Nieregularne okresy po porodzie - przyczyny, diagnozowanie

Konsultacja z e-receptą Lek. rodzinny Specjalista

Nieregularna miesiączka jest powodem do niepokoju, regularna miesiączka jest oznaką zdrowia kobiety. Comiesięczne krwawienie świadczy o tym, że prawidłowo działa układ hormonalny, jajniki, błona śluzowa macicy.

Zdrowa kobieta miesiączkuje od około 12-13 roku życia aż do momentu menopauzy, która w Polsce występuje zwykle w wieku 45-55 lat. Co miesiąc w wyniku złuszczania się błony śluzowej macicy, czyli endometrium docwhodzi do krwawienia.

U dojrzałej kobiety prawidłowy cykl menstruacyjny wynosi nie więcej niż 35 i nie mniej niż 22 dni (przeciętnie okres pojawia się co 28 dni i trwa zwykle 3-5 dni).  Gdy cykle trwają tę samą ilość dni - uznaje się je za regularne, gdy jednak ich długość jest zmienna mamy do czynienia z nieregularnymi miesiączkami. Nieregularne miesiączki najczęściej pojawiają się u nastolatek i u kobiet dojrzałych, gdy spada w ich organizmie poziom żeńskich hormonów.

Zobacz: Plamienie przed okresem i po okresie - co oznacza, ciąża

Zaburzenia miesiączkowania – rodzaje

Prawidłowy cykl menstruacyjny to Eumonorrhoea. Tymczasem nieregularne miesiączki dzieli się na:

• Oligomenorrhoeę – to wydłużone cykle, które wiążą się ze zbyt rzadkimi menstruacjami. Cykle, zwykle są bezowulacyjne i mogą trwać od 36 do 6 miesięcy. Główną przyczyną tego zaburzenia jest niewydolność ciałka żółtego i wydłużenie fazy folikularnej.
•  Polymenorrhoeę – to skrócone cykle (trwają mniej niż 21 dni), w których   miesiączkowanie jest zbyt częste.
• Amenorrheę – to brak miesiączkowania.

Zobacz również: Jak wywołać okres – tabletki, luteina, domowe sposoby

Nieregularne miesiączki - przyczyny

Najczęściej przyczyną nieregularnych miesiączek są zaburzenia hormonalne. Mogą one wynikać z uwarunkowań genetycznych, wad, czynników środowiskowych, zmiany klimatu, stylu życia. Nieregularne miesiączki często są pierwszym sygnałem rozwijających się chorób i stanów patologicznych, takich jak na przykład:

• endometrioza,
• zespół policystycznych jajników,
• hiperprolaktynemia,
• niewydolność ciałka żółtego, 
• guzy powstałe w wyniku stanów zapalnych lub guzy pourazowe okolicy podwzgórzowo-przysadkowej,
• pierwotna niewydolność jajników,
• wady lub uszkodzenia macicy,
• zaburzenia czynności osi podwzgórze-przysadka,
• nadczynność tarczycy i niedoczynność tarczycy
• cukrzyca,
• stany zapalne narządów rozrodczych,
• choroby weneryczne,
• mięśniaki macicy,
• zapalenia przydatków,
• nowotwory narządów rodnych,
• polipy, nadżerki,
• choroby wątroby.

Według klasyfikacji zaburzeń miesiączkowania Światowej Organizacji Zdrowia winę za nieregularne miesiączki może ponosić także zaburzenia odżywiania, czyli bulimia i anoreksja. Nieregularna miesiączka może być wywołana zbyt rygorystyczną dietą odchudzającą lub wręcz przeciwnie szybkim przyrostem wagi. Wystarczy gwałtowna zmiana klimatu w trakcie podróży, żeby okres przesunął się o kilka dni.

Okazuje się także, że aż 40 procent przypadków nieregularnego miesiączkowania ma swoje podłoże w stresie. Pod wpływem bardzo silnego stresu i traumatycznych przeżyć, takich jak ciężka choroba lub śmierć bliskiej osoby, rozwód, zwolnienie z pracy, zaburzeniu ulega praca przysadki mózgowej. 

Nieregularny cykl miesiączkowy może być również skutkiem ubocznym przyjmowania leków, w tym antydepresantów, sterydów, chemioterapeutyków, a także antykoncepcyjnych leków hormonalnych (zwłaszcza po odstawieniu pigułek).

Bardzo często na nieregularne miesiączki skarżą się kobiety, które prowadzą nieregularny tryb życia, intensywnie a nawet wyczynowo trenują jakąś dyscyplinę sportu.

Sprawdź: Co zrobić, żeby okres się szybciej skończył. Jak zakończyć?

Nieregularne miesiączki - diagnozowanie

Nieregularne miesiączki powinny wzbudzić czujność kobiety i zostać zdiagnozowane przez lekarza. W zależności od wieku kobiety lekarz przeprowadzi szereg badań, w tym:

• wywiad rodzinny,
• wywiad na temat sposobu życia, stresu, przemęczenia,
• wywiad na temat wahań wagi, stosowanych diet,
• wywiad na temat planowanego macierzyństwa, ewentualnie przebytych ciąż, wykluczenie ciąży,
• wywiad w celu zdiagnozowania zakażenia ośrodkowego układu nerwowego (może się objawiać gorączką, osłabieniem, nadmierną potliwością, przyspieszeniem lub spowolnieniem akcji serca, bólami głowy, nudnościami, światłowstrętem, wymiotami, urojeniami),
• badanie dojrzałości płciowej, ocena wzrostu,
• badanie ginekologiczne,
• badania poziomu hormonów we krwi – prolaktyny, hormonu luteinizującego (LH) i hormonu folikulotropowego (FSH),
• test progesteronowy (przez 5-7 dni pacjentka otrzymuje hormon w postaci dopochwowej lub doustnej. Po kilku dniach przyjmowania progesteronu, odstawia się go i oczekuje krwawienia, które powinno pojawić się w ciągu 3-7 dni. Jeśli krwawienie wystąpi test progesteronowy dał wynik pozytywny. Oznacza to, że czynności jajników i macicy są prawidłowe, a za nieregularne miesiączki odpowiadają zaburzenie osi podwzgórzowo-przysadkowych. Wynik testu jest negatywny, jeśli krwawienia nie będzie do 14 dni od odstawienia. Ujemny wynik testu może wskazywać na to, że jajniki  nie produkują estrogenów lub ujście krwi z macicy zostało zablokowane, jak dzieje się przy zroście narządów rodnych. Wynik oznacza też, że kobieta może być w ciąży, ma wadę narządu rodnego lub weszła w okres menopauzy.
• test estro-progesteronowy (pacjenta otrzyma kombinację estrogenu i progesteronu np. estradiol przez 10 lub 21 lub 28 dni wraz z gestagenem lub luteinę w dwóch dawkach doustnie lub dopochwowo przez 10 dni. Krwawienie występujące po 5-7 dniach oznacza, że zaburzenia miesiączkowania wynikają z zaburzeń układu podwzgórze - przysadka. Brak krwawienia wskazuje na maciczną przyczynę zaburzenia, np. nieprawidłowości błony śluzowej, wady wrodzone lub nabyte.
• test z gonadoliberyną (GnRH) – pozwala ocenić wydolności osi podwzgórze-przysadka-jajniki. Głównie stosowany jest do diagnozowania opóźnionego pokwitania. Test przeprowadza się rano pomiędzy godziną 8.00-10.00. W tym czasie pobiera się krew i oznacza hormony LH i FSH, po czym sprawdza ich poziom po 30 i 60 minutach od dożylnego podania 100 µg gonadoliberyny.
• test z klomifenem – przez 5 dni pacjentka otrzymuje cytrynian klomifenu, jednocześnie oznacza się stężenie gonadotropin w 1, 7 i 9 dniu testu. U kobiet zdrowych obserwuje się zwiększenie stężenia gonadotropin do wartości 40-80 jm./l. Dodatni wynik testu oznacza zaburzenie układu podwzgórze-przysadka o charakterze regulacyjnym. Jeśli stężenie gonadotropin nie zwiększa się, świadczy to o organicznej niewydolności przysadki lub podwzgórza.
• badania hormonów pokazujące jak funkcjonuje tarczyca (w celu wykluczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy).

Czytaj także: Spóźniający się okres – ile może, przyczyny, jak wywołać?

Nieregularny okres po porodzie

Nieregularny okres może pojawić się po porodzie i najczęściej jest wynikiem nadmiaru prolaktyny, która odpowiada za produkcję mleka. Prolaktyna równocześnie blokuje wytwarzanie przez jajniki hormonu FSH, stąd nieregularne miesiączki. Czasem nawet miesiączki nie występują, jeśli mama karmi na żądanie, czyli nie tylko w dzień, ale także w nocy.

U młodych mam, które podają dodatkowo sztuczne mleko dziecku, miesiączka powinna pojawić się po zakończeniu połogu, czyli 6-8 tygodni po porodzie. Mimo nieregularnych miesiączek i karmienia piersią może pojawić się owulacja, dlatego młoda mama, która wróciła do aktywności seksualnej powinna stosować zabezpieczenie przed niechciana ciążą.

Jak obliczyć długość cyklu przy nieregularnych miesiączkach?

Jak zajść w ciążę przy nieregularnych miesiączkach? Nie jest to łatwe, ale bardzo często możliwe. Trzeba w prawidłowy sposób obliczyć dni płodne. Najlepiej, kiedy spróbujemy to zrobić na podstawie obserwacji śluzu szyjkowego, którego wygląd zmienia się w zależności od fazy cyklu. W czasie owulacji jest przezroczysty, ciągliwy. Do tego można mierzyć temperaturę ciała, która w czasie owulacji jest wyższa.

W aptece można kupić także test owulacyjny, który wykrywa stężenie hormonu luteinizującego, jeśli jego poziom jest równy lub wyższy niż 25-30 mIU/ml, to w ciągu 24-36 istnieje największe prawdopodobieństwo na zajście w ciążę.

Nieregularne miesiączki po 40. roku życia

Gdy miesiączki zaczynają się pojawiać nieregularnie u kobiety w czwartej dekadzie życia istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że zaczyna ona wchodzić w okres przekwitania. U niektórych pań mogą pojawić się krótsze i mniej obfite krwawienia, u innych wręcz przeciwnie krwawienie będzie dłuższe i obfitsze niż do tej pory.  Mogą wystąpić także plamienia w środku cyklu. Z badań wynika, że średni czas premenopauzy to około 4 lata, choć są kobiety, u których trwa to 10 lat.

Nieregularne miesiączki u nastolatków

Do lekarzy ginekologów zgłasza się coraz więcej nastolatek, które mają problem z nieregularnymi miesiączkami. Lekarze podejrzewają, że ma to związek z coraz wcześniejszym występowaniem pierwszej miesiączki.

W pierwszych latach po menarche, w wyniku nadmiernego obciążenia psycho-emocjonalnego, redukcji masy ciała lub wysiłku fizycznego może dochodzić do dysfunkcji układu podwzgórze-przysadka i zaburzeń miesiączkowania. Nieregularne miesiączki u nastolatków mogą się też wiązać z brakiem równowagi hormonalnej i trwać nawet kilka lat. Młode kobiety z takimi problemami zawsze powinny znajdować się pod opieką i obserwacją lekarza specjalisty.

Przychodnia online Dimedic - wybierz konsultację:

E-recepta online

Lekarz rodzinny

Lekarz ginekolog

Udostępnij

Do znajomych

Tweetnij

Wyślij link