Egzema skóry głowy, dłoni, rąk, stóp, twarzy. Jak wygląda?

Dodano: 07-11-2019 | Aktualizacja: 19-04-2021
Autor: Joanna Woźniak
capsule Konsultacja z e-receptą internal Lek. rodzinny specialist Specjalista

Egzema skóry głowy, rąk, dłoni oraz stóp – to najczęstsze lokalizacje wyprysku. Sprawdź, czym się różni egzema, która atakuje skórę głowy oraz tej, która występuje na stopach.

Egzema

Egzema nie jest konkretną jednostką chorobową, lecz zespołem objawów, który obserwuje w przebiegu wielu chorób. Pod pojęciem egzemy (inaczej wyprysku) kryje się szeroko pojęty stan zapalny skóry. W dermatologii wyróżnia się 3 fazy wyprysku:

  • faza ostra - charakteryzuje się rumieniem lub/i rozsianymi na skórze lub zgrupowanymi w ogniska zapalne pęcherzykami z ropną wydzieliną,
  • faza podostra – cechuje się występowaniem na skórze strupków oraz lekkim łuszczeniem naskórka,
  • faza przewlekła – w której dochodzi do lichenizacji naskórka.

Choroby z kręgu egzemy znacząco różnią się między sobą etiologią. Można je także klasyfikować pod względem objawów, stopnia nasilenia, a także miejsca występowania. Schorzenia objawiające się egzemą mogą występować na skórze całego ciała, jednakże miejsce lokalizacji zmian skórnych często jest brane pod uwagę w czasie stawiania diagnozy.

Egzema skóry głowy

Egzema skóry głowy najczęściej przybiera postać łojotokowego zapalenia skóry. ŁZS objawia się łuszczącymi się ogniskami zapalnymi w charakterystycznym czerwonym lub brunatnym kolorze. Zmiany skórne występują w tych miejscach na skórze, gdzie ulokowanych jest najwięcej gruczołów łojowych. Poza skórą głowy jest to twarz, szyja, dekolt oraz okolice wyprzeniowe.

Co bardzo istotne, przyczyną choroby nie jest nadmierna produkcja sebum przez gruczoły łojowe, jak niegdyś uważano. Wpływ na jej rozwój ma prawdopodobnie grzyb Malassezia furfur, będący prawidłowym składnikiem flory drobnoustrojowej skóry, aczkolwiek należy zaznaczyć, że etiologia ŁZS nadal budzi wiele kontrowersji.

Egzema na twarzy

Na twarzy lokalizuje się wiele chorób z kręgu egzemy. Na szczególną uwagę zasługuje jednak alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, będące podstawowym objawem alergii kontaktowej.

Alergia kontaktowa jest nabytą skłonnością organizmu do wywoływania reakcji alergicznej w odpowiedzi na kontakt z alergenem. Alergeny sprawiają bowiem, że układ immunologiczny osoby uczulonej zaczyna produkować przeciwciała, które stymulują komórki organizmu do produkowania substancji odpowiedzialnych za stan zapalny. Do alergenów najczęściej wywołujących alergiczne kontaktowe zapalenie skóry należą substancje chemiczne znajdujące się kosmetykach oraz lekach miejscowych, takie jak:

  • chrom,
  • nikiel,
  • kobalt,
  • konserwanty,
  • barwniki,
  • środki zapachowe.

Alergiczna kontaktowa egzema na twarzy objawia się rumieniem, grudkami, pęcherzykami, wysiękiem i złuszczaniem naskórka. Cechą charakterystyczną jest silny świąd.

Egzema na dłoniach

Egzema na dłoniach jest najczęstszą dolegliwością skórną związaną z wykonywaną pracą. Można wymienić wiele zawodów o podwyższonych ryzyku zachorowania na kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia.

W grupie najwyższego ryzyka znajdują się pracownicy służby zdrowia, osoby zajmujące się zawodowo sprzątaniem, rolnicy, kucharze, kosmetyczki i fryzjerzy, mechanicy samochodowi oraz pracownicy budowlani. Do substancji, które mogą zadziałać drażniąco na skórę dłoni zaliczają się głównie:

  • mydła, detergenty, środki czyszczące, wybielacze,
  • płyny do dezynfekcji i sterylizacji,
  • rozpuszczalniki, farby i lakiery,
  • oleje, smary, kleje, zaprawy,
  • nawozy i pestycydy,
  • żywność.

Egzemę na dłoniach z podrażnienia rozpoznaje się przede wszystkim po zaczerwienieniu, nadmiernej suchości skóry, łuszczeniu się naskórka i lekkim świądzie. Silne podrażnienie może zaowocować głębokim naciekiem zapalnym.

Egzema na stopach

Egzema na stopach bywa trudna do wyleczenia. Choroby z kręgu egzemy, które lokalizują się na stopach mają często niejasną etiologię, a co za tym idzie są oporne na leczenie. Dermatolodzy wymieniają głównie 2 postaci egzemy, które najczęściej występują na skórze stóp - są to wyprysk modzelowaty i wyprysk potnicowy.

Wyprysk modzelowaty można rozpoznać po ogniskowym, mocno odgraniczonym złuszczaniu i rogowaceniu skóry stóp. Niekiedy obserwuje się głębokie pęknięcia naskórka. Charakterystyczne jest to, że ten rodzaj egzemy na stopach nie wywołuje świądu. Inaczej jest w przypadku egzemy potnicowej, która objawia się występowaniem zgrupowanych w ogniska lub rozsianych pęcherzyków, którym towarzyszy silny świąd.

Egzema skóry rąk

Na skórze rąk obserwuje się najczęściej atopowe zapalenie skóry. Należy jednak zaznaczyć, że w zależności od grupy wiekowej AZS zmienia swoją lokalizację. W noworodków występuje najczęściej na policzkach. U dzieci powyżej 4. roku życia na całej twarzy i rękach oraz nogach. Natomiast u dorosłych głównie w zgięciach łokciowych i kolanowych.

Atopowego zapalenia skóry nie należy mylić z alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry. Co prawda obie jednostki chorobowe mają podłoże alergiczne, ale znacząco się różnią. Atopią jest dziedziczną skłonnością organizmu do stymulowania układu immunologicznego do produkcji przeciwciał po zetknięciu się z alergenem, zaś alergia kontaktowa jest skłonnością nabytą. Atopia zalicza się do IgE-zależnych reakcji alergicznych, które są natychmiastowe oraz mają silny przebieg.

Poza charakterystyczną lokalizacją zmian skórnych, do podstawowych kryteriów diagnostycznych AZS zaliczają się także:

  • silny świąd,
  • przewlekły lub nawrotowy charakter wyprysku,
  • rodzinne występowanie atopii.

Czytaj też:



Treści z działu "Wiedza o zdrowiu" z serwisu dimedic.eu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą.
 

Bibliografia do artykułu

  • Aleksandra Buczek, Dominika Wcisło-Dziadecka, Katarzyna Sierant, Ligia Brzezińska-Wcisło, Co nowego w etiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry, Post N Med 2018; XXXI(1A): 49-54.
  • Magdalena Millan, Jarosław Mijas, Atopowe zapalenie skóry – patomechanizm, diagnostyka, postępowanie lecznicze, profilaktyka, Nowa Pediatria 2017; 21(4):114-122.
  • Radosław Śpiewak, Katarzyna Kordus, Podział i definicje chorób z kręgu wyprysku, International Review of Allergology and Clinical Immunology in Family Medicine 2012; Vol. 18, No. 4.
Zobacz więcej
Nasi lekarze pomogą Ci odzyskać Twoją piękną skórę Egzemy można skutecznie leczyć
Rozpocznij konsultację