Kręgosłup: dlaczego jest tak wazny?

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Kręgosłup to rusztowanie Twojego organizmu. Jeśli doznasz kontuzji jakieś jego części, to czasem ciężko nawet... założyć buty. Ale czy zdajesz sobie sprawę z tego, że jest to tak naprawdę część organizmu, która chroni jeden z najważniejszych elementów, czyli rdzeń kręgowy?

Poznaj funkcje kręgosłupa oraz tajemnice, jakie skrywa.

Dowiedz się także, jak o niego dbać, aby jak najdłużej i najlepiej Ci służył.

To naprawdę nie jest takie trudne!

Czym jest kręgosłup i jaka jest jego rola w organizmie?

Kręgosłup składa się z pięciu odcinków, od czaszki do samego końca tułowia, tzw. kości ogonowej. Jest to struktura kostna, która ma funkcję podtrzymującą oraz chroniącą (zwłaszcza rdzeń kręgowy), która składa się głównie z kręgów. I to ta druga funkcja jest najważniejszą.

Między innymi dlatego, że przy urazach kręgosłupa może dojść do przerwania rdzenia kręgowego, co powoduje wiele dysfunkcji organizmu i tak naprawdę... na tę chwilę prowadzi do stałego kalectwa.

Twoje plecy oraz kręgosłup to także pewnego rodzaju rusztowanie, które odpowiada nie tylko za prawidłowe utrzymywanie sylwetki, ale wiele innych funkcji, które mają wpływ również na Twoje organy wewnętrzne.

Jest on stelażem dla wielu mięśni i kości w Twoim organizmie. Choć na co dzień (zwłaszcza w obecnych czasach) traktowany jest po macoszemu, to musisz wiedzieć, że zdrowy kręgosłup ma ogromny wpływ na Twój komfort życia.

Praca siedząca, ciągły stres i brak ruchu, a do tego często nadwaga lub otyłość to zdecydowani wrogowie Twojej postawy.

Jak zbudowany jest kręgosłup

Jak wygląda kręgosłup? To zależy... z której strony patrzysz. 

Z boku przypomina on krzywiznę w kształcie litery S, co paradoksalnie pomaga Ci utrzymać prostą postawę:

• wgłębienie od odcinka szyjnego zwane jest lordozą szyjną,
• wybrzuszenie  w okolicy klatki piersiowej zwane jest kifozą piersiową,
• kolejne wgłębienie to lordoza lędźwiowa.

Z przodu natomiast najlepiej (dla Ciebie) byłoby, żeby był prosty, tzn. żeby nie odchylał się w żadną stronę i nie powodował skoliozy, czyli skrzywienia kręgosłupa. A wszelkie boczne skrzywienia to właśnie skoliozy, choć nie każda powoduje problemy zdrowotne.

Jeśli jednak dochodzi do przykrych dolegliwości, często bólowych, to wtedy skolioza może przybierać formę patologiczną, którą należy rehabilitować i oczywiście kontrolować. Skoro mamy wszystkie pożądane i niepożądane skrzywienia za sobą – pora odpowiedzieć na pytanie z czego jest zbudowany kręgosłup.

Kręgosłup zbudowany jest z około 33-34 kręgów oraz 26 kości. Dlaczego liczba kręgów może się różnić?

Tak naprawdę z reguły człowiek ma 33 kręgi, ale może mieć także 34. Jest to zależne od liczby kręgów guzicznych w danym organizmie.

Całą długość kręgosłupa dzieli się na pięć odcinków, tj.:

• odcinek szyjny, składający się z 7 kręgów szyjnych (oznaczanych C1-C7);
• odcinek piersiowy, składający się z  12 kręgów piersiowych (oznaczanych Th1-Th12);
• odcinek lędźwiowy, składający się z 5 kręgów lędźwiowych (oznaczanych L1-L5);
• odcinek krzyżowy, składający się z 5 zrośniętych kręgów krzyżowych (oznaczanych S1-S5);
• odcinek ogonowy (inaczej guziczny), składający się z od 4 lub 5 zrośniętych kręgów guzicznych (oznaczanych Co1-Co4/Co5).

Oznaczenia te możesz zauważyć, np. na wynikach badań rentgenowskich, natomiast nie diagnozuj ich samodzielnie. Zawsze tego typu wyniki należy omówić z lekarzem.

A wracając do kręgosłupa… Największą ruchomością wykazują się kręgi odcinka szyjnego – to dzięki niemu możesz swobodnie obracać głowę na boki.

Kręgi szyjne z kolei są bezpośrednio połączone z żebrami, które stanowią ochronę narządów wewnętrznych (głównie płuc oraz serca) zlokalizowanych w klatce piersiowej.

Niżej znajduje się odcinek lędźwiowy, którego kręgi są bardziej masywne i obszerne niż te w wyższych odcinkach.

Dlaczego?

Ponieważ ten odcinek kręgosłupa odpowiada za utrzymywanie prawidłowej postawy, a także masy Twojego ciała. Przez to obciążenie (zwłaszcza w przypadku zbyt dużej masy ciała) najczęściej narażony jest na różnego typu schorzenia, które w całości dotykają kręgosłup.

Następnie znajduje się odcinek krzyżowy, który wraz z miednicą stanowią zewnętrzną zbroję ochraniającą Twoje narządy płciowe oraz pęcherz moczowy.

A jeśli chodzi o odcinek guziczny… To pewnie nie raz upadając na plecy czy pośladki przez jakiś czas (zwykle dłuższy niż krótszy) odczuwasz dolegliwości bólowe z tym związane. Tak naprawdę odcinek ogonowy nie pełni żadnej funkcji, jest po prostu pozostałością procesu ewolucyjnego (tak, po ogonie).

Co ciekawe sam kręgosłup stanowi około 45 procent długości całego ciała, a więc niemal połowę Twojego wzrostu!

Ale... czy to wszystkie części kręgosłupa? Oczywiście, że nie, przecież to jedna z ważniejszych układanek Twojego ciała.

Wspomniane kręgi dzielą się jeszcze na trzony, wyrostki oraz łuki. Jeszcze między tymi kręgami znajdują się jego krążki (tzw. międzykręgowe), które potocznie możesz znać jako dyski, to one odpowiadają za uelastycznienie Twoich pleców i amortyzację ciała.

Wyrostki z kolei dzielą się jeszcze na poprzeczne i kolczaste części, które stanowią miejsce przyczepu mięśni oraz więzadeł (które stabilizują i pionizują Twoje ciało).

Pomiędzy tymi wyrostkami jest także kanał kręgowy, w którym znajduje się najważniejsza część kręgosłupa, czyli rdzeń kręgowy. Brzmi skomplikowanie prawda? Jeden kręgosłup, tyle części i funkcji, które w dużej mierze odpowiadają za całościowe zdrowie Twojego organizmu.

Funkcje kręgosłupa, które regulują stan Twojego zdrowia

Jeden kręgosłup, a pełni naprawdę wiele funkcji dbających o Twoje dobre zdrowie.

Dlaczego tak ważne jest dbanie o zachowanie prawidłowej postawy, ruch oraz odpowiedniej wagi?

Ponieważ kręgosłup jako całość odpowiada za:

• amortyzację obciążeń ciała w osi długiej;
• utrzymywanie osi podporowej, dzięki której masz pionową sylwetkę i utrzymujesz równowagę;
• ochranianie rdzenia kręgowego (wrażliwej tkanki nerwowej);
• utrzymywanie rusztowania dla układu nerwowego wegetatywnego;
• ruchomość szyi oraz tułowia na trzech płaszczyznach;
• utrzymywanie rusztowania dla mobilnych kończyn oraz jest miejscem przyczepu ich mięśni;
• ochronę wrażliwych narządów wewnętrznych, tj. klatka piersiowa i brzuch.

Jakich elementów kręgosłupa mogą dotykać choroby?

Odpowiadając na to pytanie, tak naprawdę schorzenia kręgosłupa mogą dotyczyć każdego jego odcinka oraz części składowych. Zarówno mięśni, jak i więzadeł, kręgów, a także samych kości. Jeśli dojdzie do jakiegoś urazu, czy to na wskutek kontuzji czy też przewiania, jedno jest pewne, poczujesz ból.

Może być to ból spowodowany brakiem ruchomości mięśni, ale także więzadeł czy problemów związanych z nieprawidłowymi skrzywieniami samego kręgosłupa. Dlaczego kręgosłup boli?

Ból to zawsze oznaka jakieś nieprawidłowości występującej w organizmie. Twoje ciało po prostu informuje Cię, że coś jest nie tak, jak być powinno.

Często pierwsze bóle kręgosłupa rozpoczynają się wtedy, kiedy zaczynasz pracę biurową, masz mało ruchu i prowadzisz osiadły tryb życia.

A kręgosłup dla zachowania zdrowotności bardzo potrzebuje ruchu i dbania o zachowanie prawidłowej wagi ciała.

Niestety błędna postawa, garbienie się czy zaniedbywanie organizmu również poprzez stres i małą ilość snu (lub snu w nieodpowiednich warunkach) mogą prowadzić do problemów z kręgosłupem.

Objawiać się to może:

• dyskopatią kręgosłupa (tzw. wypadanie dysku);
• chorobami zwyrodnieniowymi kręgosłupa;
• rwą kulszową;
• stenozą lędźwiową;
• lumbago;
• osteoporozą;
• zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa;
• problemami z napięciem mięśni;
• migreną szyjną;
• drętwieniem kończyn;
• uczuciem sztywności tułowia;
• bólami promieniującymi do innych części ciała;
• wadami postawy;
• przewlekłymi bólami kręgosłupa;
• bólami głowy i konkretnych odcinków kręgosłupa.

Nigdy nie lekceważ pojawiających się sygnałów, które mogą wskazywać na poważniejszy problem z kręgosłupem.

I pamiętaj, że lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego...

Co oznaczają bóle kręgosłupa i czy zawsze są czymś złym?

Jeśli występują u Ciebie bóle kręgosłupa, w pierwszej kolejności zdecydowanie powinieneś zwrócić uwagę na swój styl życia. Być może ostatnio zbyt mało się ruszasz? A może przybrałeś trochę zbędnych kilogramów?

Jeśli pojawia się u Ciebie ból pleców, to zazwyczaj jest to związane z jakiegoś typu kontuzją. Może ona pochodzić także od źle wykonywanych ćwiczeń na siłowni, a więc... ruch to nie zawsze zdrowie.

Ale tylko ten nieprawidłowy ruch, ponieważ jeśli wiesz jak dbać o aktywność fizyczną i robisz to dobrze, to z pewnością Twój organizm Ci za to podziękuje. Bóle kręgosłupa to znak ostrzegawczy dla Ciebie.

Jeśli Twoje życie jest w miarę spokojne, wolne od stresów, a dodatkowo dbasz o zdrową dietę i ruch, warto przyjrzeć się innym możliwościom. Związane są one, np. z wadami postawy czy lekkimi skoliozami, które mogą wpływać na potencjalne dolegliwości.

Dodatkowo może przydać się także wizyta u fizjoterapeuty, ponieważ... nawykowo popełnia się wiele błędów, które choć początkowo niegroźne, mogą utrwalać złe wzorce ruchowe.

Na przykład?

Jak się schylasz, to często pewnie na prostych nogach, sięgając po coś z podłogi. Tymczasem dla zachowania zdrowia kręgosłupa człowiek powinien tak naprawdę ukucnąć zginając jednocześnie kolana.

Jeśli jednak wykluczasz tego typu sytuacje, a ból w kręgosłupie dalej występuje, to zdecydowanie powinieneś skontaktować się z lekarzem, jeśli to możliwe, od razu z ortopedą.

Często lekarz na podstawie ruchomości czy konkretnych objawów jest w stanie powiedzieć w czym leży problem.

A jeśli nie, to z pewnością zaleci odpowiednie badania, tj. tomograf komputerowy czy rezonans magnetyczny, które pozwolą stwierdzić, w czym może leżeć problem?

Jakie badania kręgosłupa może zalecić Ci lekarz?

Tak naprawdę w diagnostyce chorób kręgosłupa zazwyczaj stawia się na badania obrazowe.

Należą do nich:

• rezonans magnetyczny, zalecany zazwyczaj w diagnostyce ewentualnych problemów z dyskami, nerwami czy przepuklinami;
• RTG kręgosłupa, czyli prześwietlenie, które obrazuje przede wszystkim stan kości i jest najczęstszym badaniem zalecanym przez lekarzy w początkowej fazie diagnostyki;
• USG kręgosłupa, czyli kontrola obrazowa tkanek miękkich, np. mięśni, które mogą stanowić źródło bólu;
• tomografia komputerowa kręgosłupa, czyli badanie dobrze obrazujące kości i zalecane także tym, którzy z różnych przyczyn nie mogą mieć wykonanego rezonansu magnetycznego.

Warto także pamiętać o poradzie nie tylko lekarza, ale... fizjoterapeuty, który działając na problematycznym obszarze jest w stanie zaopiekować się bólem i wyeliminować go.

Jeśli badania obrazowe nie wykazują problemów, np. z kośćmi, może okazać się, że należy rozpracować punkty spustowe lub też nastawić konkretne partie, a za to odpowiadają fizjoterapeuci.

Uważaj jednak na dobór właściwego miejsca i wybieraj gabinety, w którzy przyjmują dyplomowani specjaliści, a nie osoby posługujące się mianem masażysty.

Tak naprawdę masaże relaksacyjne to nie to samo, co terapia manualna, która wpływa na poprawienie Twojego funkcjonowania.

Lekkie rozmasowanie z kolei (wprawiające w stan rozluźnienia) w SPA nie będzie tym, czego spodziewasz się, jeśli cierpisz na bóle, np. związane z wadami postawy.

Jak zadbać o swój kręgosłup, aby był sprawny jak najdłużej?

Po pierwsze, musisz zadbać o swój styl życia, a także... zdrową dietę. Regularny ruch i rozciąganie to bardzo istotna kwestia, zwłaszcza wtedy, kiedy prowadzisz siedzący tryb życia.

Jeśli cierpisz na bóle kręgosłupa lub powtarzające się kontuzje, konieczne może okazać się także wzmocnienie (poprzez ćwiczenia zalecone przez fizjoterapeutę) mięśni kręgosłupa, które również trzymają Twoje ciało w ryzach. Ponadto takie ćwiczenia (między innymi) wpływają na utrzymywanie prawidłowej masy ciała.

Aktywność fizyczna odgrywa tutaj naprawdę ogromną rolę, ponieważ mięśnie pomagają kręgosłupowi trzymać pion i zachowywać zdrową postawę. Dodatkowo przy siedzącym trybie życia zachowanie ruchomości kręgosłupa i ciała poprawia ukrwienie, dotlenia organizm i wpływa na podtrzymywanie jego elastyczności.

A co więcej... utrzymywanie prawidłowej aktywności fizycznej chroni Cię przed kontuzjami, których możesz nabawić się garbiąc przy pracy siedzącej.

Dlaczego? Ponieważ między innymi sprawia, że utrzymujesz prawidłową postawę, a to naprawdę połowa sukcesu. Aktywność i prawidłowa waga również ma ogromny wpływ na funkcjonowanie Twojego kręgosłupa, który i tak utrzymuje całe życie Twoje ciało. Jak jeszcze możesz zadbać o swoje plecy?

Dbaj o to na jakich materacach śpisz oraz jaką poduszkę wybierasz. Nie układaj się do snu byle jak. Musisz zadbać o odpowiednią pozycję również podczas spania, kiedy cały Twój organizm się regeneruje. Wybieraj także odpowiednią odzież do warunków atmosferycznych panujących za oknem, ponieważ o przewianie i tzw. kręcz szyjny naprawdę nie trudno, zwłaszcza wtedy, kiedy masz sporo problemów na głowie.

Warto także co jakiś czas wykonać badania sprawdzające ogólny stan Twojego zdrowia, tj. morfologia czy zawartość wapnia i magnezu w organizmie. To właśnie te składniki bezpośrednio wpływają na stan Twoich kości, a co za tym idzie, także kręgosłupa.

Jakie ćwiczenia wykonywać, aby zachować zdrowy kręgosłup?

Bardzo ważne w tym przypadku są konsultacje z fizjoterapeutą, zwłaszcza wtedy, kiedy cierpisz z powodu jakiś problemów związanych z kręgosłupem. Dobranie odpowiednich ćwiczeń jest kluczem do sukcesu przy zachowaniu zdrowego kręgosłupa.

Nie każde ćwiczenia nadają się dla każdego, zwłaszcza dla kobiet w ciąży, które również powinny utrzymywać zdrową postawę i dbać o swoje plecy, przygotowując je na różne sytuacje związane z dźwiganiem dziecka. Ważne jest, aby w ciągu pracy przy komputerze zachowywać zasadę przerw, czyli po około godzinie (lub zawsze wtedy, kiedy tego potrzebujesz) odejść od stanowiska pracy i przejść się. Można także się porozciągać, porobić parę przysiadów czy zamiast windy użyć schodów.

Takie drobne (ale w konsekwencji bardzo ważne) kroki naprawdę pomagają zachować Ci lepsze funkcjonowanie Twojego kręgosłupa. Jeśli masz czas (a warto poświęcić na to chociaż 2-3 minuty każdego ranka), to... porozciągaj się. Nie tylko dostarczy Ci to od rana więcej energii, ale także rozrusza Twój zastały po nocy organizm. Możesz to zrobić stając w rozkroku i przeciągając się na boki, ale także leżąc i przyciągając ugięte nogi do siebie.

Dodatkowo regularne pływanie to nie tylko doskonały rozwój mięśni szkieletowych, ale również idealny sposób na zachowanie dobrej wagi a także zrzucenie zbędnej masy, jeśli jest taka potrzeba. Za każdy ruch Twój organizm Ci podziękuje. A Ty za to podziękujesz sobie za parę lat, że o to zadbałeś wtedy, kiedy mogłeś, a nie, kiedy okazało się, że jest potrzeba.

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

Lekarz rodzinny

Lekarz internista

E-recepta online

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link