  • Sudan,
  • Surinam – niektóre prowincje,
  • Tadżykistan,
  • Tajlandia – na niektórych terenach wiejskich,
  • Tanzania,
  • Timor wschodni,
  • Togo,
  • Turcja – niektóre prowincje na południu kraju,
  • Uganda,
  • Vanuatu,
  • Wenezuela – tereny wiejskie w niektórych stanach,
  • Wietnam – tereny wiejskie,
  • Wybrzeże Kości Słoniowej,
  • Wyspy Salomona,
  • Wyspy świętego Tomasza i Książęca,
  • Wyspy Zielonego Przylądka,
  • Zambia,
  • Zanzibar,
  • Zimbabwe.

Co warto podkreślić, na malarię nie chorują tylko mieszkańcy wymienionych krajów, ale także turyści, którzy coraz chętniej podróżują do krajów tropikalnych. Każdego roku na chorobę zapada ponad 220 milionów osób, z czego ponad pół miliona umiera.

Malaria zbiera śmiertelne żniwo głównie na tropikalnych obszarach Afryki. Większość śmiertelnych ofiar to afrykańskie dzieci poniżej 5. roku życia. 

Malaria w Polsce

Komary z rodzaju Anopheles, które przenoszą zarodźce odpowiedzialne za malarię, występują powszechnie także w Polsce. Jednak Polacy nie muszą obawiać się ukąszenia przez tego komara, gdyż zarodźce nie rozwijają się w klimacie umiarkowanym.

Innymi słowy nie mają nad Wisłą odpowiednich warunków do rozwoju, a co za tym idzie polskie komary nie są dla nich żywicielami. Jednak nie zawsze tak było. Malaria występowała kiedyś także w Polsce. Pierwsze wzmianki o zimnicy pojawiły się już w XIV wieku. Szczyt zachorowań odnotowano po I wojnie światowej.

W 1921 roku zarejestrowano ponad 50 tysięcy przypadków. Kolejny wzrost zachorowań obserwowano w czasie II wojny światowej. Dopiero w latach 60. Polska została uznana za kraj wolny od malarii i za taki jest uznawana do dzisiaj.

Nie oznacza to jednak, że Polacy nie chorują na malarię. Każdego roku w kraju diagnozuje się ją u około 40 osób. Nasi rodacy są także diagnozowani i leczeni poza granicami kraju. Należy jednak podkreślić, że każdy przypadek malarii w Polsce to tzw. malaria importowana z krajów tropikalnych.

Profilaktyka malarii

Mimo, że w Polsce co roku rejestruje się około 40 zachorowań na malarię, to według statystyk dotyczących leczenia tej choroby wypadamy nawet 16 razy gorzej niż inne kraje europejskie. Polscy lekarze pierwszego kontaktu nie posiadają bowiem dostatecznej wiedzy na temat diagnozowania i leczenia chorób tropikalnych. Z tego powodu każdego roku na malarię umiera 1-2 osoby.

Lekarze zajmujący się medycyną podróży przed okresem wakacyjnym przypominają turystom o profilaktyce malarii. Przed podróżą do kraju tropikalnego należy bezwzględnie sprawdzić, czy występuje w nim malaria, a jeśli tak, trzeba poddać się chemioprofilkatyce przeciwmalarycznej.

Lekarstwo na malarię

Około dwa miesiące przed planowaną podróżą do kraju endemicznego występowania malarii należy udać się do lekarza specjalizującego się medycynie podróży lub chorobach zakaźnych. Lekarz dobierze odpowiednie lekarstwo przeciw malarii pod kątem konkretnego regionu, do którego turysta się wybiera.

Do najpopularniejszych leków należą: chlorochina oraz doksycylina. Przyjmuje się je przed podróżą, w jej trakcie, a także po powrocie do kraju. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów po powrocie z wakacji, które mogłyby świadczyć o malarii, należy jak najszybciej udać się do lekarza, najlepiej do specjalisty z zakresu medycyny podróży, medycyny morskiej i tropikalnej lub chorób zakaźnych. Pomocy można szukać w przyszpitalnej poradni, w szpitalu z odziałem zakaźnym lub w prywatnym gabinecie lekarskim.

Czytaj też:



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Wykaz krajów endemicznego występowania malarii i innych chorób tropikalnych przenoszonych przez krew obowiązujący w RCKIK w Warszawie (https://www.rckik-warszawa.com.pl/Sekcja_Informatyczna/Rejony%20zagrożenia%20malarią.pdf)
  • Dzbeński T., Sytuacja epidemiologiczna malarii w Polsce – dawniej, obecnie i w przyszłości, Wiadomości Parazytologiczne 2008, 54(3), 205–211
Zobacz więcej
Skontaktuj się z lekarzem online i uzyskaj pomoc! Chcesz uniknąć zachorowania na malarię?
Rozpocznij konsultację