Ból kolan: co go powoduje i jak go leczyć?
Autor: Karolina Zatoń / artykuł konsultowany z dr Agnieszką Dobkowska
Ograniczona ruchomość stawu kolanowego, to bardzo uciążliwa dolegliwość.
Utrudnia ona codzienne poruszanie się, zdarza się, że nawet je uniemożliwia.
Wykonanie prostych, nawet niewymagających czynności, staje się trudne, a czasem nawet niewykonalne.
Niestety ta dolegliwość może spotkać każdego z nas, w zasadzie w każdej chwili.
Warto więc wiedzieć, co może powodować ból kolan i jak możemy sobie z nim poradzić.
Ból kolan – czym jest
Odczucia bólowe w kolanie zazwyczaj są jednymi ostatnich odczuwanych przez nas symptomami choroby w tym obszarze.
Zazwyczaj o tym, że w kolanie dzieje się coś złego mówią nam znacznie łagodniejsze, pierwsze objawy, które zazwyczaj ignorujemy.
Trzeszczenie, czy chrobotanie, uczucie przeskakiwania, najczęściej są jednymi z najszybciej pojawiających się symptomów patologii kolana.
Ból kolana zazwyczaj powoduje znaczne ograniczenie ruchomości stawu.
Żeby skutecznie się go pozbyć należy poznać przyczynę jego pojawienia się.
Jest to dolegliwość, której nie powinno się lekceważyć, ponieważ nieleczona może skutkować poważnymi a niekiedy i trwałymi problemami w poruszaniu się.
Dlaczego kolana bolą: kilka słów o anatomii
Dolegliwości kolan mogą dotykać ludzi w różnym wieku, nie zawsze też związane są z urazem.
Kolano jest największym stawem, jaki znajduje się w ludzkim ciele.
Niestety, miejsce, w którym się znajduje, powoduje, że jego narażenie na uraz jest bardzo duże.
Kość udowa, piszczelowa i rzepka, otoczone torebką stawową składają się na kolano.
Pokrycie kości kolana chrząstką pozwalają nam na wykonywanie płynnych ruchów.
Za amortyzację stawu odpowiadają dwie łąkotki, które wpływają na amortyzację.
Łąkotka boczna jest mniejsza od przyśrodkowej, a także rzadziej ulega uszkodzeniu.
Znajdują się one przy kości piszczelowej i swoim kształtem przypominają rogalik.
Środek stawu kolanowego wypełnia płyn stawowy.
Za stabilizację całego stawu odpowiedzialne są więzadła: poboczne, krzyżowe oraz rzepki.
Więzadło rzepki pomaga w obniżaniu przeciążeń, które są związane z prostowaniem nogi – łączy ono rzepkę z kością piszczelową.
Więzadło przednie i tylne krzyżowe umiejscowione są we wnętrzu stawu.
Odpowiadają one ze stabilizację oraz kontrolę całego stawu.
Więzadła piszczelowe oraz strzałkowe odpowiadają za wzmocnienie torebki stawowej.
Ból kolan – co go może powodować?
Kiedy wchodzimy po schodach z bólem w kolanie, dochodzi to tego opuchlizna i problemy z poruszaniem stawem, należy zgłosić się do lekarza.
Zawsze możesz skorzystać z konsultacji lekarskich online w Dimedic (telefonicznych lub wideo).
Osoby żyjące aktywnie, są znacznie bardziej narażone na kontuzje takie jak uraz stawu kolanowego.
W podwyższonej grupie ryzyka znajdują się także kobiety ciężarne.
W trakcie tego wyjątkowego okresu w życiu, ciało kobiety przygotowuje się do porodu.
W tym celu poluzowaniu ulegają stawy, co w połączeniu z problemami z utrzymaniem równowagi, przez stale powiększający się brzuch, może stworzyć mieszankę wybuchową.
Na ogromne ryzyko takiego urazu narażają się osoby, które uprawiają sport wyczynowo ale rzadko.
Chodzi tu o tych, którzy unikają aktywności cały rok, decydują się na nią okazjonalnie ale bardzo intensywnie, jak w przypadku jazdy na nartach, łyżwach, wspinaczki, czy dźwigania.
Ból kolan najczęściej przebiega w parze z opuchlizną stawu.
Niestety nie tylko urazy mechaniczne mogą przyczyniać się do problemów z ruchomością stawu.
Także inne choroby jak zapalenia o podłożu bakteryjnym, czy poważne uszkodzenia związane z metabolizmem np. dna moczanowa), mogą wpływać na stan kolan.
Zwyrodnieniowa choroba stawów także przyczynia się do problemów ze stawami w tym i kolanami.
Problemy mogą powodować także inne schorzenia o charakterze przewlekłym.
Dlatego w przypadku pojawienia się dolegliwości bólowych pierwszym krokiem powinna być diagnostyka zlecona przez lekarza, która pomoże odkryć przyczynę choroby.
Kiedy wiemy, że do urazu doszło podczas wykonywania aktywności, wtedy sprawa jest prostsza.
Jeżeli jednak problemy pojawiają się bez żadnej fizycznej przyczyny, należy znaleźć ich podłoże ponieważ ból kolan może okazać się jedynie jednym z objawów choroby.
Pojawieniu się dolegliwości bólowych kolan sprzyja podeszły wiek oraz zwiększona masa ciała.
Diagnostyka bólu kolana jest bardzo trudna, ponieważ objawy przy większości schorzeń są podobne.
Ból w kolanie może wskazywać na np. zwyrodnienie stawów, ale także pojawia się przy zapaleniu stawów kolanowych.
Chorobą, której towarzyszą dolegliwości bólowe w bardzo zaawansowanym stadium jest chondromalacja rzepki.
Jest to schorzenie, w którym problem stanowi rozmiękanie chrząstki stawowej w rzepce.
Ze względu na to, że rzepka jest nieunerwiona nie daje szybko odczuć bólowych, za to znacznie szybciej może pojawiać się zesztywnienie stawu, czy odczucie blokowania przy poruszaniu nogą.
Sposób postępowania, leczenia przy każdej chorobie jest inny.
Dlatego tak ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy.
W tym celu bardzo często przeprowadza się wiele badań obrazowych jak np. tomografię komputerową, czy rezonans magnetyczny.
Najważniejsze jest bowiem pozbycie się przyczyny bólu, a nie tylko objawów dolegliwości.
Jak leczyć bóle kolan?
Ze względu na to, że dolegliwość ta jest związana z aktywnością fizyczną, w przypadku sportowców należy zastanowić się, jak nie dopuścić do uszkodzeń stawu.
Bardzo ważna jest rozgrzewka przed podjęciem aktywności – może to nas ustrzec przed kontuzją.
Do tego sportowcy, którzy prawidłowo przeprowadzają rozgrzewkę, najczęściej mogą pochwalić się lepszymi osiągnięciami.
Jednak i wśród tych osób mogą pojawiać się problemy, zwłaszcza jeżeli uprawiają sport zawodowo.
Kolano biegacza, czy kolano skoczka dotykają często pasjonatów tych dyscyplin sportowych.
Pominięcie rozgrzania wiązadeł przed podjęciem wysiłku, może spowodować, że kolano będzie bardziej podatne na urazy np. stawu skokowego.
Kiedy do czynienia mamy z poważniejszym urazem, kolano jest mocno obrzęknięte i bardzo boli, nie warto czekać na pogorszenie się, należy jak najszybciej udać się do specjalisty.
Jeżeli jednak ból jest umiarkowany, a kolano zanadto nie spuchło, można spróbować sobie ulżyć domowymi sposobami.
Bardzo pomocne w tym zakresie są chłodne okłady, zwłaszcza, kiedy mamy do czynienia z obrzękiem.
Tutaj wystarczy zawinąć lód w ściereczkę albo skorzystać z gotowego, dostępnego w aptece kompresu żelowego przeznaczonego do mrożenia.
Warto pamiętać, że szczególnie podczas upalnych dni nie przykładamy lodu bezpośrednio do skóry, najbezpieczniej zrobić to przez dodatkową warstwę ręcznika, odzieży.
Jak łagodzić bóle kolan domowymi sposobami? (ćwiczenia)
Bardzo pomocne przy walce z dolegliwościami kolan są maści, które bez problemu można kupić w aptekach.
Ich działanie chłodzące, przeciwzapalne i przeciwbólowe bardzo pomaga.
W przypadku obrzęków bardzo skuteczne są okłady wody z octem.
Ocet jest składnikiem niemal wszystkich preparatów, które mają pomóc pozbyć się obrzęku.
Dlatego, jeżeli nie przeszkadza ci zapach i niezbyt wygodna forma stosowania okłady wody z octem także są skuteczne.
Przeciwzapalne właściwości maści w połączeniu ze składnikiem przeciwbólowym nie tylko pomagają pozbyć się bólu, ale także pomagają zmniejszyć stan zapalny.
Niezastąpione w walce z problemami z kolanami są ćwiczenia, które bardzo skutecznie pomagają zapobiegać urazom oraz zmniejszyć dolegliwości, które nam dokuczają.
Ćwiczenie zwiększające ruchomość stawu
Wykonywanie tego ćwiczenia jest proste.
Należy się położyć się na plecach z rękami ułożonymi wzdłuż ciała i wyprostowanymi nogami.
Nogi na zmianę zginamy w kolanie, do tej pozycji dochodzimy przesuwając płasko stopę w stronę pośladka, następnie powoli ją prostujemy.
Po serii która powinna składać się z 5 ćwiczeń zmieniamy nogę.
Ćwiczenie pomagające zwiększyć zakres zgięcia kolana
Tym razem kładziemy się na brzuchu, następnie podobnie jak w poprzednim ćwiczeniu, układamy wyprostowane ręce wzdłuż ciała.
Łapiąc ręką za stopę, próbujemy maksymalnie (bez uczucia dyskomfortu) dociągnąć stopę do pośladków, zostajemy w tej pozycji około 5 sekund i powtarzamy ruch.
To ćwiczenie także wykonujemy w seriach po 5 powtórzeń, następnie zmieniamy nogę.
Ćwiczenie zapobiegające przykurczowi stawu
Ponownie leżymy na brzuchu ze splecionymi pod brodą rękami, układamy się w taki sposób, by nogi były poza łóżkiem (od miejsca nieco powyżej stawu kolanowego).
Obie nogi są wyprostowane i położone w taki sposób, by jedna leżała na drugiej.
W tej pozycji wykonujemy wyprost kolana i przytrzymujemy tę pozycje przez chwilę, następnie rozluźniamy.
Ćwiczenie to wykonujemy minimum pięciokrotnie.
Masa ciała kluczem do sukcesu
W utrzymaniu swoich kolan w bardzo dobrej kondycji bardzo ważnym czynnikiem jest masa ciała
Otyłość, nadwaga sprzyjają chorobom kolan, zwiększają prawdopodobieństwo choroby zwyrodnieniowej, a także ryzyko uszkodzeń mechanicznych np. chrząstki stawowej.
W przypadku, kiedy zdajemy sobie sprawę, że ten problem i nas dotyczy warto przejść na dietę odchudzającą, najlepiej ustaloną przez specjalistę, który dobierze nasze posiłki, z ujemnym bilansem kalorycznym.
Kiedy mamy świadomość tego, że ważymy zbyt dużo, należy bardzo racjonalnie podejść do tego tematu, ponieważ zbyt agresywne rozpoczęcie ćwiczeń może pogorszyć stan kolan.
Bardzo wiele osób w pierwszym etapie walki o prawidłową masę ciała, przetrenowuje się.
Takie obciążenie może przynieść bardzo opłakane skutki dla stawów kolanowych.
Im większa nadwaga, tym roztropniej należy dobierać plan treningowy.
W takiej sytuacji bardzo ważne jest prawidłowe dobranie wysokiej jakości obuwia, które pomoże amortyzować wstrząsy, tym samym zabezpieczy m.in. nasze stawy kolanowe przed urazem.
Kilka zasad, które pomogą utrzymać kolana w zdrowiu
Prawidłowa masa ciała jest niezwykle ważna dla stanu naszych kolan.
Żeby nasze ciało w tym także i kolana były jak najdłużej zdrowe należy pamiętać o aktywności fizycznej.
Należy jednak podkreślić, że przesada w żadną stronę nie jest pożądana – przetrenowywanie się także nie sprzyja zdrowiu.
Jeżeli pracujesz fizycznie, czy wybierasz się na długą pieszą wycieczkę, koniecznie zaplanuj przerwy.
Bardzo ważne jest także przybieranie prawidłowej postawy podczas dźwigania – podziękują nam za to dobrą formą nasze plecy, kolana i inne stawy.
Kiedy jednak już chorujemy na kolana, unikamy dźwigania jak ognia.
Przy schorzeniach kolan, warto rozłożyć ciężar dźwigania naszego ciała np. podczas wstawania z krzesła.
Można to zrobić bardzo prosto – należy wesprzeć się na rękach np. opierając na stole, czy innym stabilnym meblu w pobliżu.
To jak leczyć ból kolan uzależnione jest w dużej mierze od prawidłowej diagnozy.
Niestety dolegliwości kolan lubią nawracać, dlatego jeżeli już raz nabawiliśmy się urazu musimy szczególnie uważać.
Dimedic: konsultacje lekarskie online z e-receptą
Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:
Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
Podobne artykuły
